1 Nanima 11 - Naawuni Kundi KasiNaa Sulemaana ŋmaligiya ka chɛ Naawuni 1 Naa Sulemaana daa yuri tinzun paɣiba pam. O ni daa kpuɣi Ijipti Firawuna bipuɣiŋga la nyaaŋa, o daa lan kpuɣi Mɔab paɣiba mini Ammɔn paɣiba ni Hiti paɣiba ni Sidɔn paɣiba ni Ɛdom paɣiba 2 bɛn nyɛ zuliya shɛb’ Yawɛ ni daa pun yɛli Izraɛlnima “Miriya ka yi kpuɣi bɛ bipuɣinsi n-niŋ yi paɣiba bee n-chɛ ka bɛ gba kpuɣi yi bipuɣinsi n-niŋ bɛ paɣiba; dama biɛhiŋ kani, bɛ ni ti ŋmaligi yi suhuri labisi bɛ buɣa jɛmbu polo.” Amaa ka Sulemaana ŋun’ daa yu ba pam. 3 O daa malila paɣiba kɔbisiyopɔin bɛn nyɛ nabipuɣinsi, ka mali mamanim’ mi kɔbisita; ka o paɣiba maa daa ti chɛ ka o birigi. 4 Saha shɛli Sulemaana ni daa ti kurigi, o paɣiba maa daa shiri ŋmalig’ o suhu n-labisi buɣa jɛmbu polo; ka o daa bi lan doli Yawɛ ŋun nyɛ o Naawuni ŋɔ o suhu ni ni yɛlimaŋli kaman o ba Dauda la. 5 Dama Sulemaana daa ŋmaligi dolila Sidɔnnim’ buɣili Asitati din nyɛ paɣ’ la mini Ammɔnnim’ buɣili Milikom din nyɛ daɣiri la. 6 Sulemaana daa tum din nyɛ alahichi Yawɛ sani, ka daa bi lan doli Yawɛ viɛnyɛliŋga kaman o ba Dauda la. 7 Ka Sulemaana daa me Mɔabnim’ buɣili Chɛmɔshi din nyɛ daɣiri la jɛmbu shee mini Ammɔnnim’ buɣili Molɛk din nyɛ daɣiri la jɛmbu shee zali Jɛrusalɛm wulimpuhili polo zoli zuɣu. 8 Lala ka o daa me buɣa jɛmbu shee ti o tinzun paɣiba la zaa, ka bɛ daa kɔriti biŋkɔbiri m-maani bɛ buɣa maa, ka tuɣindi li tulaale zim. 9-10 Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ Naawuni ŋɔ ni daa ka o sanna siɣimsiɣim buyi nti yɛl’ o ni o miri ka o jɛm buɣa la zaa yoli; Sulemaana daa zaɣisi Yawɛ noli ka ŋmaligi ka chɛ o jɛmbu. Ka Yawɛ daa je suli niŋ Sulemaana, 11 ka yɛl’ o, “Di ni nyɛ a suhuyubu ni ka a zaɣis’ a ni daa lo ma alikauli shɛl’ la mini n ni daa zal’ a zaligu shɛŋa la dolibu zuɣu, n ni deeg’ a nam maa n-zaŋ li ti a kpambal’ so. 12 Amaa a ba Dauda zuɣu, n ku niŋ li a ʒiɛmani ŋɔ ni, n ni ti darigi deei nam maa la a bia nuu ni. 13 Amaa n ti ku darigi deei nam maa zaa o nuu ni, dama n ni ti zaŋ zuliya yini ti a bia maa n dabili Dauda mini Jɛrusalɛm din nyɛ n ni pii shɛli leegi n tiŋ’ la zuɣu.” Naa Sulemaana dimnim’ yɛla 14 Di saha ka Yawɛ daa chɛ ka Hadad ŋun daa nyɛ Ɛdom nabia la leei Sulemaana dima n-yiɣisi lu o zuɣu. 15 Dama saha shɛli Dauda ni daa be Ɛdom la, ka