1 Onwanɔ 22 - WE NU GALE 1995

Akabɛ kɔ̃a 'bɔ we bi le Ramɔtɛ

¹ Ma la 'do nɛ sabɛlɛ talɛ, nɛ nde mbé bolo sanga tɛ ngba Osiri do Oisraɛlɛ 'bɔ bina.

² Kɔ ma hɔa kɔ talɛ sabɛlɛ, nɛ Yozafatɛ, nwa ngɔ nù Yuda kulu ngɔ, nɛ a nɛ we zɔ Akabɛ, nwa ngɔ nù Israɛlɛ.

³ Do 'da fala ni, nɛ Akabɛ tɔ̃ hã owi olo li a na: “Nɛ ĩ na, le Ramɔtɛ tɛ ngɔ nù Galadɛ a mɔ́ lɛ. Kɔ gulu kɛ lɛ zĩ tɛ lɛ we nɛ we bi ma, hã lɛ ba ma kɔ̃ nwa ngɔ nù Siri ni we ge nde?”

⁴ 'Do nɛ, nɛ Akabɛ aka nwa Yozafatɛ na: “Mɔ kɔ̃ sɛ we mba do mi we bi le Ramɔtɛ tɛ ngɔ nù Galadɛ i nde?” Nɛ Yozafatɛ gese hã a na: “Lɛ do mɔ, lɛ a wele kpo, owinɔ 'da mɔ do wanɔ 'da mi, do ombalatanɔ 'da mɔ do wanɔ 'da mi wa vɛ̃ kpo.

⁵ Nɛ nde ma wia na, mɔ aka nwa dati sɛ.”

⁶ Nɛ Akabɛ sa mɔ hã owi gba olo nu Gale kɔlɔ do kama nalɛ, nɛ a aka wa na: “Nɛ lengge na, mi wia we nɛ we bi le Ramɔtɛ tɛ ngɔ nù Galadɛ we ba ma, tabi mi tɛ nɛ gɔ nde?” Nɛ owi gba olo nu Gale wa gese na: “Mɔ nɛ́, nwa a 'dɔlɔ sɛ ma hã mɔ.”

⁷ Nɛ Yozafatɛ aka 'bɔ na: “Mbe gele wi gba olo nu Gale, kɛ lɛ wia tɛ aka NWA do wala 'da a ni bina nde?”

⁸ Nɛ nwa Akabɛ gese na: “Wele boe, wi a Mike, be 'da Imla. Nɛ nde mi kɔ̃̀ gɛnɛ a gɔ, we duzu kɛ a tɔ̃́ mbe dia we hã mi fala kpo gɔ. A tɔ̃ fai a 'dã we iko.” Nɛ Yozafatɛ gese na: “Ee, mɔ tɛ tɔ̃̀ ni gɔ!”

⁹ Nɛ Akabɛ sa mɔ hã mbe wi dɛa to 'da a, nɛ a tombo a na, a nɛ́ dɔ̃, kɔ a sa mɔ hã Mike, be 'da Imla na, a tɛ dɔ̃ sɛ.

¹⁰ Nwa Akabɛ do nwa Yozafatɛ, wa hi'da tulu nwanɔ 'da wa, nɛ wa dungu nù ngɔ kpongbo nwa 'da wa dɔ̃ɔ do nu ngbo le Samaria. Nɛ owi gba olo nu Gale, wa tɛ gba olo nu a dɛ dati wa ni.

¹¹ Nɛ mbe wele kpo sanga wa, li a a Sidɛkia, nɛ a a be 'da Kɛnana, a dula zi ozamba zu sa'de do mɔ bolo, nɛ a tɔ̃ na: “NWA Gale tɔ̃a na, zamba zu sa'denɔ gɛ ma be ngawi kɛ mɔ kumu sɛ do osoda Siri ni.”

