1 Nanima 2 - Naawuni Kundi Kasi

Naa Dauda zaŋ o saɣisigu din bahindi nyaaŋa saɣisi Sulemaana

¹ Dauda ni daa ti miri kum saha shɛli, ka o daa saɣis’ o bia Sulemaana yɛli,

² “N yɛn dolila dunianim’ zaa ni doli so’ shɛl’ la. Mali yaa,

³ ka wuhi ni a nyɛla doo, ka deei Yawɛ ŋun nyɛ a Naawuni ŋɔ saɣisigu ka dol’ o soya min’ o zaligunim’ ni o fukumsi zalikpana la ni o zaligu shɛŋa din pahi ni o shɛhira shɛŋa din sabi Musa zaligu ni la, ka di chɛ ka a tɔŋ a ni niŋdi shɛlikam ni min’ a ni kul ŋmaligi luɣ’ shɛlikam polo

⁴ din ni chɛ ka Yawɛ pal’ o ni daa lo ma alikauli shɛli yɛli, ‘A bihi yi ni gbib’ bɛmaŋa, ka doli ma ni ʒiɛyimtali ni bɛ suhuri zaa ni bɛ shia zaa, a kul ku kɔŋ ninvuɣ’ so ŋun ni ʒiini Izraɛl nam ʒiishee la.’

⁵ “Ka din pahi nyɛla, a mi Zɛruya bia Jɔab la ni daa niŋ ma shɛm la. O ni daa niŋ Izraɛl tɔbbihi sapashin’ kpamba ayi bɛn yuya nyɛ Abinɛr Nɛr bia mini Amasa Jɛta bia la shɛm la. O daa ku ba la zabili ni kani saha shɛli n-yo bɛ ni daa ku ninvuɣ’ shɛb’ tɔb’ ni la ʒim yihibu samli; ka daa zaŋ ninvuɣ’ shɛb’ bɛn ka taali ʒim vie o shɛlɔrigu din lo n sheeni min’ o namda.

⁶ Dinzuɣu niŋm’ a ni nya ka di simdi shɛm a yɛm tuma puuni, amaa lee di chɛ ka o zuɣu ti paligi ka o kpi ni suhudoo.

⁷ “Amaa niŋmi Barizillai ŋun nyɛ Giliad nir’ la bihi nirilim, ka zaŋ ba pah’ a mini ninvuɣ’ shɛb’ bɛn laɣindi diri zuɣu. Dama bɛ daa niŋ ma nirilim saha shɛli a biɛli Absalom ni daa kariti doli ma ka n zɔri la.

⁸ “Ka Gɛra bia Shimɛi ŋun nyɛ Bɛnjamin zuliya ni nira, ka yi Bahurim na la gba beni. O daa tu ma tu’ biɛri dahin’ shɛli n ni daa chaŋ Mahanaim la, amaa o ni daa kana nti tuhi ma soli Jɔɔdɛn Mɔɣili ni la, n daa po Yawɛ yɛl’ o, ‘N ku zaŋ takɔb’ ku a.’

⁹ Dinzuɣu pumpɔŋɔ, baŋmi ni o nyɛla ninvuɣ’ so ŋun mali taali, dama a nyɛla yɛndana; a mi a ni yɛn niŋ o shɛm chɛ ka o zuɣu piɛlli maa kpe gballi ni ni ʒim.”

Naa Dauda kum yɛla

¹⁰ Di nyaaŋa ka Dauda daa ti dɔni o yaannim’ tooni, ka bɛ sɔɣ’ o ŋun’ Dauda tiŋ’ la ni.

¹¹ Dauda daa di nam su Izraɛlnim’ la yuun’ pihinahi. O daa diya ʒini Hiburɔn la yuma ayopɔin, ka daa ʒini Jɛrusalɛm mi yuun’ pihitanaata.

¹² Ka Sulemaana daa di nam ʒin’ o ba Dauda nam ʒiishee, ka o nam maa daa ba n-zani viɛnyɛliŋga.

Adɔnija kum yɛla

¹³ Di saha ka napaɣ’ Hagit bia Adɔnija daa ti ka Sulemaana ma Batishiiba sanna. Ka Batishiiba bɔh’ o, “Alaafee ka a kana maa?” Ka o garigi yɛli, “Iin, alaafee”

¹⁴ Di nyaaŋa ka o daa yɛli, “M malila yɛtɔɣ’ shɛli ni n yɛl’ a.” Ka Batishiiba yɛl’ o, “Yɛlima.”

¹⁵ Ka o yɛli, “A mi ni mani n-daa su nam ŋɔ, ka Izraɛlnim’ zaa daa yu ni mani n-di li, amaa ka nam maa ti ŋmaligi leela n tizo dini, dama Yawɛ n-zaŋ li ti o.

¹⁶ Ka pumpɔŋɔ bin’ yini ka m bɔri ni n suh’ a; a mi di mɔŋ ma li.”

