2 Onwanɔ 23 - WE NU GALE 1995

Yoziasi gbangba 'bɔ 'da gba tɔkɛ do Gale

¹ Nwa Yoziasi nɛa we zele toe 'da Hulda, wuke wi gba olo nu Gale ni, nɛ a sa mɔ hã okumu Yeruzalɛmɛ do owanɔ ngɔ nù Yuda vɛ̃,

² nɛ a la do wa dɛ kɔ tɔa Tɛmpɛloe 'da NWA i. Wa mba zi do onganganɔ, do Owi gba olo nu Gale, do owinɔ kɔ le Yeruzalɛmɛ, do owanɔ ngɔ nù Yuda, owi kpamɛnɔ do Owi sãnɔ vɛ̃. Nɛ wa mba li ngba wa dɛ di ni, nɛ Yoziasi yolo dɛ dati wa, nɛ a ma ngɔ tɔlɔ 'buku gba tɔkɛ kɛ wa kpa ma kɔ tɔa Tɛmpɛlo i ni.

³ A tɔlɔ 'buki ia do'do, nɛ a nɛ, nɛ a yolo dɛ tɛ bɛlɛduma, kɛ ma sakata nu tɔa Tɛmpɛloe ni, nɛ a gbangba 'bɔ 'da gba tɔkɛ kɛ oyaa wa wa gba zi ma do nwa ni, nɛ a tɔ̃ hã ogili winɔ ni na, lɛ é sila lɛ ngɔ mbulanɔ kɛ wa kɔma ma kɔ 'buku gba tɔkɛ gɛ, nɛ lɛ dɛ ma, nɛ lɛ dɔnggɔ we nu NWA do sila lɛ vɛ̃. Nɛ winɔ vɛ̃ wa kɔ̃a gɛnɛ nɛ.

Yoziasi gbɛa sambala 'da ogale bɛlɛnɔ

⁴ 'Do nɛ, nɛ nwa Yoziasi sa mɔ hã gã nwa nganga Hilkia, do kosolo nwa nganganɔ, mba do onganganɔ kɛ wa zɔ mɔ tɛ nu tɔa Tɛmpɛloe ni, nɛ a ba nu a hã wa na, wa kala mɛnɔ kɛ wa dɔnggɔ zi do gale Bala, do Asera do sɔlanɔ ni, hã wa fo ma kɔ tɔa Tɛmpɛloe do'do. Nɛ wa kala ma vɛ̃, nɛ wa hɔ do ma kɔ le Yeruzalɛmɛ dɛ nza, nɛ wa la nɛ dɛ kɔ fɔ tɛ kɔ gbangɔlɔ̃ Sedroni i, nɛ wa fi we se'de, nɛ ma ngutu, nɛ ma dɛ bũ. Nɛ wa kala bũ nɛ, nɛ wa la do ma dɛ Betɛlɛ.

⁵ 'Do nɛ, nɛ Yoziasi fo onganganɔ 'da ogale bɛlɛnɔ tɛ dɛa tonɔ 'da wa do'do. Onganganɔ ni zi a owanɔ kɛ onwa ngɔ nù Yuda wa saka zi wa na, wa dɛ toe tɛ fala wa dɔnggɔ do gale bɛlɛnɔ kɛ zã Yeruzalɛmɛ, do kɔ lenɔ ngɔ nù Yuda, nɛ wa hã dɔnggamɔ hã Bala, do wese, do zɛkɛ, do osɔlanɔ li nza gɛ ni.

⁶ Nɛ nwa Yoziasi ba 'bɔ nu a na, wa fo kpikima gale Asera. Nɛ wa fua ma, nɛ wa hɔ do ma dɛ 'do le Yeruzalɛmɛ, nɛ wa fi we se'de dɛ kɔ gbangɔlɔ̃ Sedroni ni. Nɛ ma ngutu, nɛ ma dɛ bũ, nɛ wa kpã bũ nɛ dɛ ngɔ mabi'dongge 'da owi kɔ lenɔ.

⁷ Nɛ Yoziasi ba 'bɔ nu a na, wa 'danga tɔanɔ kɛ zã Tɛmpɛloe, kɛ owuko dɛ ndumbanɔ wa ɔ kɔ nɛ ni do'do. Tɔanɔ ni, mɛ zi 'bɔ a fala kɛ owukonɔ wa fulu do tulu he'de 'da fala sambala 'da Asera.

