Lʉkas 1 - Kálara Zyɛ̌m Edwán é mpʉ̌n

Moswɨhlɨ

¹ Tamamʉr Teofil, bɨsyɛɛla byé a syɛɛlɨ é bɨna ga tʉŋlʉ ɨ, bʉr, bɨ jwɨʼla lé etile bye zɔʼ e zɔʼ.

² Bɨsyɛɛla byaa, byé a tilɔ-tilɔ ó, mpʉ bʉr o b'a be tɨʼ ɨ, bé a ntɨh bɨna lɔɔ bɨsyɛɛla bé a bee e mih mɔɔ, duho é l'etɔɔrʉ ɨ. Bé nteme mu ó osyɛl o mosa o lɔɔ waa.

³ No ó, mpʉ me a byamle lɔb waa, duho é l'etɔɔrʉ ɨ, me a si bee embɨa ó, mɛm nteme tila go wa, lé edu mpʉ byé a kʉ be e.

⁴ Me esa no ó, go gʉŋa ó, sikʉlʉ bé a dwe go é lɔb waa ɛ, yé a bana kʉ be ó tɨʼ cyecye.

Mpaŋla ebyɛl mo Yʉanes

⁵ É jɔʼ mo Erod, njwɨɨbʉr lal Yʉda, yé a be ó e nuu para, die le Zakari é l'esama le opara mo Abia. Myɛl, die le Lɨsaber, a byɛl ó, é mpoŋbʉr mo Arɔn.

⁶ Bɨbɛh oba, bé a be ó ocɨcyel o bʉr é mih mo Zyɛm, lé edu mɨtiila ndwe e mompene mo Da. Ebò e cyen lɔɔ, alɨŋa ba.

⁷ Sa gwar, bé a be ó, luʼo mwan, ebe, Lɨsaber a be ó kun. Bɨbɛh oba, bé a be ó, bé mu mɨnjʉ̌m.

⁸ No ó, é lʉʉ dobo nɛʼɛ, Zakari bé e l'esama le opara mo Abia, ze toŋɔ é yɔɔ jɔʼ lé eto sea é Mpah Zyɛm.

⁹ No ó bé a ze taare sa mpʉbla, lé edu mpʉ njwɨr opara, wé a be e. Mpʉbla waa ze lɛʼle ó, Zakari ó lé ejala le eni Mpah Zyɛm, lé eto diʼ ndwam é dobo laa.

¹⁰ Bʉr o b'esama le opara le, bé a liʼ ó kʉl, lé ejwɨʼla e Zyɛm jyɛm nye a be é Mpah Zyɛm tʉŋlʉ lé ediʼ ndwam ɨ.

¹¹ Zakari ze bee engles mo Da é nko paʼ mbo ejʉm é taa mɨndwɛa, gumo bé a diʼ-diʼ ndwam ɨ.

¹² Nye ntɔʼ ze bil bʉa lé ebee engles ndwe le ebil ekɛn.

¹³ No ó engles a ze lɛɛ e nye ó: «Ajoʼo bʉa, Zakari. Zyɛm, nyi joʼo mɨnjwɨʼla myo! Myɛlo Lɨsaber óbya go ma mʉrʉm. Go ójwɨr nye die ó, Yʉanes.

¹⁴ Go ómɨɨla le esoho. Bɨn e buobuo bʉr, bé ósoho ebyɛl le,

¹⁵ ebe, nye óbe ó mʉr nɨnɨ é mih mo Da. Yé ajala ó, nye nyʉlɨ monwoʼ mo rezɛŋ, nkʉ maa mofih ndɨ efɔʼa ɛ. Nye óbe ó lwɨŋla e Mbɨambɨa Sisim, nye dina é mo mo nyɔŋ we.

¹⁶ Nye ósa ó, buobuo bwa b'Ɨzraɛl, bé dwirɨ mɨleme myɔɔ, jyɛʼ taa buʼo yɔɔ boo Da Zyɛm, Sɔŋ wɔɔ.

