Génesis 24 - Biblia Mixe de Quetzaltepec

Abraham t'ixtaayë yë Isaac yë tyo'oxytyëjk

¹ Mëjja'ay ënäty yë Abraham oynyë, e Tios mëj këjää të kyënu'kxyë.

² Paaty ojts tëkok t'ënëëmë ja tyuunpë mëti'ipë mëjja'aynyën mëti'ipë kyëwent'ajtypyën tu'kë'ëyë winë mëti'ipë ja Abraham myëët'ajtypyën. Tä t'ënëmaay: Pëjkta'ak yë mkë'ë ma npuuypya'tkënës.

³ Ets nikajpx mëët yë Tios xyëëwkëjxm, mëti'ipë Tios'ajtpën tsajpjotm ets naaxwiiny, ko këtii xy'a'ixëty ets nmaankës pyëkëty y'uukëty mëët yë to'oxy'ëna'k yaapë kyukajpn'atën Canaán, maas tyam ntsëënën njuuky'ätyën.

⁴ Jam nëjkx yë tyo'oxytyëjk xy'ixtaayë maas yë nnaax nkajpnën ets xywyin'ixëty tu'uk ja to'oxytyëjk, mëti'ipë tyo'oxytyëjk'atëpën, mëti'ipë winkon yajjëëky'ajtp yajmëku'uk'ajtpën.

⁵ Tä ja tyuunpë y'ëtsooy: E ko xykyamëëtmina'anëtyës ja to'oxytyëjk. ¿Tiijës mëpaat ntuny? ¿Koonëmës ja myaank nwoownëjkxëty jam ma ja naax kajpnën ma ojts mtsoonyënë?

⁶ Tä ja Abraham y'ëtsooy: Ka'ap, këtii jam xywyoownëjkxëty.

⁷ Yë Wintsën, yë Tios tsajpjotmëpë, mëti'ipës ojts xyajtsoonyën maas yë nteety ntaak yë jyëën tyëjkën ma ja y'it nyaaxwiinyëtën ja njëëky nmëku'ukës. Ets ojts xytyukwinwanës ya'atë it naaxwiinyëtë, ko tmo'oja'any yë n'ok'u'unk n'ok'ëna'kës, yë'ë näjyëtu'un ënät kyäxëp ja Tios ja tsyajpjotmëtë kukäjpxy ma mijtsën. Ets xyajmin xyajja'tëty ja to'oxy'ëna'k, mëti'ipës ja nmaank Isaac tyo'oxytyëjk'atëpën.

⁸ Pën ja to'oxytyëjk ka'ap mëëtmina'anyë, mijts ëwaatsëtum je'eyëm mwë'ëma'any, ma ya'atë ja amay jotmayën. E yë n'u'unkës niwi'ixtsow mëpaat jam xykyayajnëjkxy.

⁹ Ënät ja tuunpë ojts ja kyë'ë tpëjktä'äky ma ja wyintsën Abraham ja pyuuypya'tkën ets ojts tnikäjpxy mëët yë Tios xyëëwkëjxm ko tuna'any jëtu'un tä ënäty ja wyintsën Abraham të y'ënë'ëmxëtyën.

¹⁰ Tä ja Abraham ja tyuunpë nyänyipëjktakëyë. Jä'ä wyin'ijx ja oyëtypë näynyamo'ojë, mëti'ipë ënäty ja Abraham myëët'ajtypyën ets näjyëtu'un tmënëjkxy majk yë jëyujk jëku'ux ma ja nyaax kyajpnën ja Nahor, mëti'ipë jam yajpatpën Mesopotamia.

¹¹ Ko ja Abraham ja tyuunpë jam jyä'äjty kajpn winkon, kujk ënäty jyajmoonë, e jä'ä xëëw ënäty ja to'oxy'ëna'këty myintë nëëwijtspë nëëkoompë ja jampë kyukajpn'atën. Paaty ja tuunpë jam tyajwa'ak'o'oyëtyääy ja jëyujk jëku'ux winkon mëët ja nëëjut ets jam pyo'kxtë.

