Ri Matey 12 - Quiché Bible

Ri tijoxelab quequich'up u jolom trico pa ri k'ij re uxlanem

¹ Pa tak ri k'ij ri', xbe ri Jesus pa tak ri tico'n pa jun k'ij re uxlanem. Ri u tijoxelab xenumic, xquich'up ri u jolom trico, xquitijo.

² Xquil c'u ri pariseyib, xquibij che ri Jesus: “Chawilampe', ri a tijoxelab cäquiban ri awas u banic pa ri k'ij re uxlanem.”

³ Ri Jesus xubij chque: “¿La ma ta i siq'uim jas xuban ri David aretak ri are' xukuje' ri e rachil xenumic?

⁴ ¿La ma ta i siq'uim jas xubano, aretak xoc pa ri rachoch Dios, xutij c'u ri caxlanwa ri cojom cho ri Dios? Ri awas quitijic rumal xukuje' cumal ri e achilaninak. Xane' xak xuwi cumal ri e cojol tabal tok'ob.

⁵ O ¿La ma ta i siq'uim pa ri pixab chi pa ri k'ij re uxlanem, ri e cojol tabal tak tok'ob man caquichajij ta ri k'ij re uxlanem man c'o ta c'u qui mac?

⁶ Ri in c'ut quinbij chiwe chi c'o jun waral ri nim na ri u banic chuwäch ri rachoch Dios.

⁷ Man iweta'm taj jas quel cubij we tz'ibatalic ri': Ri quinwaj chi quel i c'u'x, che u q'uexwäch ri e qui chi'xic tabal tak tok'ob chwe. We ta i ch'obom ri quel cubij, ma ta xibij ri' chi c'o qui mac ri man c'o ta qui mac.

⁸ Ri Rija'l winak c'o u takanic puwi' ri k'ij re uxlanem.”

Jun achi matz' ri u k'ab

⁹ Xel c'u bic chila', xopan pa ri ja ri cäquitijoj wi quib ri aj judeyib che ri pixab.

¹⁰ C'o jun achi chila' matz' u k'ab. Caquitzucuj c'ut jun jasach caquitzujubej rech ri Jesus, xquic'ot u chi': “¿La ya'tal u banic cunanic pa ri k'ij re uxlanem?”

¹¹ Ri Jesus c'ut xubij chque: “¿Jachin ta jun chiwe, we c'o jun u chij, we cätzak pa jun jul pa ri k'ij re uxlanem, jachin ta jun ri ma ta cuchapo, cuwalijisaj ulok?

¹² ¡Are c'u c'o na u k'ij jun winak chuwäch jun chij! Je c'u ri' cuya' cäban utzil pa ri k'ij re uxlanem.”

¹³ C'äte ri' xubij che ri achi: “Chayuku' ri a k'ab.” Ri are' xuyuku, utz c'u xcanajic jas ri jun chic.

¹⁴ Aretak e elinak chi bic ri pariseyib, xquichap u chomaxic jas cäquiban che u cämisaxic ri Jesus.

Ri pataninel ri cha'om rumal ri Dios

¹⁵ Ri Jesus, aretak xretamaj xel bic chila'. Xeteri bic q'ui winak chrij, ri Jesus c'ut xebucunaj conojel ri yawabib.

¹⁶ Sibalaj c'u xebupixbej chi mäquibij chque ri winak jachin ri are',

¹⁷ rech catz'akat ri tzijom can rumal ri Isaiy ri k'axal tzij aretak xubij:

¹⁸ “Chiwilampe' ri pataninel we ri nu cha'om, ri lok' chnuwäch, sibalaj cäquicot ri wanima' ruc'. Quinya' na ri Wuxlabal che. Cuya' na u bixic ri takal chque tak ri nimak tak tinimit.

¹⁹ Ri are' man cäch'ojin ta na, man curak ta na u chi'. Man c'o ta jun cäto'w ta na chi co cach'aw xo'l tak ri ja.

