WƆ̃́ LÀṸ YIÈ ZÍ MÁÀ E À BƐ̃̀Ɛ̃ À KÁA 13 - Wè-dɔ-wè Dɛɛ

Zízɛ̀ a gèe Wálà-kà lɛ́ɛ̀ lo wíì tã́ã̀

¹ Lɛ̀ Zízɛ̀ e kɛ gópìà sálà-ɓò-Wálà-lɛ̀ɛ-kàa wìa, là tòà-píé-mìàa doó-mì a gèe à lɛ̀ɛ, “Tísɛ̀, lɛ̀ gɛ̃̀. Gɛ̀lɛ̀ wà dɔ-pɛ̀ kpàlézɛ̀ kpɛɛ̀ lɛ́ o ké ɓɛ.”

² Zízɛ̀ a gèe à lɛ̀ɛ, “Íì dɔ-pɛ̀ gbùò gbùò o kéa gɛ̃̀? Gɛ̀lɛ̀ doó fèle wá lɛ̀ e kéa mɔ̀, kɛ ó gèe lɛ́ɛ̀ lo tóò wɔ̀ɔ̀á e wɔ̀lɔ̀ mɔ̀. Óò lo o séĩ́-séĩ́ o wíì tã́ã̀.”

Wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ gɛ̃̀ɛ̃ɛ̃̀ wà sã̀-dɔ

³ Lɛ̀ Zízɛ̀ e kɛ yàá tɔ̃̀ũ̀ lɛ́ ò si Ɔ́lè, lɛ́ e kɛ dɔ̀á sálà-ɓò-Wálà-lɛ̀ɛ-kà wɛlɛ líé ɓéĩ́ ɓo gbèĩa mɔ̀ɔ, Pílɛ̀, Zĩ́ĩ̀ ɛ̃́ɛ̃́ Zɔ̃̀ɔ̃́ wà Áã́dùlù o nu à píé o doó lɛ̀ píà. Wa gèe à lɛ̀ɛ,

⁴ “Lúó lɛ́ wɔ̃́ e kéa è lo kɛɛ̀ à káa, gèe ko lɛ̀ɛ. Mɛ́ è lo à zɔ̃̀ɔ̃̀ kélɛ̀ wɔ̃́ e kília séĩ́ lɛ nupìà kɛɛ̀?”

⁵ Zízɛ̀ e gbɛ̃̀ gbaa, áà gèè o lɛ̀ɛ, “Kà ka yɛ́lɛ́ kɛ ka dìè píé yékɛ̀ ká tó mi nɔ́ɔ fé é ka bèkɛ̀ ɓo.

⁶ Mia búnùzɛ̀ óò lo nuù m tɔ́ yí, wáà gèè kélɛ̀ o lɛ́ o m káa. Ɛ́ɛ̃́ óò lo mia búnù-búnùzɛ̀ bèkɛ̀ ɓoò.

⁷ Ká gèlè yé lɛ ka ká kɔ̀ɛ́ɛ, vĩ màá, ɛ̃́ɛ̃́ à yé lɛ ka ká gbèĩa làṹ màáa, yékɛ̀ ka zò é mɛ̀ ka mɔ̀. Ƃii lɛ wɔ̃́ nì e kília mɔ̀ ó kɛ. Kɛɛ wɔ̃́ séĩ́ léĩ́-tópìè wá nɛ́ à ká.

⁸ Wè gbɛɛ̀ gbɛɛ gèe-mìà óò lo gèlè gɔ̃ɔ̀ o kíe ká. Ɛ́ɛ̃́ sɛ́lɛ́ gbɛɛ̀ gbɛɛ lɛ́ɛ̀ lo gèlè dàà e kíe là. Kpóṹ là lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ kã́pìà, áà lò gìè lɛ̀ gbɛɛ̀ gbɛɛ mɔ̀. Lɔ̀ɔ lɛ́ɛ̀ lo dàà. Wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ è lo kɛɛ̀ ɓea gbɛ̃̀-pìè lɛ́ e kília.

