1 Samuel 17 - Nobonob BaibelDawit nug Goliat ele ban heya, nug Goliat eɗittom 1 Pilistia ag Israel ele eɗun, ban hekkulagnu hena, ban danab ahilkad amu heeg gona, Juda dilag aab laa onig Soko, appa qagmeppig. Ag appa qagmewona, dimppa ag ahan gona, aab Soko, amu aab Aseka ele gamalahppa, Epesdamim appa haen tutu dayaknu aab kalan daappig. 2 Aria, Pilistia ag gona, aben amu aon daaegeg, am Saul, Israel ele ag uɗin qagmena, oolnu noak onig Ela, amu daugppa haen tutu dayaknu aab ahilag kalan, Pilistia ele ban hekkulagnu bappaidna daappig. 3 Pilistia ban danab ag oolnu noak onig Ela, amu heqo laih qauko nakokppa daaegeg, Israel ban danab ag oolnu noak amunu heqo laih, qauko nakokppa daappig; amu oolnu noak amu, am ban ameg aɗit daapiɗ gamalahppa dayom. 4 Ban ameg aɗit aa anam daayya, Pilistia dilag danab naɗi okkai laa onig Goliat, nug ban haknu doya auta aotte, nug am aab onig Gat, appan danab, nug laikkud uuatta noa ukka, Israel danab laa neeb, nug ele ban hekkulahnu eum. Nug am danab naɗi okkai; elab nuhig am 3 mita, anam. 5 Goliat nug bannu hat nuhig brasppa hak amu awa, igippa aɗe no, nug nuhig ban haknu lamen, siot bia bras huppu naunauppa hak ele amu, nug amu ele aɗe noum. Lamen amu, siot bia, uug nuhig am 57 kilogram. 6 Nug baekuɗ am bras qattippa hautatowa, nuhig ban tutu am ele brasppa hak; nug ban amu muɗippa aeg, ikki ele qakka, huma gugappa gaɗom. 7 Nuhig ban qaɗib am teppunab, ban amu aeg am, ag aen hoin, ⌊aɗaeg teum⌋. Ban aeg aen hoippig amu, uug nuhig am 7 kilogram. Ban okkai nuhig am anam aakku, amu ban danab laa nug Goliat noobppa anuqa ukka, Goliatnu guppiɗ maottom. 8 Goliat nug ban bala anam mewowa, nug nuhig huu ameg amu uuatta na, nug hibaitta dayaya, nug baag okkaippa Israel ban danab onilagppa ewa, amelagppa aum. “Ag aɗinu lainppa anam hippaidna daatteb? Ag ban hekkulagnute daatteb? Da am Pilistia danab, danab ɠagattag; ag am Saulnu maɗi nid hamuib. Ag oolagppanu laa elele dayeb amu, ag nug da ele ban hekkunihnu otippeg, nug neeb, da ele ban heɗu! 9 I ban heɗa, nug da eɗila, iweb mauhppi amu, ig Pilistia oh ahilag maɗi nid daagnig. Amge da nug eɗitte, nug qeppi mauheb amu, ag ihinig maɗi nid daana, ihinig uɗat hekkulag. 10 Gemu da ag Israel, da ag amelagppa guhig ahaknu nai inam attem; ag oolagppanu laippu laa nug neeb, da ele ban heɗu!” Goliat nug huan ɠagattag anam eum. 11 Goliat nug anam e, Saul amu Israel ban danab laa ele ag doyeg, ag oolag uug nau qe, ag eheɗ nau baɗappig. Dawit nug Israel dilag ban abenppa ukkom 12-15 Amu Dawit mameg Jesi amu, Saul nug Dawit ukkeb, nug ele daaglahnu Jesi oɗ mette, nug ena aum amunu, nug ukke, Saul ele daapiɗ, dimppa amu nug eɗua mameg toppa ukka, nuhig sipsip guma, eɗua Saul toppa ukka ehanitta, eɗua ukka, mamegnu sipsip gumattom. Jesi nug am Betlehem danab, Israel dilag huu okkai Judanu; nuhig aab ikki am Eprata. Haen Saul nug king dayom, Jesi nug kaino meum. Nug bekkod nid danab am eblaih ewam ele. Dawit nug am huh bieg. Aria, nid danab tatamnu, nug dimugppanu, amu nug dimugppanu ele, ewam amu ag Saul dim lamidna, Pilistia ele ban hekkulag goppig. Nid danab tatamnu onig Eliap, nug dimugppanu onig Abinadab, amu nug dimugppanu Sama. 16 Ag am Saul dim lamidna goppig, haen amuppanu ukke, deɗ 40 amu Goliat nug buttua, tueb ele uɗia, hibaitta dayaya, Israel danab laa nob, nug ele ban hekkulahnu ettom. 