Jueces 9 - Biblia Mixe de Quetzaltepec

Abimélec

¹ Ënät yë Abimélec ojts nyijkxy jam Siquem, yë Jerubaal yë myaank ets myëtya'aka'any mëët ja myëku'uktëjk mëti'ipë ënäty ja tyaak mëët nyämyëku'uk'atyën, ets t'ënëmaay:

² Miitsëty mëku'uktëjkëty, mëët ko n'oyjyawës ja mëti'ipës nmëku'uk'ajtypyën, mëyajtën yam npëjktsowantëp ets ja'ay xy'ënëmaaytya'atëty ko ni'ik oy ko je'eyë tu'uk yë ja'ay y'ënä'ämtëty ma naax kajpnën ets këtii ko nitëkë'px majk ja y'u'unk y'ëna'k ja Jerubaal.

³ E yë'ëjëty tu'ukyë ënäty mëët tyu'kukajpn'atë yë Siquem, ënät ojts tputëkëtë ets tukupëjktaaytyë ja wyinma'anyëty ja ja'ayëty jampë tsyëënëtën Siquem.

⁴ Jap tju'të tëkë'px majk yë poop pujxn meeny tsajptëkoty ma Baal-berit yë tsyajptëjkën ets tmooytyë yë Abimélec. Mëët ya'atë meeny yë'ë ojts yë Abimélec tukmëjuy yë ja'ayëty mëti'ipë ënäty yi'iyë tyuunk'ajtëpën yë yajja'ay'o'k ets t'ënëmaay ets pyanëjkxëtëty. Ënät ya'atë ja'ayëty ojts tjanty pyatsoontë ja Abimélec.

⁵ Ets nyëjkxtë jam Ofrá ma ënäty ja tyeety Jerubaal të jyuuky'ätyën. Ma ya'atë naaxwiinyëtën jam ënäty tsyëënëtë ja nitëkë'px majkpë ja Jerubaal ja myaankëty, wa'ats y'o'ktaaytyë. Yi'iyë ojts oywyi'ix jyaakke'eky yë Jotam ja kutëëm.

⁶ Ënät ja ja'ayëty tyu'ukmujktaaytyë mëti'ipë ënäty jam kukajpnajtëpën Siquem ets Bet-miló, jam ma xoj kepy tu'uk tyänën mëti'ipë wintsë'ëkë yaj'ijtëpën jam Siquem mëët tu'uk ja mëjtsaa, jamts ojts tnikajpxpätë ja Abimélec ets yë'ë yajkutujkpë'atëty.

⁷ Ko yë Jotán tnija'awëy ko yë Abimélec tëë yajnikajpxpety yajkutujkpë, ënät ojts ënätyë nyijkxy ja Guerizim ma ja it naaxwiinyëtën mëti'ipë kopkjotmën, jamts ojts tyëkë mëk yaxpë jojkpë jëtu'un ijxtëm mëpaat ja ja'ay tmëtoowta'atën. Mëtoow'itë ya'atë aaw ayuk miitsëty mëku'uktëjkëty jënu'un yaa Siquem m'itën mtsëënëtën. Jëtu'unts yë Wintsën näjyëtu'un tmëtowëty.

⁸ Tëkok yë aay kepy ojts tu'uk ja winma'any tpaatë, yajkutujkpë ojts tjanikajpxpäta'antë ets t'ënëmaaytyë ja olivë kepy ets yë'ë yajkutujkpë'atëty.

⁹ E ja olivë kepy tyaa y'ëtsooy, ko ka'ap, jä'ä ko pën tëjkëp yajkutujkpë ka'ap nëjkx t'ëkyajknë ja on mëti'ipë mëk yë ja'ay yajtuuntëpën ets mëti'ipë yë Wintsën yajtukmëjja'apën.

¹⁰ Ënät ja aay kepy ojts jä'ä t'ënëëmëtë ja higo kepy ets yë'ë yajkutujkpë'atëty.

¹¹ E ja higo kepy tyaa y'ëtsooy, ko ka'ap, jä'ä ko pën kyupëjkpy ets yajkutujkpë'atëty ma ja aay kepy ja yajkutujkpë tyaj'ëmaaytya'aktën, kopkpëky ja ko t'ixmatsëty ja tyëëm ets ka'ap t'ëkyajknëty ja higo tëëm xu'kxpë, pa'akpë.

¹² Ënät ja aay kepyëty t'ënëmaaytyë ja tsatsym'aats ets yë'ë yajkutujkpë'atëty.

¹³ E ja tsatsym'aats tyaa y'ëtsooy ko ka'ap; jä'ä ko pën kyupëjkpy ets yajkutujkpë'atëty ma ja aay kepyëtyën nëjkxëp ja t'ëxmatsy ets ja tsatsymtëëm tyakëty mëti'ipë uuky kyojpën ets ka'ap nëjkx t'ëkmëëtajnëtë ja'ayëty tii yajxoonta'akëtëpën ets tii yë Tios näjyëtu'un yajxonta'akëtëpën.