¹⁷ Ka Batishiiba yɛl’ o, “Yɛlima.” Ka o yɛl’ o, “N suhir’ a, yɛlim’ Naa Sulemaana ni o zaŋm’ Abishag Shunɛm paɣisarili la ti ma ka n niŋ m paɣa, ka o mi ku zaɣis’ a ni yɛli shɛm.”

¹⁸ Ka Batishiiba yɛli, “Di viɛla, n ni yɛli naa ti a.”

¹⁹ Di saha ka Batishiiba daa yiɣisi chaŋ Naa Sulemaana sani ni o ti tɔɣis’ o di yɛtɔɣa ti Adɔnija. Ka naa daa yiɣisi ti tuh’ o soli n-damd’ o tiŋa, ka lab’ ti ʒin’ o nam ʒiishee, ka chɛ ka bɛ zaŋ kuɣ’ na nti ti naa ma ka o ʒin’ o nudirigu polo.

²⁰ Di saha ka Batishiiba daa yɛli naa, “M bɔri ni n suh’ a la bimbil’ yini, a mi di mɔŋ ma li.” Ka naa yɛl’ o, “M ma, yɛlim’ ma a ni bɔri shɛli maa, dama n ku mɔŋ a li.”

²¹ Ka o yɛli, “Zaŋm’ Abishag Shunɛm paɣisarili la ti a biɛli Adɔnija ka o n-niŋ o paɣa.”

²² Ka Naa Sulemaana daa yɛl’ o ma, “Ka bɔ n-niŋ ka a suhirila Abishag Shunɛm paɣisarili maa n-tiri Adɔnija? Dindina suhim’ ma nam ŋɔ gba ti o; dama o nyɛla m biɛli, ka maligumaana Abiata mini Zɛruya bia Jɔab la be o polo.”

²³ Di saha ka Naa Sulemaana daa po Yawɛ n-yɛli, “Adɔnija yi bi kɔŋ o nyɛvili yɛtɔɣili ŋɔ zuɣu, Naawuni ŋun’ niŋm’ ma zaɣ’ biɛɣu gar’ lala!

²⁴ Dinzuɣu pumpɔŋɔ Naawuni ŋun be, ka nyɛ ŋun zaŋ ma ʒili m ba Dauda nam ʒiishee, ka me yili ti ma kaman o ni daa lo ma alikauli shɛm la zuɣu, n ni chɛ ka bɛ ku Adɔnija zuŋɔ dabisili ŋɔ.”

²⁵ Di saha maa ka Naa Sulemaana daa tim Jɛhɔiada bia Bɛnaaya ka o chaŋ ti ŋme o luhi ka o kpi.

Abiata karibu mini Jɔab kum yɛla

²⁶ Ka naa daa yɛli maligumaana Abiata, “Kulim’ a ya Anatɔt. Dama a di simdila kubu, amaa n ku chɛ ka bɛ ku a pumpɔŋɔ, a ni daa ʒiri Yawɛ ŋun nyɛ Naawuni ŋɔ Alikauli Adaka m-be m ba Dauda tooni la min’ a ni daa di m ba wahala balibu kam la zuɣu.”

²⁷ Dinzuɣu ka Sulemaana daa kari maligumaana Abiata Yawɛ maligumaanitali tuma ni, ka di chɛ ka Yawɛ ni daa yɛli shɛm zaŋ chaŋ Ɛli yiŋnim’ polo Shilo la niŋ pali.

²⁸ Ka di lahibali daa ti nti to Jɔab, dama Jɔab daa nyɛla ŋun ʒe Adɔnija nyaaŋa hal o ni daa bi ʒe Absalom ŋun’ nyaaŋa la zaa yoli. Ka ŋun’ Jɔab daa zo n-chaŋ Yawɛ Jɛmbu Duu nti gbaai sara maligu bimbini binyila gbibi.

²⁹ Ka bɛ daa yɛli Naa Sulemaana, “Jɔab zo nti bela Yawɛ jɛmbu duu, nyama, o be sara maligu bimbini luɣili ni.” Ka Sulemaana daa tim Jɛhɔiada bia Bɛnaaya ka yɛl’ o, “Cham’ ti ŋme o luhi.”

³⁰ Ka Bɛnaaya daa chaŋ Naawuni jɛmbu duu maa ni nti yɛli Jɔab, “Naa yɛliya ni a yim’ na.” Amaa ka Jɔab daa yɛli, “Aai, n ni kpi kpe.” Ka Bɛnaaya daa lab’ naa sani nti yɛl’ o, “Jɔab ni yɛli shɛm, ka garigi shɛm m-bɔŋɔ.”

³¹ Ka naa daa yɛli Bɛnaaya, “Niŋm’ o ni yɛli shɛm maa. Ŋmɛm’ ku o n-zaŋ o sɔɣi. Ka di chɛ ka ŋun’ Jɔab ni daa ku ninvuɣ’ shɛb’ ka di ka sol’ la ʒim yihibu taali ku lan ʒi m mini m ba yiŋnim’ zuɣu.