¹² Ënät ojts tyëkë kajpxtakpë ets y'ënäny: Wintsën mëti'ipë y'ëwtajtypyën yë nwintsënës Abraham. Mijts myajkutukëp ets oy wyimpëtsëm jyëjpëtsëmëty ya'atë amay jotmay tyampës nkujëtitën. Yaj'ixët yë m'oyajtën maas yë nwintsën Abrahamën.

¹³ Tyamës nwë'ëma'any winkon ma ya'atë nëëjutën ets ja to'oxy'ëna'k myintëty nëëkoompë, yaapë kyunaax'at kyukajpn'atën.

¹⁴ Mijts myajkutukëp, koos ja to'oxy'ëna'k n'ënëëmëty: Tun yë mëyajtën tuk'ënu'kxkës wäänë yë mnëëtsiiyë wä'änës n'ëknëë'uuky, koos xy'ëtsowëty: Tyaa nëë uuk, pën mijts m'ënaanp n'ëkyajnëë'uukyës näjyëtu'un yë mjëyujk jëku'ux, yë'ëjës ntuk'ixëp ko yë'ë ënäty mijts të xywyin'ixy ets to'oxytyëjk'atëty ja mtuunpë Isaac. Jëtu'untsës ëjts jotkujk nwë'ëmëty ko mijts mjanty'oyjya'ap yë nWintsënës.

¹⁵ Ka'anëm ënäty tuunta'ay ja kyapxtakën, ko myiiny tu'uk ja to'oxy'ëna'k mëët yë nyëëtsiiyë kyejkyijxy. Jä'ä ënäty ja Rebeca, yë Betuel yë nyëëx, jä'ä ënäty Betuel xyëëwajtyp ja Milcá ets ja Nahor ja myaank, ja Abraham ja myëkä'äx.

¹⁶ Janty oy janty tsuj ënäty yë Rebeca kyëxë'ëky. E ka'anëm ënäty ni pën ye'etyëjk mëët tsyëënënëm. Tä kyëtäky ma ja nëëjutën ets tyaj'ujtsy ja nyëëtsiiyë mëët yë nëë.

¹⁷ E winpijnëpts ënätynyë ko ja Abraham ja tyuunpë pyëyë'ktso'ony ets tnajtspatëy ja kiixy, tä t'ënëmaay: Tun yë mëyajtën tuk'ënu'kxkës wäänë yë mnëëtsiiyë, wä'änës n'ëknëë'uuky.

¹⁸ Oy mnëë'uukëty Wintsën: jëtu'un y'ëtsooy ja kiixy. Ënätyë nyätyukuwijtstutë ja nyëëtsiiyë ets ojts tyajnëë'uuky ja Abraham ja tyuunpë.

¹⁹ Ko ja tuunpë nyëë'uuktaay, tä ja Rebeca y'ënëmaayë: Wintsën nëjkxës yë nëë n'ëkjaakkony wä'änës n'ëkyajnëë'uuky näjyëtu'un yë mjëyujk jëku'ux.

²⁰ Janty poj'am tuktäämtuty ja nyëëtsiiyë ma ja nëë'a'ukënën, tää ojts pëyi'ikyë wiinkpë tninëjkxkojnëpë, koonëm tyajnëë'uuktaay ja jëyujk jëku'uxëty.

²¹ Ja tuunpë je'eyë t'ëkna'ixy ets ka'ap nitii ayuk tkäjpxynyëm. Yi'iyë ënäty jam myëmääpy myëtäjpy ko ja Tios ja y'oyajtën tyajnikëxë'ëky ets jëtu'un wyimpëtsëm jyëjpëtsëmy oy mëti'ipë pyatijtypyën.