17 Anam daye, deɗ laa Jesi nug Dawit amegppa aum. “Na 10 kilogram ee aeg manik imu, amu bret eblaih laih ele imu ele aon, paha bannu abenppa, na awanad appa ana daatteb amu, na ee imu oh aon gona, na awanad ewam gumadna gona, ee imu matte! 18 Keeke laa ele, na sis maha eblaih laih ele imu ele aon gona, na awanad dilag ban daup ikki mette! Na gona, na awanad ewam amu anadna, ag attem daatteb anttona, na keeke laa ag ena daatteb ippuniɗkkunu ele aon uɗie! 19 Na awanad ewam, amu Israel ban danab laa oh ele ag Saul ele oolnu noak onig Elanu appa daatteb. Ag appa daana, Pilistia ele ban hetteb, na appa anatte!” Jesi nug Dawit amegppa anam aum. 20 Jesi nug anam aum amunu, Dawit nug wagɗe buttuanab aha, nid laa sipsip gumaknu amegppa a gumattette, nug mameg aum bia nug ee awa, Israel dilag ban abenppa ukkom. Israel ban danab ag ban hekkulagnu ahan, ban haknu abenppanab gonana, ahilag ban hak ehanidkkunu ewak heegeg, haen amuppanab Dawit ukka teum. 21 Israel ag anam ahan neeg, Pilistia ele ag ahan anam neeg, Israel laih daaegeg, Pilistia laih daaegeg, ag ban hekkulagnu hena, huu aɗit daanna, neekkeg ukke, neekkeg uɗie, nug iɗu anidnana, ag ban hekkulagnu bappaidppig. 22 Aria, Dawit nug haen amuppa ukka, bannu abenppa ta, nug ee mameg me awa ukkom amu, nug ee amu ban danab dilag ee gumak ikki eppegppa mewowa, nug qaiqaɗ ban danab daappigppa ukka, awakkud anatta humattom. 23 Am Dawit nug awakkud ele nai mattiegeg, Gatnu ban danab ɠagattag, Goliat, nug Pilistia ameg daappig amu uuatta doa, Israel danab laa uɗieb, nug ele ban hekkulahnu eum. Nug haen oh ettom bia eum. Nug anam e, aakku Dawit nug Goliat eum amu doyom. 24 Israel ban danab ag Goliat anidna, nai anan eum amu ele doon, ag huana baɗan, mauhnoak eɗun, uun ⌊nakok⌋ goppig. 25 Amu ag akka ag nai mattin inam appig. “Danab umu antteg! Nug haen oh uɗia, guhig ahaknu nai ig Israel, ihinignu ette. King Saul nug danab laa nug nob, Pilistia danab amu ele ban heya, qeeb mauhkku ele amu, Saul nug danab amu en okkainab mettowa, amu nug aɗeg danab amu wau daakkunu ele danab amu medakkunu nai qakka ana, nug geha ɗo laa meeb, danab amu nug Pilistia danab amu qeeb mauhkku amu, nug mameg baekkudppa amu, ag am Israel wanppa takis ewaknu ii dabmemananu ele atte.” Israel ban danab ag nai amu madippig. 26 ⌊Ag nai amu mattieg, Dawit nug nai amu doya, genab madippigtai dookkunu,⌋ nug Israel ban danab laa guguitta dayom ele amegppa ana, oɗ metta aum. “Danab laa nug nob, Pilistia danab amu ele ban heya, Israel ted nug danab amu qeeb mauheb, amuppa nug heeb, uɗa nak nau guittak ele ihinigppa daatte iitta meeb amu, aria geha Saul nug keeke aɗi ena nuhignu hekku? Ele amu, Pilistia umu, nug am iitta aɗi laa amu, nug nukka nuhignu attem dabmette amunu, nug aha, Kayak bauklelnu ban danab ig, nug guhig ahaknu nai ihinignu ette,” awa aum. 27 Dawit nug amunu oɗ me amu, ag nug amegppa, aun laa nug Goliat qeeb mauheb, Saul nug geha keeke ena ena danab amu medakkunu aum, ag nai amu geha aakku madippig, nai amu ag nug amegppa appig. 28 Aria, Dawit nug ban danab laa ele ag anam mattiegeg amu, Dawit awag tatamnu, Eliap, nug ag mattiegeg, nug Dawit aum amu doya, nug amagnu oo huan nauhom. Oo nauhe, nug Dawit amegppa aum. “Na aɗinu ippa uɗime? Aun sipsip ameg nakok atu taɗakppa gumadtte? Da doottem, na am nakka, nahip dabmak dim lamittak danab ele, ootppa nau hakib ambak. Na keeke laippunu uɗime, amuam na ban imu anidkkutnu uɗime,” awa aum. 29 Eliap nug Dawit amegppa anam a, Dawit nug nob ma aum. “Da keeke aɗi eheɗ laa hemite? Da keeke laanu oɗmak laa iite oɗ mepa?” awa oɗ mettom. 