¹² Nɛ tala owi gba olo nu Gale vɛ̃, wa tɔ̃a 'bɔ kpo kpo we nu a ni na: “Aa nwa, mɔ nɛ hã mɔ bi le Ramɔtɛ tɛ ngɔ nù Galadɛ. NWA Gale a 'dɔlɔ sɛ le ni hã mɔ, nɛ mɔ nɛ sɛ ngɔ Osiri.”

Mike mbisa Akabɛ na bole ma nɛ sɛ ngɔ a

¹³ Do 'da fala ni, nɛ wi nɛ toe kɛ nwa tombo sɔ a we sa mɔ hã Mike ni, a hɔ 'da Mike i, nɛ a tɔ̃ hã a na: “Mɔ ĩ na, nu owi gba olo nu Gale vɛ̃ kpo, nɛ wa mbisa nwa na, a nɛ sɛ ngɔ owi sɛnɛ a. Kɔ ma wia na, mɔ nɛ, nɛ mɔ tɔ̃ tɛ mɛ 'bɔ kpasaa na mɛ ni.”

¹⁴ Nɛ Mike gese hã a na: “Do zu li NWA Gale wele kpasi, mi tɔ̃ hã mɔ na, mi gba sɛ tati a olo nu NWA Gale kɛ a tɔ̃a hã mi ni iko.”

¹⁵ Nɛ a nɛa, nɛ a hɔ dati nwa Akabɛ, nɛ Akabɛ aka na: “Mike, mɔ lengge na, lɛ wia we nɛ we bi le Ramɔtɛ tɛ ngɔ nù Galadɛ we ba ma, tabi lɛ tɛ nɛ gɔ nde?” Nɛ Mike gese na: “Mɔ wia tɛ nɛ nɛ. NWA a 'dɔlɔ sɛ le ni hã mɔ, nɛ mɔ nɛ sɛ ngɔ owinɔ di ni ni.”

¹⁶ Nɛ Akabɛ tɔ̃ 'bɔ na: “Mɔ kɔ̃a na, mi ala nu mi hã mɔ gbaa, sɛ nɛ mɔ ĩ ti gba olo nu NWA Gale hã mi de nde?”

¹⁷ Nɛ Mike gese na: “Mi zɔa osoda Israɛlɛ, nɛ nde wa pɛsɛ do ngɔ kalanɔ vɛ̃ ɔ nɛ obata kɛ wi zɔ mɔ tɛ wa bina ni. Nɛ NWA Gale tɔ̃a na: ‘Ɔ nɛ kɛ owinɔ gɛ, wa do nwa ngɔ wa 'bɔ bina ni, ma wia na, wele do wele si dɛ nu tɔa 'da ɛ iko.’ ”

¹⁸ Nɛ Akabɛ tɔ̃ hã Yozafatɛ na: “Mi tɔ̃̀ sɔ hã mɔ gɔ nde? Mi tɔ̃a sɔ na, a gbá mbe olo nu Gale hã mi do dia nɛ fala kpo gɔ, a tɔ̃ hã mi tɛ mɛ fai a 'dã we iko.”

¹⁹ Nɛ Mike tɔ̃ 'bɔ na: “Mɔ zélé 'bɔ we NWA tɔ̃a gɛ! Mi zɔa NWA Gale, nɛ nde a dungu ngɔ kpongbo nwa 'da a tɛ li nza i, nɛ anzɛnɔ 'da a, wa yula dɛ kɛ zã a.

²⁰ Nɛ NWA Gale aka na: ‘Wi kɔ̃a we nɛ we ɔkɔlɔ Akabɛ na, a nɛ hã a bi le Ramɔtɛ, kɔ a fe dɛ i mɔ, wi a wio nde?’ Nɛ ombe anzɛnɔ wa tɔ̃ kpi, nɛ ombee nɛ wa tɔ̃ tɛ mɛ 'bɔ kpi.

²¹ Nɛ hi wi kɛ a gala owi gba olo nu Gale ni, a ngbɔ dɛ dati nwa, nɛ a tɔ̃ na: ‘Mi nɛ sɛ we ɔkɔlɔ a!’ Nɛ nwa aka na: ‘Mɔ dɛ sɛ nɛ nde?’

