Zɔ̃̀ɔ̃́ 6 - Wè-dɔ-wè Dɛɛ

Zízɛ̀ e ɓèlè-pɛ̀ nɔ mia wáá sɔ́ɔ́li lɛ̀ɛ

¹ Lɛ̀ e kɛ kília, Zízɛ̀ e ló Gálàlíì Yíí-pṹã́ mɛ̀ĩ́. (Yíí-pṹã́a tɔ́ dò lɛ́ Tàbílèà.)

² Mia kù gbùò zɛ̀ o tó à píé, ɓii waà lé-pa-wɔ̃̀, lɛ́ e kélɛ̀ mia kɔ̃́ṹ-kɔ̃̀ũ̀ kɛ̀ wáà làa, gɛ̃̀ áà kɛ̀.

³ Zízɛ̀ e ló tɔ̃̀ũ̀ dò wĩĩ́. Wà là tòà-píé-mìà o yà tã́ã̀ yi.

⁴ Zúù-mìà zì Dìè-mia-là Kpílìa lúó e kɛ ɓɔpìà kɔ̀ɛ́.

⁵ Zízɛ̀ e lɛ̀ gɛ̃̀. Lɛ̀ a gɛ̃̀ɛ, e mia kù gbùò zɛ̀ɛ gɛ̃̀ wáà nù à píé. À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, a gèe Félè lɛ̀ɛ, “Mɛ́ɛ lɛ́ kò bɛ̀i léɓèlè lɔ́ɔ̀ yi, kɛ kó míá o kéa lé naa à ká?”

⁶ Zízɛ̀ a gèe kíli, kɛ é Félè yí dã́, ɓii Zízɛ̀ e wɔ̃́ lɛ́ à dìè e kɛ nupìà à kɛɛ̀ɛ dɔ.

⁷ Félè a là nìɛ̀ kélɛ̀, “Lúó wũ pèèlɛ yɛ̀ɓo pɛ̀lèe lɛ̀ɛ́ bɛ̀i léɓèlè lɔ́ɔ̀ bɛ̃̀ɛ̃ o lɛ̀ɛ, kɛ mi doó zì é kɛ vɔ̀ mà zɛ̀.”

⁸ Zízɛ̀ là tòà-píé-mìà doó-mì lɛ́ ò si Áã́dùlù, lɛ́ e kɛ Sáímɔ̀ Pílɛ̀ lèe-gé káa, a gèe zeĩ́,

⁹ “Gɔ̃-nɛ̀fú dò lɛ zèea, belè lɛ́ ò kɛ̀ báálè-ɓù káa, kpo sɔ́ɔ́li laa kɛ̀lɛ̀, é kpɔ́ kpã̀ã́ pèèlɛ mɔ̀. Kɛɛ lɛ vɔ̀ mɛɛ ká mia kù gbùò zɛ̀ sùua wɛ̃́ĩ̀?”

¹⁰ Zízɛ̀ a gèe kélɛ̀, “Ì à kɛ míáa ó yà tã́ã̀.” Sùu ɓɔɔ̀ e kɛá lɛ̀ e kília mɔ̀ gbùò. Lɛ̀ e kɛ kília, mia séĩ́ o yà tã́ã̀. Gɔ̃à vɔ̀ o kɛ lèĩ wáá sɔ́ɔ́li.

¹¹ Zízɛ̀ e belèa sí, e Wálà zúo ɓo, e belèa yí gìnì míá o kɛ yàá yia mɔ̀. E wɔ̃́ nɔ́ doóa kɛ kpã̀ã́a ká. O séĩ́-séĩ́ o à yé lɛ́ è bɛ̀i o mɔ̀ɔ gɛ̃̀.

¹² Lɛ̀ o séĩ́-séĩ́ o gí e dɔɔ, a gèe là tòà-píé-mìà lɛ̀ɛ, “Kà à kpuú-kpuú yé e tóa wɔ́ɔ́, yékɛ̀ kɔ́á à pɔ̀nɔ́ fèle dà tã́ã̀.”

