Mataos 13 - Kálara Zyɛ̌m Edwán é mpʉ̌n

Kɨkɛna mbèl mompœʼ

¹ É dobo laa, Yesʉs ze mʉa é mbɛr waa, to di é l'ebʉm e maŋ.

² Ntuntuma bʉr, yé ze fwal é gumo nye a be e. Syɛɛla yaa ze sa ó, nye mʉŋa tɨ, to kable é byɛl, di si, ntuntuma bʉr yɛɛ lé eliʼ ocɨcyel é l'ebʉm laa.

³ Yesʉs ze lwib e be, lé edwe be sikʉlʉ é mɨlɔb é buobuo é zi bɨkɨkɛna. Nye ó: «Yé a ze be ó, nuu mbèl mompœʼ ze to myɛʼ mompœʼ é modiʼe mo peme ye.

⁴ Mpʉ nye a to le emyɛʼ mompœʼ peme e peme e, wiʼ paʼ mompœʼ ze to le ekur é kakoo. Bɨnɔn ntɔʼ fulo, ze sil tor mompœʼ maa.

⁵ Guu paʼ mompœʼ kur é bah ekoʼ, bwah mpa l'abuo tɨ. Mompœʼ, mé ntɔʼ kpahbe pah, ebe, bwah yé a be tɨʼ ɨ, yé a baabuo.

⁶ Jɔʼ dobo lé a ka kah ɛ, dwehe ze ŋmɛha, ze diʼ mɨpɛha mompœʼ, myé ntɔʼ dwɛhla, ato ká ká, ebe, myé a baabe e mɨkaale mɨmpa, njɨ mɨfòŋ.

⁷ Guu paʼ mompœʼ nteme ze kur é mɨndwinʉ. Mompœʼ ze pah, bé e mɨndwinʉ ze gwɨe sama. Mɨndwinʉ ze kaʼ mɨpɛha mompœʼ myaa, myé ntɔʼ lire.

⁸ Dam be no, guu paʼ mompœʼ fih wɛɛ, wé a si kur é si mocyɛʼ. Mompœʼ maa, mé ze gwɨe le egumo mpumo. Etin egwar gumo mpumo nter. Lɨʼ etin, mpumo mowʉm tobo. Lʉʉ, mpumo mowʉm molɛl.»

⁹ Nye ze ko tɨʼ ó: «Mʉr ndɨ e mogwal mo ejoʼo e, nye joʼa naa.»

Ebe yé Yesʉs lé elwib é zi bɨkɨkɛna ɛ?

¹⁰ No ó ompʉn mo Yesʉs, bé a ze dihle fum nye a be e, ze dîŋɔ e nye ó: «Ebe yé go lé elwib-lwib e be é zi bɨkɨkɛna no e?»

¹¹ Nye ntɔʼ bɨha e be ó: «Bɨn ó Da a gwih lwib odim lé etiibe e jwɨ̀ʼa ye e, ó bɨn gʉŋa ye é kpɛhla. No ó bɛɛ, bé a baagwihɔ ye.

¹² Mʉr ndɨ e tɨʼ ɨ, nye óbâʼle bul dweŋɔ, nye nkʉʼ di e bye é ntuʼ-ntu-ntuʼ. To kœb ó, waa ndɨ tɨtoʼo e, nye ópɛʼɔ ma bim nye ndɨ e tɨʼ ɨ.

¹³ Ebe no ó me lé elwib e be é zi bɨkɨkɛna ɛ. Bé esyɛm mih, sa gwar, bé agʉa bee. Bé eceŋle mogwal, ajoʼo, nkʉ bi ba pɨʼ.

¹⁴ É mbi waa ó mokan mo Kalara Zyɛm, mé lé edira ɛ. Yé ó tila ó: “Bɨn bé ógʉa joʼlo; sa gwar, bɨn bé aŋa bi ba pɨʼ. Syɛmɨ ga mih! Bɨn bé aŋa gʉa sɔʼɔ duho tɨ.

¹⁵ Bʉr o kul yi, bɨ lɨl mɨleme. Mogwal mɔɔ, mé agʉa joʼo sɔʼɔ. Bɨ dible mih mɔɔ. Nkʉ bé a be ó be, bee e mih mɔɔ é sʉlʉlʉ ndwe le ejoʼo e mogwal mɔɔ é saŋ-saŋ nɛʼɛ, mpa bɨ gʉa é kpɛhla é jɔʼ yaa. Nkʉ bé a be ó be, gʉa ocyecye nɛʼɛ, mpa bɨ dwibra, ntɔʼ ze boo me. Mpa bɨ sa nteme ó, me dweʼ be tiʼ.”»

