Ndo Nyanga Dɛ Mɔ 24 - WE NU GALE 1995

Izaka ba Rebɛka do wuko 'da a

¹ Abrahama ɔa li nù gɛ gbaa, nɛ a dɛ gbɛlɛ kpɔkɔɔ. Nɛ NWA wila nu ɛ tɛ mɛnɔ vɛ̃ a dɛa ni.

² Mbe, tũ kpo, nɛ Abrahama tɔ̃ hã kpasa wi sanga owi tonɔ 'da a, kɛ a zɔ mɔ tɛ mɛnɔ 'da a vɛ̃ ni na: “Mɔ yúlú kɔ̃ mɔ ti ku mi,

³ nɛ mɔ zonggo tɛ mɔ do zu li NWA Gale wele li nza do nùi na, mɔ sáká sɛ be zɔnga Kanana, kɛ mi ɔa dɛ kɔ le 'da wa gɛ, we ba a do wuko hã be 'da mi gɔ.

⁴ Nɛ nde mɔ nɛ tɛ kɔ le 'da mi, fala kɛ wa kua zi do mi ni, nɛ mɔ sáká wuko dɛ kɔ nu fɛlɛ mi ngboo, nɛ mɔ bá a do wuko hã be 'da mi Izaka.”

⁵ Nɛ wi toe aka a na: “Hã wuke bɛ̃ we si do mi i nga ni, nɛ mi ba sɛ be 'da mɔ na mi nɛ do a kɔ le kɛ mɔ yula zi kɔ nɛ, nɛ mɔ kulu dɛ dɛ ni nde?”

⁶ Nɛ Abrahama gese na: “Ɔ̃ ɔ̃, da dɛ kɔ mɔ bá be 'da mi, hã mɔ nɛ do a i mɔ gɔ!

⁷ NWA Gale wele li nza, kɛ a ba zi mi nu tɔa 'da baa mi, tɛ kɔ le kɛ wa kua zi do mi, nɛ mi hɔa dɛ sɔɛ gɛ ni, a tɔ̃a hã mi, nɛ a zonggo 'bɔ tɛ̃ a na, a hã sɛ nùi gɛ hã obe zã mi. Wi a a, hã a tombo sɛ anzɛ 'da a dati mɔ, takɔ mɔ ba wuko i mɔ si do a hã be 'da mi.

⁸ Fala kɛ wuke kɔ̃́ we si do mɔ gɔ, nɛ nde mɔ sɛ do ngbangga zu mɔ bina. Nɛ nde mɔ tɛ nɛ do be 'da mi i mɔ fala kpo gɔ.”

⁹ Nɛ wi toe ni yulu kɔ̃ a ti ku NWA 'da a Abrahama, nɛ a zonggo tɛ̃ a na, a dɛ sɛ mɛnɔ vɛ̃ kɛ Abrahama aka a na a dɛ ni.

¹⁰ Wi toe ni kala osamo 'bu, nɛ a saka mbe 'bɔ dia mɛnɔ 'da NWA 'da a, nɛ a la, nɛ a ba wala Aramɛ, le 'da Nahɔrɛ, kɛ mɔ yolo Mezopotami, nɛ nde ma do si gbãlã ngɔ ni.

¹¹ A nɛa gbaa, nɛ a kɔlɔ dɔ̃ɔ do nu kɔ̃ lì kɛ ma do 'do ngba le ni, nɛ a gu osamonɔ nù dɛ di ni. Ma zi do gɛ̃a wese, do 'da fala kɛ owukonɔ wa hɔ nza we so lì ni.

¹² Nɛ a sambala na: “Aa NWA Gale 'da NWA 'da mi Abrahama, mɔ dɛ na, mi ɔ do yangga we kpa wele sɔɛ gɛ, nɛ mɔ be dia sila hã NWA 'da mi Abrahama.

¹³ Mɔ zɔ́, mi a mi yolo dɛ nu kɔ lì kɛ obe zɔnganɔ kɔ le gɛ vɛ̃, wa tɛ, nɛ wa so ma ni.

