Tito 1 - Biblia Pume

Taruparea̧ Ma̧ȩ

¹ Pablo quȩmȩrequede cüdë. Ado Ütë tjamo̧ pio ju̧i̧ ja̧ mu̧i̧tjoi̧requede. Jabechji̧ Jechu Quirichorë chjadüa̧ oa ja̧beparequede Ütërë mitëa̧ pumȩ pio ji̧ri̧ ju chiaparȩpea̧ oa, judiro̧ ji̧dë u̧i̧ chjuari̧ quëna̧pea̧ oa. Aja̧, tjamo̧i̧ cjiari̧ baämȩ ma̧ȩ pio ju̧i̧ a̧ra̧ano̧pea̧ oa chjadürëremȩdique quëna̧ji̧ri̧ pio judiro̧ Ütë tjamo̧ pio judimi̧ dari̧ cjo̧ro̧tä.

² Ado judiro̧ pio jiro ma̧ȩ oa chjuari̧ quëna̧ oaiä, 'jabechji̧ bucho ana̧ cjo̧ro̧rea̧ chiaquëda, tjamo̧ri̧ jidatarea̧ chiaquëda' quëna̧ jo̧rȩtarea̧ dadirȩ. Jabechji̧ ma̧ȩ chjádë yürüdëmȩ Ütë pio judi pearä judirä yo̧ë cji̧därërea̧ oaiä, jabë dabu decjiarä yo̧ë cji̧därërea̧ oaiä, jabechji̧ ja̧di dari̧ quëna̧rea̧ dadirȩ.

³ Jabechji̧ Ütërë ütara̧ doro bucho ana̧ cjo̧ro̧rea̧ pio ju̧i̧ chjiari dabarea̧ yürürëremȩdiibe ma̧ȩ chjadëi̧ pio ju̧i̧iä. Ado pio jiro ma̧ȩ oa yürürëremȩdique cüdë to̧bari̧ ni̧bä chjaopea̧ oa. Tjamo̧ davä. Pio ibë Chjätä Tänȩmȩ Ütë pio judi yürüa̧ oa goami̧ dari̧ goareconȩ yaba̧ pio jiro ma̧ȩ oa o ji̧ri̧iäpȩmo̧ chjadëri̧ ni̧bä chjaopea̧ oa.

⁴ Pio mȩaiäpȩmo̧ go̧ȩparequedemȩ Tito, ca̧ ja tjamo̧mi̧ da oa. Pio cüdë quëna̧mi̧ quëna̧mȩpea̧ tara, ‘jabechji̧ ca̧ ja tjamo̧dida’ quëna̧ jo̧rȩtarequedemȩ, nö̧rimȩmi̧ darë. Jabechji̧ ibëa̧ Ama̧i̧ Ütë pio judi, ibë Chjätä Tänȩmȩ Jechu Quiricho pio judiborë chjai̧ mai̧ri̧ yürütädiro̧mȩ Tito. Ma̧ chjupi̧ cjiari̧ jo̧rȩta tänȩtädiro̧mȩ chjadëri̧.

Tjamo̧ jidaji̧ri̧ pio ji̧ri̧ chjiari go̧ȩparëremȩde Pablo judi

⁵ Danȩ Tito, cüdë mȩa a̧dë ma̧na̧rërea̧ ji̧, Quereta quȩmȩ chiriräpȩmȩ oa a̧dë ma̧na̧rërea̧ ji̧, ui ana̧ tjoro chamȩ chiriräpȩmȩ oa a̧dë ma̧na̧rërea̧ ji̧, jabechji̧ a̧dë ma̧na̧rëremȩrequedemȩ mȩnȩ chjadëri̧ ja̧bepadärätä a̧ro̧rȩ ja̧bepea̧ pio ju̧i̧, jabë pjärämȩ cjiadiäa̧ pio ju̧i̧. Ado cüdë mȩa yo̧a̧mi̧ chjadëri̧ mitëtä earequedemȩ tjamo̧ jidapaji̧ri̧ pio ji̧ri̧. Aja̧, bë ma̧ri̧ nö̧tai̧ oa mitëtä earequedemȩ Quereta quȩmȩ chiriräpȩ cjo̧ro̧ji̧ri̧ pio ji̧ri̧, tjamo̧ jidapaji̧ri̧ pio ji̧ri̧. Ja̧di tara cjiadiätä yo̧a̧requedemȩ.