Jɔab ŋun daa nyɛ o sapashin’ kpɛm’ la daa chaŋ nimaani ni o ti sɔɣi bɛ ni daa ku ninvuɣ’ shɛba, 16 ka o daa ku doo kam ŋun be Ɛdom (dama Jɔab mini Izraɛlnim’ zaa daa niŋla chira ayɔbu nimaani, hal ka o ti ku doo kam ŋun be Ɛdom); 17 amaa ka Hadad min’ o ba tumtumdiba shɛb’ bɛn daa nyɛ Ɛdomnim’ la shɛba daa tiligi n-zo n-kuli Ijipti. (Di saha maa Hadad daa na nyɛla bia.) 18 Bɛ daa yila Midian chaŋ Paran ti zaŋ ninvuɣ’ shɛba m-pahi bɛmaŋ’ zuɣu, ka bɛ mini ba zo n-kuli Ijipti nti chaŋ Ijipti naa Firawuna sani. Ka naa maa daa ti Hadad yili mini tiŋgbani ni bindirigu. 19 Ka Firawuna suhu daa yu Hadad pam hal ka o ti gbaag’ o paɣ’ Tapɛnis tizo n-ti o paɣ’ pini. 20 Ka paɣ’ maa daa dɔɣi bidibiga n-ti Hadad, ka bɛ bol’ o yuli Gɛnubat, ka napaɣ’ maa daa wums’ o nayili maa; ka bia maa mini Firawuna bidibisi daa laɣim be nayili maa. 21 Amaa ka Hadad daa be Ijipti maa ka ti wum ni Dauda min’ o sapashin’ kpɛm’ Jɔab zaa kpiya, ka o daa yɛli Firawuna, “Tim ma soli ka n lab’ kuli n ya.” 22 Ka Firawuna daa bɔh’ o, “Bɔ m-poog’ a n sani ka a bɔri ni a kul’ a ya pumpɔŋɔ?” Ka Hadad yɛl’ o, “Kul chɛ ka n kuli.” 23 Ka Naawuni daa lan chɛ ka Ɛliada bia Rɛzɔn ŋun daa zo o lan’ Zɔba Naa Hadadɛza san’ la leei Sulemaana dima. 24 Ka o daa laɣim ninvuɣ’ yoya pah’ omaŋ’ zuɣu n-leei bɛ salo maa zuɣulana. Dauda ni daa ku o dimnim’ Sirianim’ la nyaaŋa ka dimbɔŋɔ daa niŋ maa. Ka Rɛzɔn min’ o niriba maa daa chaŋ ti ʒini Damaskus, ka bɛ daa zaŋ o leei Damaskus naa. 25 Rɛzɔn daa nyɛla Izraɛlnim’ dima Naa Sulemaana ʒiɛman’ ni, ka daa tumdi ba din bie kaman Hadad ni daa niŋdi ba shɛm la; ka daa zaɣisi Izraɛlnima, ka di nam su Sirianima. Naawuni lo Jɛrɔbɔam alikauli 26 Ka Nɛbat bia Jɛrɔbɔam ŋun daa nyɛ Ifriim zuliya ni nir’ ŋun yi Zɛrɛda na, ka nyɛ Sulemaana kpambala, ka o ma nyɛ pako’ so ŋun yuli daa booni Zɛrua la gba daa leei naa dima. 27 Ka daliri din chɛ ka o daa leei Naa Sulemaana dim’ maa m-bɔŋɔ: Sulemaana daa mɛla Millo gooni ŋari foliŋga din daa be o ba Dauda tiŋ’ la ni la. 28 Jɛrɔbɔam daa nyɛla nachimbil’ so ŋun mali kpiɔŋ, ka Sulemaana daa kpahim nya o ni nyɛ tumtumdi’ biiŋa maa, ka zaŋ o leei Yisifu zuliya niriba tuun’ kpɛma zaa zuɣulana. 29 Di saha maa ka Jɛrɔbɔam daa ti yi Jɛrusalɛm chana, ka anabi Ahija ŋun daa nyɛ Shilo nir’ la chirig’ o sol’ ni. Anabi Ahija daa yɛla binyɛr’ palli; ka bɛ niriba ayi maa kɔŋko daa be mɔɣu maa ni chana. 