¹⁴ Kɔ fala kɛ mi aka mbe kɔ wa kpo na, a kusu lì zu a, takɔ mi nɔ mbe, hã a gese na, mi nɔ́, nɛ a tɔ̃ 'bɔ na, ɛ so sɛ mbe 'bɔ hã osamonɔ 'da mi, nɛ nde wele ki ni sɛ a wuke kɛ mɔ saka a hã wi dɛa toe 'da mɔ Izaka gɛ a ni. Na mɛ ni, nɛ mi ĩ sɛ na, mɔ bia dia sila hã NWA 'da mi.”

¹⁵ A 'bana tɛ tɔ̃ we ni tɔ̃a iko, nɛ be zɔnga kpo hɔ do kpana lì ngɔ 'baka a. Li be zɔnga ni a Rebɛka. A a be 'da Bɛtuɛlɛ, nɛ Bɛtuɛlɛ a be kɛ Milka kua a do Nahɔrɛ, nya Abrahama ni.

¹⁶ Rebɛka de zi zɔnga wena, nɛ a ĩ̀ zi ti wili gɔ. Nɛ a zĩlĩ dɛ nu lì i, nɛ a so lì dunu kpana 'da a, nɛ a kũ we si ma.

¹⁷ Kɔ wi toe nɛa we zɔ a ni, nɛ a gɔnɔ ti a do yu, nɛ a tɔ̃ hã a na: “Mɔ kɔ̃́, nɛ mɔ hã mbe lì zu mɔ gɛ, hã mi nɔ.”

¹⁸ Nɛ a gese hã a na: “Nwa, mɔ nɔ́.” Nɛ a kusu lì zu a ni dɔ hã a na a nɔ.

¹⁹ A hã lì hã a do'do, nɛ a tɔ̃ na: “Mi so sɛ mbe 'bɔ hã osamonɔ 'da mɔ, hã wa nɔ gbaa na, ma kpa zu wa vɛ̃, sɛ nɛ de.”

²⁰ Nɛ a kifi lì kɔ kpana lì 'da a ni dɛ kɔ mɔ nɔ lì 'da osamonɔ, nɛ a wɛlɛ tɛ̃ a we so 'bɔ mbé lì. Nɛ a sua ni gbaa, nɛ osamonɔ wa nɔ, nɛ ma kpa zu wa vɛ̃.

²¹ 'Da fala kɛ a tɛ so lì ni, nɛ wi toe ka mɔ tɛ̃ a fio, nɛ a tɔ̃ do kɔ sila a na, NWA a dɛ sɛ tabi na, yali 'da mi la do dia nɛ nde?

²² Nɛ fala kɛ osamonɔ wa nɔa lì ia ni, nɛ wi toe ba pɛtɛ mɔ mbali, kɛ dĩ ma wia do gramɛ gazɛlɛ ni, nɛ a kɔ'bɔ nu zɔ̃ Rebɛka. Nɛ a kala 'bɔ mɔ nu kɔ wi bɔa, kɛ wa dɛa ma do mɔ mbali, nɛ dĩ nɛ kpo kpo nɛa ngɔ gramɛ kama ni, nɛ a fi nu kɔ a.

²³ Nɛ wi toe aka a na: “Mɔ kɔ̃́, nɛ mɔ tɔ̃ hã mi sɛ, mɔ a be 'da wio nde? Nɛ lɛ do winɔ 'da mi, lɛ kpa sɛ fala ɔi 'da baa mɔ i nde?”

²⁴ Nɛ Rebɛka gese na: “Mi a be 'da Bɛtuɛlɛ, kɛ Milka kua a do Nahɔrɛ ni.”

²⁵ Nɛ a tɔ̃ 'bɔ na: “'Da lɛ i, zɔ́ do nyɔngɔmɔ we osamonɔ ma dɛlɛ wena, nɛ nɛ kpa sɛ 'bɔ fala ɔi.”

²⁶ Wi toe nɛa we zele ní, nɛ a gu nù, nɛ a dɔnggɔ NWA,

²⁷ nɛ a na: “Iɔ̃nae hã mɔ NWA Gale 'da NWA 'da mi Abrahama. We kɛ mɔ bia dia sila ngboo dɛ 'da NWA 'da mi. Nɛ mɔ do mi fala nɛ kpo li wala gɛnɛ gɛ, nɛ mɔ kã mi dɛ kɔ nu fɛlɛ kula 'da NWA 'da mi.”

