DANIƐLƐ 11 - WE NU GALE 1995

¹ “ ‘Ĩ na, mi gala zi tɛ 'bɔ anzɛ Mikaɛlɛ do kɔ kuti sabɛlɛ dɛa to nwa 'da Dariusi, nwa 'da Omɛdɛ.’ ”

Onwa ngɔ nu Ezipeto do Siri

² “Kɔ mɔ zélé, toe mi nɛ tɔ̃ hã mɔ gɛ, mɛ a gbãlã we. Toe ni ma kɛ: Onwa talɛ, wa dɛ sɛ to ngɔ nù Pɛrsɛ dɛ 'do ngba wa. Nɛ nwa wele kɛ nalɛ, kɛ a hɔ sɛ dɛ olo wanɔ talɛ ni, a sɛ do kpamɔ wena nɛa ngɔ wanɔ dati a ni. Nɛ kpamɛnɔ 'da a, ma hã sɛ ngawi hã a wena, nɛ a nɛ sɛ we bi nù Grɛsɛ.

³ Nɛ 'do nɛ, nɛ mbé nwa a hɔ sɛ. A nganda sɛ wena, nɛ a dungu sɛ ngɔ nù kɛ ma gã wena, nɛ a e mbula ngɔ nɛ. A dɛ sɛ mɛnɔ kɛ ma dia tɛ̃ a ni vɛ̃.

⁴ Nɛ nde 'da fala a e mbula 'da a do'do, nɛ 'da kala sɛ gɔ, nɛ ngawi 'da a ma e sɛ. Nɛ nùi 'da a, ma kɛ̃ sɛ sanga tɛ ngbɛ ɛ nalɛ. Nɛ nde obenɔ 'da a, wa dúngú sɛ nwa olo a gɔ. Owele wa kɛ̃ sɛ to nwa olo a ni dɛ kɔ̃ ogele wele. Nɛ nde ngawi 'da ogele winɔ ni, ma gã sɛ nɛ́ kɛ 'da a gɔ.

⁵ “Wele kɛ a dungu sɛ nwa ngɔ nù Ezipeto ni, a nganda sɛ wena. Nɛ nde mbe kpo kɔ ogã wi ngɔ sodanɔ 'da a, a nganda sɛ nɛ ngɔ a, nɛ a hɔ sɛ nwa. Nɛ nùi kɛ a dungu sɛ nwa ngɔ nɛ ni, ma gã sɛ wena.

⁶ Nɛ nde sabɛlɛ dɔ̃ sɛ gɔ, nɛ wele kɛ a hɔa nwa ngɔ nù Siri ni, wa 'dafa sɛ sanga tɛ ngba wa do nwa ngɔ nù Ezipeto. Nɛ nwa ngɔ nù Ezipeto a ba sɛ be zɔnga be 'da a do wuko hã a. Nɛ nde dɛa na ni, ma ɔ́ sɛ fai gɔ. Wa gbɛ sɛ be zɔnga ni, do baa a, do wili a, mba do owinɔ kɛ a tɛa do wa ni vɛ̃.

⁷ Nɛ wele kpo kɔ nu fɛlɛ kula 'da a, a ba sɛ to nwa ngɔ nù Ezipeto, nɛ a nɛ sɛ we bi osodanɔ 'da mbé nwa ngɔ nù Siri. A le sɛ kɔ gba ngbonɔ 'da wa, nɛ a bi wa, nɛ a nɛ ngɔ wa.

⁸ Nɛ 'da fala kɛ a yolo sɛ Siri i we si nɛ ni, nɛ a kala sɛ osɛa tenɔ ngɔ nùi ni, do odia sani mɔ mbali do fɛ̃a mɔ bolo, kɛ wa e zi ma hã ogalenɔ ni, nɛ a si nɛ. Olo nɛ ma la sɛ sabɛlɛ dɛlɛ wena, fo sɛ 'bɔ mbé bolo bina.

⁹ Kɔ 'do nɛ, nɛ nwa ngɔ nù Siri, a nɛ sɛ we bi nù Ezipeto. Nɛ nde bole ma gana sɛ a, nɛ a si sɛ iko.

¹⁰ “Nɛ obenɔ 'da nwa ngɔ nù Siri, wa ngɛmɛ sɛ gba gili osoda, nɛ wa 'dafa tɛ wa we bi bolo. Nɛ mbe kpo kɔ obenɔ ni, a nɛ sɛ bole. Nɛ a gbini sɛ dɛ ngɔ nù Ezipeto do osodanɔ 'da a ɔ nɛ fua lì ni. Wa nɛ sɛ gbaa, nɛ wa hɔ tɛ nu gã le, kɛ gba ngbo zĩ ma takpa ni.

