Máfìù 25 - Wè-dɔ-wè Dɛɛ

Pĩ̀ã̀ lɛ́ à gbɛ̃̀ɛ̃̀ lɛ loà nɛ̀ĩ́ vũ̀ doó mɔ̀ɔ

¹ “Lúó e kília káa, Wálà lɛ́ e lɛ̀ía zì tò‐mia‐là lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ lɛ̀ loà nɛ̀ĩ́ vũ̀ doó, lɛ́ o wà nábò sí, wáà lò dɔɔ̀á lee‐sí‐gɔ̃̀ gɛ̀nɛ̀ɛ lɛ́ ɓe.

² O sɔ́ɔ́li o kɛ bè zɛ̀. O sɔ́ɔ́li‐mìàa bɛ̃̀ɛ̃ o kɛ gíkã́ã̀a zɛ̀.

³ O bè zɛ̀ɛ o ló wà nábò ká. Kɛɛ òó gbaa ló nyɔ́nɔ́ lɛ́ ò gbɛ̃̀ à yía lé gbú gbɛɛ ká.

⁴ Kɛɛ mia sɔ́ɔ́li‐mìà lɛ́ o gíkã́ã̀ e kɛáa, o nyɔ́nɔ́ kpòò dò kpɔ́ píé wà nábòa mɔ̀, o ló à ká.

⁵ Lee‐sí‐gɔ̃̀ɔ lɛ̀ɛ́ gbaa nu pɛ́lɛ̀. Loà nɛ̀ĩ́a o gbɛ̃̀ gbaa, wáà yi zɛ̀ o wũ ká, ɛ̃́ɛ̃́ yi e die gbaa o ká.

⁶ “Kɛɛ lɛ̀ bĩ́míà zèí e kɛɛ, mia gbɛ́ɛ́‐wè e dɔ weeá kélɛ̀, ‘Lee‐sí‐gɔ̃̀ɔ gɛ̃̀ è nu ɓe. Kà nu dɔ à gɛ̀nɛ̀.’

⁷ Loà nɛ̀ĩ́ vũ̀ doóa, o vùò. O wà nábòa pɛ̀ kɛ.

⁸ Lɛ̀ e kɛ kília, o bè zɛ̀ɛ o à gèe mia gíkã́ã̀a zɛ̀ɛ lɛ̀ɛ, ‘Kà kà nyɔ́nɔ́ɔ dò nɔ ko lɛ̀ɛ. Kò nábòa lɛ númípìà.’

⁹ Loà nɛ̀ĩ́ gíkã́ã̀a zɛ̀ɛ wa gèe, ‘Gbàaò. Ye wá kpã́‐kpã̀ kɔ̀à ɓi nì kɔa wɛ̃́ĩ̀. Kà lo nyɔ́nɔ́ lɔ̀ɔ̀‐dɔ‐mìà píé, ká ka zì lɔ́.’

¹⁰ Lɛ̀ e kɛ kília, loà nɛ̀ĩ́ o kília o ló nyɔ́nɔ́ lɔ́ɔ̀ gbaa. Lɛ̀ o lóò e kɛá gbaa, lee‐sí‐gɔ̃̀ɔ e ɓɔ gbaa. Loà nɛ̀ĩ́ sɔ́ɔ́li lɛ́ o pɛ̀ kɛɛ̀ e kɛáa, wà ye nì o ló gbaa kɛ́ì lee‐sí‐kpìlìa là. Káa lé taà e kɛá gbaa.

¹¹ “Yé e kɛ kília, loà nɛ̀ĩ́ yé o gó lóòa, o nu gbaa. O gbɛ́ɛ́ weeá kélɛ̀, ‘Ko dàa‐mì, ko dàa‐mì, ì ká lé ɓo ko lɛ̀ɛ.’

¹² Kɛɛ a gèe o lɛ̀ɛ kélɛ̀, ‘Wánà‐wɔ̃̀ lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. M̀ḿ ka dɔ.’

