Yeremi 51 - WE NU GALE 1995

NWA 'bili ngbangga 'da Obabilonia

^1-2 NWA tɔ̃a na: “Mi tombo sɛ ogele wele na wa tɛ, hã wa bi Owi ngɔ nù Babilonia vɛ̃. Wa tɛ sɛ ɔ nɛ gba bũ kamba, kɛ ma fi, nɛ ma fo wɔkɔsɔ dɛ ngɔ, nɛ ma pɛsɛ ma vɛ̃ ni, nɛ wa 'danga sɛ nùi vɛ̃. Kɔ̃ tũ ngamɛ ni ma we, nɛ ogele winɔ ni wa linggi sɛ le vɛ̃, nɛ wa 'danga sɛ ma putu putu.

³ Nɛ tɛ lɛ̀lɛ̀ osoda Babilɔnɛ kɛ wa da nzabele ni gɔ. Nɛ tɛ lɛ̀lɛ̀ wanɔ wa dɛ wali tulu mɔ bole wa hi'da ni gɔ! Nɛ nɛ tɛ lɛ̀lɛ̀ ozagbãlã sodanɔ 'da wa gɔ, nɛ kúmú wa vɛ̃!

⁴ Wanɔ kɛ wa kpa dani bole ni, wa ɔ sɛ dɛ li walanɔ, wa gafa sɛ fio dɛ di ni, nɛ wa fe.

⁵ Mba gɔ, owinɔ 'da wa, wa dɛa 'dã mɔ dɛ 'da mi, Gale santo 'da obe Israɛlɛ. Nɛ nde mi Gale, nwa ngɔ mɔ nyanga nza vɛ̃, mi lá sɛ fala Oisraɛlɛ do Oyuda gɔ.

⁶ Nɛ hɔ́ nza kɔ le Babilɔnɛ! Nɛ wele do wele fa we kpasa kili tɛ̃ ɛ, da dɛ kɔ nɛ fe olo 'dã mɛ 'da wa gɔ. We kɛ mi nwa, mi nɛ bili nu gbã, nɛ mi gese olo 'dã mɛnɔ 'da owi kɔ le Babilɔnɛ hã wa.

⁷ “Obabilonia wa ɔ zi nɛ bila mɔ mbali, kɛ ma dunu do nɔ̃lɔ̃ zã 'da mi ni. Mi ba zi ma dɛ kɔ̃ mi, nɛ mi isi dɛ nu owinɔ ngɔ nù gɛ vɛ̃, nɛ wa nɔ, nɛ ma ba wa, nɛ zu wa vĩ.

⁸ Nɛ nde 'da kala sɛ gɔ, nɛ le Babilɔnɛ ma te sɛ, nɛ ma 'danga putu putu. Kɔ nɛ gá zuma 'bako hã owi kɔ nɛ, nɛ nɛ fá ina we kɔ li daninɔ 'da wa. Mbe gɔ, nɛ wa kpasa sɛ.

⁹ Nɛ nde ogele winɔ kɛ wa ɔ di ni ni, wa gisa na: ‘Lɛ fa we kpasa owi kɔ le Babilɔnɛ zãa, wa kpásá sɛ 'bɔ gɔ. Lɛ lá wa dɛ di ni, kɔ lɛ sí, wele do wele dɛ kɔ le 'da a! Mba gɔ, etumbui kɛ Gale hã hã wa gɛ, ma gã la mɔ vɛ̃, ma gã ɔ nɛ nyanga nza ni.’ ”

¹⁰ Obe Israɛlɛ wa tɔ̃a na: “NWA 'bili dia gulu we hã lɛ! Lɛ nɛ́, hã lɛ tɔ̃ sako mɛ NWA Gale 'da lɛ dɛa ni hã owi Yeruzalɛmɛ.”

¹¹ NWA nɛ bili nu gbã 'dã mɛ kɛ Obabilonia wa dɛa zi do Tɛmpɛloe 'da a kɛ ma santo ni hã wa. Ma kɛ a sɔ̃ɛ onwa ngɔ nù Medi na wa nɛ, hã wa 'danga nù Babilonia. Nɛ ogã wi ngɔ sodanɔ wa ba nu wa na: “Nɛ sɛ́ nu kpilinɔ 'da nɛ, nɛ nɛ á ma dunu kɔ fokonɔ!