¹⁴ Kom'ok yë aay kepyëty ojts yë'ë t'ënëëmëtë yë äpnykyepy ets yajkutujkpë'atëty.

¹⁵ Ets ja äpynykyepy y'ënäny, pën janty ënantëp ets yë'ë yajkutukëty, kopkpëky ko jam yajpata'atëty ma ja y'äpkën; e pën kajts tsoktë, nëjkxëp pyëtsimy tu'uk ja jëënyä'änk mëti'ipë nëjkx tyajtooytyëkoyën ja Líbano itjotm.

¹⁶ E tyam ënät miitsëty nyajtëwtë: ¿oyën mëti'ipë të xytyuntën ko të xynyikajpxpätë yë Abimélec ets yajkutujkpë'atëtyë? ¿Tëë xy'oyjyawëtë ja Jerubaal ja y'u'unk tyo'oxytyëjk tä yë'ë ojts m'oyjyawëtënë?

¹⁷ Yë nteetyës ojts jyot wyinma'any tmëktuny ko mnitsiptuunëtë ets myajtsokëtë ma Madián ja'ayëtyën.

¹⁸ E miitsëty ni'ikyë tyam ja nteetyës ja y'u'unk y'ëna'k y'u'unk tyo'oxytyëjk të xytyukjoot'anpëjknëtë, ix tëë xytyimyaj'o'kta'atë ja nitëkë'px majkpë ja y'ëna'k tu'ktonyë. Ets ka'ap yi'iyëty, nän tëë yajkutujkpë xypyëjkta'aktë yë Abimélec, ja myaank ja to'oxytyëjk mëti'ipë ka'ap yë nteetyës to'oxytyëjkëtyën, yi'iyë ko je'eyë xynyamëkukajpn'atë.

¹⁹ E tyam miits n'ënëëmëtë: Pën tëë jëtu'un oy winë xytyuntë ma ja Jerubaal ja y'u'unk tyo'oxytyëjkën ets tëë xymyëjjawëtë xy'oyjyawëtë, oy myajpaata'antë mëët yë Abimélec ets yë'ë mëët miitsëty.

²⁰ E pën kajts jëtu'un të xytyuntë, nëjkxëp yë jëën jam pyëtsimy ma Abimelekën ets tyajkutëkoyëty yë Siquem ets Bet-miló, ets jam Siquem ets Bet-miló nëjkx myëjë tu'uk yë jëën mëti'ipë yë'ë yajkutëkoyëpën.

²¹ Ko jëtu'un kyajpxtaay yë Jotán tääts ojts ënätyë kyakojknë ets ojts jam nyijkxy Beer, jä'ä ko tsyë'këp ënäty ja myëkä'äx Abimélec.

²² Yë Abimélec jä'ä ojts t'ëne'emy yë Israel kajpn tëkëëk jëmëjt,

²³ e yë Tios yë'ë ojts tkexy yë ëxëëk poj ka'oypyoj ma Siquem ja'ayëtyën ets ma Abimelekën ets Siquem ja'ayëty tmëëtsiptsoontëty yë Abimélec.

²⁴ Jëtu'un'äämpy ja Abimélec tkëpätëty mëët ko yaja'ay'o'ky, ma tyaj'o'kyën ja nitëkë'px majkpë ja Jerubaal ja myaank ets ja Siquem ja'ayëty tkëpätëty näjyëtu'un mëët ko tputëjkëtyë ja Abimélec ma yaja'ay'o'kyën.

²⁵ Jam Siquem tam ijty yë ja'ay kanaak yajpaatë mëti'ipë je'eyë mä'tstëpën ets yu'utsy jyëtitë jam tunjotm. Yë Abimélec ojts tnijawë.

²⁶ Tu'kxëëw tu'kjëmëjt tu'uk yë ja'ay mëti'ipë xyëëwajtypyën Gáal, ojts nyijkxy jam Siquem ets ja myëku'uktëjk tku'ixëja'any, ko jam jyä'äjty ojts ja jyä'äy tpaaty mëti'ipë mëët nyäy'oyjyawëtyën.

²⁷ Ënät ojts tsyoontë tsatsym tyujkpë ets ja tsatym nyëë tyaj'o'oyëtyë, mëj tnixëëwtuuntyë ets y'uktë myukëtë; kyääytyë pyëjktë ma ja Baal ja tsyajptëjkën ets tpojktë ja Abimélec.