¹³ “À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, kà ka yɛ́lɛ́ kɛ ka dìè píé, ɓii kàá lúó wà lɛ̀‐kpɛ̀iì ɓɛ dɔ.

Pĩ̀ã̀ lɛ́ à gbɛ̃̀ɛ̃̀ lɛ yɛɓo‐kɛ‐mìà yààka mɔ̀ɔ

¹⁴ “Lɛ́ɛ̀ lo zeĩ́ kɛɛ̀ lɛ̀ gɔ̃ lɛ́ a naa é ló táá mɔ̀ɔ lɛ́ ɓe. E là yɛɓo‐kɛ‐mìà súo kɛ. E là pɔɔ̀ séĩ́ kpɔ́ o kɔ̀ là.

¹⁵ E pɛ lɛ́ è bɛ̀i o mɔ̀ɔ nɔ o lɛ̀ɛ doó doó. E dálà wáá sɔ́ɔ́li nɔ mi doó lɛ̀ɛ. E à wáá pèèlɛ nɔ mi doó‐mì bɛ̃̀ɛ̃ lɛ̀ɛ. Zéniía, e à wáá doó nɔ mi yéa bɛ̃̀ɛ̃ lɛ̀ɛ. Lɛ̀ e kɛ kília, e là ló ɓo táá e kília mɔ̀.

¹⁶ Yɛɓo‐kɛ‐mì yé e dálà wáá sɔ́ɔ́li sɔ̀lɔ̀ ɓoa, e ló e yɛɓo kɛá, à là e kpɔ́ dálà wáá sɔ́ɔ́li ká zeĩ́.

¹⁷ Zi nɔ́ doóa káa, yɛɓo‐kɛ‐mì yé e dálà wáá pèèlɛ nɔ à lɛ̀ɛ, e dálà wáá pèèlɛ sɔ̀lɔ̀ ɓoá zeĩ́.

¹⁸ Kɛɛ yɛɓo‐kɛ‐mì yé o dálà wáá doó nɔ à lɛ̀ɛ, e ló, e gùlù fòo, e e dàa‐mì là pɛlèea bĩ̀ĩ̀ yi.

¹⁹ “Yé lúó búnùzɛ̀ e diea, yɛɓo‐kɛ‐mìàa o dàa‐mì e nu zeĩ́, e gbɛ̃̀ áà wɔ̃́ yí nàà là yɛɓo‐kɛ‐mìàa gbĩ mɔ̀.

²⁰ Yɛɓo‐kɛ‐mì yé o dálà wáá sɔ́ɔ́li nɔ à lɛ̀ɛ, e wàà kɛ́ì, e dálà wáá sɔ́ɔ́li gbɛɛ lɛ́ a sɔ̀lɔ̀ ɓoa nɔ. A gèe, ‘M dàa‐mì, i dálà wáá sɔ́ɔ́li nɔ m lɛ̀ɛ. Lɛ̀ gɛ̃̀, dálà wáá sɔ́ɔ́li yé maà gɛ̃̀ à mɔ̀ɔ, gɛ̃̀ e ké.’

²¹ À dàa‐mì a gèe à lɛ̀ɛ, ‘Ƃa kɛ sɛ̀, i yɛɓo‐kɛ‐mì yiè zò‐dɔ̀à‐mɔ̀ zɛ̀ ká. Ƃaà kɛ zò‐dɔ̀à‐mɔ̀ zɛ̀ wɔ̃́ nyɔ̀nɔ́ yí. À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, ḿm̀ lo wɔ̃́ gbùò kpɔ́ɔ̀ i kɔ̀ là. Ì bà nu ɓo, kó géli kɛ.’