¹⁶ Yesʉs ntɔʼ lɛɛ e be ó: «Bɨn bɛɛ, mocyɛʼ mo mpom, mé e bɨn, ebe, mih mɨn, mé ebee; mogwal mɨn, mé ejoʼo!

¹⁷ Me elɛɛ bɨn cyecye ó nɛɛ: buobuo ogwiha o mɨlɔb le ocɨcyel o bʉr, bé a gwɨm-gwɨm ó, bé beŋɨ sa bɨn lé ebee e, sa gwar, abee ye, le ejoʼo sa bɨn lé ejoʼo e, sa gwar, ajoʼo ye.»

¹⁸ Yesʉs ntɔʼ lɛɛ ó: «Ebe no, joʼla ga sa kɨkɛna mbèl mompœʼ lé elɛɛ ɛ.

¹⁹ Jɔʼ mʉr lé ejoʼo lɔɔ lé etiibe e jwɨ̀ʼa mo Da, nye l'ajoʼo sa mpaŋla waa ndɨ epa kʉ lɛɛ ɛ, mʉr waa, nye enwɨɨla ó e l'empàh e zi, gumo mompœʼ mé a kur-kur ɨ. Bɨbla-mʉr, yé ntɔʼ pyal, ze dɛʼ mpœʼ yé a bèŋɔ é leme mʉr waa ɛ.

²⁰ Nwaʼ mʉr, nye enwɨɨla ó e bah ekoʼ, gumo mompœʼ, mé a kur ɨ. Nyiha, nye ejoʼo lɔɔ Zyɛm, ntɔʼ nʉa we e duu ndwe e bɨsʉhʉ.

²¹ Sa gwar, lɔɔ Zyɛm, wé anara nye é leme tʉŋlʉ. Nye ebaʼle we ó, njɨ é ma peh jɔʼ. Jɔʼ nye mu lé esia e mɨtuu le etíilɔ ebe lɔɔ Zyɛm ɨ, nye óka bee ó, wé mu ó ebɔʼ nye lé ebɨm é leme, laa lé ódumo nye e.

²² Nuu nteme, nye enwɨɨla ó e mpœʼ yé a kur é mɨndwinʉ ɨ. Nye a si kʉ joʼo lɔɔ Zyɛm. Sa gwar, mɨtuu mɨ mbi jɔʼ yiʼ ndwe e gwɨma okum e l'ogbaa, byé a si dimle nye, ntɔʼ kaʼ lɔɔ Zyɛm, wé l'aka johlo.

²³ Nuu mʉr nteme, nye enwɨɨla ó e mpœʼ yé a kur é mpaŋ si mocyɛʼ ɛ. Nyiha, nyi joʼo lɔɔ Zyɛm ndwe le egʉa joʼo we. Ebe no ó wé a gumo mpumo é tiʼ ye e. Lɨʼ etin, lé a si gumo mpumo nter; lʉʉ, mpumo mowʉm tobo; lʉʉ nteme, mowʉm molɛl.»

Kɨkɛna bɨka ndɨ abe e mpi ɨ

²⁴ Yesʉs ntɔʼ bâʼle sa be kɨkɛna fih. Nye ó: «Jwɨ̀ʼa mo Da, yé enwɨɨla ó e mʉr a bè mbɨambɨa mpœʼ é peme ye e.

²⁵ Yé a ze be ó, é guu pum, bʉr bɨbɛh bɨdwo e bɨdwo. Nuu mʉr dɔm we ze pyal é peme yaa é nyololo, ze bè mpœʼ bɨka ndɨ abe e mpi ɨ, gumo mɨmpaŋ mompœʼ mé a bèŋɔ ɛ, bè é bè bè, ntɔʼ laa, to.

²⁶ Jɔʼ mɨmbɨambɨa mompœʼ, myé a pah, gumo mpumo e, bɨka ndɨ abe e mpi ɨ, byé ze pah nteme.

²⁷ No ó osyɛl o mosa mo mʉr peme, bé a ze to dî e nye ó: “Da, go a baasi bè mbɨambɨa mpœʼ é peme yo? A bebebebe ka yi, yé duho nko?”

²⁸ Mʉr peme ze bɨha e be ó: “Mʉr dɔm wam ó b'a sa mpʉnʉ.” Osyɛl o mosa be, bé ntɔʼ dî e nye ó: “Zê bɨh toʼ, to tɨ ye, syɛŋ ye é paʼ ngwar ɛ?” Mʉr peme ntɔʼ bɨha e be ó:

²⁹ “Hɨʼɨ, yé e nkul epyal ó, ǃbɨn si tɨ bɨka ndɨ abe e mpi nɛʼɛ, byé óbɛm duuba ndwe e mɨmpaŋ mompœʼ mɨmɛh é jɔʼ gwar.