²⁰ Ri are' man cuk'aj ta ri aj ri wak'arinak man cuchup ta na ri u tza'm chäj ri cabukuwic, c'ä cäch'äcan na ri suq'uilal.

²¹ E are tak c'ut ri nimak tak tinimit quebeyem na che.”

Ri winak caquibij chi u c'amom ri Jesus ri u cuinem che ri Beelzebu

²² Xc'am c'u ulok jun achi moy xukuje' mem chuwäch ri Jesus, c'o c'u itzel uxlabal che. Ri Jesus xuban che chi xca'yic xukuje' xch'awic.

²³ Conojel c'u ri winak xquimayo, xquixe'j quib. Xquibij: “¿La are lo wa' ri Rija'l ri David?”

²⁴ Ri pariseyib, aretak xquito, xquibij: “We achi ri' queresaj ri itzel tak uxlabal xak xuwi rumal ri qui nimal ri itzel tak uxlabal ri Beelzebu u bi'.”

²⁵ Ri Jesus reta'm ri cätajin caquichomaj, xubij chque: “Ronojel ajawibal ri quieb u banom caquic'ulela' c'u quib, cusachisaj u wäch chbil rib; xukuje' ronojel ulew o jun ja winak ri quieb u banom cäquic'ulelaj quib, man cuya' taj cajeki'c.

²⁶ We ri Satanas cäresaj bic ri Satanas, cuban ch'o'j ruc' chbil rib, ¿jas ta c'u lo cuban ri rajawibal rech cajeki'c?

²⁷ We ri in rumal ri Beelzebu quebenwesaj ri itzel tak uxlabal, ri e iwalc'ual, ¿jachin rumal quequesaj? Rumal ri', ri e iwalc'ual cäquik'at na tzij piwi'.

²⁸ We c'u ri in rumal ri Ruxlabal ri Dios quebenwesaj ri itzel tak uxlabal, kastzij opaninak ri rajawibal ri Dios iwuc'.

²⁹ ¿Jas ta c'u lo cuban jun rech coc pa rachoch jun achi ri c'o na u chuk'ab, che queläk'axic ri jastak re? ¿La ma ta nabe cuyut na ri achi ri c'o na u chuk'ab? C'äte ri' quereläk'aj na bic ri jastak ri c'o pa ri rachoch.

³⁰ Apachin ri man c'o ta wuc', nu c'ulel ri'. Apachin ri man camulin ta wuc', catuquinic.

³¹ Rumal ri' quinbij chiwe chi ri Dios cucuy na chque ri winak ronojel ri mac xukuje' ronojel ri etzelal ri caquibij, man quebucuy ta c'u na chi cuc' tak ri qui tzij queyok'on che ri Uxlabaxel.

³² Apachin c'u ri cubij tzij chrij ri Rija'l winak, cäsachtaj na ri u mac. Apachin c'u ri cubij tzij chrij ri Ruxlabal ri Dios, man cäsachtaj ta u mac, man cäsachtaj ta pa we k'ij junab ri', mawi pa ri quepe na.”

Ri che' quetamax qui wäch cumal ri qui wächinic

³³ “Chibana' chi utz ri che', xukuje' utz ri u wächinic, o chibana' chi man utz ta ri che', xukuje' man utz ta ri u wächinic. Quetamataj c'u qui wäch ri che' rumal ri qui wächinic.

³⁴ Ix quija'l cumätz. ¿La quixcuin lo quibij ta utzalaj tak tzij, ix itzel tak winak c'ut? Che c'u ri tz'ebenic ri c'o pa ri ranima' ri winak, are wa' quel ulok pa u chi'.

³⁵ Ri utzalaj winak chque ri utzalaj tak jastak ri c'o pa ranima' cäresaj wi ulok ri utz. Ri itzel winak chque ri itzel tak jastak ri c'o pa ranima' cäresaj wi ulok ri etzelal.