²² Lɛ̀ e kɛ kília, yɛɓo‐kɛ‐mì yé o dálà wáá pèèlɛ nɔ à lɛ̀ɛ, e wàà kɛ́ì, áà gèè, ‘M dàa‐mì, i dálà wáá pèèlɛ nɔ m lɛ̀ɛ. Lɛ̀ gɛ̃̀, dálà wáá pèèlɛ yé maà gɛ̃̀ à mɔ̀ɔ, gɛ̃̀ e ké.’

²³ À dàa‐mì a gèe à lɛ̀ɛ, ‘Ƃa kɛ sɛ̀, i yɛɓo‐kɛ‐mì yiè zò‐dɔ̀à‐mɔ̀ zɛ̀ ká. Ƃaà kɛ zò‐dɔ̀à‐mɔ̀ zɛ̀ wɔ̃́ nyɔ̀nɔ́ yí. À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, ḿm̀ lo wɔ̃́ gbùò kpɔ́ɔ̀ i kɔ̀ là. Ì ɓà nu ɓo kó géli kɛ.’

²⁴ Lɛ̀ e kɛ kília, yɛɓo‐kɛ‐mì yé o dálà wáá doó nɔ à lɛ̀ɛ, e wàà kɛ́ì, áà gèè, ‘M dàa‐mì, ḿm̀ i kɛ̀ gɔ̃ gágà ká wɔ̃̀ yí dɔ. Íì pɛ ɓɛɛ ɓo lɛ̀ lɛ́ ìí gbaa pɛ taa yía mɔ̀. Ɛ́ɛ̃́ lɛ̀ lɛ́ ìí gbaa pɛ pɛ̃̀ɛ̃̀ yia, íì pɛ ɓo e yìlì wĩĩ́ yi.

²⁵ Túó e kɛ m kɛpìà. À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, ma mɔ́ɔ̀ ló ɓo, m ɓà pɛlèea bĩ̀ĩ̀ gìè. Pɛ lɛ́ e ɓà pɛ káa, gɛ̃̀ e ké.’

²⁶ À dàa‐mì a gèe à lɛ̀ɛ kélɛ̀, ‘I yɛɓo‐kɛ‐mì yɔɔ ɛ̃́ɛ̃́ fíàa ká. Íì à yí dɔ kélɛ̀ ḿm̀ pɛ ɓo lɛ̀ lɛ́ m̀ḿ gbaa pɛ taa yía mɔ̀, tó máà pɛ ɓò e yìlì wĩĩ́ lɛ̀ lɛ́ m̀ḿ gbaa pɛ pɛ̃̀ɛ̃̀ yia mɔ̀ kàáà?

²⁷ Yé mɔṹ lɛ kília, ɓáá lóò m̀ pɛlèea ká, tó ɓa nɔ pɛlèe kpɔ̀‐tã́ã̀‐mìà lɛ̀ɛ ó kpɔ́lɔ̀ bɛ̀i, kɛɛ yé maà nua, kɛ ḿ m̀ pɛlèea wà e kpɔ̀‐à‐mɔ̀ gɛ̃̀.

²⁸ Kà pɛlèea kṹ à kɛ̀lɛ̀, ká nɔ mi lɛ́ dálà wáá vũ̀ doó lɛ à kɛ̀lɛ̀ɛ lɛ̀ɛ.

²⁹ Ƃii mi séĩ́ lɛ́ pɛ laa kɛ̀lɛ̀ɛ, óò lo nɔ́ à dò nɔɔ̀ à lɛ̀ɛ tĩã́, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ à kɛ̀lɛ̀ gbùò. Kɛɛ mi lɛ́ pɛ gbɛɛ wá à kɛ̀lɛ̀ɛ, é kɛ bɛ̃̀ɛ̃ à nyɔ̀nɔ́ lɛ́ e à kɛ̀lɛ̀ɛ káa, óò lo à kṹũ̀ à kɛ̀lɛ̀.