¹² Nɛ 'bé bɛndɛlɛ dɛ ngɔ we mbese na, wa gbini gba ngbo nu le Babilɔnɛ. Nɛ sáká owi zɔ mɔ tɛ nu ngbonɔ dɛlɛ, nɛ nɛ á wa we zɔ mɔ nu ngbo le. Nɛ tómbó Owi miã we usu tɛ wa tɛ falanɔ kpi do kpi.” Mba gɔ, NWA ndua nyanga dɛ mɛnɔ kɛ a handa zi we dɛ do owi ngɔ nù Babilonia ni ia.

¹³ Aa nɛ, Obabilonia, nɛ ɔ tɛ nu gba lì Efratɛ, nɛ nɛ do kpamɔ wena. Nɛ nde ma Sɔkpɔ do nɛ sɔɛ gɛ ia. Mɛ a Sɔkpɔ kɔ̃ tũ ngɛmɛ li kpamɛnɔ 'da nɛ!

¹⁴ NWA ngɔ mɔ nyanga nza vɛ̃ kana tɛ̃ a do zu li a wele nɛ na, ɛ tombo sɛ ngɔ gili Owele dɛlɛ ɔ nɛ ngɔ gili odɔla ni, takɔ wa tɛ we bi nɛ owi ngɔ nù Babilonia. Nɛ wa he sɛ hiamɔ bolo zu nɛ.

Sambala we dɔnggɔ NWA Gale

¹⁵ NWA Gale dɛa nùi gɛ do ngawi 'da a. A dɛa mɔ nyanga nza do hã zã 'da a, nɛ a yala gbau li nza do ĩ ti mɛ 'da a.

¹⁶ A ba nu a kpo, nɛ lìnɔ ma ngɛmɛ ngbɛ ɛ tɛ li nza i, nɛ gba kutunɔ ma ngɔ danga dɛ ngɔ, sɛ nɛ kole nyɛ li ɛ, nɛ ma tɛ de. Bũnɔ ma yolo tɛ falanɔ a usu do ma ni, sɛ nɛ ma hɔ nza de.

¹⁷ Mɛnɔ ni ma ngɔ dɛ tɛ̃ ɛ, kɔ owinɔ wa nɛ zɔ ma, nɛ ma ba we nu wa, nɛ wa yolo ɔ nɛ wa di dinda ni. Nɛ sape ba li owi dɛ dulanɔ kɛ wa dolo okpikimanɔ we dɔnggɔ wa ni. We kɛ okpikimanɔ ni, mɛ a onga yia mɔ iko, wa do bũ kpasi kɔ wa bina.

¹⁸ Mɛ a onga mɔ gbɔlɔ mɔmu kɛ ma do gulu nɛ bina ni. Hã fala kɛ nwa a tɛ sɛ we gɔnɔ ngbangga ni, nɛ wa 'danga sɛ do ti.

¹⁹ Nɛ nde NWA Gale 'da obe Israɛlɛ, a ɔ̃ nɛ kpikimanɔ ni gɔ. A a dɛa mɔ nyanga nza vɛ̃, nɛ a saka obe Israɛlɛ do owinɔ 'da a. Li a a nwa ngɔ mɔ nyanga nza vɛ̃.

NWA hã etumbu hã Obabilonia

²⁰ NWA tɔ̃a na: “Aa nɛ, Obabilonia, nɛ ɔ zi dɛ kɔ̃ mi nɛ dɔnɔ ni. Nɛ zi a mɔ bi bɔlɔ mɔ́ mi. Mi kala zi nɛ dɛ kɔ̃ mi, nɛ mi mbɔtɔ do onu kɔnggɔ winɔ, nɛ mi 'danga nùnɔ 'da wa.

²¹ Mi kala zi nɛ dɛ kɔ̃ mi, nɛ mi gbɛ do ombalatanɔ do owi kù ngɔ wa, nɛ mi 'danga do ongilingilinɔ, nɛ mi gbɛ do owi ba ma.

