Sant Matiéu 27 - Lis Evangèli 1903 (Provençal)

CHAPITRE VINT-E-SETEN

Aduson Jèsu vers Pilato. — Desesperanço e mort de Judas. — Barrabas e Jèsu. — La sentènci de mort e lou courounamen d'espino. — Simoun de Cireno. — Jèsu en crous emè li larroun. — Sa mort: proufessioun de fe dóu centenié. — Jóusè d'Arimatìo ensevelis Noste-Segne. — Li gàrdi manda au sepucre pèr li Judiéu.

¹ Tre que fugue jour, tenguèron counsèu li Prince di prèire e lis Ancian dóu pople contro Jèsu, pèr sa coundanacioun à mort.

² L'aguènt estaca, l'enmenèron e l'aduguèron à Pons Pilato, lou gouvernour.

³ Alor, Judas lou trahidou, de vèire qu'èro coundana soun mèstre, fuguè pres dóu regrèt e venguè rèndre li trento denié d'argènt i Prince di prèire em' i majourau,

⁴ Disènt: Ai peca, en vendènt lou sang dóu Juste. Mai éli ié diguèron: Que nous fai, nautie? Tu, te regardo.

⁵ E jitant sis argènt dins lou Tèmple, éu se retirè, s'enanè prene un feisset e se penjè.

⁶ Mai li Prince di prèire, aguènt pres lis argènt, diguèron: Noun es permés de metre acò dins lou tresor, qu'es lou pres dóu sang.

⁷ S'estènt counseia, n'en croumpèron lou champ d'un terraié, pèr i'enseveli lis estrangié.

⁸ D'aqui vèn que dounèron à-n-aquéu champ lou noum d'Haceldama, valènt-à-dire la terro dóu sang, que vuei encaro se noumo ansin.

⁹ Alor s'acoumpliguè la paraulo dóu proufèto Jeremìo: An reçaupu li trento denié d'argènt, qu'es lou' pres que l'an vendu, que l'an estima li fiéu d'Israèl;

¹⁰ E lis an douna pèr lou champ d'un terraié, ansin qne me l'a fa saupre lou Segnour.

¹¹ Jèsu pamens fuguè cita davans lou gouvernour e lou gouvernour ansin l'interrouguè: Siés lou Rèi di Judiéu? Jèsu ié faguè: Tu lou dises.

¹² L'acusèron pièi li Prince di prèire emai lis Ancian; éu noun respoundeguè rèn.

¹³ Alor Pilato de ié dire: Noun auses tóuti li depousicioun que fan contro tu?

¹⁴ Mai noun ié respoundeguè un soulet mot, e n'èro espanta lou gouvernour coume se pòu pas mai.

¹⁵ Or, pèr la soulennita èro d'usage que lou gouvernour dounèsse au pople la liberta d'un presounié, d'aquéu que voulien.

¹⁶ N'i'avié alor un famous que ié disien Barrabas.

¹⁷ Adounc, coume tóuti' se trouvavon acampa, Pilato faguè: Quau voulès que deliéure, Barrabas o Jèsu que ié lison lou Crist?

¹⁸ Sabié, dóumaci, qu'èro pèr jalousié que l'avien remés entre si man.

¹⁹ Enterin qu'èro asseta sus soun tribunau, sa mouié ié mandè dire: Te mescles en rèn d'aquéu juste; siéu estado bravamen desaviado vuei pèr un sounge qu'ai fa sus éu.

²⁰ Pamens li Prince di prèire e li majourau counseièron à la poupulasso de demanda Barrabas e de mena perdre Jèsu.

²¹ Lou gouvernour ié diguè à-n-éli: Quau di dous voulès que vous deliéure? Éli respoundeguèron: Barrabas!

²² Pilato ié venguè: Que farai dounc de Jèsu que ié dison lou Crist?

²³ Tóuti respoundeguèron: A la crous! Lou gouvernour ié diguè: Que mau a fa? Mai éli cridavon encaro mai: A la crous!

²⁴ De vèire, Pilato, que gagnavo rèn, e que lou chafaret creissié de mai en mai, se faguè adurre d'aigo, se lavè li man davans lou pople, disènt: Siéu innoucènt, iéu, dóu sang d'aquéu juste; acò 's voste afaire.

²⁵ E, pèr responso, tout lou poupulas cridè: Toumbe soun sang sus nautre e sus nòstis enfant!

²⁶ Em'acò boutè en liberta Barrabas e i'abandounè Jèsu, après l'avé fa flagela, pèr qu'en crous lou clavelèsson.

²⁷ Alor li sóudard dóu gouvernour menèron Jèsu dins lou pretòri, e, acampant à soun entour touto la troupo,

²⁸ Lou desabihèron, l'agouloupèron d'un mantèu d'escarlato;

²⁹ Pièi, aguènt trena 'no courouno d'espino, ié pausèron sus sa tèsto, em' uno cano dins sa man drecho. E plegavon lou geinoui davans éu, se trufant e disènt: Salut, Rèi di Judiéu.

³⁰ Em' acò i'escupissien dessus, agantavon la cano e n'i'en tabassavon la tèsto.

³¹ Quouro se fuguèron proun trufa d'éu, ié levèron lou mantèu, ié meteguèron mai si vièsti, e l'enmenèron pèr lou clavela sus la crous.