¹⁷ Nye waa ó Zyɛm ólomo é l'efoʼ e. Nye óbe ó lwɨŋla e Mbɨambɨa Sisim ndwe e nkul, kʉ be mpʉ Élie a be e. Nye óze sa ó, bwan le osɔŋ, bé komla. Nye ótɨe bʉr o ndɨ ekaŋa e Zyɛm ó, bé cyebla mpʉ ocɨcyel o bʉr. Nye ósa ó, kul bʉr diʼe kwɨmla, lé egʉa dwiibɨ Da.»

¹⁸ Zakari ntɔʼ dî e l'engles ó: «Yé, yé ólɛʼle me ó, sa go lé elɛɛ nɨ, yé óbana syɛɛlɨ ɨ? Ebe, bɨh e mʉma wam mu ó mɨnjʉ̌m.»

¹⁹ Engles ntɔʼ bɨha ó: «Mɛm Gabryɛl ó ndɨ ecyɛb é mih mo Zyɛm! Me eze ó é lʉmlʉ we, ó me ntaʼ, ze lwib e go, lé eze lɛɛ go mbɨambɨa lɔɔ wi.

²⁰ No ó mpʉ go baabuʼla lɔɔ wam ɨ, go ákwoʼ ka lwib! Go ódi ó nʉm ndibla, to pyal é jɔʼ bɨsyɛɛla me lɛɛ bɨnɨ, byé ósyɛɛlɨ ɨ. Mpaŋla me ze cen go nwaʼ ɛ, bɨsyɛɛla bɨ tɨʼ, byé ósyɛɛ lé edira lɔɔ wam é jɔʼ Zyɛm a tiile e!»

²¹ É jɔʼ bé e l'engles, bé a be lé elwibla ɛ, sama bʉr, bé a be ó lé ejehe bɛabɛa dia nye a di é Mpah Zyɛm tʉŋlʉ ɨ.

²² Pyala nye a ka pyal kʉl ɨ, nye a baabe e nkul eka lwib e be. Nye a kʉ ka dɨ pyɛh be ó njɨ mobo e mobo. Tɨʼ ó bé a jwɨʼ ó, nye a be ó si bee lʉʉ esima é Mpah Zyɛm tʉŋlʉ ɨ.

²³ No ó nye a bâʼle ja gʉʼ mʉʉ molu, lé esil syɛɛ ediʼ ndwam Mpah Zyɛm. Nye ntɔʼ fiʼ, to kwar we.

²⁴ Ngbaa le eka be, bé osi lɛŋ mʉʉ molu nɛʼɛ, mʉma we Lɨsaber ze nʉa ebum! É jɔʼ nye a jʉʼra ó, nyi dible ebum ɨ, nye ze lɛŋ ongɔn otɛn nye ye, é l'efo. Nye a lɛɛ-lɛɛ ó:

²⁵ «Da, nyi lɛʼle me ncwɨncwɨa é zi syɛɛla yi, lé epɛʼ me fwon é nyʉl teme bʉr.»

Mpaŋla ebyɛl mo Yesʉs

²⁶ É ngɔn tobo Lɨsaber a be, nye mu e l'ebum ɨ, Zyɛm ze bâʼle lomo engles we Gabryɛl é yʉʉ nkana, die Nazarɛt, é lal Galɨle.

²⁷ Nye a lomo nye ó, boo guu ndu esehe, a be die Maaria ɛ. Lé a be ó e nkɛʼ eba e myáh we, die le Yoseb, mʉr mpoŋbʉr mo David.

²⁸ No ó engles waa a ze pyal boo Maaria, ze lɛɛ e nye ó: «Moswɨhlɨ, mʉma a sʉŋɔ mocyɛʼ mo mpom mo Zyɛm ɨ! Da, nye e go.»

