Zɔ̃̀ɔ̃́ 12 - Wè-dɔ-wè Dɛɛ

Lee doó e nyɔ́nɔ́ káá Zízɛ̀ gã̀ là Bɛ́fénì

¹ Lɛ̀ lúó e tó sáláádo kɛ Dìè-mia-là Kpílìa lúó é tĩã́ ɓɔɔ̀ɔ, Zízɛ̀ e ló Bɛ́fénì. E ló gɔ̃ lɛ́ e à wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀, lɛ́ ò si Lázàlɛ̀ɛ pà Bɛ́fénì.

² O léɓèlè pɛ̀ kɛ Zízɛ̀ lɛ̀ɛ yí. Matá e kɛ léɓèlèa yí gìnìpìà, lɛ̀ lɛ́ Lázàlɛ̀ wà Zízɛ̀ nì o yàaà e kɛá téɓò mɔ̀ɔ ká.

³ Lɛ̀ e kɛ kília, Melé e tààlà nyɔ́nɔ́ lɛ́ ò si náàa, kpòò doó sí. Nyɔ́nɔ́ e kília e kɛ náà dòló ká. E kɛ nyɔ́nɔ́ sɔ̃̀ɔ̃́ gbùò zɛ̀ ká. E à káá Zízɛ̀ gã̀ là, ɛ̃́ɛ̃́ e à sòló zeĩ́ e wĩĩ́-wũ̀ã̀-kɛ̀ì ká. Nyɔ́nɔ́ e kília gĩĩ e mɔ́nɔ́ káa wì lɛ̀ séĩ́ mɔ̀.

⁴ Zízɛ̀ là tòà-píé-mìàa yé ò si Zúdà Ɛ̀sɛ̀kélìà, lɛ́ e kɛ lópìà Zízɛ̀ lé góòa, a gèe kélɛ̀,

⁵ “Mɛ́ e kɛ lɛ́ òó gbaa nyɔ́nɔ́ sùua sí, kɛ ó lɔ̀ɔ̀ dɔ lúó wũ yààka yɛ̀ɓo pɛ̀lèe mɔ̀ kɛ ó nɔ mia lɛ́ pɛ wá o kɛ̀lɛ̀ɛ lɛ̀ɛ ɓɛ?”

⁶ A gèe kíli, ɓii e kɛ kã̀ã-mì káa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀. Ye wá kélɛ̀ mia lɛ́ pɛ wá o kɛ̀lɛ̀ɛ kpàà kɛ̀ à mɔ̀ ká. E kɛ pɛlèe vũ-mì ká. E kɛ à dò sípìà à píé.

⁷ Kɛɛ Zízɛ̀ a gèe kélɛ̀, “Kà kã́ à lɛ̀ɛ. Kà tó é pɛ lɛ́ lɛ à kɛ̀lɛ̀ɛ yàlà bɛ̀i m bĩ̀ĩ̀-lùò wɛ̃́ĩ̀.

⁸ Mia lɛ́ pɛ wá o kɛ̀lɛ̀ɛ, óò lo kɛɛ̀ ka píé zèe teele. Kɛɛ m̀ḿ ló kɛɛ̀ ka píé zèe teele.”

Wa yà o gé kɛ ó Lázàlɛ̀ zɛ

⁹ Zúù-mìà kù gbùò zɛ̀ wa ma kélɛ̀ Zízɛ̀ lɛ Bɛ́fénì. Lɛ̀ e kɛ kília, o ló yi. Òó gbaa ló Zízɛ̀ doó gɛ̃̀ wɛ̃́ĩ̀. Kɛɛ o ló kɛɛ ó Lázàlɛ̀ wɛ̀lɛ̀-ga-kɛ̀lɛ̀ zɛ̀ gɛ̃̀.

¹⁰ Lɛ̀ e kɛ kília, sálà-ɓò-Wálà-mɔ̀-mìà kpànazɛ̀ɛ, o à yà o gé ó Lázàlɛ̀ zɛ nɔ́ kíli.