²² Ko ja jëyujk jëku'ux nyëë'uktaaytyë, ënät ja ye'etyëjk tju'ty tu'uk ja pu'ts pujxnkë'ëjiits, jä'ä jye'emtyëty tëtujk nikonë ets tukjëjpëjkëy ja to'oxy'ëna'k. Ënät näjyëtu'un tmooy mäjtsk yë pu'ts pujxn kë'ëjän, naxy jye'emtyëty tu'kmëko'px nikonë,

²³ tä t'ënëmaay: Tun yë mëyajtën tuk'ëwa'anëkës pën m'u'unk'ajtëp. Wä'änxyëp xynyamëët'atë ja'ajtakn ma mjëën mtëjkëtyën, tääjës jeexyë jam yë tsuu nyajnaxtë mëëtës yë nja'ay, mëti'ipës mëët nminyën.

²⁴ Ënät ja to'oxy'ëna'k y'ëtsooy: Yë'ëjës nteety'äjtyp yë Betuel, yë y'u'unk yë Milcá ets Nahor.

²⁵ Maas yë ntëjkën tam yë ja'ajtakn ma mpo'kxtëtyën ets tam näjyëtu'un yë jë'kxy jyätyë ma mëpaat y'oktë wyëtstën yë mjëyujkëty.

²⁶ Ënät ja tuunpë nyäkyoxtënaaytyakë ets t'ëwtajty tmëpëjktsooy ja Wintsën,

²⁷ tä y'ënäny: Nmëjja'ap nkënu'kxyjya'apës yë Wintsën, mëti'ipë y'ëwtajtypyën yë nWintsënës Abraham. Yë'ë të tyaj'ixyë y'oyajtën maas yë nWintsënën, paatyës të xytyu'uwinwoy ma ja jyiiky myëku'uk ja jyëën tyëjkën.

²⁸ Rebeca pëyi'ikyë ojts nyijkxy ma ja tyëjkën ma ënäty jam ja tyaakën ets tukmëmëtyäky, mëti'ipë të jyäty të kyëpetyën.

²⁹ Tam ënäty ja y'äy, jä'ä xyëëwajtyp Labán. Ënät ojts pëyi'ikyë tninëjkxy ja ja'ay ma ënäty nyëëkontën. Jä'ä mëti'ipë ënäty ja y'uty Rebeca nyikäjpxypën.

³⁰ Të ënätyë t'ix ja kë'ëjiits ets ja kë'ëjän, mëti'ipë ja y'uty myëët'ajtypyën ma kyë'ëjën. Ets ko tëë ënäty tmëtoy, ko ja y'uty tnimëtyä'äky wi'ix ja ja'ay të y'ënë'ëmxëtyën. Tä ja Labán ojts tmëwinkony ja Abraham ja tyuunpë, mëti'ipë jam yajpatëpën ma ja nëëjutën,

³¹ tä t'ënëmaay: Min maas yë njëën ntëjkën, mijts Tios y'u'unk, ko yë Tios mtsokyë mjawëty. Wi'ix ko yaa muum m'ëk wë'ëmpëty, ëjts tëëjës jam ni''ix nipëjktaakë ma mpo'kxtëtyën ets ma ja mjëyujk jëku'ux pyo'kxtëtyën näjyëtu'un.

³² Ënät ja tuunpë jam jya'ajtë ma ja Labán ja tyëjkën, tä ja Labán tniwë'ëntuty tnikäjtuty ja jëyujk jëku'uxëty ets tmooy ja jyi'kxy. Tä ja nëë näjyëtu'un tmëmiiny ets ojts tyaj'apujy tyajtekpyujy ja tuunpë mëët ja myëku'uktëjk.

³³ Ko ënäty tëë ja kyä'äyën y'ukën yaj'apëjkëtya'atë, ënät ja Abraham ja tyuunpë y'ënäny: Ëjts ka'apës jëyëjp nkayä'äny, ma ka'anëm nkäjpxynyëmës ja n'amay njotmayës. Nikajpx tiitën mkajpxäämp: jëtu'un y'ënäny ja Labán.