²² Mi kala zi nɛ dɛ kɔ mi, nɛ mi kumu do owi wili do owuko, ozagbãlã do ogbɛlɛ, obulu be do oboko be,

²³ nɛ mi gbɛ do owi zɔ mɔ tɛ obata, do ngɔ gili obatanɔ 'da wa, owi wa fɔ do ongɔmbɛnɔ 'da wa, owi fɔmɔ le do okumunɔ 'da wa.”

²⁴ NWA tɔ̃a 'bɔ na: “Ngangga ni, nɛ zɔ́ tɛlɛ tɛ kɛ mi nɛ gese do olo 'dã mɛnɔ vɛ̃ kɛ Owi kɔ le Babilɔnɛ, do Obabilonia wa dɛa zi do le Sioni ni hã wa.

²⁵ Nɛ, owi kɔ le Babilɔnɛ, nɛ ɔ zi nɛ kala kɛ ma gbini, nɛ ma 'danga mɛnɔ ngɔ nù gɛ vɛ̃ ni. Nɛ nde mi NWA, mi sɛnɛ nɛ. Mi kala sɛ nɛ kɔ tɔanɔ 'da nɛ zu kalanɔ i, nɛ mi lo nɛ nù nga. Mi fi sɛ we tɛ le 'da nɛ, nɛ ma bɛlɛ mɛnɔ vɛ̃.

²⁶ Nɛ wa bá sɛ 'bɔ mbamba ta kpo olo bili le 'da nɛ we dɛ do tɔa gɔ. Nùi 'da nɛ, ma kifi sɛ li gba zɔ́ kɔ sabɛlɛ do sabɛlɛ. Mi NWA, mi tɔ́a ni.”

²⁷ NWA tɔ́a na: “Nɛ 'bé bɛndɛlɛ bolo dɛ ngɔ! Nɛ dámá kpangge takɔ onu kɔnggɔ winɔ ngɔ nù gɛ wa zele, nɛ nɛ ngɛ́mɛ́ li wa, hã wa tɛ we bi owi kɔ le Babilɔnɛ! Nɛ sá mɔ hã owi ngɔ nù Araratɛ, Mini, do Asɛkenazɛ, nɛ nɛ sáká owi kpe dati bole, nɛ nɛ ngɛmɛ gba gili ombalata ɔ nɛ ngɔ gili odɔla ni, nɛ nɛ tombo wa li bolo i.

²⁸ Nɛ ngɛ́mɛ́ li owinɔ ngɔ nù gɛ vɛ̃, hã wa tɛ we bi Owi kɔ le Babilɔnɛ. Nɛ sá mɔ dati ngboo hã onwa ngɔ nù Medi, fala nɛ kpo do Owi fɔmɔ lenɔ, do okumunɔ 'da wa, do osodanɔ ngɔ nùnɔ 'da wa vɛ̃.

²⁹ Nùi yaka, nɛ ma tana kili, we kɛ mɛnɔ NWA handa zi we dɛ do owi kɔ le Babilɔnɛ ni, ma tɛ dɛ tɛ̃ ɛ. A tɛ 'danga nù Babilonia na ma kifi olo tɔa, kɛ wele wè we ɔ se'de gɔ.

³⁰ Osaka soda Babilɔnɛ wa bɛ̃a we nɛ bole, nɛ wa yu, nɛ wa usu tɛ wa. Ngawi 'da wa ia do'do, nɛ wa mbɔkɔ ɔ nɛ mɔndɔ ni. Mɔ nu ngbo lenɔ ma gbini, nɛ tɔanɔ ma bɛlɛ.

³¹ Owi nɛ tonɔ wa nɛ do 'do ngba wa ni, nɛ wa yu nganda wena, we nɛ we mbese nwa ngɔ nù Babilonia na: ‘Owi sɛnɛ lɛ, wa ba le vɛ̃ ia,

³² wa dula zu walanɔ lɛ kũ do lì ni, nɛ wa fi we tɛ tɔanɔ 'da osodanɔ, nɛ gbãlã zã wa bi do'do.’

³³ Owi sɛnɛ Owi kɔ le Babilɔnɛ wa tɛa, nɛ wa ma wa dɛ ti nyanga wa, ɔ nɛ kɛ wa 'danda do fala zɛ kpalɛ we 'dafa ma ni. 'Da kala be sĩ, nɛ ngba soe ngamɛ 'da wa ma we sɛ, ɔ nɛ ngba soe kala kpalɛ li fɔ ni. Mi nwa ngɔ mɔ nyanga nza vɛ̃, Gale 'da obe Israɛlɛ, mi tɔ̃a ni.”