¹¹ Ƃii Lázàlɛ̀ e kília mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, Zúù-mìà búnùzɛ̀ o nìɛ̀ gbaa, wáà o zò dɔ̀ Zízɛ̀ mɔ̀.

Zízɛ̀ e dà Zùlúsàlɛ̀-pɛlɛí géli wà kpɛ̀ɛ ká

¹² À lɛ̀-kpɛ̀iì gbɛɛ káa, mia kù gbùò zɛ̀ lɛ́ o nuù e kɛá Kpílìa làa, wa ma kélɛ̀ Zízɛ̀ lɛ nupìà Zùlúsàlɛ̀.

¹³ Wa mɔ́ɔ̀ tóṹ lɛ́ɛ́ sí ɓo, wáà lò dɔ̀á sí à gɛ̀nɛ̀. O kɛ gbɛ́ɛ́pìà weeá kélɛ̀, “I sɛ́nɛ́ò. Lúà é kpɔ́ mi lɛ́ è nu ko Dàa-mì tɔ́ yía mɔ̀. Lúà é kpɔ́ Éézɛ̀lɛ̀-mìà Líé-sí-mì mɔ̀.”

¹⁴ Zízɛ̀ e sòofàné dò gɛ̃̀, e yà à là, lɛ̀ zí à bɛ̃̀ɛ̃ɛ̃̀ lɛ à ká Wálà kiia yía lɛ́ ɓe. À bɛ̃̀ɛ̃ɛ̃̀ lɛ kélɛ̀,

¹⁵ “Záyɔ̃̀-pɛ̀lɛ̀, yékɛ̀ í túó. Lɛ̀ gɛ̃̀, i líé-sí-mì lɛ nupìà. À yàà lɛ sòofàné nyɔ̀nɔ́ là.”

¹⁶ Là tòà-píé-mìà òó gbaa wɔ̃́ e kília yí ma lúó e kília ká. Kɛɛ lɛ̀ Wálà e Zízɛ̀ sí, lɛ́ e ló à ká lɛ̀ fɔ̀nɔɔ̀ɔ lɛ́ e lɛ̀ía yía, o zò e vùò gbaa kélɛ̀ wɔ̃́ e kéa bɛ̃̀ɛ̃ɛ̃̀ e kɛá Wálà kii yí, lɛ́ e kɛ à káa.

¹⁷ Mia kù lɛ́ o kɛ Zízɛ̀ píé lɛ̀ lɛ́ e Lázàlɛ̀ súo kɛ é gó ɓɔ́à, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ́ e à wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀ɛ káa, o ló o wɔ̃́ lɛ́ à kɛɛ̀ e kɛáa gèe.

¹⁸ Pɛ́ a kɛ lɛ́ mia kù gbùò zɛ̀ o nu dɔ̀á sí à gɛ̀nɛ̀ɛ lɛ́ ɓɛ. Ƃii waà à ma kélɛ̀ aà lé-pa-wɔ̃̀ sùua kɛ.

¹⁹ Lɛ̀ e kɛ kília, Fálásíì-mìàa wa gèe o kíe nì lɛ̀ɛ kélɛ̀, “Káà lɛ̀ gɛ̃̀, ko wá wɔ̃́ gbɛɛ kɛpìàɔ̀. Kà lɛ̀ gɛ̃̀, kpóṹ là mìà séĩ́ o tópìà à píé.”

Gílíì-mìà dò wa naa ó Zízɛ̀ gɛ̃̀

²⁰ Gílíì-mìà dò o kɛ mia lɛ́ o ló Zùlúsàlɛ̀ kɛ ó gbini Wálà lɛ̀ɛ kpílìa kɛ-lùò káa bà.

²¹ O nu Félè píé. Félè e kília e kɛ gópìà Bɛ̀sádà lɛ́ e Gálàlíì-sɛ̀lɛ̀ yía yí. Wa gèe à lɛ̀ɛ, “Ko dàa-mì, kóò nàà kó Zízɛ̀ gɛ̃̀.”