³⁴ Tä ja tuunpë tyëjkëy mëtyakpë ets y'ënäny: Ëjts jamës ntuny ma mëjja'ay Abrahamën.

³⁵ Mëj yë Tios oy kyënu'kxyë jyëkyepyë ets jotkujk yaj'ityë ma jyëën tyëjkën ets ma jyuukyajtënën. Yë'ë të myo'oyë kumeenyajtën. Yë'ë myëët'ajtyp yë jyëyujk, tsyajpkaa, tsyajppaxëty, kupixynyëty ets tyuunpë ye'etyëjkpë to'oxytyëjkpë.

³⁶ E ja tyo'oxytyëjk Sara, ojts tu'uk yë u'unk maay tyajmëxu'unk'aty ma ënäty kujk myëjja'ayënëtën. E yë nWintsënës Abraham yë'ë të tukkë'ëtëjkëtyä'äy ja y'u'unk myääy tu'kë'ëyë jënu'un winë tmëët'atyën.

³⁷ Yë nwintsënës yë'ëjës ojts xyajkäjpxy mëët yë Tiosë xyëëwkëjxm etsës xy'ënëmaay: Këtii xy'ëwa'atsëty etsës yë nmaank Isaac pyëkëty y'uukëty mëët ja to'oxytyëjk yaapë Canaán kyukajpn'atën maas tyam ntsëënë njuuky'ätyën.

³⁸ Jam mnëjkxëty maas ja njëëky nmëku'uk tsyëënëtën jyuuky'atën ets xy'ixta'ajëty tu'uk ja to'oxytyëjk mëti'ipës ja nmaankës pyëkëp y'uukëpën.

³⁹ Tä ojts ëjts n'ëtsoyës: Wintsën, ¿Pën ja to'oxytyëjk ka'ap xypyamina'anyës?

⁴⁰ Ënät ojts yë'ë xy'ëtsoyës: Ëjts Wintsënës yë nyë'ë tyu'u të npaye'eyë. Yë'ë kyäxäämpy yë tsajpjotmëtë kukäjpxy ma mijtsën ets oy wyimpëtsëm jyëjpëtsëmëty ma mnëjkxa'anyën. Ets xyajminëty tu'uk ja to'oxytyëjk mëti'ipë najëkäm yajjëëky'ajtp yajmëku'uk'ajtpën ets yë'ë mëët ja n'u'unkës nmaayës pyëkëty y'uukëty.

⁴¹ E pën yë'ë ja nmëku'uktëjkës ka'ap mo'oja'anyë ja nyëëx, mijts ëwaatsëtuuy je'eyëm mwë'ëma'any ma ja mëti'ipë të xyjyanikäjpxyën Wintsën xyëëwkëjxm maas ëjtsën.

⁴² E jëtu'un ko tyam të nja'tyës ma yaa nëëkopkën, tääjës yë Wintsën të nmëpëjktsoy, Wintsën mëti'ipë y'ëwtajtypyën yë nwintsënës Abraham: pën janty tëyajtën ko oy wyimpëtsëma'any jyëjpëtsëma'any mëti'ipës mpajëtijtypyën,

⁴³ tyam mijts n'amëtoy nmënu'kxtä'äky, ko ma tyam nyajpaatyënës winkon ma ya'atë nëëjutën. Ko ja to'oxy'ëna'k myinëty nëëwijtspë etsës n'ënëëmëty tun yë mëyajtën yajnëë'ukës wäänë,

⁴⁴ ets koos xy'ëtsoowëty: Oy mnëë'uukëty wintsën ets min näjyëtu'un n'ëkyajnëë'uukyës yë mjëyujk jëku'ux. Jä'ä ënäty ja to'oxytyëjk mëti'ipë mijts të xywyin'ixyën ets yë'ë to'oxytyëjk'atëty ja nwintsënës ja y'u'unk myääy.

