Sant Matiéu 26 - Lis Evangèli 1903 (Provençal)

CHAPITRÉ VINT-E-SIEISEN

Lou complot di catau judiéu. — Madaleno voun la tèsio de Jèsu. — Trahimen de Judas. — La darriero Cèno e la Santo Éucaristìo. — Au jardin dis Oulivo. — Encò de Caïfo. — Renegamen de sant Pèire.

¹ E vous trouvarés que Jèsu, acabado tóuti aquéli predicanço, diguè à si disciple:

² Sabès que dins dous jour la Pasco se fara, em'acò liéuraran lou Fiéu de l'ome pèr lou clavela sus la crous.

³ S'acampèron alor di Prince di prèire e li majourau dóu pople dins la salo dóu grand-prèire que ié disien Caïfo.

⁴ E'n counsèu decidèron d'aganta Jèsu pèr ruso e de lou tua,

⁵ Mai disien: Que noun siegue dóu tems de la fèsto, que i'aurié bessai un escaufèstre dins lou pople.

⁶ Or, coume Jèsu èro à Betanìo, dins l'oustau de Simoun lou Ladre,

⁷ Uno femo s'avancè d'éu, tenènt un vas d'alabastre plen d'un baume requist e l'escampè sus sa tèsto, dóu tèms qu'èro entaula.

⁸ De vèire acò, li disciple se n'endignèron e disien: Dequ'es aquéu degai?

⁹ Aurié pouscu, aquéu baume, se vèndre mai que bèn e se n'en faire l'óumorno i paure.

¹⁰ Mai li couneissié Jèsu e ié diguè: Perqué ié faire de peno à-n-aquelo femo? Es uno obro bono que vèn de me faire à iéu.

¹¹ Car n'aurés toujour de paure emé vautre, e iéu pas toujour m'aurés.

¹² Elo, en metènt aquéu baume sus moun cors, l'a fa pèr moun ensevelimen.

¹³ Veramen vous lou dise, ounte que se predique aquest Evangèli, dins lou mounde entié, countaran ço qu'elo vèn de faire e se souvendran d'elo.

¹⁴ Alor un di douge, que ié disien Judas l'Escariot, s'enanè vers li Prince di prèire.

¹⁵ E ié venguè: Dequé me voulès baia, e iéu vous lou liéurarai? Em'acò faguéron pache de trento pèço d'argènt.

¹⁶ E desempièi, cercavo l'óucasioun de lou trahi.

¹⁷ Pamens lou proumié jour di Candolo, venguèron li disciple vers Jèsu e ié diguèron: Ounte voulès que vous alestiguen la soupado pascalo?

¹⁸ E Jèsu de ié respondre: Anas en vilo encò d'un tau e digas-ié: lou Mèstre dis: Moun tèms s'avanço; à toun oustau farai la Pasco emé mi disciple.

¹⁹ E faguèron li disciple coume Jèsu i'avié coumanda e alestiguèron la Pasco.

²⁰ A la vesprado, èro entaula emé si douge disciple.

²¹ E dins-lou tèms que manjavon, ié faguè: Veramen vous lou dise, un de vautre me dèu trahi.

²² E tristas mai-que-mai, vague un chascun de ié demanda: Es iéu, Segnour?

²³ Mai éu respoundènt diguè: Aquéu que bouto emé iéu la man dins lou plat, aquéu-d'aqui me trahira.

²⁴ Lou Fiéu de l'ome, éu, s'envai coume es escri. Mai malur à-n-aquel ome que pèr éu lou Fiéu de l'ome sara trahi. Ié sarié en-de-bon à-n-aquel ome, se nounèro nascu.

²⁵ Aqui, Judas lou trahidou ié diguè: Es iéu, Segnour? Ié respoundeguè: Tu, l'as di.

²⁶ Enterin que soupavon, Jèsu prenguè de de pan, lou benesiguè, lou pecè e lou baiè à si disciple, disènt: Prenès e manjas, eiçò 's moun cors.

