Misɔ́n mí Ɓáōmɓɛ 7 - Esaa-líat ɛ́ péná

Ŋkwɛl á Étiɛn

¹ Ŋ̀kanʼyɛ ǹcɛ́ŋ a ɓatíi-nsúlé ɔ bíhī Étiɛn nɛ́: «Ɓaá yé bí ŋga lága ɛ́ lɛ́ mbálɛ é?»

² Étiɛn ɔ pélē nɛ: «Á élōgétāŋ la ɓatāa, ámblán! Ɔlolómɛ̄ nyɔ́ a lipém a pámléé étāa wahá Áblaháam eceg a ɓɛ́ɛ́ á ékombo yé Mezopotámia, sɔ́kágánɛ́ ag kɛ li tɔɔ á ékombo yé Kálan.

³ Ɔ lága nyɛ nɛ́: ‹Yíg ékombo yɔ́ɔ la m̀biya wɔ́ɔ, kɛɛ́n á ékombo mi ŋga kɛ́ wa lí étɛ›.

⁴ Váŋ nɛ́ Áblaháam a ɓógyéé hɔ́ á ékombo yé Kaldéa, ɔ kɛ́ lí tɔ́ɔ̄ á Kálan. Ámbúh nyɛmb nyí ɛsáŋɛ́, Ɔlolómɛ̄ ɔ yáaɓɛ́ nyɛ á yé ékombo miní tɔɔ́ nyí lɛn.

⁵ Ah tíéé ɓé nyɛ sí tɔ ya á yéŋ ékombo, ndí tɔ etɛ́lɓéné-míkoo. Á mveŋghanɛ́ ɔ kákānɛ̄ nyɛ́ li tíi lí yéŋ ékombo la mbota yɛ́ɛ̄ ɛ ŋga kɛ́ li sɔ́ ámbúh yɛ́ɛ̄, tɔ náŋ kaa Áblaháam āh ɓɛ́ɛ́la ɓé mɔɔ́n.

⁶ Ɔlolómɛ̄ ɔ pɔ́t nɛ: ‹Mbota nyí Áblaháam ɛg kɛ li tɔɔ á ǹcɛn á ékombo, ápah bí ŋga kɛ́ ɓɔ́ lí yaanɛ lí míyɔ̄ŋ, la lí teeŋgɛ lí ɓɔ, náŋ la náŋ tɛ́ɛ bíɓógo bí mímbú bínáa byá yál.

⁷ Ndí ma Ɔ́lolómɛ̄, mag kɛ li kááhɛ lí yéŋ ékombo ápah bí ŋga ɓɛ́ míyɔ̄ŋ, ámbúh náŋ, bíg kɛ li ɓógo, bí ɓɔŋlé ma esaa epúán vá á nyɔ́ voóm.›

⁸ Ámbúh náŋ, Ɔlolómɛ̄ ɔ tí likwɛɛ kaa ndembye nyí esaa-líat a ɓɔ̄ŋ la Áblaháam. Jɔ́ nɛ́, eceg Áblaháam a byáláá Ísaak, ɔ kwɛ̄ɛ̄ nyɛ á ɔ́lɔ̄ vá yáhɛ́ mwaam. Ísaak ɔ ɓɔ̄ŋ nlemlem á jam la Yákob, Yákob nyɛ́g ɔ ɓɔ̄ŋ nlemlem la jóom lí ɓácɛ̄ŋ bí lílōmɛ la bíɓáa.»

⁹ «Ɓacɛ́ŋ bí lílōmɛ bú kēlé mɔ́ɔ̄nyāŋ waɓá Yósɛp nzoŋ, bú núŋū nyɛ nɛ́ bí kɛla nyɛ́ á Égípto. Ndí Ɔlolómɛ̄ a ɓɛ́ɛ́ la nyɛ́,

¹⁰ ɔ pámɛ́ nyɛ á ndútu ɛ́sɛ a kuhúú, ɔ ɓɔ̄ŋ nɛ a ɛ́ní m̀ɓɛɛŋ ɔ́sū ví Faláo, káísa nyí Egípto, nyí ɛ tɛ́ɛ́yɛ́ɛ́ nyɛ́ gɔ́mna licɛ́ŋ á Égípto la á ndáá yɛ́ɛ̄ ɛsɛ̄.