⁶ Ado tjamo̧ jidamȩ judi, ¿yö̧ta dari̧ cjo̧ro̧täremȩde? Yö̧ta dari̧dë, jabechji̧ o judiro̧ aechide yo̧rea̧mi̧dëri̧ cjo̧ro̧täremȩde. Ado cja̧rȩmȩ iei̧ maea oa ëbatäremȩde, a̧de ëba mo̧a̧rea̧ decjiari̧. Ado jibëa̧ u̧ri̧ judiro̧ quëna̧ji̧ri̧rȩ cjo̧ro̧täreji̧ri̧dirȩ. Ado ta̧ra̧ puë chiaji̧ri̧mi̧ darë ta̧rëdiätäreji̧ri̧dirȩ peaja̧di. 'Jabechji̧ ma̧i̧ dari̧ japadiro̧da, pio ju̧i̧ ja̧ u̧ri̧ judiro̧ chjai̧dëri̧ cjo̧ro̧ baädiro̧da, chjai̧dë goara tjamo̧diro̧da’ quëna̧ jo̧rȩtadëtäreji̧ri̧dirȩ pumȩ judiro̧ pio ji̧ri̧ chjiari.

⁷ Ado danȩ, tjamo̧ jidamȩ pio judi ja̧beparea̧ ba chiati̧ oa ja̧bepade. Jabechji̧ Ütë tjamo̧ pio ju̧i̧ ja̧ ja̧beparea̧ oa ja̧bepade tjamo̧ yo̧mȩmi̧ darë. Ado pio ju̧i̧iä o judiro̧ aechide yo̧rea̧mi̧dëri̧ cjo̧ro̧täremȩde. ‘Aja̧, chjai̧dëri̧ cjo̧ro̧mȩdida, chjadëri̧ japadëmȩdida' quëna̧rea̧mi̧dëri̧ cjo̧ro̧täremȩde. Ado pio ju̧i̧iä jibëa̧ chji̧rämo̧ jo̧rȩtatadëtäremȩde. 'Jabechji̧ o ji̧ri̧ u̧i̧ ba chiaquëda, o judiro̧ nö̧tadëdiro̧coada’ quëna̧ jo̧rȩtadëtäremȩde. Ado o ji̧ri̧iäpȩmo̧ chjaodëri̧ ërecjiape bagadëtäremȩdejȩrȩ. Peaja̧di yu̧i̧pe bagari̧ a̧dë chjäte jaradëtäremȩde. Ado pumȩ ji̧ri̧ cjae cjae guamȩdëtäremȩde. Ado peaja̧di chëre goaradëtäremȩde.

⁸ Jabechji̧ chjadëri̧ ëba cjo̧ro̧täremȩdejȩrȩ pumȩ ji̧ri̧. Jënȩ cja̧rȩmȩ co dadërërea̧ pumȩ pio ji̧ri̧ chjadëri̧ ëba cjo̧ro̧täremȩdejȩrȩ. Chjadëri̧ japapea̧ pio ju̧i̧ goaratäremȩde. Ado jibëa̧ icjararä chjai̧dë pio ju̧i̧ boadärämi̧ dari̧ goatäremȩdejȩ chjai̧dëri̧ japachea oa. Jabechji̧ chjadë pio ju̧i̧ ea tjamo̧täremȩde. Chjai̧dë oa mirea̧ oa cjiadëtäremȩde jabo jibëa̧ icjararä chjai̧dë pio ju̧i̧ chjuari̧ jiadatäremȩdejȩ.

⁹ Ado jënȩ dabapea̧ ma̧ȩ pio ju̧i̧, tjamo̧i̧ cjiari̧ baämȩ ma̧ȩ pio ju̧i̧ chjuari̧ quëna̧mȩrȩ cjo̧ro̧täremȩdejȩ, baebaeami̧ dari̧ jo̧rȩtarea̧ decjiari̧. Jabechji̧ judi ja̧di dari̧ quëna̧ oaiä ju chiaparȩrea̧mi̧ dari̧ a̧ra̧ano̧rea̧ dapadejȩrȩ o ji̧ri̧. Ado pio jiro ma̧ȩ oa eadëji̧ri̧ pio ji̧ri̧bo chjadëri̧ a̧dorea̧ dapadejȩrȩ, jënȩro̧ quëna̧pe järea̧mi̧ dari̧. ‘Aja̧, tjamo̧ri̧ yo̧dicoada, oëra̧diäa̧quëda, judi a̧ra̧ano̧a̧mi̧ quëna̧täremȩquëda’ quëna̧pe järea̧mi̧ dari̧ a̧dorea̧ dapadejȩrȩ.