¹¹ Nɛ zã nwa ngɔ nù Ezipeto ma nɔ̃lɔ̃ sɛ, nɛ a nɛ we bi wa. Nɛ nwa ngɔ nù Siri do ogba gili sodanɔ 'da a, wa bi sɛ bole, nɛ nde nwa ngɔ nù Ezipeto a nɛ sɛ ngɔ wa.

¹² Nɛ a ndo sɛ dɛ wali wena, tɛ kɛ a nɛa ngɔ nwa ngɔ nù Siri, nɛ a gbɛa gba gili sodanɔ 'da a ni. Nɛ nde a nɛ́ sɛ ngɔ a fai gɔ.

¹³ “Nɛ nwa ngɔ nù Siri a si sɛ, nɛ a ngɛmɛ 'bɔ li mbé gba gili soda nɛ ngɔ wanɔ zi dati ni. Nɛ osabɛlɛ ma la sɛ olo nɛ bi sĩ, nɛ a kpolo sɛ tɛ̃ a Ezipeto i do gba gili osodanɔ, do nga mɔ bi do bolonɔ 'da wa.

¹⁴ Do 'da fala ni, nɛ ogba gili wele wena, wa dɛ sɛ nga zu dɛ tɛ nwa ngɔ nù Ezipeto. Nɛ mbe Owi nga zunɔ kɔ owinɔ 'da mɔ Daniɛlɛ gɛ, wa dɛ sɛ tɛ mɛ 'bɔ nga zu dɛ tɛ̃ a, nɛ wa te sɛ dati a. Mɛ ni ma dɛ sɛ tɛ̃ ɛ, ɔ nɛ kɛ wa zɔa zi kɔ yalɛ ni.

¹⁵ Nɛ nwa ngɔ nù Siri, a linggi sɛ le kɛ gba ngbo zĩ ma takpa ni, nɛ a ba ma. Nɛ nwa ngɔ nù Ezipeto do onga sodanɔ 'da a, wa wé sɛ 'bɔ we yolo dati nwa ngɔ nù Siri gɔ. Osodanɔ wa sɛ do ngawi bi bolo do a bina.

¹⁶ Nɛ nwa ngɔ nù Siri a le sɛ ngɔ nù Ezipeto, nɛ a dɛ sɛ do owinɔ, ɔ nɛ kɛ zã a kɔ̃a ni. Nɛ wi bɛ̃ sɛ nu a bina. A bi sɛ 'bɔ nùi kɛ ma dia nɛ ge nde ni, nɛ a 'danga lenɔ, nɛ a e mbula ngɔ nɛ.

¹⁷ “'Do nɛ, nɛ a dɛ sɛ 'dã hã we ba nù Ezipeto, we e mbula ngɔ nɛ vɛ̃. Dati, a gba sɛ tɔkɔ do nwa ngɔ nù Ezipeto, nɛ a ba sɛ be zɔnga be 'da a do wuko hã a. A dɛ sɛ na mɛ ni, takɔ a 'danga to nwa 'da a. Nɛ nde kɛ a 'dafa ni, ma dɛ́ sɛ tɛ̃ ɛ gɔ.

¹⁸ 'Do ki ni, nɛ a nɛ sɛ we bi nùnɔ kɛ ma nu gba lìnɔ ni, nɛ a kala sɛ o'bili tɛ nù wena. Nɛ mbe gele nwa kpo a hɔ sɛ, nɛ a nɛ ngɔ nwa ngɔ nù Siri, nɛ a e te nu wali 'da a, nɛ nde a wé sɛ we dɛ mɔ do nwa ni gɔ.

¹⁹ Na mɛ ni, nɛ nwa ngɔ nù Siri a siki sɛ li a dɛ tɛ lenɔ kɛ gba ngbonɔ zĩ ma takpa tɛ ngɔ nù 'da a ni, nɛ nde a te sɛ li bolo, nɛ wa kpá sɛ 'bɔ mbé a gɔ.

²⁰ Mbé nwa a hɔ sɛ dɛ olo a, nɛ a tombo sɛ mbe gã wi ngɔ sodanɔ 'da a ngɔ nùi ma dia nɛ ge nde ni na, a zɛlɛ tɛ owinɔ, nɛ wa futa tako hã a. Nɛ nde 'do nɛ nyɛ́lɛ́ sɛ gɔ, nɛ wa gbɛ sɛ nwa ni. Nɛ nde wa gbɛ́ sɛ a li bolo, tabi dɛ wila fala gɔ.”

'Dã nwa a dungu sɛ ngɔ nù Siri

²¹ Nɛ anzɛ tɔ̃a 'bɔ hã mi Daniɛlɛ na: “Nwa wele kɛ sɛ olo a ni, a sɛ a 'dã wele. A wè wi kɛ na wa hã to nwa hã a gɔ. Nɛ nde a tɛ sɛ do gbanga nɛ, nɛ a ba to nwa do 'dã hã.