²² Nɛ a gese na: ‘Mi nɛ sɛ, nɛ mi dɛ na, owi gba olo nu Gale vɛ̃ wa 'bili bɛlɛ hã Akabɛ.’ Nɛ nwa gese hã a na: ‘Ki ni a dia wala we ɔkɔlɔ a. Mɔ nɛ́, nɛ mɔ dɛ na mɛ ni!’ ”

²³ Nɛ Mike tɔ̃ 'bɔ na: “Mɔ zɔ́, mɛ ma la gɛ a ni! NWA dɛa na, owi gba olo nu a vɛ̃ wa 'bili bɛlɛ hã mɔ. Nɛ nde ĩ na, NWA kɔ̃a ngboo we tombo ngamɔ hã mɔ.”

²⁴ Sidɛkia, be 'da Kɛnana nɛa we zele ní, nɛ a kulu ngɔ, nɛ a zɛ li Mike, nɛ a tɔ̃ hã a na: “Mɔ lengge na, Hi Wi 'da nwa wia we la fala wele we hã mi do'do, nɛ a wele we hã mɔ nde?”

²⁵ Nɛ Mike gese na: “Mɔ ĩ sɛ ti gulu nɛ ngboo do ngba soe kɛ mɔ yu sɛ wi sɛnɛ mɔ, dɛ kɔ usu tɔa 'da mɔ ni.”

²⁶ Nɛ nwa Akabɛ ba nu ɛ hã mbe wi toe 'da a kpo na: “Mɔ bá Mike, hã mɔ nɛ́ do a hã gã wi ngɔ le Amoni, mba do be 'da mi Yoasi.

²⁷ Nɛ mɔ tɔ̃ hã wa na, wa fi a bɔlɔkɔ, nɛ wa hã hã a tati a 'bulu mapa be sĩ do lì iko gbaa, we 'bɔ na mi si li bole do lɔa tɛ mi sɛ nɛ de.”

²⁸ Nɛ Mike gese hã Akabɛ na: “Mɔ si li bole do lɔa tɛ mɔ, nɛ nde NWA wèlè we do wala 'da mi gɔ!” Nɛ a tɔ̃ 'bɔ na: “Ma wia na, nɛ winɔ vɛ̃, nɛ zélé we mi tɔ̃a ni.”

Wa gbɛa nwa Akabɛ li bolo

²⁹ Akabɛ, nwa ngɔ nù Israɛlɛ, do Yozafatɛ, nwa ngɔ nù Yuda, wa kulu ngɔ, nɛ wa nɛ we bi le Ramɔtɛ tɛ ngɔ nù Galadɛ.

³⁰ Nɛ Akabɛ tɔ̃ hã Yozafatɛ na: “Mi nɛ he'de gele tulu do tɛlɛ tɛ kɛ na, wa yɔ ti mi, sɛ nɛ mi nɛ bole de. Nɛ nde we duzu mɔ, mɔ wia we he'de tulu nwa 'da mɔ.” Nɛ Akabɛ, nwa ngɔ nù Israɛlɛ, kala otulu dɛ tɛ̃ a na, wa yɔ ti a, nɛ a la bole.

³¹ Ĩ na, nwa ngɔ nù Siri sa zi mɔ hã ogã wi kũ ongilingili bolonɔ 'da a 'bu wa talɛ ngɔ wa bɔa, nɛ a ba nu a hã wa na, wa tɛ bì do ogele sodanɔ, tabi do ogã wi ngɔ soda Israɛlɛ gɔ. Nɛ nde wa bi tati a do nwa ngɔ nù Israɛlɛ.

³² Gulu nɛ hã ogã wi kũ ngilingilinɔ, wa nɛa we zɔ nwa Yozafatɛ, nɛ wa lengge vɛ̃ na, wi sɛ a nwa ngɔ nù Israɛlɛ, nɛ wa nɛ we bi do a. Yozafatɛ nɛa we zɔ ní, nɛ a he hia mɔ bolo.