⁸ 'Do nɛ, nɛ Yoziasi tumba Owele, nɛ wa kala onganganɔ 'da gale bɛlɛnɔ ngɔ nù Yuda ni, nɛ wa tɛ do wa dɛ Yeruzalɛmɛ nga. 'Do ki ni, nɛ a faka falanɔ kɛ wa hã zi do dɔnggamɛnɔ 'da wa ni, yolo le Geba gbaa we hɔ tɛ le Bɛrseba. Nɛ a 'danga 'bɔ ogbagalanɔ kɛ wa dɛa zi ma tɛ onu ngbo le Yeruzalɛmɛ ni. Mbe kɔ gbagalanɔ ni kpo ma zi dɛ kɛ zã nu ngboe kɛ Yosua, wi fɔmɔ le Yeruzalɛmɛ dɛa ni. Mɔ nɛ we le dɛ Yeruzalɛmɛ, nɛ nde gbagala ni do ngɔ gale kɔ̃ wi.

⁹ Nwa hã̀ zi wala hã onganganɔ 'da gale bɛlɛnɔ na, wa hã dɔnggamɔ hã NWA Gale tɛ ngɔ gbagala kɔ Tɛmpɛlo tɛ Yeruzalɛmɛ gɔ. Nɛ nde a hã wala hã wa na, wa nyɔngɔ mapa kɛ wa à ina hana mapa se'de gɔ ni, fala nɛ kpo do ongba wa nganganɔ.

¹⁰ Nɛ Yoziasi 'danga 'bɔ fala wa sa li nɛ na Tɔfɛtɛ, tɛ kɔ gbangɔlɔ̃ Hinɔmɛ. A dɛa ni na, dɔ owinɔ wa gbɛ́ 'bɔ obenɔ 'da wa dɛ di ni, nɛ wa dɔ wa hã gale Mɔlɛkɛ gɔ.

¹¹ Nɛ a fua 'bɔ mbalatanɔ kɛ onwa ngɔ nù Yuda wa a zi wa we dɔnggɔ do wese ni. Wa a zi mbalatanɔ ni tɛ li fanda, si do nu ngboe kɛ ma le dɛ tɔa Tɛmpɛlo i, nɛ ma kɔlɔ dɔ̃ɔ do tɔa 'da gã wi dɛa toe, kɛ li a a Nɛtanɛ-Melɛkɛ ni. Nɛ Yoziasi dɔ 'bɔ ngilingilinɔ kɛ wa a zi ma we dɔnggɔ do wese ni vɛ̃.

¹² Nɛ a fo 'bɔ gbagalanɔ kɛ onwa ngɔ nù Yuda wa dɛa zi ma tɛ li fanda gbogbo zu tɔa 'da Ahazɛ, do kɛnɔ nwa Manase dɛa zi ma tɛ li fandanɔ bɔa kɛ zã tɔa Tɛmpɛloe ni, nɛ a zɛ sanga nɛ, nɛ ma gbini kisi kisi vɛ̃, nɛ a da gbini nɛ kɔ gbangɔlɔ̃ Sedroni.

¹³ Nɛ a 'danga 'bɔ fala dɔnggɔ do gale bɛlɛnɔ, kɛ nwa Salɔmɔ dɛa zi ma ti nyanga kala olivɛnɔ, kɛ ma si ba gɔtɔ, nɛ ma ka mɔ dɛ li le Yeruzalɛmɛ ni. Salɔmɔ dɛa zi fala ni we dɔnggɔ do Astarte, gale wuko 'da Osidoni, do Kɛmɔsi, gale 'da Omoabɛ, do Milkɔmɛ, gale 'da Oamoni.

¹⁴ Nɛ nwa Yoziasi tombo 'bɔ na, wa gbini tanɔ kɛ wa ndɛngɛlɛ ma dɛ ngɔɛ ni, nɛ wa 'danga okpikima gale Asera, nɛ wa kpe falanɔ olo nɛ ni do gbãlã Owele.

¹⁵ A 'danga 'bɔ fala kɛ Yeroboamɛ, be 'da Nɛbatɛ 'dafa zi ma tɛ Betɛlɛ we dɔnggɔ ogale bɛlɛnɔ ni. Yeroboamɛ zi a tumba obe Israɛlɛ we dɛ 'dã mɔ. Yoziasi nɛa, nɛ a fi we tɛ fala ni, nɛ a 'danga gbagala, nɛ a dɔ kpikima gale Asera, nɛ ma ngutu, nɛ ma dɛ bũ vɛ̃.

¹⁶ Kɔ 'da fala kɛ a tɛ dɛ mɛnɔ ni, nɛ a siki tɛ̃ a, nɛ a zɔ mbe mabi'donggo dɛ ngɔ kala ni. Nɛ a tombo Owele na, wa nɛ hã wa kala gbãlã winɔ kɔ zununɔ di ní ni, hã wa dɔ ma ngɔ gbagala sɛ a wa faka ma ɔ nɛ kɛ wi gba olo nu Gale tɔ̃a zi ni de.