¹³ Lɛ̀ e kɛ kília, o à séĩ́ wɔ́ɔ́. Belè-kpo sɔ́ɔ́li lɛ́ míáa wa ɓèlèa, kpuú-kpuú lɛ́ e tóa, e ɓɛ̀lɛ̀-kolo-kɔ̃̀ɛ̃̀ vũ̀ doó wɛ́lɛ́ pèèlɛ pa.

¹⁴ Lɛ̀ míáa o lé-pa-wɔ̃̀ lɛ́ Zízɛ̀ aà kɛɛ gɛ̃̀ɛ, wa gèe, “Wánà kpó-kpó káa, dɔ̀-Wálà-lé-là-mì lɛ́ laa mɔ̀ é nu kpóṹ là zèea, lɛ́ e kéa.”

¹⁵ Zízɛ̀ a yí dɔ kélɛ̀ míáa o nupìà nuù à kṹũ̀, ó à kɛ é kɛ sɛ́lɛ́ líé-sí-mì ká gana ká. A mɔ́ɔ̀ ló ɓo tɔ̃̀ũ̀ dò wĩĩ́ e doó ká.

Zízɛ̀ e táá yíí là

¹⁶ Lɛ̀ nyɛ́ŋɛ̀ĩpíé e kɛɛ, là tòà-píé-mìà o ló yíí pṹã́a sɔ́nɔ́.

¹⁷ O yà gɔ́ɔ́ɔ yí, o gbɛ̃̀ gbaa wáà yíí pṹã́a kã̀, wáà lò Kàpɛ́nìɛ̀ gbĩ mɔ̀. Bĩ́ e o kṹ gbaa. Lɛ̀ e kɛ kília, kɛ Zízɛ̀ lɛ̀ɛ́ nu nɛ́ o píé.

¹⁸ Lɛ̀ e kɛ nɔ́ kília, fã̀ã̀ áà dìè mɛ́ gágà zɛ̀, áà kɛ̀ tó yíía áà vĩ́ ɓò.

¹⁹ Lɛ̀ tòà-píé-mìàa o kɛ gɔ́ɔ́ɔ wòũ-pìà, lɛ̀ lɛ́ o ló vɔ̀ máà yààka, ɛ̃́ɛ̃́ yììsɛ ká yíía zèía, o Zízɛ̀ gɛ̃̀ áà tàà yíía là, áà nù gɔ́ɔ́ɔ ká kɔ̀ɛ́. Túó kpó-kpó e kɛ o là.

²⁰ Zízɛ̀ a gèe o lɛ̀ɛ, “Ma lɛ́ m̀ nua. Yékɛ̀ ká túó.”

²¹ O gé liì e kɛá kɛ ó ló à ká gɔ́ɔ́ɔ yí. Lɛ̀ e kɛ nɔ́ kília, gɔ́ɔ́ɔ e ɓɔ gbaa kpóṹ lɛ́ e kɛ lópìà à mɔ̀ɔ mɔ̀.

Mia o Zízɛ̀ naa

²² À lɛ̀ kpɛ̀iì gbɛɛ káa, mia kù lɛ́ o tóò e kɛá yíía mɛ̀ĩ́a, gɔɔ doó lɛ́ nɔ́ wa gɛ̃̀ yia. Wa yí dɔ kélɛ̀ Zízɛ̀ wà là tòà-píé-mìà òó gbaa yà gɔɔ doó yí. Wa yí dɔ kélɛ̀ tòà-píé-mìàa dòló lɛ́ o lóa.

²³ Gɔɔ nì lɛ́ ò go Tàbílìàa o nu gbaa lɛ̀ lɛ́ ko Dàa-mì e Wálà zúo ɓo yí, lɛ́ míáa o belè ɓèlè yia ká kɔ̀ɛ́.

²⁴ Lɛ̀ lɛ́ mia kùa wa gɛ̃̀ gbaa kélɛ̀ Zízɛ̀ ɛ̃́ɛ̃́ là tòà-píé-mìàa o dò nɔ́ɔ fé wá gbaa yía, o yà gɔ́ɔ́ɔ yí, wáà lò Kàpɛ́nìɛ̀ à nàá sí.