¹¹ Ndí légɓé sig nɛ́, nzal yu ɓɛ́hán á Égípto ɛ́sɛ la á Kánaān; ndutu yu ɓɛ́ tɔláá nyaa nyí ɛ lɛ́ nɛ́, ɓacɛ́ŋ bí lílōmɛ bíh ɓɛ́ɛ́la ɓé pɛ tɔ jam á lí dí.

¹² Ɛnɛ́ Yákob a ámbléé nɛ́ lidí lí lɛ́ á Égípto, ɔ óm ɓácɛ̄ŋ bí lílōmɛ wóŋ ŋgele ɔsú.

¹³ Á ŋgele ya yáhɛ́ ɛ́ɓáa, Yósɛp ɔ yɛ́ɛ́léné élōgnyāŋ nzáá a lɛ, náŋ ɔ ɓɔ̄ŋ nɛ Faláo ɔ yí m̀biya wɛ́ɛ́.

¹⁴ Yósɛp ɔ óm hɔ́ nɛ bí sɔ́la ɛsáŋɛ́ Yákob la m̀biya wɛ́ɛ́ ásɛ. Ɓáŋ ɓot bísɛ bí ɓɛ́ɛ́ muúnzambúwá mí ɓot la bítáan.

¹⁵ La Yákob ɔ sūh á Égípto, ápah nyɛ́ la ɓacɛ́ŋ bí lílōmɛ bí wúēléé.

¹⁶ Bí ŋgí kɛla mimbim máɓá á Síkɛm, la ɓɔ́ ɓá jē mɔ̄ á ndáá-sɔŋ nyí Áblaháam a sómóó la mɔní á yóg ɓɔɔ́n bí Émōl, á Síkɛm.»

¹⁷ «Kasig eceg ɛ́ ɓɛ́ɛ́ ɓɛɓɛ, yé Ɔlolómɛ̄ a ŋgí nyɛɛ li yáhɛ lí míkakanɛ a tíéé Áblaháam á ntélélé, lilóm lú kondyé lí náŋ, lú bul á Égípto,

¹⁸ nɛ́-tɛ́ɛla á mítɛ̄ɛ̄yɛ mí káísa etám á Égípto nyí yāh lem ɓé Yósɛp.

¹⁹ Nyíŋ káísa yu ól lílōm jáhá la minaa, yu teeŋgɛ́ ɓácɛ̄ŋ ɓáhá bí lílōmɛ, yu nyághánɛ́ ɓɔ nɛ́ bí cóo la mikɛ́gá mí ɓɔ́ɔ̄n máɓá mísɛ á li somo nɛ́ míh niŋíg ɓé.

²⁰ Múŋ á yéŋ eceg nɛ́ Móse a byááyéé, a ɓɛ́ɛ́ nláám ag nyɛɛle ki Ɔlolómɛ̄. A tɔɓéé ja sóŋ ɛ́ŋháa á ndáá ɛsáŋɛ́,

²¹ la nyɛ́ ɔ cóóɓɛ. Váŋ nɛ̄ ŋgɔn nyí Faláo ya nyɔ̄ŋ nyɛ, yu kɛ́la nyɛ́ á yóg yɛ́ɛ̄ la yɔ yu ɓóŋgó nyɛ kaa mbyálag yɛ́ɛ̄ mɔɔ́n.

²² La náŋ, Móse ɔ yégé pɛ́ɛ́ nyí ɓɔɔ́n bí Égípto, a ɓɛ́ɛ́la ŋguu á lípɔ́tɔg jɛ́ɛ́ la á míɓɔŋɔg mɛ́ɛ́.»

²³ «Eceg a yáláá muúmínáa mí mímbú, eɔ́ŋɔ yú sɔ̄lé nyɛ nɛ́ a tímān á yóg elōgnyāŋ yɛ́ɛ́, ɓɔɔ́n bí Íslāɛl.

²⁴ Ɛnɛ́ a ɛ́nɛ́ɛ́ mɔ́ɔ̄n Égípto ag teeŋgɛ mɔɔ́n Íslāɛl, ɔ kām nyɔ́ŋ; á lí kam lí nyɛ, ɔ lɔ́g mɔ́ɔ̄n Égípto.

²⁵ A ŋgí somo nɛ́ elōgnyāŋ ɛ́ sɔ́ŋtánɛ̄ nɛ́ lísuŋga lí Ɔ́lolómɛ̄ líg sɔ́le la nyɛ́; ndí ɓɔ́ bíh sɔ́ŋtánɛ̄ ɓé nyɛ.