³⁰ Birɨ ga bɨka ndɨ abe e mpi ɨ, byé gwɨa, byé e mompœʼ mam, to pyal é mya me ólomo bʉr ó, bé ntaʼ é mɨngol ɨ. É mya mɨngol ó me ólɛɛ e bʉr baa ó, bé taara tɨ bɨka ndɨ abe e mpi ɨ, kaʼ bye mɨmbom, diʼɔ bye. Pie tɨ, bé òpɛʼ mpaŋ mode, kaale me é l'enkuna lam.”»

Jwɨ̀ʼa mo Da, yé ófuʼla bwaʼ

³¹ Nye ntɔʼ bâʼle ze sa be yʉʉ kɨkɛna. Nye e be ó: «Jwɨ̀ʼa mo Da, yé enwɨɨla ó e mpœʼ ndɨ bim boho nʉo e. Nye ó mbèl mompœʼ a nʉa, ntɔʼ myɛʼ é modiʼe mo peme me e.

³² Dam be ó, mpʉ paha mpœʼ waa ndɨ é bul twaʼbe é mompœʼ mɨmɛh bɨn lé egʉa ɛ, é jɔʼ nye lé epah ɛ, nye elaa mompœʼ mɨmɛh é mpwaʼ. Nye efuʼla lɨ nɨnɨ é ntuuu. Bɨnɔn, byé eze, ze dɨ bebre tɨʼ é mɨlɔɔ.»

Kɨkɛna levure

³³ Nye ntɔʼ bâʼle sa be kɨkɛna fih. Nye ó: «Jwɨ̀ʼa mo Da, yé enwɨɨla ó e levure. Nuu mʉma a syɛŋ nye e time bler, kwoʼ be okilo mowʉm moba ɛ, to pyal é jɔʼ time waa, wé a vus wiwɛh ɛ.»

Yesʉs lé eyeʼle bʉr é zi bɨkɨkɛna

³⁴ Yesʉs a lɛɛ-lɛɛ ntuntuma bʉr bɨsa byaa bibyɛh ó, é zi bɨkɨkɛna. Nye a baalwib e be é zi fih.

³⁵ Yé a syɛɛlɨ no ó, lé edira lɔɔ Da a bɛa lɛɛ é nʉm mo ngwiha mɨlɔb we ó: «Zyɛm, nye elɛɛ ó: “Me ólwib e be ó é zi bɨkɨkɛna. Me ólɛɛ be mɨlɔb ndɨ mɨfela ɛ, Me a bɛa fol mye ó, duho é l'etɛɛrɨ e si nwa.”»

Pɛhla kɨkɛna mo bɨka ndɨ abe e mpi ɨ

³⁶ Yesʉs ze liʼe ntuntuma bʉr bé e l'ompʉn be, niŋɔ mbɛr. Ompʉn be, ze dihle fum nye a be e. Bé e nye ó: «Pɛʼla bɨh kɨkɛna é lɔb bɨka ndɨ abe e mpi ɨ.»

³⁷ Yesʉs ze bɨha e be ó: «Mʉr lé ebè mpœʼ mpa ɛ, nye ó ndɨ Mwan mo Mʉr.

³⁸ Peme ye, yé ó si nwa. Mpaŋ mpœʼ, yé ó dweʼle, sa lé elɛʼle nkɔb bʉr o ndɨ é jwɨ̀ʼa mo Da ɛ. Bɨka ndɨ abe e mpi ɨ, byé ó bʉr o ndɨ baa mo Bɨbla-mʉr ɨ.

³⁹ Mʉr dɔm mo mʉr peme a ze bè bɨka ndɨ abe e mpi ɨ, nye ó Njwɨɨ moleme. Mya mɨngol wɛɛ, wé ó dweʼle, sa lé elɛʼle esie e mbi jɔʼ yiʼ ɨ. Bʉr ô ze é mɨngol ɨ, bɛɛ, bé ó beengles.

⁴⁰ Mpʉ bé lé epɛʼ bɨka ndɨ abe e mpi ndwe le ediʼ bye é l'ebeʼe e, no nteme ó ngo saŋɔ é l'esie e mbi jɔʼ yiʼ ɨ.

⁴¹ Mwan mo Mʉr ólomo beengles be, ó bé ntaʼ é lɔb mobɔʼ mɨmɛh mé óbɨm bʉr é mɨleme ó, bé saʼ syem ɨ. Bé óze pɛʼ mobɔʼ maa é jwɨ̀ʼa ye ndwe le edwih ontɔɔ o motie bɨbɛh.

⁴² Nye òguho be é duro e molul, gumo bé ódɨ time le elwaare moje e.