²² Félè e ló, a gèe Áã́dùlù lɛ̀ɛ. O pèèlɛɛ o ló, wa gèe Zízɛ̀ lɛ̀ɛ.

²³ Zízɛ̀ a là nìɛ̀ weeá kélɛ̀, “Lúó lɛ́ ò lo Mi Gbe kɛɛ̀á kpànazɛ̀ɛ, aà ɓɔ.

²⁴ Wánà-wɔ̃̀ kpó-kpó lɛ́ m̀ gèe ka lɛ̀ɛ ɓɛ. Ƃu wɛ́lɛ́ doó lɛ nɔ́ ɓu wɛ́lɛ́ doó ká, yé lɛ̀ɛ́ dà gìè kɛ é gaa ká. Kɛɛ yé aà gaa, lɛ́ɛ̀ ɓa ɓu wɛ́lɛ́ búnùzɛ̀ ká.

²⁵ Mi lɛ́ à dìè zì kɛ̀ɓe lɔ̀ kpɔ́ɔ̀ lɛ à mɔ̀ɔ, lɛ́ɛ̀ lo kɔ̃́ɔ̃̀ à yí ká. Mi lɛ́ là kɛ̀ɓe lɔ̀ nyɛɛ̀ lɛ à mɔ̀ kpóṹ là zèea, lɛ́ɛ̀ lo tóò à kɛ̀lɛ̀ é ɓɔá kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ mɔ̀.

²⁶ Lɛ mi nɔ́ɔ fé, lɛ́ à nàà é yɛɓo kɛ m lɛ̀ɛ mɔ̀, é tó m píé, kɛɛ m̀ yɛɓo-kɛ-mì e kília é kɛ m píé lɛ̀ nɔ́ m yía mɔ̀. M Dàa lɛ́ɛ̀ lo ɓɛ̀lɛyà nɔɔ̀ mí è yɛɓo kɛ̀ m lɛ̀ɛ lɛ̀ɛ.

Zízɛ̀ e e ga-wɔ̃̀ gèe

²⁷ “M zò lɛ mɛ̀pìà gbaa m mɔ̀. Ḿ gèe gbaa kpɛ? Ɛ́ɛ̃́ lɛ m mɔ̀ ḿ gèe, ‘M Dàa, yékɛ̀ ɓá tó lúó e kéa é ɓɔ m là?’ Kɛɛ wɔ̃́ e kéa lɛ́ ma mɔ́ɔ̀ nu ɓoa. M nu lúó e kéa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀.

²⁸ M Dàa, ì i tɔ́ kɛ kpànazɛ̀.” Lɛ̀ e kɛ kília, wéé dò e gó lɛ̀í kélɛ̀, “Maà à kɛ kpànazɛ̀, ɛ̃́ɛ̃́ ḿm̀ lo à kɛɛ̀ zeĩ́ kíli.”

²⁹ Mia kù lɛ́ o kɛ dɔ̀á yia, o wééa ma, wáà gèè kélɛ̀, “Gbánà lɛ́ è wèèa.” Mia dò bɛ̃̀ɛ̃ wa gèe kélɛ̀, “Wálà là vɔ-mì dò e mɛ́ĩ́ ɓo à lɛ̀ɛ.”

³⁰ Kɛɛ Zízɛ̀ a gèe o lɛ̀ɛ kélɛ̀, “Òó gbaa wéé e kéa ɓo m mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀, kɛɛ à ɓoò lɛ ka mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀.

³¹ Mɛ̀ĩ́-sà dɔ̀ kpóṹ là zèe mɔ̀ lùò aà ɓɔ kɔ̀ɛ́. Lúó lɛ́ ò lo kpóṹ là zèe wũ-là-mì yí lúò à káa, aà ɓɔ kɔ̀ɛ́.

³² Yé waà m sí lɛ̀í, lɛ́ maà gó tã́ã̀a, ḿm̀ lo mia séĩ́ gã́ã̀ m ká.”