Zízɛ̀ lɛ kɛ̀ɓe-belè ká

²⁵ Lɛ̀ lɛ́ míáa o Zízɛ̀ gɛ̃̀ yíía mɛ̀ĩ́a, wa gèe à lɛ̀ɛ, “Tísɛ̀, i nu lɛ̀ɛ mɔ̀ mɛ́ɛ pɛ̃́?”

²⁶ Zízɛ̀ a là nìɛ̀ kélɛ̀, “Wánà-wɔ̃̀ kpó-kpó lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Pɛ́ kà mɔ́ɔ̀ m naa ɓoa lɛ́ e kélɛ̀, ka belè ɓèlè, ka gí e dɔ. Lé-pa-wɔ̃̀ lɛ́ ka m gɛ̃̀ máà kɛ̀ɛ, mɔ́ɔ̀ m naa wá kɛ ká ɓo.

²⁷ Yékɛ̀ ká yɛɓo kɛ léɓèlè lɛ́ è sìèa wɛ̃́ĩ̀. Kɛɛ kà yɛɓo kɛ léɓèlè lɛ́ e ɓe teele kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ wɛ̃́ĩ̀. Léɓèlè e kília, Mi Gbe lɛ́ɛ̀ lo à nɔɔ̀ ka lɛ̀ɛ ɓii Wálà lɛ́ e mia Dàa káa, aà e dɔ̀á kɛ à mɔ̀ɔ mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀.”

²⁸ Wa wɛ̃́ĩ́-lɔ̀ɔ kɛ kélɛ̀, “Wɔ̃́ nì sùu kpɛɛ̀ lɛ́ kò bɛ̀i à mɔ̀ kó kɛ, kɛɛ kó Wálà là yɛɓo kɛ?”

²⁹ Zízɛ̀ a là nìɛ̀ weeá kélɛ̀, “Yɛɓo lɛ́ Wálà à nàà ká kɛɛ, gɛ̃̀ e ké. Kà ka zò dɔ mi lɛ́ e à vɔɔ mɔ̀.”

³⁰ Lɛ̀ e kɛ kília, wa gèe Zízɛ̀ lɛ̀ɛ kélɛ̀, “Wɔ̃́ gɔ̃̀á kpɛɛ̀ lɛ́ ì bɛ̀i à mɔ̀ ɓá zɔ̃̀ɔ̃̀ ko lɛ̀ɛ, kɛ kó ko zò dɔ i mɔ̀? Mɛ́ ì lo à kɛɛ̀?

³¹ Ko dàa ye dàà nì o mánà ɓèlè yɛ̀í là. Wálà là kíía a gèe kíli. A gèe kélɛ̀, ‘E belè lɛ́ è go lɛ̀ía nɔ o lɛ̀ɛ ó ɓèlè.’ ”

³² Zízɛ̀ a gèe o lɛ̀ɛ, “Wánà-wɔ̃̀ kpó-kpó lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Pɛ́ Móózè a nɔ ka lɛ̀ɛ, ye wá belè lɛ́ è go lɛ̀ía ká. M Dàa lɛ́ è belè kpó-kpó lɛ́ è go lɛ̀ía nɔ ka lɛ̀ɛ.

³³ Ƃii belè lɛ́ Wálà à nɔɔ, lɛ́ e mi lɛ́ è go lɛ̀í, áà nù tã́ã̀, tó áà kɛ̀ɓe nɔ̀ kpóṹ là lɛ̀ɛ káa.”

³⁴ Wa gèe à lɛ̀ɛ, “Ko dàa-mì, belè e kéa nɔ ko lɛ̀ɛ teele.”

³⁵ Zízɛ̀ a gèe o lɛ̀ɛ, “Ma lɛ́ m kɛ̀ɓe belèa káa. Mí è nu m píéa, lɔ̀ɔ lɛ̀ɛ́ ló à kɛɛ̀. Ɛ́ɛ̃́ mí è e zò dɔ m mɔ̀ɔ, yíí-mi-lɔ̀ lɛ̀ɛ́ ló à kɛɛ̀ gbaa.