³⁰ Kɛɛ kà yɛɓo‐kɛ‐mì yé pɛ‐kṹ wá à yí e kéa kṹ, ká dùò pɛ́lɛ̀ zèí bĩ́ tii bà. Lɛ́ɛ̀ lo gbóó ɓoò, tó áà e sɔ̃́ɔ̃́ là ɓèlè yi.’

Mɛ̀ĩ́‐sà dɔ̀‐mia‐mɔ̀ líé‐nyɛ‐mɔ̀

³¹ “Yé Mi Gbe aà nu e zì lɛ̀‐fɔ̀nɔɔ̀ɔ yí, wà Wálà là vɔ‐mìà séĩ́ nì káa, lɛ́ɛ̀ lo yàà là dɔ‐táŋáná kpànazɛ̀ ɓɛ là.

³² Yé aà kɛ kília, sɛ́lɛ́ séĩ́ yí‐mìà páà lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀á à wɛlɛ mɔ̀. Ɛ́ɛ̃́ lɛ́ɛ̀ lo o yí gìnì, tó o kù e kɛ pèèlɛ, lɛ̀ zí nyìɛ‐kɛ̀‐ɓáá‐mɔ̀‐mì è ɓáá ɓoá ɓò vɔ̀ bàa lɛ́ ɓe.

³³ Lɛ́ɛ̀ lo ɓáá vɔ̀ kɛɛ̀ o ló à kɔ̀ yiè là, tó ɓò vɔ̀ bɛ̃̀ɛ̃ e o kɛ o ló à kɔ̀ gbiè là.

³⁴ Tó mia Líé‐sí‐mìa a gèe o yé o à kɔ̀ yiè yía lɛ̀ɛ kélɛ̀, ‘Míá ka ké, lɛ́ m Dàa aà lúà kpɔ́ ka mɔ̀ɔ, kà nu. Kà nu kɛɛ lɛ̀ lɛ́ Wálà tóò lɛ mia là yia é kɛ kà pɛ ká. À pɛ̀ kɛɛ̀ aà kɛá ka lɛ̀ɛ mɔ́ pɛ́lɛ̀ kpóṹ là gã̀ gbɛ̃̀pìà.

³⁵ Lɔ̀ɔ e kɛ m kɛpìà, kɛɛ ka m gba léɓèlè ká. Yíí‐mi‐lɔ̀ e kɛ m kɛpìà, kɛɛ ka yíí nɔ m lɛ̀ɛ ma mi. M kɛ lɔ̀ɔ̀‐mi ká. Kɛɛ ka m wɔ̀lɔ̀ kpɔ́.

³⁶ Sɔ lɛ̀ɛ́ gbaa kɛ m mɔ̀. Kɛɛ ka sɔ dà m mɔ̀. M kɛ kɔ̃́ṹ‐kɔ̃̀ũ̀, kɛɛ ka ka yɛ́lɛ́ kɛ m píé. M kɛ bĩ́‐kɛ̀ì, tó káà ɓɔ̀ m píé.’

³⁷ Yé aà kɛ kília, mia lɛ́ o kpeĩa, óò lo à là nìɛ̀ weeá kélɛ̀, ‘Ko Dàa‐mì, mɛ́ɛ pɛ̃́ lɛ́ ko i gɛ̃̀ lɔ̀ɔ zɛ̀, lɛ́ ko léɓèlè nɔ i lɛ̀ɛ? Ɛ́ɛ̃́ mɛ́ɛ pɛ̃́ lɛ́ ko i gɛ̃̀, yíí‐mi‐lɔ̀ áà i kɛ̀, lɛ́ ko yíí nɔ i lɛ̀ɛ?

³⁸ E bɛ̀i, mɛ́ɛ pɛ̃́ lɛ́ ko i gɛ̃̀ lɔ̀ɔ̀‐mi ká, lɛ́ ko wɔ̀lɔ̀ nɔ i lɛ̀ɛ ɓɛ? Ɛ́ɛ̃́ zeĩ́ lɛ́ ko i gɛ̃̀ sɔ wá i mɔ̀, lɛ́ ko sɔ dà i mɔ̀?