⁹ “Ka bɛ̃̀ɛ̃, kà ka zò kɛ ka dìè píé. Ƃii óò lo ka kṹũ̀, wáà lò ka ká dɔ-mìà wɛlɛ mɔ̀. Óò lo ka mɛ̀ɛ̀ Zúù-mìà zì Wálà-kà gbɛɛ̀ gbɛɛ wì. Káà lo dɔɔ̀ gòmɛ́nɛ̀ ɛ̃́ɛ̃́ sɛ́lɛ́ líé-sí-mìà wɛlɛ líé m mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀, tó káà m̀ kélá-wè ɓò o wɛlɛ líé.

¹⁰ Lɛ à mɔ̀ ó wɔ̃́ làṹ yièa gèe nɛ́ lòũ̀ ká sɛ́lɛ́ séĩ́-séĩ́ yí-mìà lɛ̀ɛ bèĩzɛ̀.

¹¹ Yé waà ka kṹ, waà ló ka ká mɛ̀ĩ́-sà ɓo-kà wìa, yékɛ̀ ka lè é dũ wɔ̃́ lɛ́ kà lo à gèeèa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ ká. Kɛɛ yé lúó aà ɓɔɔ, wɔ̃́ nɔ́ɔ fé lɛ́ à nɔɔ̀ è lo kɛɛ̀á ka lɛ̀ɛ, kà gèe. Ƃii wɔ̃́ lɛ́ kà lo à gèeèa, ye wá ka dìè ka wéè ká. Wálà là Gɛ̀ɛ̀ Púlú wéè lɛ́ è lo kɛɛ̀ à káa.

¹² Mia óò lo o lèe-gé vɔ̀ nɔɔ̀ mia lɛ̀ɛ ó o zɛ. Mia ye-dàà nì óò lo wɔ̃́ nɔ́ doóa kɛɛ̀ wà nɔ́ɔ̀ ká. Nɔ́ɔ̀ɓé óò lo o kɔ̀ ɓoò o ye-mìà wì, tó wáà o nɔ̀ mia lɛ̀ɛ, wáà o zɛ̀.

¹³ Ka lɔ̀ lɛ́ɛ̀ lo nyɛɛ̀ mia séĩ́ mɔ̀ m mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀. Kɛɛ mi lɛ́ è lo e zò dɔɔ̀ gágà é ɓɔ à líé-nyɛpìàa, lɛ́ɛ̀ lo laà.

Tɔ̃́ɛ̃́ yé lɛ yɔɔ kpó-kpó ɓoa

¹⁴ “Káà lo ka tɔ̃́ɛ̃́ yé lɛ yɔɔ kpó-kpó ɓoa gɛ̃̀ɛ̃̀ dɔ̀á lɛ̀ lɛ́ lɛ̀ɛ́ bɛ̀i à mɔ̀ é kɛ dɔ̀á yia mɔ̀.” (Mi lɛ́ è wɔ̃́ e kéa lónia, è à yí ma.) “Lúó e kília káa, mia lɛ́ o Zùdíàa, ò wɛ̀lɛ̀ ó ló tɔ̃̀ũ̀ wĩĩ́ píé.

¹⁵ Mi lɛ́ è lo kɛɛ̀ e píé ká là lɛ̀ía, yé aà gbɛ̃̀ tã́ã̀a, yékɛ̀ é wàà e píé kɛ́ì, kɛɛ é là pɔɔ̀ e yía dò nɔ́ɔ fé sí.

¹⁶ Mi lɛ́ lɛ e píé nyɛ́nɛ̀ĩ̀a, yékɛ̀ é ló e píé kɛ́ì là sɔ síì.

¹⁷ É ké nìé. Loà lɛ́ o gí lɛ o mɔ̀ɔò, e bɛ̀i, o yé lɛ́ o nyɔ́ dɔpìà nɛ́ léaò, lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ dóo yéĩ̀zɛ̀ o mɔ̀ lúó e kília ká.