³⁶ Kɛɛ maà gèe ka lɛ̀ɛ kélɛ̀, kaà m gɛ̃̀, kɛɛ kàá ka zò dɔ m mɔ̀.

³⁷ Mia séĩ́ lɛ́ m Dàa è o nɔ m lɛ̀ɛ, óò lo nuù m píé. Mi nɔ́ɔ fé lɛ́ è lo nuù m píéa, m̀ḿ ló m wũ ɓoò à wì gbɛɛ ɓo.

³⁸ Ƃii m góò lɛ lɛ̀í, m nuù lɛ tã́ã̀ zèe kɛ ḿ wɔ̃́ lɛ́ è mí e m vɔɔ zò dàa kɛ. Kɛɛ m̀ḿ gbaa nu m dìè-tĩ́ zò-dà-wɔ̃̀ kɛɛ̀.

³⁹ Mí e m vɔɔ, zò-dà-wɔ̃̀ lɛ́ e kélɛ̀, yékɛ̀ ḿ mia séĩ́ lɛ́ aà o nɔ m lɛ̀ɛ, dò nɔ́ɔ fé gíni. Kɛɛ lɛ m mɔ̀ ḿ o séĩ́ o wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀ lúó léĩ́-tó-lùò ká.

⁴⁰ Ƃii pɛ lɛ́ m Dàa à nàà à káa, lɛ́ e kélɛ̀, mia séĩ́ lɛ́ ò à Gbe gɛ̃̀, tó wáà o zò dɔ̀ à mɔ̀ɔ, lɛ o mɔ̀ ó kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ sɔ̀lɔ̀ ɓo. Ɛ́ɛ̃́ ḿm̀ lo o wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀ lúó léĩ́-tó-lùò ká.”

⁴¹ Zúù-mìà o gbɛ̃̀ gbaa, wáà wɔ̃́ gèè lùe ká, ɓii Zízɛ̀ a gèe à ye lɛ́ e belè lɛ́ e gó lɛ̀ía káa.

⁴² Wa gèe, “Ḿ gɔ̃̀, gɔ̃́ e kéa lɛ Zízɛ̀, lɛ́ e Zósɛ̀ gbe káa ká? Kóò à dàa wà à lèe o dɔ. E dɔ kpɛɛ̀ lɛ́ à gèe kélɛ̀ e gó lɛ̀í?”

⁴³ Zízɛ̀ a gèe, “Yékɛ̀ ká lùe ɓo píé.

⁴⁴ Mi gbɛɛ lɛ̀ɛ́ bɛ̀i nuù m píé, yé mia Dàa lɛ́ e m vɔɔ, lɛ̀ɛ́ à gã́ã́ m ká kɔ̀ɛ́ɛ ká. Ɛ́ɛ̃́ ḿm̀ lo à wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀ lúó léĩ́-tó-lùò ká.

⁴⁵ Dɔ̀-Wálà-lé-là-mìà wa bɛ̃̀ɛ̃ weeá kélɛ̀, ‘Wálà lɛ́ è lo pɛ zɔ̃̀ɔ̃̀ mia séĩ́ lɛ̀ɛ.’ Mia séĩ́ lɛ́ ò mia Dàa wéè ma, tó wáà pɛ dã̀ à kɛ̀lɛ̀ɛ, óò nu m píé.

⁴⁶ Ye wá kélɛ̀ mi dò aà mia Dàa gɛ̃̀. Mí è go Wálà píéa, lɛ́ nɔ́ aà mia Dàa gɛ̃̀ɛ.

⁴⁷ Wánà-wɔ̃̀ kpó-kpó lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Mí è e zò dɔ m mɔ̀ɔ, kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ lɛ à kɛ̀lɛ̀.

⁴⁸ Ma lɛ́ m kɛ̀ɓe belèa káa.