²⁸ Ja Gáal ëmu'ukyë y'ënäny: ¿Wi'ix tyimnäjya'awëyënë yë Abimélec? Yë'ëts yë Jerubaal je'eyë myaank ets yë'ë këwen'ajtëp ets putëjkëyëp yë Zebul, e ëëtsajtëm: ¿Tii ko ënät yë'ë je'eyë tuunpë xywya'anmëty? Oy ntu'unmëty je'eyëp ko yë'ë Siquem nmëtu'unmëp mëti'ipë ya'atë Siquem kajpn yaj'ixtakën ets ka'ap yë'ëjëty yë Abimélec.

²⁹ Kooxyëp ëjts jeexyë n'ëk'ëne'emy, poj'amës jeexyë yë Abimélec nyajkutëkoy ets näjyëtu'un y'ënäny: Ëk'ix mijts Abimélec, yajmujkta'a yë mtsiptuunpëtëjk ets min ntsiptuny mëët ëjts.

³⁰ Ko yë Zebul tnija'awëy ko jëtu'un oy wi'ixjaty të y'ënä'äny ja Gáal, ënät mëk jyoot'anpëjky.

³¹ Tä ojts tkäjpxynyikäxë yë Abimélec jam Arumá ma ënäty yajpaatyën: Yë Gáal, yë myaank yë Ébed, yë'ë të jyä'ty Siquem ma ja myëku'uktëjk yajpaatën ets jam je'eyë wiinkjaty ja ja'ay t'a'ëw t'akajpxë.

³² Paaty yam n'ënëëmë ets mtsoonëty ënätyë mëët ja mtsiptuunpëtëjk ets jam mnäyu'utsëtëty ujtsjotm.

³³ E jopyëp xëëwpëtsëm tääts xynyitëkëty ja kajpn, e ko yë Gáal mnipëtsëmëtëty tsiptuuntë mëët yë jyä'äy, mijts tëë xynyijawë tii mtunëpën.

³⁴ Ënät ja Abimélec jyänty tsyo'ony koots mëët ja tsyiptuunpëtëjk ets jam nyäpyëjktakëtë kajpnpë'am ma ja Siquem kajpn yajpaatyën, majktaxkpëky ojts nyäyyajwa'kxëtë yë tsyiptuunpëtëjkëty.

³⁵ Ko yë Gáal pyëtsiimy jam tëjk'ëkë'ëm ma ja kajpn yajnitëkën, ënät nyipëtsëëmë poj'am ja Abimélec mëët ja tsyiptuunpëtëjk ma ënäty yu'utsy yajpaatën.

³⁶ Ko yë Gáal jëtu'un t'ijxy, ënät t'ënëmaay ja Zebul: Ëk'ix, maytsyiptuunpën yowë ximpë kopkkëjxm yaj'ixtën kyëta'aktën. Ënät y'ëtsooy ja Zebul: Ka'ap tsyiptuunpëty, äpk yë m'ijxyp.

³⁷ Tääts ja Gáal y'ënaan'ëtë'ëtsy: Nen tam ximtsow wiinkpë pyëtsëmtë ma ja kopk yajtijyën Naax putsk. Ets xim yë wiinkpë näjyëtu'un myiny ma ja tu'u txëëwatyën Nasja'apë xoj.

³⁸ Kajpx ënät tyam, janty jotmëkxë mnäjyawëty. Jëtu'un ojts y'ëtsoyë ja Zebul. Jëtu'unxë m'ëna'any ko yë Abimélec ka'ap tii tkëjxmëty ets yë'ë nmëtu'unmëty. Xii ënät ix, ix ja myäytsyiptuunpëtëjk mëti'ipë ënäty ka'ap xykyumayën. Paaty, nëjkx ets nëjkx mtsiptuny mëët yë'ëjëty.

³⁹ Ënät ja Gáal tsyo'ony mëët ja ja'ayëty jampë kyukajpn'atën Siquem ets tsyiptuna'antë mëët ja Abimélec.

⁴⁰ E ja Abimélec jëjp'ixy ënäty jam tyimyajpaaty, jëtu'unyë tpawojpkäktaay ja myëtsip ets ja Gáal ojts kyuke'ekyë. Ënät tpatso'ony ets jampaat tpaja'ajty kajpn winkon, yajxon mayjyä'äy y'o'ktë jä'ä xëëw.

⁴¹ Yë Abimélec jam ojts wyi'imy Arumá, e yë Zebul ojts jam Siquem t'ëxwopy ja Gáal mëët tëkokyë ja myëku'uktëjk.

⁴² Komjëpom myäytsyo'ontë yë Siquem ja'ayëty ets nyëjktë jam kamjotm. Ko yë Abimélec tnija'awëy,

⁴³ ënät ojts ja tyuunpëtëjk twoowwä'kxy tëkëëkpëky ets jam nyäyu'tstaayëtë kamjotm, tim je'eyë t'ijxy kyajpnpëtsëëmtë ja ja'ayëty, ënät tnipëtsëëmy ënätyë ets tyaj'o'ktaaytyë.