⁴³ No ó, bʉr o ndɨ cɨcyel é mih mo Zyɛm ɨ, bé ópan mpʉ dobo é jwɨ̀ʼa mo Sɔŋ wɔɔ.» Nye ze ko tɨʼ ó: «Mʉr ndɨ e mogwal mo ejoʼo e, nye joʼa naa.»

Kɨkɛna efo é peme

⁴⁴ «Jwɨ̀ʼa mo Da, yé enwɨɨla ó e sa ndɨ é buo dime e, yaa yé a be fola é peme e. No ó nuu mʉr a to pu tɨ, ntɔʼ gbɛm efo laa, nye ntɔʼ bâʼle buuro le tɨ. Nye ze bul soho, ntɔʼ to bɛma mobi me mɨmɛh, bula kwar, ze bwam peme yaa e mɔn ye.»

Kɨkɛna ndwe ndɨ é buo dime e

⁴⁵ «Jwɨ̀ʼa mo Da, yé enwɨɨla nteme ó e mʉr lé esaa ebwam mɨndwe ndɨ é buo dime e.

⁴⁶ Jɔʼ nye a to bee ekoʼ e mɨndwe ndɨ é bul buo dime e, nye ntɔʼ to bɛma mobi me mɨmɛh, ntɔʼ bula, ze bwam mbɨambɨa ekoʼ e mɨndwe laa.»

Kɨkɛna olɛa be okʉa

⁴⁷ «Jwɨ̀ʼa mo Da, yé ebâʼle nwɨɨla ó e kʉa bé a la é modibe maŋ ɨ. Bé a be ó lé egwɨm mɛr ofu bé ókwɨa tɨʼ ɨ, mɨmbi mimyɛh.

⁴⁸ Jɔʼ kʉa waa a be, mu si loŋlo e, olɛa be okʉa, bé ntɔʼ ze dulo nye tin, diŋɔ si, pyàlɔ ofu, gbaŋɔ mɨmpaŋ mɨ ofu é mokuro, myahɔ baa ndɨ abe e mpi ɨ.

⁴⁹ Mpʉ yaa nteme ó ngo saŋɔ é l'esie e mbi jɔʼ yiʼ ɨ. Beengles, bé óze bɛʼ bɨbɨbla bɨ bʉr e l'ocɨcyel o bʉr é bɛʼ bɛʼ,

⁵⁰ ntɔʼ guho bɨbɨbla bɨ bʉr é duro e molul. Gʉʼ ó bé ódɨ time le elwaare moje e.»

⁵¹ Yesʉs ze dî e be ó: «Zê bɨn bé lé egʉa joʼo bɨkɨkɛna biʼ bibyɛh ɛ?» Bé ze mɛʼle.

⁵² Nye ze lɛɛ e be ó: «Ebe no, yeʼle motie nyiwɛh mu mpʉn é jwɨ̀ʼa mo Da ɛ, nye enwɨɨla ó e mʉr mbɛr lé eto-to é l'ekʉm le, to nʉa-nʉa bɨsa bye tɨʼ ɨ. Yiʼ jɔʼ, nye ebula ó e bɨsa modwan; yʉʉ jɔʼ, bula e bɨsa bɨmya.»

Bʉr o Nazarɛt, bé ebene Yesʉs

⁵³ Jɔʼ Yesʉs a sil sa be bɨkɨkɛna bɨnɨ ɨ, nye ntɔʼ laa tɨ.

⁵⁴ Nye ze to nye ye, ntɔʼ yeʼle bʉr é mpah mɨnjwɨʼla wɔɔ, bʉr bɨbɛh lé ejehe le eze dîilɔ ó: «Nye eduho e wiʼ ocyoo le maʼ mosima monɨnɨ nko?

⁵⁵ Ntʉʼ mwan mo kabina nwaʼ ɛ? Ntʉʼ nyɔŋ we ndɨ die Maaria ɛ? Ntʉʼ nye ndɨ mɨɔ mo Jacques bé e Yoseb, ndwe e Simɔn, ka kɛl Yʉd ɨ?

⁵⁶ Ntʉʼ bɨna ga e l'okɛl be bɨbɛh lé etiʼe wâʼ ɛ? A nyɛɛ duho e wiʼ ocyoo le nwaʼ nkul nko?»

⁵⁷ Bé ze bee syɛɛla yaa, yé ntɔʼ kol be ebɔʼ bé a bɨm é mɨleme e. Bé ntɔʼ kʉ ze bene nye. Yesʉs ntɔʼ ze lɛɛ e be ó: «Ngwiha mɨlɔb, nye egumo é bɨfum bibyɛh, pɛʼ njɨ é lal we, le é mbɛr bʉr we tʉŋlʉ.»

⁵⁸ No ó Yesʉs a be ó, abul sa mosima tɨ, ebe, bé a baajyɛʼ taa buʼo yɔɔ boo nye.