⁴⁹ Ka dàa ye dàà nì o mánà ɓèlè yɛ̀í là. Kɛɛ o ga.

⁵⁰ Kɛɛ belè lɛ́ è go lɛ̀í áà nù tã́ã̀a, lɛ́ e belè lɛ́ mi aà ɓèlèa, lɛ̀ɛ́ ló gaàa káa.

⁵¹ Ma lɛ́ m belè ɓéèe lɛ́ e gó lɛ̀ía káa. Yé mi nɔ́ɔ fé aà belè e kéa ɓèlèa, lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ ɓe tòá-kíli ká. Belè lɛ́ m̀ lo à nɔɔ̀ à lɛ̀ɛ, lɛ́ e m nɔ̀ɛ káa. Ḿm̀ à nɔ, kɛɛ kpóṹ-là-mìà ó kɛ ɓe.”

⁵² Wɔ̃́ e kéa a kɛ, Zúù-mìà wáà o kíe kũ̀ kpó-kpó ɓo, wáà gèè kélɛ̀, “Zi sùu kpɛɛ̀ lɛ́ gɔ̃́ e kéa è bɛ̀i e nɔ̀ɛ nɔɔ̀ à ká ko lɛ̀ɛ kó ɓèlè?”

⁵³ Lɛ̀ e kɛ kília, Zízɛ̀ a gèe o lɛ̀ɛ, “Wánà-wɔ̃̀ kpó-kpó lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Yé kàá Mi Gbe nɔ̀ɛ ɓèlè, kɛɛ ká à léà mia, kɛ̀ɓe lɛ̀ɛ́ ló kɛɛ̀ ka yí.

⁵⁴ Mi lɛ́ è lo m nɔ̀ɛ ɓèlè, ɛ̃́ɛ̃́ m léà miìa, kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ lɛ à kɛ̀lɛ̀, ɛ̃́ɛ̃́ ḿm̀ lo à wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀ lúó léĩ́-tó-lùò ká.

⁵⁵ Ƃii m nɔ̀ɛ lɛ léɓèlè kpó-kpó ká. Ɛ́ɛ̃́ m léà lɛ mi-pɛ̀ kpó-kpó ká.

⁵⁶ Mi lɛ́ è lo m nɔ̀ɛ ɓèlè, ɛ̃́ɛ̃́ m léà miìa, kɛɛ à yàlà kṹũ̀ lɛ m yí, ɛ̃́ɛ̃́ ma bɛ̃̀ɛ̃ m zì kṹũ̀ laa yí.

⁵⁷ Mia Dàa ɓéèea lɛ́ e m vɔɔ. Ɛ́ɛ̃́ m ɓe à kolo là zàá. Zi nɔ́ doóa káa, mi lɛ́ è lo m ɓèlèa, lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ ɓe m kolo là.

⁵⁸ Belè lɛ́ e gó lɛ̀ía, lɛ́ ɓɛ. Ye wá kélɛ̀ belè lɛ́ ka dàa ye dàà nì wa ɓèlè, lɛ́ o gaa, lɛ́ ɓe. Mi lɛ́ è lo belè e kéa ɓèlèa, lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ ɓe tòá-kíli ká.”

⁵⁹ Zízɛ̀ e wɔ̃́ nì e kília gèe lɛ̀ lɛ́ e kɛ pɛ zɔ̃̀ɔ̃̀pìà mia lɛ̀ɛ Zúù-mìà zì Wálà-kà wì Kàpɛ́nìɛ̀ɛ ká.

Wéé lɛ́ è kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ nɔɔ

⁶⁰ Là tòà-píé-mìà búnùzɛ̀ o wɔ̃́ lɛ́ Zízɛ̀ a gèea ma. Lɛ̀ e kɛ kília, wa gèe kélɛ̀, “Wɔ̃́ e kéa lɛ dóo wɔ̃́ gágà ká. Dé è bɛ̀i e tóó dɔɔ̀ à mɔ̀?”