²⁷ E prenènt lou calice, rendeguè gràci, e ié baiè à-n-éli, disènt: Bevès-n'en tóuti.

²⁸ Eiçò 's moun sang, lou sang de la nouvello alianço que pèr noumbre de gènt raiara en remessioun di pecat.

²⁹ E vous dise à vautre: Noun béurai plus, partènt d'aro, d'aquéu fru de la souco, d'aqui que lou begue emé vautre tourna-mai dins lou reiaume de moun Paire.

³⁰ E lou cantico estènt di, se gandiguèron vers la mountagno dis Oulivié.

³¹ Alor Jèsu ié venguè: Tóuti vautre vous escandalisarés amor de iéu, aquesto niue. Car es escri: Picarai sus lou pastre e se destroupelaran li fedo de l'escabot;

³² Mai, après moun ressuscitamen, vous passarai davans, en Galilèio.

³³ Pèire ié respoundeguè: Emai tóuti s'escandalisèsson raport à vous, iéu jamai m'escandalisarai.

³⁴ Jèsu ié venguè: Veramen te lou dise, aquesto niue, de davans que lou gau cante, tres cop me renegaras.

³⁵ E Pèire: Quand deguèsse mouri emé vous, dis, noun vous renegarai. E tóuti li disciple parlèron coume éu.

³⁶ Alor Jèsu venguè 'm'éli en un endré que ié dison Getsemani, e diguè à si disciple: Assetas-vous eici; dóu tèms m'enanarai eila e pregarai.

³⁷ E aguènt pres Pèire e li dous fiéu de Zebediéu, coumencè de s'entristesi e d'avé la lagno.

³⁸ Em'acò ié diguè: Es tristo moun amo à n'en mouri. Restas aqui e vihas emé iéu.

³⁹ E s'estènt avança 'n pauquet, toumbè d'aboucoun, pregant e disènt: Moun Paire, se se pòu, que passe liuen de iéu aquéu calice. Pamens noun coume iéu vole, mai coume voulès.

⁴⁰ E venguè vers si disciple, e li trouvè que dourmien, e diguè à Pèire: Ansin, avès pas pouscu, vous-autre, viha uno ouro emé iéu?

⁴¹ Vihas e pregas, que noun intrés en tentacioun. L'esperit es proumte, e la car es feblo.

⁴² Pèr la segoundo fes s'enanè e preguè, disènt: Moun Paire, se noun pòu aquéu calice trepassa sènso que lou begue, fague-se vosto voulounta.

⁴³ E venguè tourna-mai e li trouvè mai que dourmien; èron sis uei arrapa pèr la som.

⁴⁴ Lis aguènt leissa, s'enanè mai e preguè pèr li tres fes emé li mémi paraulo.

⁴⁵ Tournè pièi vers si disciple e ié diguè: Dourmès aro e repausas. Veici que s'avanço l'ouro, e lou Fiéu de l'ome vai èstre liéura entre li man di pecadou.

⁴⁶ Aubouras-vous, anen! vès-lou, es proche d'eici aquéu que me trahira.

⁴⁷ Parlavo encaro, em'acò Judas, un di douge, arribè; i'avié 'm'éu tout un mouloun de gènt emé d'espaso e de ganche, manda pèr li Prince di prèire e lis Ancian dóu pople.

⁴⁸ Or, lou traite i'avié douna 'quest entre-signe: Aquéu que ié farai un poutoun, es Jèsu: agantas-lou.

⁴⁹ E, tout-d'un-tèms s'avançant d'éu, diguè: Salut, Mèstre. E ié faguè 'n poutoun.

⁵⁰ Em'acò ié diguè Jèsu: Moun ami, dequé siés vengu faire? Alor s'avancèron lis autre, agantèron Jèsu e lou boutèron en arrestacioun.

⁵¹ Mai veici qu'un d'aquéli qu'èron emé Jèsu, alounguè la man, tirè soun espaso, e picant sus un serviciau dóu Prince di prèire, ié coupè l'auriho.