²² Nɛ ogili sodanɔ wa bi sɛ a ni, wa wé sɛ we nɛ ngɔ a gɔ. A gbɛ sɛ wa vɛ̃. Nɛ a gbɛ sɛ 'bɔ gã nwa nganga 'da obe Israɛlɛ.

²³ A ɔkɔlɔ sɛ Owele wena tɛ dɛ na do wa, nɛ gɛnɛ kɔ owinɔ 'da a wa dɔ̃ gɔ, nɛ dɛa na ni ma gala sɛ a na, ngawi 'da a gã dɛ dati.

²⁴ A bi sɛ ombe 'bili tɛ nùnɔ kɛ ma do kpamɔ wena ni, nɛ a dɛ sɛ mɔ kɛ oyaa a wa dɛ̃ zɛ́ mbe ma fala kpo gɔ ni. 'Do nɛ, nɛ a kɛ̃ sɛ odia mɛnɔ kɛ a kala li bole ni dɛ kɔ̃ owinɔ 'da a. A bi sɛ olenɔ kɛ gba ngbonɔ zĩ ma takpa ni, nɛ nde 'do nɛ nyɛ́lɛ́ sɛ gɔ, nɛ 'da fala 'da a ma e sɛ.

²⁵ “A nɛ sɛ do gba gili osoda we bi nwa ngɔ nù Ezipeto. Nɛ nwa ngɔ nù Ezipeto a kala sɛ tɛ mɛ 'bɔ onga soda dɛlɛ wena, we kpa ngba a do a. Nɛ nde a wé sɛ we nɛ ngɔ nwa ngɔ nù Siri gɔ, we kɛ ombe wele wa ɔlɔ sɛ a.

²⁶ Mbe winɔ kɛ wa nyɔngɔ zi mɔ do a fala nɛ kpo ni, wa dɛ sɛ na bole nɛ ngɔ a, nɛ osodanɔ 'da a, wa te sɛ li bole, nɛ wa fe sɛ wena.

²⁷ 'Do nɛ, nɛ Onwanɔ ni bɔa nɛ, wa dungu sɛ we wele we fala nɛ kpo. Nɛ nde kɔ sila wa sɛ do 'dã mɔ wena, nɛ wa ɔlɔ sɛ ngba wa. Nɛ mɛ wa kɔ̃a ni, ma dɛ́ sɛ tɛ̃ ɛ kɔ kpa ngba wi 'da wa gɔ, we kɛ 'da fala nɛ tɛ wè gɔ.

²⁸ Nwa ngɔ nù Siri a kulu sɛ ngɔ we si dɛ ngɔ nùi 'da a do odia mɛnɔ kɛ a kala zi li bole ni. Nɛ a la sɛ do ngɔ nù Israɛlɛ, nɛ a zɛlɛ sɛ tɛ winɔ 'da Gale, ɔ nɛ kɛ a 'bili zi do kɔ sila a ni.

²⁹ “Ngba soe nɛ ma we, nɛ nwa ngɔ nù Siri a nɛ sɛ 'bɔ mbé nɛ we bi nù Ezipeto. Nɛ nde do 'da fala ni, mɛnɔ ma wé sɛ kɔ̃ do kɛnɔ zi dati ni gɔ.

³⁰ Owi masua wa yolo sɛ si 'biti gɛ̃a wese, nɛ wa bi a. A zɔ ni, nɛ a mbɔkɔ sɛ, nɛ a kpolo 'bɔ tɛ̃ a dɛ ngɔ nù Israɛlɛ do nɔ̃lɔ̃ zã vɛ̃ we bi owinɔ 'da Gale. Nɛ a kɔ̃ sɛ gɛnɛ lɛnggɛ nu owinɔ wa bɛ̃a ngbongbo sambala 'da Gale ni.

³¹ A tombo sɛ osodanɔ 'da a na, owinɔ wa faka Tɛmpɛloe. Nɛ wa bɛ̃ sɛ na, owinɔ wa tɛ ha 'bɔ dɔnggamɛnɔ tũ kpo kpo hã Gale gɔ. Nɛ wa e sɛ mɔ gã sape dɛ ngɔ gbagala 'da Gale, nɛ wa faka ma.

³² Nwa ni a ɔlɔ sɛ winɔ, nɛ a dɛ na wa bɛ̃ gɛnɛ sambala 'da wa. Nɛ nde wanɔ kɛ wa ba sila wa hã Gale ni, wa 'bana sɛ do kɔ̃a we 'da wa, nɛ wa bɛ̃ sɛ gɛnɛ a.

³³ Nɛ ombe wi kpe dati winɔ kɛ wa do hã zã boe ni, wa be sɛ hã zã ni hã ogili wele. Nɛ nde ma lá sɛ wena gɔ, nɛ osodanɔ wa gbɛ sɛ ombe kɔ wa. Wa dɔ sɛ ombe, nɛ wa da ombe kɔ bɔlɔkɔ, nɛ wa kala mɛnɔ 'da wa.