⁴⁵ E ka'anëm ënäty nkajpxtakta'ayës, koos të n'ixy myiny yë Rebeca nëëwijtspë mëët yë nyëëtsiiyë kyejkyijxy. Tääjës të ninëjkxy ma ënäty jam ja nyëë tjuutyën etsës të n'ënëëmë: tun yë mëyajtën yajnëë'ukës wäänë.

⁴⁶ E yë'ë ënätyë të nyätyukejky wyijtstu'utyë yë nyitsiiyë etsës të xy'ënëëmë: Oy mnëë'uukëty wintsën, min näjyëtu'un n'ëkyajnëë'uukyës yë mjëyujk jëku'ux. Jëtu'unës të xyajnëë'uuky të xyyajnëëpëky ku'uxyë ets tëë näjyëtu'un tyajnëë'uuky yë njëyujk jëku'uxës.

⁴⁷ Tääjës të nyajtëy: ¿Ko pën tyaak'ajtyp tyeety'äjtyp? Etsës të xy'ëtsoy: Yë'ëjës nteety'äjtyp yë Betuel, yë myaank yë Nahor ets Milcá. Ënätës të npëjktä'äky tu'uk yë kë'ëjiits ma jyëjpën ets kë'ëjän mäjtsk ma kyë'ëjën.

⁴⁸ Täätsës të nyäkyoxtënaaytyä'äkyë etsës të n'ëwtaty yë Wintsën; etsës të nmëjjaw të njaanty jawë ja Tios mëti'ipë y'ëwtajtypyën yë nwintsënës Abraham. Koos të xytyu'uwinwoy të xytyu'uwinwitsy ma ja në'ë tu'ujën ja oypyë etsës të nja'ty maas ja nwintsën ja jyiiky myëku'ukën. Jëtu'unës ja y'u'unk nyëëx n'amëtowanë npëjktsowanë, mëti'ipë pyëkëp y'uukëp ja nwintsënës Abraham ja myaank.

⁴⁹ E tyam mijts ënät nëmaaytyëkës, pën oy ja aaw ayuk xy'ëëw'ëtsowa'antë, mëti'ipës ja nwintsën të xytyukmëkäxën ma miitsëtyën. E pën kajts nijawëjäämpyës näjyëtu'un, tääjës n'ixëty pën tiijës n'ëktuumpy.

⁵⁰ Ënät ja Labán mëët ja tyeety Betuel y'ëtsoowtë: Tu'kë'ëyë ya'atë jam tsyoony ma Wintsënën, yë'ë ka'ap tjëkyepy ëëtsëty n'ëna'antëty jëtu'un'atëp, ëkë ka jëtu'un'atëp.

⁵¹ Ëk'ix, tyaajës ja n'u'unk Rebeca, oy xywowëty ets yajnëjkx. Wä'än mëët tpëky t'uuky ja y'u'unk ja mwintsën, jëtu'un ijxtëm yë Wintsën të tyajnikutukën.

⁵² Ko ja jëtu'unpë ja aaw ayuk tmëtooy ja Abraham ja tyuunpë, ënät ojts nyäjyijtä'äkyë naaxkëjxy ets t'ëwtajty ja Wintsën mëët kukajpxën ja'awëkyëtakën.

⁵³ Ënät tyajpëtsëëmy kanaakpëky ja näynyamo'ojë tä yë kë'ëjiitsën, nantsëmën, tatsktëyën, mëti'ipë oytyunyën mëët yë pu'ts pujxn ets poop pujxn ets wit tujkxy mëti'ipë nyamooyën ja Rebeca ets näjyëtu'un yajnamooytyë winë ja y'äy Labán ets ja tyaak.

⁵⁴ Täänëm ojts ja tuunpë kyääytyëkë mëët ja myëku'uktëjk, mëti'ipë ënäty të pyaminyën. Jam ojts ja tsuu tyajnaxtë. E ko komjëpom myä'äypyëtë'ktë, ënät ja Abraham ja tyuunpë y'ënäny: Oyës ënät jatëkok nwinpitëty maas ja nwintsën ja jyëën tyëjkën.