³⁴ Owi Yeruzalɛmɛ wa tɔ̃a na: “Nabukɔdɔnɔzɔrɛ, nwa ngɔ nù Babilonia, tɛa zi, nɛ a gbɛ lɛ Owi Yeruzalɛmɛ, nɛ a ndaka lɛ, nɛ lɛ sa kɔ le vɛ̃, nɛ le 'da lɛ 'bana ɔ nɛ wila kɔ kpana ni. A tɛa ɔ nɛ gba sɔ̃ sa'de ni, nɛ a yɔ'dɔ mɛnɔ kɛ zã a kɔ̃a ni, nɛ a fũlũ tala gele kɛnɔ.

³⁵ E kɔ Obabilonia wa zɔ ngamɔ ɔ nɛ kɛ wa hã zi hã lɛ ni! E kɔ Obabilonia, wa futa olo fio winɔ 'da lɛ kɛ wa gbɛa zi wa ni!”

NWA a gala sɛ obe Israɛlɛ

³⁶ NWA tɔ̃a hã owi kɔ le Yeruzalɛmɛ na: “Mi a mi nɛ zɔ we 'da nɛ, nɛ mi dɛ sɛ na, owi sɛnɛ nɛ wa futa olo mɛnɔ vɛ̃ kɛ wa dɛa zi do nɛ ni. Mi dɛ sɛ na, gba lì, do obe wayanɔ ngɔ nù Babilonia ma ɔ̃sɔ̃ vɛ̃.

³⁷ Mi dɛ sɛ na, le Babilɔnɛ ma kifi olo tɔa, kɛ wele wè we ɔ se'de gɔ ni. Nɛ ma hɔ sɛ fala ɔi mɔ́ o'banggo. Nɛ owinɔ vɛ̃ wa zɔ sɛ ma, nɛ wa ɔngbɔ.

³⁸ Owi kɔ le Babilɔnɛ wa 'bana ngbu dã ɔ nɛ ogbɔgbɔ ni fai. Wa he mɔ ɔ nɛ odã sa'de ni.

³⁹ Nɛ 'da fala kɛ wɔ dɛ 'dã mɛ 'da wa ma tɛ gã dɛ dati ni, nɛ nde mi tɛ 'dafa gbalimɔ we duzu wa. Mi isi sɛ bila dɔ̃ nɔ̃lɔ̃ zã 'da mi dɛ nu wa gbaa, nɛ ma ba wa, nɛ wa ɔ yala fio. Nɛ wa kúlú sɛ 'bɔ ngɔ mbé nɛ gɔ. Mi NWA, mi tɔ́a ni.

⁴⁰ Mi nɛ sɛ do wa, nɛ mi gbɛ wa, ɔ nɛ kɛ wa gbɛ do obe bata, do owili bata, tabi owili dua dɛ fala wa gbɛ do sa'denɔ ni.”

Winɔ wa ga zuma 'bako dɛ ngɔ le Babilɔnɛ

⁴¹ Owinɔ wa tɔ́a dɛ ngɔ le Babilɔnɛ na: “Kɔdɛ kɛ le Babilɔnɛ, kɛ owinɔ ngɔ nù gɛ vɛ̃ wa dɔnggɔ zi ma ni, ma tia, nɛ ma kifi li gba zɔ́ tɛ sanga Onùnɔ ngɔ nù gɛ ni nɛ nde?

⁴² Owi sɛnɛ Obabilonia wa tɛa dɛlɛ wena, nɛ wa tingbi dɛ ngɔ wa, ɔ nɛ gba lì kɛ ma hɛ̃, nɛ ngele nɛ ma yaka, nɛ lìnɔ ma fo do ngɔ nùi vɛ̃ ni.

⁴³ Lenɔ 'da wa, do nùi 'da wa ma kifi li go, kɛ mbamba wele kpo se'de bina, nɛ wele lá 'bɔ mbamba wala do di ni gɔ.”