³⁶ Quinbij chiwe, chi ronojel tzij ri cäquibij ri winak, ri tzij ri man c'o ta qui patan, cäk'alajin na pa ri k'ij re ri k'atoj tzij.

³⁷ Cumal ri e a tzij cäk'alajin wi na we at suc'. Xukuje' cumal ri e a tzij cäc'äjisax na a wäch.”

Ri e itzel tak winak xcaj caquil jun etal

³⁸ Xepe c'u jujun chque ri ajtz'ibab xukuje' jujun chque ri pariseyib, xquibij che ri Jesus: “Ajtij, cäkaj cäkil jun etal awumal.”

³⁹ Ri Jesus xutzelej u bixic chque: “We e itzel tak winak ri' ri xukuje' man e jic taj caquitz'onoj jun mayibalalaj etal; niq'uiaj etal chic man cayataj ta chi chque xane' xak xuwi ri retal ri Jonas ri k'axal tzij.

⁴⁰ Je jas ri Jonas xc'oji' chupam ri nimalaj cär oxib k'ij oxib ak'ab, jeri' ri Rija'l winak cäc'oji' na pa ri ulew oxib k'ij oxib ak'ab.

⁴¹ Ri achijab aj Ninibe quec'oji' na pa ri k'atoj tzij junam cuc' ri winak ri e c'o cho ri uwächulew camic. Ri aj Ninibe quequic'okoj na; rumal rech chi ri e are xquiq'uex qui c'u'x rumal ri u tzij ri Jonas. Chiwilampe', c'o jun waral ri nim na u banic chuwäch ri Jonas.

⁴² Ri ixok ajawinel aj u mox ri elebal k'ij cäc'oji' na pa ri k'atoj tzij junam cuc' ri winak ri e c'o cho ri uwächulew camic. Ri are' quebuc'okoj na. Rumal rech chi ri are' xpe pa jun tinimit cho ri uwächulew ri sibalaj naj che u tatabexic ri u no'j ri Salomon. Chiwilampe', c'o jun waral ri nim na u banic chuwäch ri Salomon.”

Ri itzel uxlabal ri xtzelejic

⁴³ “Aretak elinak chi bic ri itzel uxlabal che jun winak, coc'ow pa tak chaki'j tak c'olbal, cutzucuj jawije' cuxlan wi, man curik ta c'ut.

⁴⁴ Cubij c'u na: ‘Quintzelej cho wachoch ri xinel wi ulok.’ Aretak copanic, culurika' jamalic, mesom u pam, utz banom che.

⁴⁵ Cäbe c'u ri itzel uxlabal, quebuc'ama' chi ulok wukub uxlabal chic ruc'. Ri e lawalo na chuwäch ri are'. Conojel queboc bic pa ri winak, quec'oji' chila'. Ri q'uisbal u banic ri winak ri' canimataj na chuwäch ri nabe. Jeri' xukuje' cäban na chque ri itzel tak winak ri e c'o cho ri uwächulew camic.”

Ri u nan xukuje' ri e rachalal ri Jesus

⁴⁶ Ri Jesus c'ä cätajin quebutzijobej ri winak aretak xopan ri u nan e rachil ri rachalal ri Jesus, e tac'atoj apan cho ja, cäcaj cäquich'abej ri Jesus.

⁴⁷ Xbix c'u che: “Chawilampe'. Ri a nan ri e awachalal e tac'atoj cho ja. Cäcaj catquich'abej.”

⁴⁸ Ri Jesus xutzelej u bixic che ri xbin che: “¿Jachin ri nu nan? ¿E jachin tak ri wachalal?”

⁴⁹ Xebuc'ut ri u tijoxelab ruc' ri u k'ab, xubij: “Chebiwilampe' ri nu nan xukuje' ri e wachalal.

⁵⁰ Apachin ri cuban ri u rayibal ri nu Tat ri c'o pa ri caj, are wa' ri nu chak', ri wana'b, xukuje' ri nu nan.”