³³ Nɛ ogã wi ngɔ osoda Siri ni, wa ĩ na, wi a nwa ngɔ nù Israɛlɛ gɔ. Nɛ wa la fala ndaka a.

³⁴ Ĩ na, mbe soda Siri kpo, a gbɔtɔ kpili, nɛ a sukpu dɛ sanga Owi bolonɔ i, nɛ ma ndɔlɔ nwa ngɔ nù Israɛlɛ, nɛ ma le ngbala otulu mɔ bolonɔ, kɛ ma kele ngu'du a ni, nɛ ma kpa a. Nɛ nwa Akabɛ tɔ̃ hã wi ba ngilingili 'da a na: “Mɔ sí 'do! Mɔ hɔ́ nza do mi kɔ bole do'do; we kɛ mi kpa dani!”

³⁵ Nɛ nde ngba soe ni, bole fila zi kerr, nɛ wala hɔ nza bina. Nɛ nwa dungu do go'do a dɛ kɔ ngilingili 'da a, dɛ dati osoda Siri ni, nɛ mbe gele wele yula gba sala 'do a. Nɛ tɔkɔ tɛ̃ a hulu, nɛ ma kpa do kɔ ngilingili vɛ̃, hã wese nɛa we gɛ̃ nɛ, nɛ a fe.

³⁶ Nɛ do gɛ̃a wese ni, nɛ obe Israɛlɛ wa sa mbila tɛ fala ɔi 'da wa i na: “Wele do wele si dɛ ngɔ nùi 'da a, do kɔ le 'da a,

³⁷ tua kɛ nwa Akabɛ fia do'do.” Nɛ wa ba wɔlɔ Akabɛ, nɛ wa si do ma dɛ Samaria, nɛ wa mi a dɛ di ni.

³⁸ Wa mi Akabɛ do'do, nɛ wa nɛ we fɔlɔ tɛ ngilingili olo a tɛ nu be ndɔ tɛ Samaria, nɛ otolo wa tɛa, nɛ wa la'da tɔkɔ a, nɛ owuko ndumba, wa fɔlɔ tɛ wa dɛ 'dɔ ndɔɛ ni, ɔ nɛ kɛ NWA tɔ́a zi ni.

³⁹ Tala mɛnɔ vɛ̃ kɛ Akabɛ dɛa zi ni, wa kɔma ma kɔ 'buki li nɛ a “Dɛa tonɔ 'da onwa ngɔ nù Israɛlɛ.” Dɛ kɔ nɛ ni, wa tɔ̃ we mɛnɔ vɛ̃ kɛ Akabɛ dɛa ni. Wa tɔ̃ 'bɔ tɛlɛ tɛ kɛ a dɛa zi do tɔa nwa 'da a, kɛ wa gɛzɛ zi tɛ nɛ do gogo fɔlɛ ni, do we olenɔ vɛ̃ a dɛa zi ni.

⁴⁰ Kɔ a fia, nɛ bulu be 'da a, Ahazia dungu nwa olo a.

Yozafatɛ hɔa nwa ngɔ nù Yuda

⁴¹ Ma hɔa kɔ nalɛ sabɛlɛ to nwa 'da Akabɛ, nwa ngɔ nù Israɛlɛ, nɛ Yozafatɛ, be 'da Asa, hɔ nwa ngɔ nù Yuda.

⁴² A nɛa we hɔ nwa, nɛ nde a do sabɛlɛ 'bu nɛ talɛ ngɔ nɛ mɔlɔ. Nɛ a dungu nwa tɛ Yeruzalɛmɛ 'do sabɛlɛ 'bu nɛ bɔa ngɔ nɛ mɔlɔ. Li naa a zi a Azuba, be 'da Sili.

⁴³ Yozafatɛ dɛa zi mɔ tɛ̃ ɛ do bɔlɔ nɛ, ɔ nɛ kɛ 'da baa a Asa ni, nɛ a dɛa mɔ kɛ ma dia tɛ NWA.