⁵² Alor Jèsu ié diguè: Bouto toun espaso à sa plaço; car touti aquéli que prendran l'espaso pèr l'espaso periran.

⁵³ Te creses que noun pode prega moun Paire, e qu'éu noun me mandarié subran mai de douge legioun d'Ange?

⁵⁴ Mai coume se coumplirien lis Escrituro, que dison qu'acò déu èstre ansin?

⁵⁵ En meme tèms, Jèsu diguè à-n-aquéu mounde: Coume s'avias à faire em'un larroun, sias sourti emé d'espaso, emé de ganche pèr m'aganta; touti li jour, pamens, ère au mitan de vautre, asseta, qu'ensignave dins lou Tèmple, e m'avès pas pres.

⁵⁶ Mai tout acò s'es fa pèr que se coumpliguèsson lis escri di Proufèto. Alor tóuti si disciple l'abandounèron e fugiguèron.

⁵⁷ Aquéli qu'avien arresta Jèsu l'aduguèron vers Caïfo lou grand prèire, ounte lis Escribo e lis Ancian s'èron acampa.

⁵⁸ Or, Pèire l'avié segui de liuen jusquo dins l'escour dóu grand-prèire. Estènt intra dedins, s'èro asseta 'mé li varlet pèr vèire la finicioun de tout acò,

⁵⁹ Pamens li Prince di prèire e tout lou counsèu cercavon de faus testimòni contro Jèsu pèr à mort lou coundana;

⁶⁰ Mai n'en trouvèron ges, emai proun faus temouin fuguèsson deja vengu. A la fin, se n'avancè dous de faus temouin.

⁶¹ Que faguèron: Aquéu a di: Pode destruire lou Tèmple de Diéu e au bout de tres jour lou rebasti.

⁶² Aqui, s'aubourant, lou grand-prèire ié diguè: Respondes rèn à-n-aquéli depousicioun que fan contro tu!

⁶³ Mai Jèsu mutavo pas. Alor lou grand-prèire ié venguè: T'ajure pèr lou Diéu vivènt, que nous digues se tu siés lou Crist, Fiéu de Diéu.

⁶⁴ Ié respoundeguè Jèsu: L'as di. Mai pièi vous lou dise à vautre, un jour veirés lou Fiéu de l'ome sèire à la drecho de la Vertu de Diéu e veni sus li nivo dóu cèu.

⁶⁵ Alor lou grand-prèire estrassè si vièsti, disènt: A blasfema! Qu'es mai necite de temouin? Aro meme l'avès ausi, lou blasfème.

⁶⁶ Que n'en pensas? E respoundeguèron: Amerito la mort.

⁶⁷ Tant-lèu éli i'escupiguèron sus la caro e lou tabassèron; d'autre l'engautavon,

⁶⁸ Disènt: Devino, Crist, quau es que t'a pica?

⁶⁹ Pèire, pamens, èro asseta deforo dins l'escour, e s'avancè d'éu uno servicialo que ié diguè: Que? i'ères, tu, émé Jèsu lou Galileien.

⁷⁰ Mai éu lou neguè davans tóuti, disènt: Noun sai ço que vos dire.

⁷¹ Coume èro sus lou pas de la porto, uno autro servicialo lou devistè e diguè i gènt qu'èron aqui: Tambèn aquéu-d'aqui i'èro emé Jèsu de Nazarèt.

⁷² E tourna-mai lou neguè, en jurant: Risco rèn que counèigue aquel ome.

⁷³ Au bout d'un pau, s'avancèron aquéli gènt d'aqui e diguèron à Pèire: Que si! tu n'en siés d'aquéli, rèn que toun parla te fai counèisse.

⁷⁴ E zóu! éu, vague de prejita, de jura que noun couneissié rèn aquel ome. Em' acò subran lou gau cantè.

⁷⁵ E s'ensouvenguè, Pèire, dóu mot que Jèsu i'avié di: De davans que lou gau cante, tres cop me renegaras. E s'estènt enana deforo, plourè à se descounsoula.