30 Ka Ahija daa ti gbaag’ o ni ye binyɛr’ shɛli maa n-dari tɔhi li zaɣ’ tolima pinaayi, 31 ka yɛli Jɛrɔbɔam, “Piim’ di ni zaɣ’ tolima pia, dama Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ Naawuni ŋɔ yɛliya, ‘Nyama, n dari tɔhila Izraɛl nam Sulemaana nuu ni, 32 ka zaŋ zuliya pia ti a, ka zaŋ zuliya yini n-ti o n dabili Dauda mini Jɛrusalɛm din nyɛ n ni pii tin’ shɛli Izraɛl tiŋgbɔŋ zaa ni la zuɣu. 33 Ka di nyɛla o ni zaɣisi ma ka jɛmdila Sidɔnnim’ buɣili Asitati din nyɛ paɣ’ la mini Mɔabnim’ buɣili Chɛmɔshi ni Ammɔnnim’ buɣili Milikom, ka bi doli n soya n-tumdi din tuhi n sani ni n zaligunim’ mini n kaya kaman o ba Dauda ni daa niŋdi shɛm la zuɣu. 34 Dimbɔŋɔ zaa yoli, n ku deei nam maa zaa o nuu ni, n ni chɛ ka o kul nyɛ naa hal ni o nyɛvili tariga n dabili Dauda ŋun nyɛ n ni daa pii so ka o doli n zalikpana mini n zaligu shɛŋa din pahi la zuɣu. 35 Amaa n ni ti deei nam maa o bia nuu ni n-zaŋ li ti nyin’ ŋun su zuliya pia ŋɔ. 36 Amaa n ni ti zaŋ zuliya yini n-ti o bia maa, ka di chɛ ka n dabili Dauda zuliya kul diri nam Jɛrusalɛm din nyɛ n ni pii tin’ shɛli leei n jɛmbu shee la. 37 N ni zaŋ a leei Izraɛl naa, ka chɛ ka a su a suhu ni bɔri tiŋgbani shɛm tariga zaa. 38 Ka a yi ni doli n ni zal’ a zaligu shɛŋa zaa, ka doli n soya ka niŋdi din tuhi n sani, ka doli n zalikpana mini n zaligu shɛŋa din pahi kaman n dabili Dauda ni daa niŋ shɛm la, n ni be a sani, ka chɛ ka a zuliya yɛligi kaman n ni daa chɛ ka Dauda zuliya yɛligi shɛm la, ka n zaŋ Izraɛl ti a. 39 Ka n ni darigi Dauda zuliya tibili, amaa m bi yɛn darigi li hal ni saha din ka bahigu.’ ” 40 Ka Sulemaana daa ti lo nia ni o ku Jɛrɔbɔam, amaa ka Jɛrɔbɔam daa zo n-kuli Ijipti Naa Shishak sani nti be Ijipti maa hal ka Sulemaana ti kpi. Naa Sulemaana kum yɛla ( 2 Yɛlikura 9.29-31 ) 41 Sulemaana ni daa pun tum tuun’ shɛŋa zaa min’ o ni daa tum tuun’ shɛŋa din pahi ni o yɛm tuma la yɛla sab’ be Sulemaana tuma litaafi ni. 42 Sulemaana daa di nam m-be Jɛrusalɛm n-su Izraɛlnim’ zaa la yuun’ pihinahi. 43 Ka Sulemaana daa ti vuhi ka bɛ zaŋ o ti sɔɣ’ o ba Dauda tiŋ’ la ni; ka o bia Rɛhɔbɔam daa di nam zan’ o zaashee. |
Red Letter Dagbani Bible © Bible Society of Ghana, 2011
Bible Society of Ghana