⁴⁴ Gɛnɛ kɔ na mɛ ni, nɛ nde a 'dàngà zi falanɔ wa 'dafa we dɔnggɔ do kpikimanɔ ni gɔ. Nɛ winɔ wa 'bana zi tɛ gbɛ sa'denɔ, do dɔ fũ yɔmbɔnɔ dɛ di ni we hã do dɔnggamɔ.

⁴⁵ Nɛ nwa Yozafatɛ dɛa zi na do Akabɛ, nwa ngɔ nù Israɛlɛ.

⁴⁶ Tala mɛnɔ vɛ̃ kɛ Yozafatɛ dɛa zi ni, wa kɔma ma kɔ 'buki li nɛ a: “Dɛa tonɔ 'da onwa ngɔ nù Yuda.” Dɛ kɔ nɛ ni, wa tɔ̃a we kpã sila kɛ a dɛa zi do to nwa 'da a ni, do we bolonɔ a bi zi ni.

⁴⁷ Wa tɔ̃ 'bɔ tɛlɛ tɛ kɛ a ndaka do owi wilinɔ, do owukonɔ, kɛ wa dɛ zi ndumba tɛ falanɔ wa 'dafa we dɔnggɔ do kpikimanɔ ni. We kɛ 'da fala to nwa 'da Asa, baa Yozafatɛ, nɛ a ndaka zi owinɔ ni, nɛ nde tala wa 'bana zi ngɔ nùi 'da a.

⁴⁸ Do 'da fala ni, nɛ nde fo zi nwa tɛ ngɔ nù Edɔmɛ bina, nɛ Yozafatɛ ia zi wi fɔmɔ le kpo tɛ ngɔ nù Edɔmɛ.

⁴⁹ Yozafatɛ dɛa 'bɔ ogã masua tɛ Ɛsioni-Gebɛrɛ, takɔ a tombo ma we fa mɔ mbali tɛ ngɔ nù Ofirɛ. Nɛ nde masuanɔ ni bindi dɛ Ɛsioni-Gebɛrɛ ni iko, nɛ ma dɛ̀ 'bɔ to dɛa gɔ.

⁵⁰ Ma kɛ nwa Ahazia, be 'da Akabɛ aka Yozafatɛ na, a kɔ̃, nɛ owi dɛ to kɔ masuanɔ 'da ɛ tɛ ngɔ nù Israɛlɛ, wa kã owanɔ 'da a. Nɛ nde Yozafatɛ kɔ̃̀ zi gɔ.

⁵¹ Yozafatɛ fia, nɛ wa mi a ngɔ mabi'dongge 'da nu fɛlɛ wa, tɛ kɔ Gba Ngbo nwa 'da Davidi. Nɛ bulu be 'da a Yoramɛ dungu nwa olo a.

Ahazia hɔa nwa ngɔ nù Israɛlɛ

⁵² Yozafatɛ ɔa tɛ to nwa 'da a ngɔ nù Yuda sabɛlɛ 'bu ngɔ nɛ sambo, nɛ Ahazia, be 'da Akabɛ hɔ nwa tɛ Samaria. Nɛ a dɛa to nwa 'da a tɛ ngɔ nù Israɛlɛ 'do sabɛlɛ bɔa.

⁵³ A dɛa mɔ kɛ ma dè tɛ nwa gɔ. A dɛa mɔ tɛ̃ a de gɔ, kpasaa ɔ nɛ kɛ 'da baa a, do naa a, do nwa Yeroboamɛ, be 'da Nɛbatɛ ni. A ba wala olo nwa Yeroboamɛ, kɛ a tumba zi obe Israɛlɛ we dɛ 'dã mɔ ni.

⁵⁴ Nwa Ahazia gu zi gba zugolo dati gale Bala we dɔnggɔ a. Na mɛ ni, a nɔ̃lɔ̃ zi zã NWA Gale 'da Israɛlɛ, ɔ nɛ kɛ baa a dɛa zi 'bɔ ni.