¹⁷ Nɛ Yoziasi nɛ ka 'bɔ mɔ, nɛ a zɔ 'bɔ mbé zunu, nɛ a aka na: “Ki ni a zunu wio nde?” Nɛ owinɔ kɔ le ni wa gese na: “Mɛ a zunu wi gba olo nu NWA Gale, kɛ a yula zi ngɔ nù Yuda, nɛ a tɔ̃a we mɛnɔ vɛ̃ kɛ mɔ dɛa gɛ ni.”

¹⁸ Nɛ Yoziasi ba nu a na, wa la zuni ni ní, wa tɛ 'bè se'de gɔ, nɛ wele kpo 'bè zi tɛ zuni ni gɔ. Nɛ wa 'bè zi 'bɔ tɛ zunu 'da wi gba olo nu Gale, kɛ a yula zi Samaria, nɛ a fia dɛ di ni ni gɔ.

¹⁹ Nɛ Yoziasi kulu ngɔ, nɛ a yɛnggɛ kɔ lenɔ ngɔ nù Samaria ni vɛ̃. Nɛ a zɔ falanɔ kɛ wa dɔnggɔ do gale bɛlɛnɔ, kɛ onwa ngɔ nù Israɛlɛ wa dɛa zi ma, nɛ wa nɔ̃lɔ̃ do zã NWA Gale wena ni, nɛ a 'danga ma vɛ̃, kpasaa ɔ nɛ kɛ a dɛa zi tɛ Betɛlɛ i ni.

²⁰ Nɛ a kala onganganɔ 'da gale bɛlɛnɔ vɛ̃, nɛ a 'bili gɛlɛ wa, nɛ a dɔ wɔlɔ wa dɛ ngɔ gbagala kɛ wa dɛ zi do tonɔ 'da wa ni. Nɛ a dɔ 'bɔ ogbãlã winɔ dɛ ngɔ gbagalanɔ ni. 'Do nɛ, nɛ Yoziasi kpolo tɛ̃ a dɛ Yeruzalɛmɛ.

Owi ngɔ nù Yuda wa dungu Ɛngga Hɔ Nza kɔ Ngbá

²¹ Nwa Yoziasi ba zi nu a hã Owi ngɔ nù Yuda vɛ̃ na, wa dungu Ɛngga Hɔ Nza kɔ Ngbá we hã dɔ̃lɔ̃ li hã NWA Gale 'da wa, ɔ nɛ kɛ wa kɔma kɔ 'buku gba tɔkɛ ni.

²² Mba gɔ, yolo do ngba soe kɛ owi kpe dati obe Israɛlɛ wa fɔmɔ zi nù Israɛlɛ, do kɔ sabɛlɛnɔ vɛ̃ kɛ Onwanɔ wa dungu tɛ to nwa 'da wa ngɔ nù Israɛlɛ do nù Yuda ni, owinɔ wa dùngù zi mbe Ɛngga Hɔ Nza kɔ Ngbá ɔ nɛ kɛ wa dungu gɛ fala kpo gɔ.

²³ Nwa Yoziasi dɛa to nwa 'da a 'do sabɛlɛ 'bu ngɔ nɛ ngbɛ'dɛ'dɛ, nɛ wa dungu Ɛngga Hɔ Nza kɔ Ngbá tɛ Yeruzalɛmɛ, we hã dɔ̃lɔ̃ li hã NWA Gale.

Tala dɛa tonɔ 'da nwa Yoziasi

²⁴ Yoziasi gbɛa zi 'bɔ owinɔ kɛ wa aka bɔzɔnɔ ni tɛ Yeruzalɛmɛ do ngɔ nù Yuda vɛ̃. Nɛ a 'danga 'bɔ okpikimanɔ, do mbe mɛnɔ wa a ma we dɛ do toe kɔ tɔa sambala 'da ogale bɛlɛnɔ ni. A dɛa ɔ nɛ kɛ wa kɔma kɔ 'buku mbula kɛ Hilkia, gã nwa nganga kpa zi ma kɔ Tɛmpɛlo 'da nwa ni.

²⁵ Lɛ wia we tɔ̃ na, fo zi mbe nwa kɛ a dɛa to hã NWA Gale do sila a vɛ̃, do ngawi 'da a vɛ̃, nɛ a dɛ 'bɔ mbulanɔ 'da Mɔizɛ vɛ̃, ɔ nɛ kɛ 'da Yoziasi ni bina. Nɛ sanga Onwanɔ wa dungu zi olo a ni, wi wè zi 'bɔ kɔ̃ do a bina.