²⁸ Be zɔnga ni nɛa we zɔ ní, nɛ a yu, nɛ a nɛ we tɔ̃ we nɛ hã naa a.

^29-30 Ĩ na, Rebɛka zi do zagbãlã nya a boe, li a a Labanɛ. Nɛ fala Labanɛ zɔa pɛtɛ, do mɔ nu kɔ̃ winɔ tɛ boko nya a, nɛ a zele wenɔ kɛ nya a tɔ̃a do zu li wi wili ni, nɛ a gbo nza do yu, nɛ a wɛlɛ tɛ̃ a nu lì i, we kpa ngba a do wi ni do osamonɔ 'da a.

³¹ Nɛ a tɔ̃ hã a na: “Mɔ a wi kɛ NWA wila nu a tɛ mɔ, nɛ gulu kɛ mɔ yolo dɛ nza gɛ we ge nde? Mɔ nɛ dɛ 'da lɛ i, mi 'dafa fala ɔi hã mɔ, nɛ mi 'dafa 'bɔ fala hã osamonɔ 'da mɔ.”

³² Nɛ wi toe 'da Abrahama si do Labanɛ dɛ nu tɔa 'da wa i, nɛ wa yala otolenɔ li 'do osamonɔ ni, nɛ wa hã zɔ̃ do onyɔngɔmɔ hã wa. Nɛ wa so lì hã wi toe ni do owinɔ 'da a na, wa fɔlɔ do nyanga wa.

³³ 'Do nɛ, nɛ wa hã nyɔngɔmɔ hã a na, a nyɔngɔ. Nɛ a na: “Mi nyɔ́ngɔ́ sɛ mɔ do ti gɔ, mi nɛ tɔ̃ gulu we kɛ mi kɔ̃a we tɔ̃ nɛ ni, sɛ nɛ mi nyɔngɔ mɔ de.” Nɛ Labanɛ na: “Mɔ tɔ̃́!”

³⁴ Nɛ wi toe na: “Mi a wi toe 'da Abrahama.

³⁵ NWA wila nu ɛ tɛ̃ a, nɛ a do mɔ wena. NWA hã obata, odua, ongɔmbɔ, fɛ̃a mɔ bolo, do mɔ mbali hã a. Nɛ a hã 'bɔ Owi dɛa to, Owi wili do owuko, osamo do opunda hã a.

³⁶ Gɛnɛ kɔ wuko 'da a Sara ɔa gbaa, nɛ a dɛ gbɛlɛ, nɛ nde a kua bulu be hã a. Nɛ Abrahama ia be ni na, a dungu ngɔ mɛnɔ olo ɛ ni vɛ̃.

³⁷ Nɛ Abrahama tɔ̃a hã mi na, mi zonggo tɛ mi na, mi bá sɛ wuko hã be 'da a kɔ obe zɔnganɔ ngɔ nù Kanana, kɛ a ɔ nɛ ni gɔ.

³⁸ Nɛ a tɔ̃ 'bɔ na, mi nɛ́ kɔ nu fɛlɛ kula 'da baa ɛ, kɔ nu kɔnggɔ 'da lo, nɛ mi saka be zɔnga kpo dɛ di ni, nɛ mi ba a do wuko hã be 'da ɛ.

³⁹ Nɛ mi aka a na: ‘Hã wuke bɛ̃ tabi we si do mi i nga ni?’

⁴⁰ Nɛ a gese na: ‘NWA, kɛ mi dɛ mbula 'da a ni, a tombo sɛ anzɛ 'da a fala nɛ kpo do mɔ, nɛ a kã sɛ mɔ gbaa, nɛ mɔ hɔ ndɔti yali 'da mɔ do dia nɛ. Mɔ hɔ i mɔ, nɛ mɔ ba sɛ wuko kɔ nu kɔnggɔ 'da lɛ, dɛ kɔ nu fɛlɛ baa mi ni ngboo, nɛ mɔ si do a hã be 'da mi.