Oëra̧ a̧ra̧ano̧ji̧ri̧ pio ji̧ri̧ chjiari go̧ȩparëremȩde Pablo judi

¹⁰ Jabechji̧ ji̧ra̧ tjamo̧dirȩ coëma cjiari̧ baämȩ a̧ra̧ano̧rea̧ ma̧ȩ oa jiadaji̧ri̧ judiro̧. Ado pio ju̧i̧iä pio yoa ma̧ȩ oa yürürequedemȩ Tito. Danȩ, pio jiro pumȩ judiro̧ jibë chi̧dëeamȩ pio ju̧i̧ chjadëri̧ ta̧rë ja̧botärea̧ ji̧, ta̧rë ja̧bodë madiro̧jo̧ȩ. Tjamo̧ davä. Ta̧rë ja̧bodë madirȩ, jabo u̧i̧pe u̧i̧pe a̧ra̧ano̧diro̧jȩrȩ jibëa̧ pumȩ ji̧ri̧ teracaba ma̧ȩ maeara̧. Buba cjiami̧ dari̧, chjara a̧rȩmi̧ dari̧ u̧i̧pe u̧i̧pe ni̧bädirȩ. “Aja̧, budoa̧ oa cjiarämo̧ chjätärea̧mi̧ dade" yo̧ji̧ri̧rȩ a̧ra̧ano̧dirȩ. Ado ja̧di ta̧rëri̧ a̧ra̧ano̧ji̧ri̧ judiro̧, jabechji̧ judio pio judiro̧ tjamo̧dirȩ. Ado judiodë pio judiro̧borë oëra̧ a̧ra̧ano̧dirȩ, jabo orëmo̧rȩ.

¹¹ Jabo danȩ Tito, oëra̧ a̧ra̧ano̧ji̧ri̧ pio ji̧ri̧ cjapiri̧ cjia tänȩtäreji̧ri̧diro̧jȩrȩ tjamo̧ jidaji̧ri̧ judiro̧. A̧ra̧ano̧rea̧ yürüdëtäreji̧ri̧diro̧jȩrȩ judiro̧ a̧ra̧ano̧rea̧mi̧dë tara. Jabechji̧ judiro̧ teracaba ma̧ȩ oa a̧ra̧ano̧ chjaoa̧ oaiä, pumȩ no̧i̧dërë a̧dë jo̧rȩtaji̧ri̧pea̧diro̧jo̧ȩ tjamo̧i̧ cjiari̧ baämȩ ma̧ȩ pio ju̧i̧. Aja̧, tjamo̧ cjo̧ro̧ji̧ri̧ pio judiro̧ jibëa̧ pumȩborë teracaba ma̧ȩ maea oa quëna̧ji̧ri̧pea̧dirȩ oëra̧ a̧ra̧ano̧ji̧ri̧ pio ji̧ri̧iä ta̧rëa̧ oaiä. Ado pio jiro a̧ra̧ano̧ji̧ri̧ judiro̧, ¿tjana̧ tjamo̧ oa jo̧rȩtaji̧ri̧rȩ ja̧bepadirȩ? Tjana̧dë, jabechji̧ chëre pio ju̧i̧mo̧i̧ jo̧rȩtaji̧ri̧rȩ ja̧bepadirȩ. Pio ju̧i̧iä cjapiri̧ cjia tänȩpea̧ maeadirȩ. A̧ra̧ano̧rea̧ yürüdëjȩrȩ.