³² Yawɛ ni zaŋ o ni daa yihi ninvuɣ’ shɛb’ ʒim la taali ʒil’ o, dama o daa gbahi niriba ayi bɛn nyɛ wuntizɔriba gar’ o n-ku ba ka m ba Dauda ʒi di yɛla. Bɛna n-nyɛ: Nɛr bia Abinɛr ŋun daa nyɛ Izraɛl tɔbbihi sapashin’ kpɛm’ la mini Jɛta bia Amasa, ŋun daa nyɛ Juda tɔbbihi sapashin’ kpɛm’ la.

³³ Lala ka bɛ ʒim yihibu maa taali yɛn labina ti ʒini ŋun’ Jɔab min’ o nyaaŋa zuɣu hal ni saha din ka bahigu. Amaa Dauda min’ o nyaaŋa ni o yiŋnim’ ni o nam ʒiishee ni mali suhudoo din yi Yawɛ sanna sahakam.”

³⁴ Di saha ka Jɛhɔiada bia Bɛnaaya maa daa chaŋ ti ŋme o luhi n-ku o, ka bɛ daa zaŋ o ti sɔɣ’ omaŋmaŋ’ yiŋ’ din daa be mɔɣu ni la.

³⁵ Ka naa daa zaŋ Jɛhɔiada bia Bɛnaaya maa n-leei tɔbbihi sapashin’ kpɛma n-zali Jɔab zaani, ka zaŋ maligumaana Zadok mi n-zali Abiata zaani.

Shimɛi kum yɛla

³⁶ Di saha ka naa daa tim ti boli Shimɛi na nti yɛl’ o, “Mɛm’ a yili Jɛrusalɛm ŋɔ n-ʒi kpe, ka miri ka a yi kpe n-chaŋ luɣ’ shɛlikam.

³⁷ Dama a yi ti yi ya ŋɔ n-chaŋ ti baai du Kidirɔn kulibɔŋ dahin’ shɛli, nyin’ baŋmi ni a ni kpi ka biɛhiŋ kani, ka a ʒim yihibu taali kpalim ʒi amaŋmaŋ’ zuɣu.”

³⁸ Ka Shimɛi yɛli naa, “N dana, a ni yɛli shɛm maa viɛla. Mani ŋun nyɛ a dabili ŋɔ ni niŋ kaman a ni yɛli shɛm maa.” Ka o daa kpalim be Jɛrusalɛm ka di yuui pam.

³⁹ Amaa zaŋ chaŋ yuma ata naabu saha, ka di daa ti niŋ daliri ka Shimɛi daba niriba ayi yi o sani n-zo n-chaŋ Maaka bia Akishi ŋun daa nyɛ Gaat naa la sani. Ka bɛ daa yɛli Shimɛi, “Nyama, a daba la be Gaat.”

⁴⁰ Ka Shimɛi daa yiɣisi n-zaŋ gali pa o buŋa n-chaŋ Gaat naa Akishi sani ni o ti bo o daba maa shee. Ka o daa shiri bo n-nya ba n-zaŋ ba lab’ yiŋ’ na.

⁴¹ Ka bɛ daa yɛli Sulemaana ni Shimɛi yila Jɛrusalɛm n-chaŋ Gaat ka labina.

⁴² Ka naa daa tim ti boli Shimɛi na nti bɔh’ o, “N daa bi chɛ ka a po Yawɛ ka n kpah’ a zuɣu ni yɛli ni a yi ti yi kpe chaŋ luɣ’ shɛlikam dahin’ shɛli, nyin’ baŋmi ni a ni kpi ka biɛhiŋ kani? Ka a daa yɛli ma, ‘A ni yɛli shɛm maa viɛla, n ni dol’ a noli.’

⁴³ Ka di chaŋ wula ka a bi dol’ a ni daa po pɔ’ shɛli Yawɛ sani maa mini zaligu shɛli n ni daa zal’ a maa?”

⁴⁴ Ka naa daa lan yɛl’ o, “A mi amaŋmaŋ’ suhu ni a ni daa tum m ba Dauda tuumbiɛ’ shɛŋa la zaa, dinzuɣu Yawɛ ni labis’ a tuumbiɛri maa zaa ʒil’ a.

⁴⁵ Amaa Yawɛ ni niŋ alibarika niŋ man’ Naa Sulemaana ni, ka chɛ ka Dauda nam nya zaashee zani ŋun’ Yawɛ sani hal ni saha din ka bahigu.”

⁴⁶ Di saha maa ka naa daa bahi Jɛhɔiada bia Bɛnaaya noli, ka o chaŋ ti ŋme Shimɛi luhi ka o kpi. Di saha ka nam maa daa nya zaashee zani Sulemaana nuu ni.