⁴⁴ NWA tɔ́a na: “Mi hã sɛ etumbu hã Bɛlɛ, gale 'da Owi Babilɔnɛ. Mi dɛ sɛ na, a fũlũ mɛ kɛ a yɔ'dɔ ni. Nɛ onu kɔnggɔ winɔ ngɔ nù gɛ, wa ngɛ́mɛ́ sɛ 'bɔ ngba wa dɛ 'da a we dɔnggɔ a gɔ. “Gba ngbo nu le Babilɔnɛ ma gbini ia.

⁴⁵ Kɔ aa nɛ, obe Israɛlɛ, owinɔ 'da mi, nɛ hɔ́ nza kɔ le. Nɛ wele do wele fa we kpasa kili tɛ̃ a, da dɛ kɔ nɛ kpa ngamɔ olo nɔ̃lɔ̃ zã 'da mi gɔ!

⁴⁶ Nɛ tɛ mbɔkɔ tɛ nɛ gɔ, nɛ nɛ tɛ dɛ̀ kili wananɔ kɛ nɛ zele fai ni gɔ. Sabɛlɛ gɛ nɛ wa tɔ̃ nɛ́, nɛ sabɛlɛ kɛ 'do nɛ ni, nɛ wa tɔ̃ si tɛ̃ ɛ. Nɛ wa na: ‘Ngamɔ sɛ ngɔ nù gɛ boe! 'Dã nwa bi ngba a, nɛ a kpolo a ngɔ kpongbo nwa.’

⁴⁷ Nɛ nde zã tũnɔ gɛ, mi hã sɛ etumbu hã okpikimanɔ tɛ kɔ le Babilɔnɛ. Nɛ mɛ sɛ a 'bako tɛ ngɔ nùi 'da wa vɛ̃. Nɛ owinɔ kɔ le ni vɛ̃ wa fe sɛ li bolo.

⁴⁸ “Owele wa yolo sɛ si gbãlã ngɔ, nɛ wa tɛ we 'danga le Babilɔnɛ. 'Da fala ni, nɛ hiamɔ yangga ma dɔ̃lɔ̃ sɛ li nza i do ngɔ nù nga vɛ̃. Mi NWA, mi tɔ̃a ni.

⁴⁹ “Obabilonia wa gbɛa zi gba gili Owele ngɔ nù gɛ. Nɛ nde ngangga ni, wa fe sɛ olo kɛ wa gbɛa zi obe Israɛlɛ ni.

⁵⁰ “Aa nɛ, obe Israɛlɛ kɛ nɛ kpasa kɔ fie ni, nɛ sí! Nɛ tɛ dà'bà tɛ nɛ gɔ! Kɔ 'do nɛ nyɛlɛ dɛ li wala i, nɛ nɛ lénggé do NWA Gale 'da nɛ, nɛ ta zu nɛ gbá ngɔ le Yeruzalɛmɛ!

⁵¹ Nɛ 'bana tɛ tɔ̃ na: ‘'Da fala kɛ ogele winɔ wa dã zi lɛ ni, nɛ ma ya zi fala tɛ lɛ wena! Wa tɛa, nɛ wa le tɛ falanɔ kɛ ma santo kɔ Tɛmpɛloe 'da NWA i ni, nɛ ma hã zi sape hã lɛ la li.’ ”

⁵² Nɛ nde NWA tɔ̃a na: “Mbe tũ kpo, nɛ mi hã sɛ etumbu hã okpikimanɔ kɔ le Babilɔnɛ. Nɛ wa zele sɛ gɛlɛ Owele tɛ gafa dani tɛ ngɔ nù Babilonia vɛ̃.

⁵³ Gɛnɛ kɔ owi Babilɔnɛ, wa kù sɔ hã wa dɛ gba ngbonɔ 'da wa tɛ li nza i we usu do tɛ wa, nɛ mi tombo sɔ Owele, takɔ wa 'danga ma. Mi nwa, mi tɔ̃a ni.”

⁵⁴ NWA tɔ̃a na: “Nɛ zélé giti hiamɔ gɛlɛ winɔ kɛ ma wele kɔ le Babilɔnɛ gɛ! Nɛ zélé giti kɔ̃a fionɔ ngɔ nù Babilonia gɛ!