²⁶ Ɔlɔ́ ví ŋgí oŋ víŋ, bú ɛ́n nyɛ ag sóŋo eɓándá yé ɓɔ́ɔ̄n bí Íslāɛl bíɓáa á lí somo nɛ́ a kóm ɓɔ́ nsaŋ. Ɔ lāgá ɓɔ nɛ́: ‹Á míwāndá máma, ŋ̀gɛ̄n miní lɛ́ línyaŋ, yéé hɔ́ miní ŋga wú éɓāndá é?›

²⁷ Ndí nyɔ́ a ŋgí teeŋgɛ mɔɔ́nɛ́sāŋ ɔ sógɛ́ Móse, aá la nyɛ́ nɛ́: ‹Nzáá a tɛ́ɛ́yɛ́ wā ŋ̀kanʼyɛ la ŋ̀kááhɛ wahá é?

²⁸ Ɓaá, ɔg somo ma lí ól ákaa wa ól nyɔ́ mɔɔ́n Égípto laŋkoo é?›

²⁹ Ɛnɛ́ Móse a ámblé bíŋ biɓaŋgá, ɔ nāŋgá m̀bíí, ɔ kɛ́ lí sɔlɔ á ǹcɛn á ékombo, á ékombo yé Mádian, ápah a byáláá ɓɔ́ɔ̄n bí páam bíɓáa.»

³⁰ «Ɛnɛ́ a tɔ́ɔ̄ muúmínáa mí mímbú wóŋ, áŋgɛl yú pámlé nyɛ á eyáŋ yé ɔ́kolá ví Sinái, átē a ekaŋga ɛ́ ŋgí lóŋ.

³¹ Móse ɔ nyág la jam a lɛ lí ɛ́n, la nyɛ́ ɔ sómo lí siŋgle nɛ́ a légɓé. Váŋ nɛ́ a ámblé cíŋ Nyɔ́ŋ-Ɛsáŋɛ́ ɛg laga nɛ́:

³² ‹Ma nɛ́ mi lɛ Lōó lí ɓasɔ́ŋɛ́, Loó lí Áblaháam, lí Ísaak la jé lí Yákob›. Kasig Móse a ŋgí sɛ́glan la woŋ, ah la ɓé pɛ li légɓe.

³³ Váŋ nɛ́ Nyɔ́ŋ-Ɛsáŋɛ́ a lāgá nyɛ nɛ́: ‹Ɓógtɛ́ɛ bitámbí á míkoo mɔ́ɔ, átɔm nɛ́ nyɔ́ŋ voóm ɔ tɛ́ɛ́ a lɛ mpúán.

³⁴ Ɔɔ, ma ɛ́n ŋgɔ́ɔ́ lilóm jáma á Égípto, mu ámblé ki milón mɛ́ɛ́, jɔ́ nɛ́ ma sūh á lí pámɛ lí jɔ á yéŋ eɓɛ́lé. Nyí vɔ́ŋɔ́ɔ hɔ́, kɛɛ́n, mag óm wa á Égípto›.»

³⁵ «Nyɔ́ Móse ɓɔɔ́n bí Íslāɛl ɓá táŋɓan eceg bí ŋgí ɓat nyɛ́ nɛ́: ‹Nzáá a tɛ́ɛ́yɛ́ wa ŋ̀kanʼyɛ la ŋ̀kááhɛ é?› Nyɛ́ nɛ́ Ɔlolómɛ̄ a óm kaa ŋ̀kanʼyɛ la ǹtɔ́hɔ li kele la áŋgɛl nyí ɛ pámléé nyɛ́ á ékaŋga.

³⁶ Nyɛ́ nɛ́ a pámhɛ́ɛ ɓɔɔ́n bí Íslāɛl á ékombo yé Égípto, ápah a ŋgí ɓɔŋ binanaŋga bí mam la minɛ́ŋ, a ɓɔŋɔ́ɔ́ byɔ́ á évɛɛ́vɛ́ɛ ɛ́ túwɛ la á éyāŋ, náŋ la náŋ tɛɛ muúmínáa mí mímbú mú yál.