⁴⁴ Tu'kpëky tyëjkëtyë kajpnjoty ets tu'kpëky je'eyë jyänty yajja'ay'ooktë mëti'ipë ja käktëpën.

⁴⁵ Tu'kxëëw yë Abimélec ojts yajxon tsyiptuny jam ma ja Siquem kajpnën, koonëm tmëmëtäky. Ko tyaj'o'ktaay ja ja'ay jampë kyukajpn'atën ënät tjëën'ixko'onëy ja kajpn ets tnino'ky. Ko ja kajpn wyintooykyëtäky tääts ja kaan tukwinwëjëtyääy.

⁴⁶ Ko ja ja'ayëty tnijawëty mëti'ipë jam tsënaaytyëpën Migdal-siquem wi'ix ënäty ja Abimélec të y'ëti'itsyën, ënät kyäktaaytyë jam ma ja mëjpotsyën ma ja tsyajptëjkën ja El-berit ets jap nyäyu'tstaayëtë.

⁴⁷ E ko yë Abimélec tnija'awëy ko jam të nyëjkxta'atë,

⁴⁸ Ënät ojts tsyoontë ets nyëjkxtë ma ja Salmón kopkën, jamts yë Abimélec tu'uk tnëpujxy yë kepyxye'enty mëët yë jatyë ets nyätyukejkpyëjkëy, tääts t'ënëmaay ja tsyiptuunpëtëjkëty ets aakjëtu'un nyätyukejkpyëkëtëty ja kyepyxye'enty.

⁴⁹ Ënät ja tsiptuunpëtëjkëty tpujxtaaytyë ja kyepyxye'enty ets tpanëjkxtë ja Abimélec jam ma ja tsyajptëjkën ja El-berit; jam tuknapëjk'ëwtijtaaytyë ja kepyxye'enty ets tjëën'ixko'onëtyë, jëtu'un'äämpy ojts tyaj'o'kta'atë ja ja'ayëty mëti'ipë ënäty jam yajpatëpën Migdal-siquem, jää jëtää nyiwinë'atë oy nitu'kmilën ja ye'etyëjk ets to'oxytyëjk.

⁵⁰ Jam tsyo'ony yë Abimélec ets ojts nyijkxy Tebés, yajxon tuknipëjktakëy wi'ix tnitëkëja'anyën ets tnitëjkëy.

⁵¹ Ma tääpë kajpnën tam ijty tu'uk yë mëjpotsy janty mëjpë, japts ojts ja ja'ay nyäyu'tsta'ajëtë ye'etyëjk to'oxytyëjk. Yajxon ta'tspëky tyaj'ëtujktë ja tëjk'aaw ets jap potsykyëpäjky pyäjtaaytyë;

⁵² e yë Abimélec ojts jampaat jyä'ty ma ja mëjpotsy ja nyitëjk'aawën, tam ënäty tuknipëjktakënë tjëën'ixkonëja'any,

⁵³ ko tu'uk yë to'oxytyëjk ojts tkuka'tsnaxy yë paan'u'unk, kujk ojts ja tsaa tyimka'ay ma ja Abimélec ja kyëpajkën ets ojts kyë'ëtswä'kxy ja kyëpajk këëkujkm.

⁵⁴ Ko ja Abimélec nyäjya'awëyë tëë tsyëtyuty, tä ënätyë tmëjyaxëy ja tyuunpë mëti'ipë tyëëmjëtijtypyën ja tëypyujxn ets t'ënëmaay: Juut yë mtëypyujxn ets yaj'o'kës, ka'apës ntsoky yë käjpxy y'ëna'anëty ko to'oxytyëjk të xyaj'ookyës. Ënät ja tyuunpë tyukmoxmëku'umëyë ja yenypyujxn ets jëtu'un y'o'ky.

⁵⁵ Ko yë Israel ja'ayëty t'ijxtë ko yë Abimélec tëë y'o'knë, ënät ojts wyimpijtaaynyëtë ma tyëjkëtyën.

⁵⁶ Jëtu'un'äämpy ojts yë Tios tukëpety yë Abimélec ja pyoky, mëët ko ënäty ja tyeety të tmëtëkoy ko tyaj'o'ktaay ja myëkä'äx ja nitëkë'px majkpë.

⁵⁷ Tios yë'ë ojts näjyëtu'un kë'ëm t'ëwa'atsy ets Siquem ja'ayëty ja pyokyëty tkëpätëty mëët ko ënäty je'eyë të yajja'ay'ooktë. Jëtu'un'äämpy ojts y'atëy ja Jotam ja y'aaw y'ayuk, ja Jerubaal ja myaank, ma ojts tpokyën ja myëtsiptëjk.