⁵⁵ Mi tɛ 'danga le Babilɔnɛ, nɛ mi dɛ sɛ na, ngɔ tɛ Owi Babilɔnɛ gɛ̃ kpi kpi kpi. Owi sɛnɛ wa, wa he hiamɔ bolo, nɛ giti gɛlɛ wa dɔ̃lɔ̃ ɔ nɛ giti ngele lì ni.

⁵⁶ Wa tɛa we 'danga le Babilɔnɛ. Wa kala osoda Babilɔnɛ do ngbá, nɛ wa gbini sanga nzabelenɔ 'da wa. We kɛ mi NWA, mi a Gale. Mi si olo dɛa mɔ tɛ wele do wele hã a ɔ nɛ kɛ ma wia ni, nɛ mi gese olo 'dã mɛnɔ hã wa.

⁵⁷ “Mi ba sɛ bila dɔ̃ɛ kɛ ma dunu do nɔ̃lɔ̃ zã 'da mi ni, nɛ mi isi dɛ nu Owi olo li nwa ngɔ nù Babilonia, do Owi hãnɔ, owi fɔmɔ lenɔ, okumunɔ, do onga sodanɔ 'da wa. Wa nɔ sɛ, nɛ ma ba wa, nɛ wa ɔ sɛ yala fio. Nɛ wa kúlú sɛ 'bɔ ngɔ mbé nɛ gɔ. Mi NWA, kɛ li mi a NWA ngɔ mɔ nyanga nza vɛ̃ ni, mi tɔ̃a ni!

⁵⁸ Ogba ngbo nu le Babilɔnɛ ma 'danga sɛ putu putu, nɛ ogã mɔ nu ngbonɔ, ma bɛlɛ sɛ vɛ̃. Na mɛ ni, tɛ owinɔ zɛlɛ zi yala iko, we kɛ mɛnɔ wa dɛa zi ni, ma ngutu vɛ̃. Mi NWA, mi tɔ̃a ni!”

Yeremi tumba to hã Obabilonia

^59-60 Ma hɔa tɛ kɔ nalɛ sabɛlɛ dɛa to nwa 'da Sedekiasi, nɛ a nɛa tɛ Babilɔnɛ i. Nɛ Sɛraya, be 'da Neria, be yaa Maseya kã zi a. Sɛraya zi a wi ti nu nwa Sedekiasi, kɛ a kã zi a li wala gɛnɛnɔ 'da a fai. 'Da fala wa nɛa we la nɛ ni, nɛ nde mi Yeremi, mi kɔma lɛnggɛ ngɔ ngamɛnɔ vɛ̃ kɛ ma nɛ kpa sɛ owi kɔ le Babilɔnɛ ni dɛ ngɔ ndala ia. Mɛ a lɛnggɛnɔ vɛ̃ kɛ mi yula tɛ tɔ̃ ma gɛ. Nɛ mi ba nu mi hã Sɛraya na:

⁶¹ “'Da fala kɛ mɔ hɔ tɛ Babilɔnɛ i, nɛ mɔ tɔ́lɔ́ wenɔ gɛ vɛ̃ hã owinɔ.

⁶² 'Do nɛ, nɛ mɔ sambala na: ‘Aa nwa, mɔ do tɛ mɔ, mɔ tɔ́a zi na, le gɛ ma 'danga sɛ, nɛ wele tabi sa'de wé sɛ we ɔ se'de gɔ, nɛ ma kifi sɛ li gba zɔ́ kɔ sabɛlɛ do sabɛlɛ.’

⁶³ Kɔ fala kɛ mɔ tɔlɔ lɛnggɛnɔ ngɔ ndala ni vɛ̃ hã ma e do'do, nɛ mɔ kpó ta tɛ nɛ, nɛ mɔ da ma 'dɔ gba lì Efratɛ,

⁶⁴ nɛ mɔ tɔ̃ na: ‘Le Babilɔnɛ ma bisi sɛ ngɔ nù gɛ kpasaa na mɛ ni. Nɛ ma dé sɛ 'bɔ olo ngamɛ kɛ nwa nɛ tombo dɛ ngɔ ma ni gɔ.’ ” Kɛ gɛ a Sɔkpɔ lɛnggɛnɔ 'da Yeremi.