⁴¹ Fala kɛ mɔ dɛ na mɛ ni, kɔ wa bɛ̃ we hã wuko hã mɔ, nɛ nde mɔ sɛ do ngbangga zu mɔ bina, nɛ mi fɔ́mbɔ́ sɛ mɔ gɔ.’

⁴² “Mi hɔa sɔɛ gɛ tɛ nu kɔ lì gɛ, nɛ mi sambala na: ‘Aa NWA Gale 'da NWA 'da mi Abrahama, mɔ dɛ́ na, mi hɔ ndɔti yali 'da mi do dia nɛ.

⁴³ Nɛ́ kɛ mi hɔa tɛ nu kɔ lì gɛ ni, mi aka sɛ mbe be zɔnga kɛ a tɛ sɛ we so lì gɛ na, a kɔ̃, nɛ a hã mbe lì kɔ kpana 'da a, hã mi nɔ.

⁴⁴ Hã fala kɛ a gese na, mi nɔ́, nɛ a tɔ̃ 'bɔ na, ɛ hã sɛ mbe 'bɔ hã osamonɔ 'da mi, nɛ mi ĩ sɛ na, wele ki ni a wuke kɛ mɔ saka a hã be 'da NWA 'da mi gɛ a ni.’

⁴⁵ Mi 'bana tɛ tɔ̃ we ni tɔ̃a iko, nɛ Rebɛka hɔ do kpana lì ngɔ 'baka a, nɛ a zĩlĩ dɛ nu lì i, nɛ a so lì. A sua lì do'do, hã a ma ngɔ hɔ nɛ, nɛ mi aka a na: ‘Mɔ kɔ̃́, nɛ mɔ hã mbe lì, hã mi nɔ.’

⁴⁶ Nɛ a kusu lì ngɔ 'baka a ni dɔ, nɛ a na, mi nɔ́, nɛ a tɔ̃ 'bɔ na, ɛ hã sɛ mbe 'bɔ lì hã osamonɔ 'da mi. Mi nɔa lì, nɛ a hã mbe 'bɔ hã osamonɔ.

⁴⁷ Nɛ mi aka a na: ‘Mɔ a be 'da wio nde?’ Nɛ a gese hã mi na, ɛ a be 'da Bɛtuɛlɛ, kɛ Nahɔrɛ kua a do Milka ni. Mi nɛa we zele ní, nɛ mi kɔ'bɔ pɛtɛ tɛ nu zɔ́ a, nɛ mi fi 'bɔ omɔ nu kò wi nu kɔ a.

⁴⁸ 'Do nɛ, nɛ mi gu nù ti NWA Gale 'da NWA 'da mi, nɛ mi dɔnggɔ a, nɛ mi hã iɔ̃nae hã a. We kɛ a kã mi kɔlɔ yali 'da mi do dia nɛ gbaa, nɛ a e mi nu tɔa 'da nya NWA 'da mi na, mi ba be zɔnga be 'da a si do a hã be 'da NWA 'da mi, hã a ba a.

⁴⁹ Kɔ ngangga ni, nɛ tɔ̃ hã mi do ti, tabi nɛ be sɛ dia sila hã NWA 'da mi, nɛ mi ĩ. Hã ni gɔ, nɛ mi la si gele fala.”

⁵⁰ Nɛ Labanɛ do Bɛtuɛlɛ wa gese hã a na: “NWA a dɛa mɛnɔ gɛ, kɔ lɛ wè tɛ wele 'bɔ we gbaa gɔ.

⁵¹ Rebɛka a dati mɔ gɛ. Mɔ ba a, nɛ mɔ si do a hã be 'da NWA 'da mɔ, hã a ba a, ɔ nɛ kɛ NWA Gale tɔ̃a ni.”

⁵² Wi toe 'da Abrahama nɛa we zele ní, nɛ a bili gbaa, nɛ zu a to nù dati NWA, nɛ a hã iɔ̃nae hã a.