³⁷ Nyɛ́ Móse nɛ́, a lāgá ɓɔ́ɔ̄n bí Íslāɛl nɛ́: ‹Ɔlolómɛ̄ ag kɛ ɓɛ́nɛ li pámɛ lí m̀pɔ́tle-a-Ɔlolómɛ̄ ákaa ma átē á linyaŋ jáná.›

³⁸ Nyɛ́ Móse nɛ́, eceg lilóm lí Íslāɛl lí ɓɛ́ɛ́ lá kɔ̄tán á éyāŋ, a ŋgí tɛ́lɛ á póla ɓatáŋɛ ɓáhá la áŋgɛl, nyí ɛ ŋgí kwɛlɛ nyɛ́ á ɔ́kolá ví Sinái. Nyɛ́ nɛ́ a lɛ́gléé biɓaŋgá bí éniŋ á lí tíi lí ɓɛ́hɛ byɔ́.

³⁹ Ndí, ɓatáŋɛ ɓáhá bú ndɔ́gɓéné nyɛ, bú pún nyɛ, la ɓɔ́ bú tám míɓógo máɓá á Égípto.

⁴⁰ Váŋ nɛ̄ bí lagléé Álon nɛ́: ‹Mɛlé ɓɛ́hɛ miloó mí ŋga wɛ́ɛla ɓɛ́hɛ, átɔm nɛ́ nyɔ́ Móse a pámɛ́ ɓɛ́hɛ á ékombo yé Égípto, bi ŋgá yí ɓé ɓɛ́hɛ yé yá pámlé nyɛ›.

⁴¹ Múŋ á nyúŋ alɔ́, bú mɛ̄ ésāt ɛ́ mɔ́ɔ̄n nyága, bú tí yɔ nsúlé, bú ɓɔ̄ŋ ŋgand, á lí vagla lí yé ɓá mɛ̄ la mɔ máɓá.

⁴² Jɔ́ nɛ́ Ɔ́lolómɛ̄ a úmúú ɓɔ́ mbúh, ɔ mwáhɛ́ ɓɔ nɛ́ bí ɓéghɛ́gɛ atɛ́ á lóō, kaa yá ciiɓɛ́ á kálati yí ɓápɔ́tle-bí-Ɔ́lolómɛ̄ nɛ: ‹Á ɓɔ́ɔ̄n bí Íslāɛl, ɓaá ma nɛ́ miní tíéé tít la biveglé bítām kaa nsúlé náŋ la náŋ muúmínáa mí mímbú á éyāŋ é?

⁴³ Maná ɓɛ́gɛ̄ líndūm lí Mɔ́lɔk loó lí mínaa la ɔtɛ́ ví loó jáná Léfan, bisát maná mɛ á lí ɓégɛ. La náŋ, mag kɛ ɓɛ́nɛ li kɛla á míɓog, mi lōola ɓɛ́nɛ tísɔn nyí Babílon›.»

⁴⁴ Étiɛn ɔ kóndyé sīg-pɛ nɛ́: «Á éyāŋ, ɓatáŋɛ ɓáhá bí ɓɛ́ɛ́la lindúm lí ésaa-líat epúán ápah bí ŋgí ɓoman la Ɔlolómɛ̄, nyɔ́ a ŋgí kwɛlɛ Móse, ɔ étɛ̄ nyɛ kaa a nyɛ́ɛ lí óŋ lí jéŋ lindúm.

⁴⁵ Ɓatáŋɛ ɓáhá bú lɛ́glé jɔ, bú níŋgí la jɔ́ á ékombo bí kɛ́tléé míŋí mílōm Ɔlolómɛ̄ a duhléé á miíh máɓá, eceg Yósua a ɓɛ́ɛ́ m̀wɛɛla lilóm. Jéŋ lindúm lí tɔɓéé á yéŋ ékombo nɛ́-tɛ́ɛ la á éceg Dávid a ɓɛ́ɛ́ káísa.

⁴⁶ Kasig Ɔlolómɛ̄ a ɓɛ́ɛ́la elɔ́ŋgɔ m̀mím á ŋgwáāg Dávid, nyɔ́ŋ ɔ ɓāt nyɛ kundɛ li óŋ lí Líɓōgá lípūān ányúū yɛ́ɛ̄, nyɛ́ Loó lí Yákob.

⁴⁷ Ndí, Salómo nɛ́ a óŋóó Ɔlolómɛ̄ ndáá.