²⁹ Mokan monɨ kʉ ze tɨ Maaria mokʉ si! No ó nye a ze dî é leme we ó: «Wiʼ mbi moswɨhlɨ, wé elɛɛ é yé?»

³⁰ No engles a ze lɛɛ e nye ó: «Maaria, ajoʼo bʉa. Gɨ bi nkɔb é leme ncwɨncwɨa mo Zyɛm!

³¹ Go ónʉa ebum. Go òbya mwan, ma mʉrʉm. Go ójwɨr nye die ó, Yesʉs.

³² Nye óbe ó mʉr nɨnɨ. Bʉr, bé ójebe-jebe nye ó, Mwan mo Zyɛm ndɨ Lʉ bɨsa bibyɛh ɛ. Da Zyɛm ódil nye é dia taʼa mo sɔŋ mpam we David.

³³ Nye ójwɨʼ mpoʼo Yakɔb njʉmdia e njʉmdia. Jwɨ̀ʼa ye, yé óbe ó, abe e l'odumo.»

³⁴ No ó Maaria a ze dî e l'engles ó: «Yé ópa kʉ sa tina nyá ɛ? Ebe, mɛm dina ó ndu, apa gʉa mʉrʉm.»

³⁵ No ó engles a ze bɨha e nye ó: «Yé óbe ó: Mbɨambɨa Sisim ó ngo fulo é go. Go óduʼbo si nkul mo Zyɛm ndɨ Lʉ bɨsa bibyɛh ɛ. Ebe no ó mwan go óbya ɛ, nye óbe ó ti. Nye ójebɔ ó, Mwan mo Zyɛm.

³⁶ Paʼ bee: mbyɛl go Lɨsaber mu ó e l'ebum! Nye óbya mwan é l'ojʉ̌m we. Ngɔn tobo we waa ó ndɨ kʉ nwa, nyɛɛ mʉr a taare jebɔ ó, kun mʉma ɛ.

³⁷ Abe e yʉʉ sɔʼɔ ndɨ ekɔbla Zyɛm.»

³⁸ Maaria ze lɛɛ e nye ó: «Mbe! Mɛm, me ó syɛl mosa mo Da. No ó sa yiyɛh go lɛɛ nɨ, yé syɛŋɨ no.» No ó engles a ze bula to, liʼe nye tina.

Maaria lé eto bee Lɨsaber

³⁹ É molu maa, Maaria ze mʉa, to é nuu kwar é lal Yʉda, si mocwɨʼ.

⁴⁰ Nye ze to fil é mbɛr mo Zakari, ntɔʼ soho myɛl Lɨsaber.

⁴¹ Njoʼa Lɨsaber a joʼo moswɨhlɨ me e, mwan ze pɨʼba nye é mo. Cye e cye yaa, Mbɨambɨa Sisim ze loŋlo Lɨsaber é leme.

⁴² Nye ntɔʼ bʉ tim, lé elɛɛ ó: «Go ó lwɨŋla e mocyɛʼ mo mpom, laa bʉba bɨbɛh, mpʉ mwan ndɨ go é mo nteme ndɨ e mocyɛʼ mo mpom ɨ!

⁴³ Ebe yé nyɔŋ mo tî wam bana ze naa me e?

⁴⁴ Paʼ bee: jɨh tɨʼ moswɨhlɨ mo kʉ kpahla me é mogwal, mwan ntɔʼ ze pɨʼba me é mo é bɨsʉhʉ!

⁴⁵ Mocyɛʼ mo mpom, mé swɨŋɨ é gwɔɔ, mʉr a be si buʼla mpaŋla Da lomlo go e. Go si buʼla ó, mpaŋla we waa ódira.»

⁴⁶ No ó Maaria a ze lɛɛ ó: «Leme wam, wé edwiibɨ Da.