⁶¹ Mi gbɛɛ lɛ̀ɛ́ gbaa gèe Zízɛ̀ lɛ̀ɛ, kɛɛ Zízɛ̀ e à yí dɔ kélɛ̀ là tòà-píé-mìà o kɛ wɔ̃́ sùua gèepìà lùe ká. A mɔ́ɔ̀ à gèe ɓo o lɛ̀ɛ kélɛ̀, “Wɔ̃́ e kéa lɛ́ɛ̀ lo à kɛɛ̀ kɛ ká dà ka mɛ̀ĩ́?

⁶² Yé kaà Mi Gbe gɛ̃̀, tó áà lò lɛ̀í lɛ̀ lɛ́ e kɛ yí bèĩzɛ̀ɛ mɔ̀ɔ, zi sùu kpɛɛ̀ lɛ́ ka kpàáà è lo kɛɛ̀á?

⁶³ Gɛ̀ɛ̀ Púlú lɛ́ è kɛ̀ɓe nɔɔ. Mi gbunu ɓɔ̀ɔ lɛ̀ɛ́ bɛ̀i wɔ̃́ nɔ́ɔ fé dò kɛɛ̀. Wéé lɛ́ maà gèe ka lɛ̀ɛ, lɛ Gɛ̀ɛ̀ wà kɛ̀ɓe o ká.

⁶⁴ Kɛɛ é kɛ bɛ̃̀ɛ̃ kília, ka dò kàá ka zò dɔ m mɔ̀.” Zízɛ̀ e mia lɛ́ òó ló o zò dɔɔ̀ à mɔ̀, ɛ̃́ɛ̃́ à yé è lo à lé góòa dɔ wɔ̃́ gã̀-gbɛ̃̀pìà.

⁶⁵ A gèe zeĩ́ kélɛ̀, “Pɛ kpó-kpó lɛ́ e kɛ lɛ́ ma gèe ka lɛ̀ɛ kélɛ̀ mi gbɛɛ lɛ̀ɛ́ bɛ̀i nuù m píé, yé mia Dàa lɛ̀ɛ́ zi kɛ nɛ́ ɓe kɛ á kɛ kília, lɛ́ ɓɛ.”

⁶⁶ Wɔ̃́ e kéa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, là tòà-píé-mìà búnùzɛ̀ o o ko gbɛ̃̀ à mɔ̀, tó wà ye nì òó tàà-kíe-píé kɛ gbaa.

⁶⁷ Lɛ̀ e kɛ kília, Zízɛ̀ a gèe là tòà-píé-mìà vũ̀ doó wɛ́lɛ́ pèèlɛɛ lɛ̀ɛ kélɛ̀, “Ka bɛ̃̀ɛ̃, káà à nàà ká kà ló ɓo nɔ́ kíli?”

⁶⁸ Sáímɔ̀ Pílɛ̀ a là nìɛ̀ weeá kélɛ̀, “Ko Dàa-mì, dé kò lo mɔṹ ló dè ɓoò à píé? Wéé lɛ́ è kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ nɔ mi lɛ̀ɛ, lɛ i kɛ̀lɛ̀.

⁶⁹ Ko zò dɔɔ̀ lɛ i mɔ̀ gbaa. Kóò yí dɔ kélɛ̀ i Mi Púlú lɛ́ è go Wálà píéa ká.”

⁷⁰ Zízɛ̀ a gèe kélɛ̀, “Ḿ gɔ̃̀, m ka vũ̀ doó wɛ́lɛ́ pèèlɛɛ sí? É kɛ bɛ̃̀ɛ̃ kília, ka doó-mì lɛ dɛ́ɓò ká.”

⁷¹ Mí Zízɛ̀ e kɛ là wéé ɓopìàa lɛ́ e kɛ Zúdà, lɛ́ e kɛ Sáímɔ̀ Ɛ̀sɛ̀kélìà gbe káa káa. Yé bɛ̃̀ɛ̃ Zúdà e kɛ tòà-píé-mìà vũ̀ doó wɛ́lɛ́ pèèlɛɛ doó-mì káa, e kɛ lópìà Zízɛ̀ lé góò.