³⁴ Do 'da fala ngamɛ ni, nɛ owi hãnɔ wa kpá sɛ Owi gala wa ngboo gɔ, we kɛ dɛlɛ winɔ wa si sɛ 'do wa ni, wa sí sɛ 'do wa do sila wa kpo gɔ.

³⁵ Osodanɔ wa gbɛ sɛ mbe owi hãnɔ wena, nɛ fie 'da wa ma dɛ sɛ na, owinɔ 'da Gale wa hɔ sa wi li a. Mɛ ni ma dɛ sɛ tɛ̃ ɛ ni gbaa we hɔ Sɔkpɔ ngba soe kɛ a wia ni.

³⁶ “Nwa ngɔ nù Siri a dɛ sɛ mɛ ma dia tɛ̃ a ni vɛ̃. Zu a ma gã sɛ wena, nɛ a ba sɛ tɛ̃ a na, ɛ nɛa ngɔ ogalenɔ vɛ̃. A tɔ̃ sɛ 'dã we hã Gale kɛ a do nganda vɛ̃. Nɛ a dɛ sɛ ni gbaa we hɔ 'da fala kɛ Gale nɛ hã do etumbui hã a, ɔ nɛ kɛ a handa zi we dɛ ma ni.

³⁷ Tɛ zu nwa ni ma ele sɛ ngɔ ogale kɛ oyaa a wa sambala zɛ́ wa ni. Gɛnɛ kɔ gale wele kɛ owukonɔ wa kɔ̃a gɛnɛ a wena ni nɛ nde nwa ni dɛ́ sɛ kili a gɔ. Mba gɔ, a ba sɛ tɛ̃ a na, ɛ nɛa ngɔ ogalenɔ vɛ̃.

³⁸ Olo li sambala ogalenɔ ni, nɛ a dɔnggɔ sɛ kɛ 'da a tati a gale bolo. Nɛ gale ni sɛ a gale kɛ oyaa a wa ĩ̀ zɛ́ mbe ti a gɔ ni. A dɔnggɔ sɛ a do dɔnggamɔ mɔ mbali, do fɛ̃a mɔ bolo, do odia ta olo gã gole, do mbe gele mɔ olo gã gole.

³⁹ A kala sɛ owinɔ wa dɔnggɔ gale bole ni, we bi zu olenɔ 'da a. Nɛ a hã sɛ gã dɔ̃lɔ̃ li hã owinɔ wa kɔ̃a gɛnɛ gele gale ni. A hã sɛ gã dɛa to mbati hã wa, nɛ a hã 'bɔ nù hã wa we si olo dia dɛa mɛ wa dɛ hã a ni.

⁴⁰ “Dɛa toe 'da nwa ngɔ nù Siri kɔlɔ do Sɔkpɔ nɛ, nɛ nwa ngɔ nù Ezipeto a nɛ sɛ we bi a. Nɛ nwa ngɔ nù Siri a bi sɛ tɛ mɛ 'bɔ a nganda wena, do ongilingili, do ombalata bolonɔ, do ogba gili masua. A gbini sɛ do osodanɔ 'da a dɛ kɔ lenɔ ɔ nɛ fua lì ni, nɛ a bi ma.

⁴¹ A bi sɛ 'bɔ nù Israɛlɛ, nɛ a gbɛ sɛ ogba gili wele wena. Nɛ nde Oedɔmɛ, do Omoabɛ, do onga soda Amoni, wa yu sɛ a.

⁴² A e sɛ mbula ngɔ gele nùnɔ wena. Gɛnɛ kɔ nù Ezipeto, ma sɛ ti mbula 'da a.

⁴³ A kala sɛ mɔ mbali, do fɛ̃a mɔ bolo, do omɔ olo gã golenɔ kɛ Oezipeto wa usu zi ma ngɔ nù 'da wa ni. Nɛ a e sɛ 'bɔ mbula ngɔ Olibi do Oetiopi.

⁴⁴ Nɛ nde a zele sɛ osako yolo si 'biti gba wese do si gbãlã ngɔ, nɛ Sakonɔ ni ma hã sɛ kili hã a. Nɛ zã a ma nɔ̃lɔ̃ sɛ, nɛ a kulu ngɔ, nɛ a nɛ bolo, nɛ a gbɛ gba gili Owele.

⁴⁵ A dɛ sɛ tɔa nwa 'da a dɛ ngbala gba lì, do kala wa dɛa do Tɛmpɛloe ngɔ nù Israɛlɛ ni. Nɛ fio ma gbanga sɛ a dɛ di ni, nɛ nde fo sɛ wi gbaka a bina.”