²⁶ Nɛ nde zã NWA Gale 'bana zi tɛ nɔ̃lɔ̃ dɛ tɛ Owi ngɔ nù Yuda fai, we duzu 'dã mɛnɔ kɛ Manase dɛa zi ni.

²⁷ Gulu nɛ a NWA tɔ̃a na: “Mi dɛ sɛ do Owi ngɔ nù Yuda, ɔ nɛ kɛ mi dɛa zi do owi ngɔ nù Israɛlɛ ni. Mi fo sɛ wa, nɛ mi a sɛ wa gele fala nyɛlɛ do mi. Nɛ mi bɛ̃ sɛ gɛnɛ le Yeruzalɛmɛ kɛ mi saka zi ma ni, mba do Tɛmpɛloe kɛ mi tɔ̃a zi hã wa na, wa dɔnggɔ mi kɔ nɛ ni do'do.”

²⁸ Tala mɛnɔ vɛ̃ kɛ Yoziasi dɛa ni, wa kɔma ma kɔ 'buki li nɛ a: “Dɛa tonɔ 'da onwa ngɔ nù Yuda.”

²⁹ Nɛ fala kɛ Yoziasi zi a nwa ni, nɛ Neko, nwa ngɔ nù Ezipeto kala sodanɔ 'da a, nɛ a la do ngɔ nù Yuda, we nɛ dɛ nu lì Efratɛ we gbaka nwa ngɔ nù Asiri. Nɛ nwa Yoziasi nɛa kɔ le Megido we kele ti Oezipeto na, dɔ wa lá gɔ. Nɛ wa bi, nɛ Neko gbɛ Yoziasi dɛ li bole ni.

³⁰ Nɛ ogã wi ngɔ sodanɔ 'da a wa ba wɔlɔ a, nɛ wa e a kɔ ngilingili 'da wa, nɛ wa si do a dɛ Yeruzalɛmɛ, nɛ wa mi a kɔ zuni 'da a. 'Do nɛ, nɛ Owi ngɔ nù Yuda wa saka Yoakazɛ, be 'da Yoziasi, nɛ a dungu nwa olo a.

Yoakazɛ hɔa nwa ngɔ nù Yuda

³¹ Yoakazɛ hɔa nwa, nɛ nde a zi do 'bu sabɛlɛ bɔa ngɔ nɛ talɛ. Nɛ a dɛa to nwa 'da a tɛ Yeruzalɛmɛ 'do zɛkɛ talɛ. Li naa a a Hamutalɛ, be 'da Irmeya, wi Libna.

³² Yoakazɛ dɛa zi mɔ kɛ ma dè tɛ NWA gɔ ni, kpasaa ɔ nɛ oyaa a ni.

³³ Nɛ Neko, nwa ngɔ nù Ezipeto, ba Yoakazɛ, nɛ a fi a bɔlɔkɔ kɔ le Ribla, tɛ ngɔ nù Hamatɛ, nɛ dɛa to nwa 'da Yoakazɛ ma Sɔkpɔ dɛ di ni. Nwa Neko ba zi 'bɔ nu a na, Owi ngɔ nù Yuda vɛ̃, wa futa tako hã ɛ do fɛ̃a mɔ bolo kilo koto talɛ, nɛ mɔ mbali kilo 'bu nɛ talɛ.

³⁴ 'Do ki ni, nɛ Neko saka Eliakimɛ, be 'da Yoziasi na, a dungu nwa olo baa a, nɛ a kpolo li a na Yoakimɛ. Nɛ a ba Yoakazɛ, nɛ a la do a dɛ ngɔ nù Ezipeto i, nɛ Yoakazɛ fia dɛ i mɔ.

Yoakimɛ hɔa nwa ngɔ nù Yuda

³⁵ Yoakimɛ ba nu a hã owinɔ 'da a ngɔ Yuda vɛ̃ na, wa futa tako mɔ mbali do fɛ̃a mɔ bolo hã nwa ngɔ nù Ezipeto, ɔ nɛ kɛ a aka we nɛ ni. Nɛ wele do wele futa takoe wa wia ni hã Yoakimɛ, nɛ a tombo ma hã Neko.

³⁶ Yoakimɛ hɔa nwa, nɛ nde a zi do 'bu sabɛlɛ bɔa ngɔ nɛ mɔlɔ. Nɛ a dɛa to nwa 'da a tɛ Yeruzalɛmɛ 'do sabɛlɛ 'bu ngɔ nɛ kpo. Li naa a a Zebuda, be 'da Pɛdaya, wi Ruma.

³⁷ Yoakimɛ dɛa zi mɔ kɛ ma dè tɛ NWA Gale gɔ ni, kpasaa ɔ nɛ kɛ 'da oyaa a ni.