⁵³ 'Do nɛ, nɛ a fi kɔ̃ a kɔ tole 'da a, nɛ a kala otulu do omɔ 'dafa tɛ wi, kɛ wa dɛa ma do mɔ mbali do fɛ̃a mɔ bolo ní, nɛ a hã ma hã Rebɛka. Nɛ a hã 'bɔ omɔ olo gã gole hã nya a do naa a.

⁵⁴ A hã mɛnɔ ni do'do, nɛ a do owinɔ 'da a kɛ wa kã a ni, wa nyɔngɔ mɛ, nɛ wa nɔ dɔ̃ɛ, nɛ wa ɔ nù. Fala sa titole, nɛ wa kulu ngɔ, nɛ wi toe 'da Abrahama tɔ̃ hã nya Rebɛka do naa a na: “Mi kɔ̃a na, nɛ hã wala hã mi, hã mi si 'da NWA 'da mi i.”

⁵⁵ Nɛ nya Rebɛka do naa a, wa gese hã a na: “Ma wia na Rebɛka ɔ mbe 'bɔ do lɛ 'do tũ 'bu, sɛ nɛ nɛ si do a de.”

⁵⁶ Nɛ wi toe gese na: “Nɛ tɛ tìlì 'bɔ mi gɔ. Ɔ nɛ kɛ NWA dɛa na yali 'da mi la do dia nɛ ia ni, nɛ é mi hã mi si dɛ 'da NWA 'da mi i.”

⁵⁷ Nɛ wa gese na: “E kɔ lɛ sa mɔ hã be, hã lɛ aka a sɛ.”

⁵⁸ Wa sa mɔ hã Rebɛka, nɛ wa aka a na: “Mɔ kɔ̃a we si do wi wili gɛ nde?” Nɛ a na: “Ĩi, mi kɔ̃a we si do a.”

⁵⁹ Nɛ wa ba wá wala hã Rebɛka na, a si do wi toe 'da Abrahama do owinɔ 'da a. Nɛ wuke kɛ a dala Rebɛka ni si 'bɔ do wa.

⁶⁰ Dati la mɔ́ wa, nɛ onya Rebɛka wa wila nu wa tɛ̃ a na: “Aa Rebɛka boko nya lɛ, mɔ sɛ a naa Owele koto do koto. Nɛ obe zã mɔ wa kala sɛ lenɔ 'da Owi sɛnɛ wa.”

⁶¹ 'Do nɛ, nɛ Rebɛka do owuko wi tonɔ 'da a wa kulu ngɔ, nɛ wa kũ ngɔ osamonɔ, nɛ wa kpe do wi toe ni, nɛ wa si do a.

⁶² Do 'da fala ni, nde Izaka ɔ zi tɛ li gba zɔ́ Negɛvɛ. Nɛ do gɛ̃a wese, kɛ a si dɛ nu kɔ lì tɛ Lahai-Roi ni,

⁶³ nɛ a hɔ nza we ngbala nyanga a dɛ 'do ngba i. A nɛa we ba li a ngɔ, nɛ a zɔ osamo tɛ tɛ ma.

⁶⁴ Rebɛka nɛa we ba tɛ mɛ 'bɔ li a ngɔ, nɛ a zɔ Izaka, nɛ a zĩ nù ngɔ samo 'da a.

⁶⁵ Nɛ a aka wi toe ni na: “Wi wili kɛ a gɔnɔ dati lɛ dɛ 'do ngba nga gɛ a wio nde?” Nɛ wi toe gese hã a na: “Wi wili ni a nwa 'da mi a ni.” A zila ni, nɛ a ba tuli kɛ a gu zu a ni, nɛ a kele do bula li a.

⁶⁶ Wa kpa ngba wa do Izaka, nɛ wi toe tɔ̃ we mɛnɔ kɛ a dɛa ma ni vɛ̃ hã a.

⁶⁷ 'Do nɛ, nɛ Izaka ba Rebɛka, nɛ a si do a dɛ ti tɔa tande olo naa a ni, nɛ a ba a do wuke 'da a, nɛ a kɔ̃a gɛnɛ a. Na mɛ ni, nɛ 'bako fio naa a ia tɛ̃ a.