³⁹ Mɛ́ɛ pɛ̃́ lɛ́ ko i gɛ̃̀ kɔ̃́ṹ‐kɔ̃̀ũ̀, ɛ̃́ɛ̃́ bĩ́‐kɛ̀ì, lɛ́ ko ɓɔ i píé?’

⁴⁰ Yé aà kɛ kília, mia Líé‐sí‐mìa lɛ́ɛ̀ lo à gèeè o lɛ̀ɛ, ‘Wánà‐wɔ̃̀ lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Yé bɛ̃̀ɛ̃ kaà wɔ̃́ nì e kéa dò kɛ do mi lɛ́ lɛ fĩ́ĩ́‐nyɛ zɛ̀ m lèe‐gé vɔ̀ o kéa bàa lɛ̀ɛ, kɛɛ ɓaà kɛ m lɛ̀ɛ.’

⁴¹ “Yé aà kɛ kília, lɛ́ɛ̀ lo à gèeè mia lɛ́ o à kɔ̀ gbiè yía lɛ̀ɛ, ‘Mia lɛ́ Wálà là náá lɛ ka mɔ̀ɔ, kà gó dɔ̀á m là. Kà lo tíé lɛ́ e ɓe tòá kíli ká, lɛ́ waà à pɛ̀ kɛ Dɛ́ɓò wà là vɔ‐mìà lɛ̀ɛ yí.

⁴² Lɔ̀ɔ e kɛ m kɛpìà, kɛɛ kàá gbaa léɓèlè nɔ m lɛ̀ɛ, tó yíí‐mi‐lɔ̀ áà m kɛ̀, kɛɛ kàá gbaa yíí nɔ m lɛ̀ɛ.

⁴³ M kɛ lɔ̀ɔ̀‐mi ká, kɛɛ kàá gbaa wɔ̀lɔ̀ nɔ m lɛ̀ɛ. Sɔ lɛ̀ɛ́ gbaa kɛ m mɔ̀, kɛɛ kàá gbaa sɔ dà m mɔ̀, tó yáá áà m kɛ̀, ɛ̃́ɛ̃́ m kɛ bĩ́‐kɛ̀ì, kɛɛ kàá gbaa ka yɛ́lɛ́ kɛ m píé.’

⁴⁴ Yé aà kɛ kília, óò lo à wéè yí zṹũ̀ weeá kélɛ̀, ‘Ko Dàa‐mì, mɛ́ɛ pɛ̃́ lɛ́ ko i gɛ̃̀ lɔ̀ɔ zɛ̀, tó yíí‐mi‐lɔ̀ áà i kɛ̀, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ́ ko i gɛ̃̀ lɔ̀ɔ̀‐mi ká, e bɛ̀i, lɛ́ ko i gɛ̃̀ sɔ wá i mɔ̀, ɛ̃́ɛ̃́ yáá zɛ̀, e bɛ̀i, ko i gɛ̃̀ bĩ́‐kɛ̀ì, lɛ́ kòó gbaa gbũ i mɔ̀?’

⁴⁵ Yé aà kɛ kília, mia Líé‐sí‐mìa lɛ́ɛ̀ lo à gèeè o lɛ̀ɛ kélɛ̀, ‘Wánà‐wɔ̃̀ lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Lɛ̀ lɛ́ kàá gbaa gbũ mia fĩ́ĩ́‐nyɛ zɛ̀ o kéa dò mɔ̀ɔ, kɛɛ kàá gbaa gbũ m mɔ̀.’

⁴⁶ Mia sùu o kéa, óò lo o vɔɔ̀ tòá kíli wɔ̃́ nyɔ́ɔ̀ɔ gɛ̃̀pìà, tó mia kpeĩa bɛ̃̀ɛ̃, wáà lò lɛ̀ lɛ́ kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́‐wɔ́lɔ́ lɛ yía mɔ̀.”