¹⁸ Kà sɛ̀nɛ ɓo, yékɛ̀ wɔ̃́ sùua é kɛ lɛ̀ɛ-yíí-pɛ̃́.

¹⁹ Wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ sùu lɛ́ è lo kɛɛ̀ lúó e kília káa, à lé lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ nyɔ́ɔ̀ɔ kpó-kpó ɓo. É kã́ lúó lɛ́ Wálà e kpóṹ là kɛá bèĩzɛ̀ɛ mɔ̀, é ló é ɓɔá pɛ́nɛɛ mɔ̀ɔ, wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ sùu e kília, lɛ̀ɛ́ ɓɔ do mia mɔ̀. Ɛ́ɛ̃́ yé aà kɛ kília, mia òó ló wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ sùua gɛ̃̀ɛ̃̀ gbaa.

²⁰ È kɛ̀á kɔa Dàa-mì lɛ̀ɛ́ gbaa lúóa là ɓoa, mi dò nɔ́ɔ fé lɛ̀ɛ́ gɔ̃̀ laà. Kɛɛ mia lɛ́ e o sía mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, a mɔ́ɔ̀ lúóa là ɓo.

²¹ “Lúó e kília káa, yé mi dò aà gèe ka lɛ̀ɛ, ‘Kà lɛ̀ gɛ̃̀, Kɛ́lɛ̀ìa gɛ̃̀ e ké,’ ɛ̃́ɛ̃́ aà gèe, ‘Kà lɛ̀ gɛ̃̀, ye gɛ̃̀ e yía,’ yékɛ̀ ká gɛ̃̀ wánà ká.

²² Mia lɛ́ ò o dìè si Kɛ́lɛ̀ì, ɛ̃́ɛ̃́ o yé ò o dìè si Wálà là dɔ̀-lé-là-mìà, lɛ́ o wá mɔṹ à káa, óò lo kɛɛ̀ ɓe. Óò lo lé-pa-wɔ̃̀ ɛ̃́ɛ̃́ à kpàlézɛ̀ nì kɛɛ̀, kɛ ó mia lɛ́ Wálà aà o sía bèkɛ̀ ɓo, yé bɛ̀i lɛ o mɔ̀ɔ ká.

²³ Kɛɛ ka bɛ̃̀ɛ̃, kà ka zò kɛ ka dìè píé. Ƃii maà wɔ̃́ séĩ́ gèe ka lɛ̀ɛ líé, kɛ ó tĩã́ kɛɛ̀.

Mi Gbe lɛ nupìà

²⁴ “Lúó e kília ká, kɛɛ wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ e kília aà nyɛ tã́ã̀a káa, nyɛ́nɛ́ lɛɛ̀ lo e zì lɛ̀-fɔ̀nɔ-kɔ̀ gíniì, ɛ̃́ɛ̃́ mɛnɛ lɛ̀ɛ́ ló ɓíì gbaa.

²⁵ Sĩ̀ã́ã̀ŋèlè vɔ̀ óò lo kɛɛ̀ gópìà lɛ̀í, wáà kàà tã́ã̀. Ɛ́ɛ̃́ yíkɛ̀ gáàa nì yé o lɛ̀í-kii yí píéa, óò lo wɛ̀lɛ̀ o wɔ̀lɔ̀-mɔ̀ píé.

²⁶ Yé aà kɛ kília, mia óò lo Mi Gbe gɛ̃̀ɛ̃̀, áà nù lɛ̀í-kii yí yíkɛ̀ gáàa kpó-kpó ká, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ̀ fɔ̀nɔɔ̀ɔ yí.

²⁷ Lɛ́ɛ̀ lo Wálà là vɔ-mìà vɔɔ̀ kpóṹ là kɔ̀ pɔ̃́ũ̀ yììsɛ là, kɛɛ ó Wálà là míá aà o sía, pá o kíe mɔ̀. É kã́ nyɛ́nɛ́ wɛ̀lɛ̀-pìè wà à dà-pìè mɔ̀ɔ, míáa óò lo góò o fĩ̀ã̀ lɛ̀ séĩ́ mɔ̀.