⁴⁷ Leme wam, wé ó lwɨŋla e bɨsʉhʉ, ebe Zyɛm, Tiʼbʉr wam,

⁴⁸ ebe, nye be ó si ntɨh modwɛʼla me nko syɛl mosa we ndɨ ɨ. Yé ó no! Pie muh, mɨmya mɨ bʉr mimyɛh, myé ódɨ lɛɛ ó, njɨ: “Nye ó ndɨ mʉma mocyɛʼ mo mpom!”

⁴⁹ Ebe, mʉr ndɨ e nkul nyiwɛh ɛ, nye be ó si sa me bɨsa bɨnɨnɨ. Die le, lé ó die ndɨ e l'ekɛn ɨ.

⁵⁰ Nye elɛʼle ncwɨncwɨa we ó baa ndɨ edwaabe nye e, taare é wiʼ mya bʉr, to pyal é myʉʉ mimyɛh.

⁵¹ Nyi kamle e bʉr be e nkul we nyiwɛh. Nye a si gbah bʉr o pyeh bɨbɛh, ndwe e bɨjwɨʼ bé a bà-bà é mɨleme myɔɔ ɛ.

⁵² Nye a si dwih ojwɨɨ é bɨdia bɨ taʼa byɔɔ. No ó, bʉr o ndɨ efil monyʉl si ɨ, nyi dwe be bɨdia bɨ kʉ.

⁵³ Nye a si kaale bʉr o moza e bɨsa bɨ embɨa. Obil o bɨsa bɛɛ, nye a buulo be ó, mobo mobo.

⁵⁴ Nye a be ó si kɛm osyɛl o mosa be, bwa b'Ɨzraɛl. Nyi toŋlo mpʉ nye a bɛa taare lé elɛʼle-lɛʼle be ncwɨncwɨa ɛ.

⁵⁵ Yé ó mpʉ nye a kɛʼ bɨmpam ga bina ó, nye ósa ɛ. Nye ócwɨa e Abraham bé e mpoŋbʉr we ó, njʉmdia e njʉmdia.»

⁵⁶ No ó Maaria bé e Lɨsaber, bé a ze di kwar waa, kwoʼ be ongɔn olɛl. Nye ntɔʼ fiʼ, bula to kwar we.

Ebyɛl mo Yʉanes Ndubʉr

⁵⁷ É jɔʼ ebya mo Lɨsaber, lé a ze pyal ɨ, nye ntɔʼ bya mwan, ma mʉrʉm.

⁵⁸ Bʉr o bé e boo nɔɔ bé a be mobeŋ mo mbɛr ɨ, ndwe e mɨmbyɛl mye ntɔʼ joʼo lɔɔ ó, Da a be ó si jwɨʼ nye nkoo, bɨbɛh ze soho lɔɔ waa.

⁵⁹ Pie molu mwom, nye osi byɛl, bé ntɔʼ to e nye ó, bé saʼ nye mpʉn, bé jwɨrɨ nye die e sɔŋ we Zakari.

⁶⁰ No ó nyɔŋ we a ze lɛɛ e be ó: «Hɨʼɨ, nye ójwɨrɔ die ó, Yʉanes.»

⁶¹ Bʉr ze lɛɛ e nye ó: «Guu mbyɛl go, wé abe e die enɨ.»

⁶² No ó bé a ze pyɛh Zakari mobo, lé esaa edî e nye ó, nye lɛʼla be die e mwan.

⁶³ No ó Zakari a ze jebe ekoʼ le etile. Nye ntɔʼ nʉa le, ze tile tɨʼ ó: «Die le, lé ó Yʉanes.» Bʉr bɨbɛh ntɔʼ jehe die laa.

⁶⁴ Cye e cye yaa, Zyɛm ze tiʼ nye, nye ze bula taare lé elwib, to dolo lé edwe Zyɛm kum.