⁴⁸ Tɔ náŋ kaa Nyɔlɛ a ŋgá tɔɔ ɓé á milɛ́ɛ́ má óŋɓɛ́ la mɔ mí ɓot-bí-bínam. Kaa Nyɔ́ŋ-Ɛsáŋɛ́ a lága á ányu á m̀pɔ́tle-a-Ɔlolómɛ̄ nɛ:

⁴⁹ ‹Loó nɛ lí lɛ́ étɔɓé-líkanʼyɛ yáma sí ki yu ɓɛ́ etɛ́lɓéné-míkoo máma.› Nyɔ́ŋ-Ɛsáŋɛ́ a byɛ́ nɛ́: ‹yɔɔ́yɔ́ɔ ndáá miní ŋga kɛ́ ma lí óŋle é? Wɔɔ́wɔ́ɔ voóm a evɛɛɓan a kɔɔ́ la ma é?

⁵⁰ Ah wɔ wáma ɓé nɛ wá veg mí mam mísɛ é›?»

⁵¹ Étiɛn ɔ lága pɛ ɓot bí ɔ́ku-vicɛ́ŋ-ví-bíkāāhɛ́nɛ́ nɛ: «Á ɓot bí ŋga lēt mimú ɓá, maná letɛ́ mímīm, munú lēg miɔ́ɔ́ máná á ŋyáŋlán á Ɔ́lolómɛ̄, tɛɛla lɛn, miní ŋgí ɓenég M̀búl Mpúán, miní lɛ́ nlemlem kaa ɓasɔ́ŋɛ́ ɓáná.

⁵² Wɔɔ́wɔ́ɔ m̀pɔ́tle-a-Ɔlolómɛ̄ ɓasɔ́ŋɛ́ ɓáná ɓáh váŋgɛ ɓé la ndeeŋgɛ é? Ɓá ól yágá ki ɓá bí lɛgléé mísɔ̄ mí Yésus ɔ́sū ví éceg. Nyí vɔ́ŋɔ́ɔ, nyɛ́-mɛ̄n, maná nuŋú nyɛ, munú ól nyɛ.

⁵³ Miní kuhúú Mbéndá Ɔlolómɛ̄ nyí áŋgɛl ɛ́ lɛgléé, ndí maná ógle ɓé yɔ!»

Bíg ól Étiɛn la ŋgɔg

⁵⁴ Ɛnɛ́ ɓot bí ɔ́ku-vicɛ́ŋ-ví-bíkāāhɛ́nɛ́ ɓá ámblé bíŋ biɓaŋgá bí Étiɛn, liɓal lú ɓét ɓɔ, bú ɓōtlé lí dí lí mísoŋ.

⁵⁵ Ndí, Étiɛn ŋyálāg la M̀búl Mpúán, ɔ ɓétɛ́ miíh á lóō, ɔ ɛ́n lípēm lí Ɔ́lolómɛ̄, ɔ ɛ́n ki Yésus a tɛ́ɛ̄ á m̀ɓɛ́nlómɛ wɛ́ɛ̄.

⁵⁶ Ɔ lága nɛ: «Léɓyán sig, mi lɛ lí mɛmɛ lí lóō lí áhɛ́, wóŋ, mí lɛ lí ɛ́n lí Mɔɔ́n Mut a tɛ́ɛ̄ á m̀ɓɛ́nlómɛ a Ɔlolómɛ̄.»

⁵⁷ Váŋ nɛ́ ɓá tɛ́ɛ́ mílōn la ŋguu, mut sig ɔ lēg míɔ̄ɔ̄. Kaa mut wa, ɓɔ́ bísɛ bú ɓɛ́hán Étiɛn á nyúū.

⁵⁸ La ɓɔ́ bú pámɛ́ nyɛ́ á tísɔn, bú ɓōtlé nyɛ li úm lí ŋgɔg nɛ́ a wū. Mbóŋ ɓot ɛ́ yígíí mbɔ́tí yáɓá á míkoo mí ɔ́wāndá vá bí ŋga yáŋa nɛ́ Sául.

⁵⁹ Eceg bí ŋgí úm Étiɛn ŋgɔg nɛ́ a wū, nyɛ́ ɔ lónlé Nyɔ́ŋ-Ɛsáŋɛ́ nɛ: «Á Ɛ́tāŋɛ Yésus, lɛ́glé m̀búl wáma.»

⁶⁰ Ámbúh náŋ, ɔ kū la miɓɔ́ŋ la nyɛ́ ɔ tɛ́ɛ́ nlón la ŋguu nɛ́: «Ɛtáŋɛ, ɔh sɔ́ŋglégé ɓé ɓɔ́ nyú aɓé.» Ɛnɛ́ a mānɛ́ lí pɔ́t náŋ, ɔ wú.