Féè-yìlì e pɛ zɔ̃̀ɔ̃̀ mia lɛ̀ɛ

²⁸ “Tó féè-yìlì é pɛ zɔ̃̀ɔ̃̀ ka lɛ̀ɛ. Yé à kɔ̀ mɔ̀ aà kɛ lɔ́ɔ́-lɔ̀ɔ̀, áà e dèĩ̀a, káà à yí dɔ kélɛ̀ lɛ̀ɛ-yíí-pɛ̃́ lɛ nupìà kɔ̀ɛ́.

²⁹ Zí nɔ́ doóa káa, yé kaà wɔ̃́ nì e kéa gɛ̃̀ kɛpìàa, káà lo à yí dɔɔ̀ kélɛ̀ lúóa aà ɓɔ ka ká kɔ̀ɛ́ nɔ́ fɔ̃̀nyɔ̀ɔ̀ le.

³⁰ Wánà-wɔ̃́ lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Míá o ɓe yà kɔa ɓoa yía, o séĩ́ o gaà lɛ̀ɛ́ ló kɛɛ̀ à ká, kɛɛ wɔ̃́ nì e kéa séĩ́ é tĩã́ kɛɛ̀.

³¹ Lɛ̀í wà tã́ã̀ zèe o nyɛ-pɛ̀ ká. Kɛɛ m lé-wè lɛ̀ɛ́ ló nyɛɛ̀.

Mi gbɛɛ lɛ̀ɛ́ lúóa dɔ

³² “Kɛɛ mi nɔ́ɔ fé lɛ̀ɛ́ lúó ɛ̃́ɛ̃́ lɛ̀-kpɛ̀iì è lo nuù kília dɔ. Wálà là vɔ-mìà lɛ́ o lɛ̀ía, ɛ̃́ɛ̃́ ma à Gbe, é kɛ bɛ̃̀ɛ̃ ko káa, kòó à dɔ. M Dàa doó lɛ́ nɔ́ è à dɔɔ.

³³ Kà ka yɛ́lɛ́ kɛ ka dìè píé, ɛ̃́ɛ̃́ kà yà ka nyìɛ́. Ƃii kàá lúó lɛ́ è lo nuùa ɓɔ-lùò dɔ.

³⁴ Lɛ kélɛ̀ gɔ̃ lɛ́ è lo táápìàa, lɛ́ ɓe. Yé aà kɛ lópìàa, lɛ́ɛ̀ là pɛ séĩ́ si, a dɔ̀ kɛ là yɛɓo-kɛ-mìà kɛ̀lɛ̀. E yɛɓoa nɔ o lɛ̀ɛ o tɔ̀ là doò do. Tó a gèe nyìɛ-kɛ̀-ká-lé-mɔ̀-mì lɛ̀ɛ, ‘I yɛ́lɛ́ kɛ lɛ̀ɛ mɔ̀.’

³⁵ Yé lɛ kília, kà ka yɛ́lɛ́ kɛ ka dìè píé. Ƃii lúó lɛ́ káa dàa-mì è lo nuù à káa, kàá à dɔ. É kɛ̀á lɛ nyɛ́ŋɛ̀ĩpíé káò, bĩ́míà zèí káò, ɛ̃́ɛ̃́ tɔ̀ɔ̀ wéè káò, e bɛ̀i làapíé káa, kàá à yí dɔ.

³⁶ É ɓɔ̀á ka pùtí káa, yékɛ̀ é ka gɛ̃̀ yi bà.

³⁷ Wɔ̃́ lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ, ḿm̀ gèe nɔ́ mia séĩ́ lɛ̀ɛ kíli. Kà ka yɛ́lɛ́ kɛ ka dìè píé.”