⁶⁵ Ekɛn ze swɨɨ bʉr o lal waa bɨbɛh é monyʉl. Bʉr o lal Yʉda, si mocwɨʼ, bé a kʉ ka taŋle-taŋle ó njɨ lɔɔ waa.

⁶⁶ Bʉr o b'a joʼo e, ze baʼle mɨlɔb myaa é mɨleme myɔɔ. Bé ze dîila paʼra wɔɔ ó: «Mwan nwaʼ óbe wâʼ wáa mbi mwan ɛ?» Bʉr ntɔʼ dweʼe mojwɨʼ é tiʼ mo Yʉanes, le egʉa ó, nkul mo Da a kʉ be ó é nye.

Nkɛʼ mo Zyɛm é lʉ mo Yʉanes

⁶⁷ No ó sɔŋ we Zakari mu lwɨŋla e Mbɨambɨa Sisim a si taare egwih mɨlɔb mo Zyɛm. Nye a lɛɛ ó:

⁶⁸ «Bɨna dwiibɨ ga Da, Zyɛm mpoʼo Ɨzraɛl, ebe, nye mu ó si fulo, lé eze kʉr kul bʉr ye.

⁶⁹ Nyi ntɨh bɨna ga nkɔɔ dɔm yé ótiʼ bɨna ga ɛ. Nkɔɔ ga yina, yé ó mʉr mpoŋbʉr mo David, a be syɛl mosa we e.

⁷⁰ Nyi sa mpʉ nye a bɛa lɛɛ molu pihe é zi mɨsaŋ mɨ ogwiha o mɨlɔb mye e.

⁷¹ Nyi dwe bɨna ga tiʼ, ndwe le elwimla e bʉr o dɔm ga bɨna. Nyi pɛʼ bɨna ga é mobo mo bʉr o dɔm ga bɨna.

⁷² Mpʉ nye a lɛɛ e bɨmpam ga bina ɛ, nyi lɛʼle bɨna ga ncwɨncwɨa we lé etoŋlo mpʉn nye a de e Abraham ɨ. Mpʉn waa a be ó ti.

⁷³ Zyɛm a kɛʼ sɔŋ mpam ga wina Abraham, le ede mɨnkɛla ó,

⁷⁴ nye ósyɛb bɨna ga é mobo mo bʉr o dɔm ga bɨna. No ó bɨna bé ódwiibɨ-dwiibɨ ga nye, aka kpɛɛ be e.

⁷⁵ Bɨna bé óbe ga mɨsaŋ mɨ bʉr be. Bɨna bé óbe ga ó, ocɨcyel o bʉr é mih me cye tiʼ.

⁷⁶ Gwɔɔ mwan wam, go ódɨ jebɔ ó, “Ngwiha mɨlɔb mo Zyɛm ndɨ Lʉ bɨsa bibyɛh ɛ”, ebe, go óto é l'efoʼ mo Da, lé eto komlo zi nye ócwɨɨ ɨ.

⁷⁷ Go ólɛʼle-lɛʼle kul bʉr ye ó, nye ó ngo tiʼ be. Nye ópɛʼ bɨna ga bɨbaa bɨ ebebe.

⁷⁸ Zyɛm Sɔŋ ga wina, nye ebɛa jwɨʼ bɨna ga nkoo. Ebe no ó nye óntɨh bɨna ga mɨmbah mɨ dobo e.

⁷⁹ Mɨmbah, myé ókʉn bɨna ga bʉr o b'a be-be é l'edurʉ, baa b'a be-be é ka foo e. Nye ólɛʼle bɨna ga ebò e cyen bɨna lé ejala le ekœʼ ga ɛ, bɨna ga e boo nɔɔ nkʉʼ tiʼe é motala.»

⁸⁰ No ó mwan waa a ze gwɨe le ebi molele é sisim. Nye a di-di ó, é feha si, to pyal é dobo nye a cyɛb é mih mo bwa b'Ɨzraɛl lé elɛʼle nyʉl ɨ.