³² En sourtènt, rescountrèron un ome de Cireno, nouma Simoun, e zóu! lou fourcèron de carga la crous, de Jèsu.

³³ Arriba que fuguèron à l'endré, que ié dison Goulgouta, qu'acò 's lou Calvàri,

³⁴ Ié faguèron béure un vin mescla de fèu; mai, tre n'avé tasta, n'en vouguè ges béure.

³⁵ Quand l'aguèron crucifica, partejèron si vièsti e li tirèron au sort, pèr que se coumpliguèsse la paraulo dóu proufèto: Se soun parteja mi vièsti e an mes ma raubo au sort.

³⁶ E d'asseta lou gardavon.

³⁷ E boutèron en dessus de sa tèsto un escritèu de sa coundanacioun: Acò 's Jèsu, lou Rèi di Judiéu.

³⁸ En meme tèms, crucifiquèron em' éu dous larroun, un à sa drecho, e un à sa gaucho.

³⁹ Or, li gènt que passavon, blasfemavon contro éu, cabessejant,

⁴⁰ E disènt: Hòu! tu que demoulisses lou. Tèmple de Diéu e qu'en tres jour lou rebastisses, sauvo te dounc! Se siés lou Fiéu de Diéu, davalo de la crous.

⁴¹ Tambèn li Prince di prèire se trufavon emé lis Escribo e li Majourau, e disien:

⁴² A sauva lis autre, em' acò noun pòu se sauva éu. S'es lou Rèi d'Israèl, que davale subran de la crous, e creiren en éu.

⁴³ A fisanço en Diéu; que lou deliéure aro, se vòu; car a di: Siéu lou Fiéu de Diéu.

⁴⁴ Tant n'en fasien li larroun qu'èron clavela em' éu, e vague de l'escarni.

⁴⁵ Pamens, desempièi l'ouro sieisenco fin-qu'à la nouvenco, la sournuro s'esperlounguè sus touto la terro.

⁴⁶ Vers l'ouro nouvenco, cridè Jèsu d'uno voues forto: Eli, Eli, lamma sabacthani? qu'acò vòu dire: Moun Diéu, moun Diéu, perqué m'avès abandouna?

⁴⁷ Quàuquis-un di gènt qu'èron aqui e que l'ausiguèron, disien: Ve, que sono Elìo.

⁴⁸ E quatecant n'i'aguè un que se despachè d'ana querre uno espoungo; l'empliguè de vinaigre e, la metènt au bout d'uno cano, lou faguè béure.

⁴⁹ Mai lis autre disien: Leissas, veguen un pau se vendra Elìo lou deliéura.

⁵⁰ Or, Jèsu, trasènt mai un grand crid, rendeguè l'amo.

⁵¹ E veici que lou vèu dóu Tèmple s'escouiscendeguè d'aut en bas, e la terro tremoulè, e li roucas se fendasclèron.

⁵² Em' acò li toumbèu se durbiguèron, e li cors de mai d'un sant, aqui jasènt, ressuscitèron;

⁵³ E, sourtènt dóu cros après la resurreicioun dóu Sauvaire, venguèron dins la vilo santo, que ié fuguèron vist de forço persouno.

⁵⁴ Pamens lou centenié e tambèn si coulègo que gardavon Jèsu, tre vèire lou terro-tremo e li causo que se passavon, n'aguèron un gros esfrai, e disien: Veramen èro lou Fiéu de Diéu, aquéu-d'aqui.

⁵⁵ Se vesié peraqui de-long quàuqui femo, aquéli qu'avien acoumpagna Jèsu d'en Galilèio pèr èstre à soun service:

⁵⁶ Avias Marìo Madaleno, Marìo maire de Jaque e de Jóusè, emé la maire dis enfant de Zebediéu.

⁵⁷ Or, sus lou sero, venguè 'n ome, un richas d'Arimatìo que ié disien Jóusè e qu'èro, éu peréu, un disciple de Jèsu.

⁵⁸ Aquest anè trouva Pilato e ié reclamè lou cors de Jèsu. Em' acò Pilato ourdounè que ié remeteguèsson lou cors.

⁵⁹ Aguènt dounc pres poussessioun dóu cors, Jóusè l'agouloupè dins un linçòu bèn blanc.

⁶⁰ L'entre-pausè, pièi, dins uno toumbo siéuno, cavado de nòu dins lou roucas. E faguè redoula 'n gros queiroun à la bouco dóu cros, em' acò s'enanè.

⁶¹ Mai Marìo Madaleno se tenié aqui, e tambèn l'autro Marìo, assetado contro lou sepucre.

⁶² L'endeman, qu'èro lou jour après la Preparacioun, li Prince di prèire e li Farisen venguèron ensèn trouva Pilato,

⁶³ Disènt: Segne, nous revèn en tèsto qu'aquel impoustour a di, quand èro encaro en vido: Après tres jour, ressuscitarai.

⁶⁴ Coumandas dounc que se garde lou sepucre enjusquo au jour tresen, cregnènço que vèngon si disciple d'éu, em'acò raubon soun cors e vagon dire au pople: A ressuscita d'emé li mort; sarié, aquelo darriero troumparié, piro que la proumiero.

⁶⁵ Pilato ié diguè: Avès de gàrdi; anas, e gardas-lou coume l'entendrés.

⁶⁶ S'enanèron dounc, sarrèron emé siuen lou sepucre, n'en sagelèron la pèiro e ié boutèron de gàrdi.