30 Dawit nug anam awowa, nug eɗua awa, danab laa keeke tatam oɗ meumnu oɗ mettom. Oɗ mette, danab amu nug nuhig nai nob mak am nai iɗu laippu amuib nob meum. 31 Am Dawit nug anam heehe, ban danab laala ag Dawit nug Pilistia danab amunu atte doon, ag gona, Saul amegppa appig. Ag aeg, nug Dawit uɗieb anidkkunu nai me ukkom. 32 Nug nai me ukke, Dawit nug doya, Saul gumitta ukka, noobppa dayaya, amegppa aum. “Naɗi, Pilistia danab umu, nug heeb, laa aib baɗom! Da, nahip maɗi nid, da goppi, nug ele ban hekkunih,” awa aum. 33 Dawit nug Saul amegppa anam a, Saul nug oɗeppa awa aum. “Iittanab! Na nug ele ban heya, na nug ii eɗidmana! Aɗinu? Na nid baunab daattem. Danab amu nug nid bau dayaya, nug digma ban heehe uɗie, gemu batak,” awa aum. 34 Saul nug anam a amu, Dawit nug aum. “Naɗi, da am nahip maɗi nid, da mamanu sipsip gumadttem. Da sipsip gumattitti, haen laion, o bea ag uɗin, sipsip aon ukkaegeg, 35 da doɗ nau amu dim lamitte ukke, eheɗ makkuɗi, nug sipsip aɗom ele amu, nug paɗom. Ib amuppa amu, da hein, sipsip eɗue diimi. Amu laion, o bea nug eɗua, da iukkunu he amu, da nug hippeg uɗigppa aɗe, makkuɗi mauhom. 36 Da, nahip maɗi nid, da laion am bea ele aqati mauhpiɗ, amubia Pilistia danab umu, nug iitta aɗi laa amu, da qeppi mauhkku. Aɗinu? Nug nuhig ewakppa, nug Kayak Bauklel elenu ban danab dilagnu guhig ahaknu nai eum. 37 Yawe Nug da ehaniɗe, laion, bea ele da ii iupiɗ, amubia nug da ehaniɗkku amunu, Pilistia amu nug da ii iuma,” awa aum. Dawit nug anam a, Saul nug nob ma aum. “Amu ena. Na goppe, Yawe Nug na ele goya, Nug na ehanidkkunu ool naɗi daatte,” awa aum. 38 Saul nug anam awowa, dimppa nug bannu bala nuhig Dawit nug ukkeb, Goliat ele ban hekkulahnu beɗuppa meum. Nug hat igippanu brasppa hak Dawit igippa ma, amu nug lamen, siot bia brasppa hak beɗu tonaknu aɗuitteg noum. 39 Saul nug bannu lamen, siot bia Dawit, nuhigppa aɗuitte no, Dawit nug Saulnu qep elab nuhig gaɗappa ina, matagiɗ awa, qep elab amu imuagppa lamen qaɗeppa takka, nug anam qakkowa, nug ma anttak ha oiya, ena ii ukkom. Aɗinu? Nug bannu lamen amubia ma, ban hekkunu kobol ii doyom. Nug amu hewowa, nug Saul amegppa aum. “Da bannu lamen imubia ma ukka, ban haknu kobol ii doottem. Amu bannu lamen imu da ii uɗappi, beɗulppa dayebeb, da ban hekkulnu elele iitta,” awa aum. Dawit nug amu doyom amunu, nug Saulnu bannu lamen eɗua uɗa meum. 40 Mewowa, Dawit nug nuhig dudqak hokkat awa, lenagppa noa, men doɗo naunau ena tanig ele awa, battam nuhigppa inattom. Nug men awa, ketapol aɗaɗa, nug Goliat ele ban hekkulahnu gumitta waum. 41 Dawit nug Goliat ele ban hekkulahnu noono amu, Goliat nug aha, digma, Dawit ele nug uɗa tekkulahnu doum. Am danab nug Goliatnu bannu keeke mawom ele, nug Goliat noobppa anuqa waawo, Goliat nug danab amu dim lamitte waya, Dawit gumidya teeh, 42 Dawit waawo, Goliat doowo, nug gukkuidyaya amu, Goliat nug Dawit miagib anttom; nug am nid bau, nug iɗu enanag, amge nug am danab ɠagattag ii meum anttom. Goliat nug Dawit anam anttom amunu, nug nuhignu, “Nug am keeke hamunab”, dabmeum. 