¹² Ado cja̧rȩmȩ üdë pio ji̧ri̧ ja̧ chjarerä cjo̧ro̧rëremȩ pio judi ma̧ȩ yürürëremȩvede jibëa̧ pumȩ pio ji̧ri̧ chjiari. Aja̧, Queretaräpȩ cjo̧ro̧ji̧ri̧ pio ji̧ri̧ ja̧ chjarerä cjo̧ro̧rëremȩ ütamai̧ pio judi dabamȩrȩ ma̧ȩ yürürëremȩvede jibëa̧ pumȩ pio ji̧ri̧ chjiari, Ütërë ea jana̧ chjadüa̧ oa ni̧bämȩmi̧ darë. Aja̧, ja̧di ta̧rëri̧ yo̧a̧vede: "Aja̧, Queretaräpȩ cjo̧ro̧ji̧ri̧ pio judiro̧ ji̧dë ma ma̧ȩ chjádë yürüdirȩ. Ado a̧dë chjäte oëadëri̧ cjiadirȩ ji̧dëri̧. Jabechji̧ ja̧bepadëri̧ cjiadirȩ, jabo ji̧dë ma juratämi̧ cjiadirȩ acärë tuti chiapai̧ dari̧. Ado chumi̧dëri̧ cjia tjamo̧dirȩ peaja̧di." Aja̧, ja̧di ta̧rëri̧ yo̧rëremȩvede jibëa̧ pumȩ pio ji̧ri̧ chjiari.

¹³ Ado tjamo̧ri̧ yo̧rëremȩde jibëa̧ pumȩ pio ji̧ri̧ chjiari. Ado judiro̧ ja̧di dari̧ cjo̧ro̧ tara, jabechji̧ yo̧requedemȩ Tito. Tobari̧ chi̧dëeajȩrȩ judiro̧ tjamo̧i̧ cjiari̧ baämȩ ma̧ȩ pio ju̧i̧mo̧i̧ chjuari̧ quëna̧pea̧ oa, pio ju̧i̧mo̧i̧ chjadëri̧ ta̧rëdiäpea̧ oa.

¹⁴ Jabechji̧ judiro̧ teracaba ma̧ȩ oa ta̧rë ja̧borërea̧ ji̧, judio ja̧ ütëti̧rea̧ judiro̧ yürüa̧ duri oa ta̧rë ja̧bochea oa, tjamo̧i̧ cjiari̧ baämȩ ma̧ȩ oa jiadaji̧ri̧ pio ji̧ri̧ ja̧ ma̧ȩ oa ta̧rë ja̧bochea oa, to̧bari̧ acji yo̧jȩrȩ.

¹⁵ Danȩrȩ, chji̧ peaja̧ra̧ jo̧rȩtaji̧ri̧ judiro̧, Ütë pio ju̧i̧iä chjadë pio ju̧i̧ jo̧rȩtaji̧ri̧ pio judiro̧, jabechji̧ chjadë pio ju̧i̧ japariä cjo̧ro̧dirȩ. Jabo jibëa̧ icjarari cjitëmȩ jo̧rȩtarea̧ra̧ jo̧rȩtaji̧ri̧ judiro̧, Ütë pio ju̧i̧iä chjai̧dë pio ju̧i̧ jo̧rȩtaji̧ri̧ pio judiro̧, jabechji̧ chjai̧dë pio ju̧i̧ japariä cjo̧ro̧dirȩ. Aja̧, ja̧di dari̧ japadirȩ quëna̧dë ma tara. Jabechji̧ jibëa̧ chji̧ üdë chjai̧dëparȩa̧ oa cjia oaiä, chji̧ cjari̧da maeara̧ jo̧rȩta̧ oaiä, chjai̧dë maea oa jo̧rȩtadirȩ chjadëri̧ jo̧rȩtarea̧mi̧dëri̧, cjo̧dërë tüe baämi̧ dari̧ jo̧rȩtarea̧mi̧dëri̧.

¹⁶ Ado pio jiro pumȩ judiro̧ yo̧a̧räbo, “Aja̧, Ütë tjamo̧ pio ju̧i̧ tjamo̧ri̧ dabarea̧ro̧jo̧ȩ" yo̧a̧räbo, jabechji̧ ya maeara̧ ni̧bädirȩ. Jabechji̧ Ütë tjamo̧ pio ju̧i̧ daba ma ja̧didë. Ado peaja̧di dari̧ na̧rȩdirȩ jënȩro̧ chjai̧dë maea oa japariä cjo̧ro̧a̧ oaiä. Jabechji̧ cjari̧dati̧ri̧ cjo̧ro̧dirȩ, ta̧ra̧ puë chiadëji̧ri̧mi̧ da maearë. Ado pio ju̧i̧iä chjadëri̧ japarea̧mi̧dëri̧ cjo̧ro̧dirȩ.