⁵⁵ Ets ja Rebeca ja y'äy ets ja tyaak y'ëtsoowinpijtë: Wä'än jeexyë yë kiixy t'ëkjaakwë'ëmy oy majk xëëwën mëët ëëtsëty. E ko majk xëëw kya'pxëty tääts mpanëjkxëtëty.

⁵⁶ Tä ja tuunpë y'ëtsooy: Këtiijës nëkoo xyajpo'oxtë. Tios të tyajkutuky etsës oy yë nnë'ë ntu'u wyimpëtsëm jyëjpëtsëmëty. Paaty tyam ëxmajtstëkës wä'änës n'ëknëjkxy maas ja nwintsën ja jyëën tyëjkën.

⁵⁷ Ënät ojts y'ëtsoowkojnëtëpë: Min ëjts n'ëkmëkajpxtë ja kiixy, wi'ix yë'ë y'ëk'ënaanpë.

⁵⁸ Tä tmëjyaxëtyë ja Rebeca ets tyajtëëwtë: ¿Wi'ix mnëjkxaanp mëët tyaapë ja'ayë? Tä ja Rebeca y'ëtsooy: Oyës npanëjkxëty.

⁵⁹ Ënät ojts t'ëxmajtsnëtë ja Rebeca ets nyëjkxëty, ojts näjyëtu'un tukpakäjxtë ja tyuunpë to'oxytyëjkpë, mëti'ipë ënäty të kyëwent'atyën xëmë. Näyjyëtu'un ojts t'ëxmajtsnëtë ja Abraham ja tyuunpë ets mëti'ipë ënäty jämyëët'ajtëtëp.

⁶⁰ Tä ojts tkënu'kxtë ja Rebeca mëët ya'atë aaw ayuk: Jëëky mëku'uk ets mëkä'äx, Taak tsi'tsk m'itëty ma nimayjyä'äyën. Ets ja m'u'unk m'ok myëmëta'akëp ja naax kajpn ma ja myëtsip tsyëënëtën jyuuky'atën.

⁶¹ Ënät ja Rebeca mëët ja tyuunpë ojts tukwä'tspäjnëtë ja jëyujk jëku'ux ets ojts tpanëjkxnëtë ja Abraham ja tyuunpë. Jëtu'un ja tuunpë ojts twootso'onë ja Rebeca ma tyëjkën.

⁶² Yë Isaac jam ënäty ojts të wyimpity ma jam tu'uk ja nëëwookyën mëti'ipë xyëëwajtypyën Mëti'ipë juukyajtpën etsës xy'ixy. Jam ënäty tsyëënëtë ma ja naax kam txëëwatyën Négueb.

⁶³ Uxëp ojts nyijkxy najxwij pëjkwijpë, ko ojts ajotkumonë t'ixy jam jëkäm myintë ja jëyujk jëku'uxëty.

⁶⁴ E yë Rebeca näjyëtu'un tëë ënäty y'ijxpaatyë; e ko t'ijxy ko jä'ä ja Isaac, ënät ojts ja jyëyujk jëku'ux ënätyë tukjënäky.

⁶⁵ Ets tyajtëëy ja tuunpë: ¿Pën ja'ay ximpë myintën? Tä y'ëtsooy ja tuunpë: Yë'ëjës yë nwintsën. Ënät ja Rebeca ojts ja wyit nyätyukwinkujuuxëty.

⁶⁶ Ja tuunpë tyukmëmëtyaktaay ja wyintsën Isaac tu'kë'ëyë mëti'ipë ënäty të tunyën.

⁶⁷ Ënät ja Isaac ojts ja Rebeca twoownëjkxy ma ja tyaak ja jyëën tyëjkën, tä ojts mëët pyiky y'uuky. Yë Isaac mëk tsojky tja'awëy yë Rebeca, jëtu'un ojts jotkujk nyäjyawëty jatëkok oy ënäty ja tyaak të y'ëk'ooky.