43 Nug anam dabmeum amunu, nug Dawit amegppa aum. “Da am qai laate amunu, na ad amuppa da oiɗkkutnu uɗime?” awa aum. Nug anam awowa, nug nuhig kayak hambuppuak onilagppa Dawit nug eheɗ laa awaknu anak waappa daakkunu aum. 44 Goliat nug Dawit nai nau amu metta, nug nai tuɗitta aum. “Na doppe, ii ban heɗa, da geha na nidappi mauhppe, da na teppun geha ai, doɗ dakkuɗ ele madappi lakkulag,” awa aum. 45 Goliat nug anam a amu, Dawit nug nob ma aum. “Na qep elab, ban elab, am ban tutu ele aon, da ele ban hekkunihnu uɗime, amge da Yawe Nukka Ɠagattag Oh Ele, da Nug onigppa, da na ele ban hekkunihnu uɗittem. Nug am Israel ban danab dilag Kayak. Na nuhignu guhig ahaknu nai ame. 46 Gemu, geha iikku, Yawe da ehaniɗeb, da geha na nidappi mauhppe, da na ikkin okkule aokkul. Laa ele, gemu da geha Pilistia ban danab beɗulag amu, da ai, doɗ ele madappi lakkulag. Da geha anam heppi amu, dimppa danab ah huu wan ohppa ag ig Israel, ig oonigppa amu, Kayak genab Nug daatte dooglag. 47 Laa ele, danab oh ippa daatteb amu, geha ag Yawe Nug danab ah nuhikkud ehanadkkunu amu, Nug qep elab, ban ele ii dabmette dooglag. Nuhig neekkakppa amu, qep elab, ban ele am keeke hamu; keeke okkai iitta. Aɗinu? Nug ban gumatte amunu, Nug gemu ig ehanikkeb, ig geha ag eɗadkkunig,” awa aum. 48 Dawit nug anam a, Goliat nug aha, Dawit gumitta ban hekkulahnu noobppa waawo, Dawit aha, qaiqaɗ Goliat gumitta noobppa ukkom. 49 Dawit qaiqaɗ ukka, eppeg battam nuhigppa bahia noa, men laippu awa, ketapolppa ma qittina e, Goliat, nuhigppa ukkom. Nug men amu e ukka, Goliat igippa uɗa ebehi aoɗa, ooppa noum. Men amu Goliat uɗa aoɗa, ooppa no, Goliat na qa, iɗu wanppa noa niiom. 50 Dawit nug ib amuppa Goliat qe mauhom. Nug ketapol men laippu eleppa eɗittom; qep elabppa ii qe mauhom. 51 Goliat nug iɗu wanppa anam niieye, Dawit nug qaiqaɗ gumitta wana, hibaitta dayaya, nug Goliatnu qep elab nuhig gaɗappanu awa, Goliat mauhkkun niie, paha mauha autanab aokkunu, nug qep amuppa ikki baagppa okkula awom. Dawit nug anam he, Pilistia aɗi ag danab okkai ahilag mauhom anidna, ag oolna goppig. 52 Pilistia ag oolna ukkaegeg, Israel dilag ban danab, amu Juda dilag ban danab ele ag ewak naɗi hena, ag lamadna gona, aab aɗit Gat, am Ekron ele appa teppig. Ag ib onig Saraim atteb, amuppa ag lamadna gonana, ag Pilistia kuɗum aqaeg mauheg, gaɗalag amu ibppa niiegeg ukka, aab aɗit Gat, am Ekron appa batom. 53 Israel ag Pilistia lamattona, ag eɗun uɗin, Pilistia dilag haen tutu dayaknu aab kalakppa nona, keeke oh uun goppig amu, ag agappig. 54 Amu Dawit nug Goliat ikki okulak amu mawa, Jerusalem ukkom, amge nuhig bannu keeke amu, Dawit nug awa, nug laugppa ukka meum. 55 Aria, haen tatam Saul nug Dawit Goliat ele ban hekkulahnu ukkom antta, nug ban daup ikki anuqak Apner oɗ metta aum. “Apner, danab diig attemnab nug am nid bau inam mameg beum daatte?” awa oɗ mettom. Nug anam awa oɗ mette amu, Apner nug nob ma aum. “O king, na genab bau daattem, genab amubia da amu genab ii doottem,” awa aum. 56 Apner nug anam a, King Saul nug aum. “Anam dayeb amu, na gona amu doye!” awa aum. 57 Saul nug Apner amegppa anam a, Dawit nug Goliat qe mauhe, eɗua uɗie, Apner nug Saul, Dawit anidkkunu omale, gumidya gopiɗ. Apner nug omale gopiɗ am, Dawit nug Goliat ikki amu aɗeɗe gopiɗ. 58 Dawit nug Saul gumitta ukke, Saul nug Dawit oɗ mettom. “Nid bau, na am danab aunnab bekka?” Nug anam a, Dawit nug amegppa aum. “Da am nahip maɗi nid Jesi bekka. Nug am Betlehem danab,” awa aum. |
© 2022, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Wycliffe Bible Translators, Inc.