³³ Wɔ̃́ e kéa gèeè yía, e ga lɛ́ è lo à ɓoòa zɔ̃̀ɔ̃̀á mia lɛ̀ɛ.

³⁴ Mia kùa wa là nìɛ̀ weeá kélɛ̀, “Kò Lɔ́ɔ̀ɔ a gèe ko lɛ̀ɛ kélɛ̀ Kɛ́lɛ̀ìa lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ ɓe tòá kíli ká. Mɛ́ mɔṹ e kɛ lɛ́ ɓà gèe kélɛ̀ lɛ Mi Gbe mɔ̀ ó à sí lɛ̀í? Dé e Mi Gbe e kília ká?”

³⁵ Zízɛ̀ a gèe o lɛ̀ɛ, “Lɛ̀-fɔ̀nɔɔ̀ɔ lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ ka píé ɓéĩ́ ɓo gbèĩ. Lɛ̀ lɛ́ lɛ̀-fɔ̀nɔɔ̀ɔ lɛ tĩã́ ka bàa, kà kà táá ɓo, yékɛ̀ bĩ́ é mí ka mɔ̀. Ƃii mi lɛ́ è tàà bĩ́ bàa, lɛ̀ɛ́ lɛ̀ è lo yía dɔ.

³⁶ Lɛ̀ lɛ́ lɛ̀-fɔ̀nɔɔ̀ɔ lɛ tĩã́ ka kɛ̀lɛ̀ɛ, kà ka zò dɔ à mɔ̀, kɛɛ ká kɛ lɛ̀-fɔ̀nɔɔ̀ɔ ɓɛ là mia nì ká.” Lɛ̀ lɛ́ Zízɛ̀ e wɔ̃́ e kéa gèea, e gó yi, e e bĩ̀ĩ̀ o mɔ̀.

Zúù-mìà òó o zò dɔ Zízɛ̀ mɔ̀

³⁷ Lɛ̀ bɛ̃̀ɛ̃ e lé-pa-wɔ̃̀ búnùzɛ̀ kɛ o nyìɛ́ɛ, òó gbaa o zò dɔ à mɔ̀.

³⁸ E kɛ kíli, kɛɛ wɔ̃́ lɛ́ dɔ̀-Wálà-lé-là-mì Ààzáyà a gèe mɔ́ɔ é kɛ wánà zɛ̀. A gèe kélɛ̀, “M Dàa-mì, dé è wɔ̃́ kò gèea gɛ̃̀ wánà ká? Dé ko Dàa-mì e là yíkɛ̀ gáàa zɔ̃̀ɔ̃̀ à lɛ̀ɛ?”

³⁹ Wɔ̃́ e kéa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, bɛ̀i lɛ̀ɛ́ gbaa kɛ o mɔ̀, kɛ ó wɔ̃́ gɛ̃̀ wánà ká. Ƃii Ààzáyà a gèe zeĩ́ kélɛ̀,

⁴⁰ “Wálà aà o nyìɛ káá. Aà o wũ-kèlè yí kɛ gágà. À kɛɛ̀ lɛ kíli, yékɛ̀ o nyìɛ é lɛ̀ gɛ̃̀, ɛ̃́ɛ̃́ yékɛ̀ ó wɔ̃́ yí ma, yékɛ̀ ó nìɛ̀ m píé, kɛ ḿ o kɛ kéléŋ-kèlèŋ.”

⁴¹ Ààzáyà e wɔ̃́ e kéa gèe, ɓii e Zízɛ̀ zì kɛ̀-kpànazɛ̀-kɔ̀ gɛ̃̀, ɛ̃́ɛ̃́ e Zízɛ̀ wɔ̃̀ gèe.

⁴² Yé bɛ̃̀ɛ̃ e kɛ kília, Zúù-mìà gbùò gbùò vɔ̀ o o zò dɔ Zízɛ̀ mɔ̀. Kɛɛ òó gbaa wéé Zízɛ̀ mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ mia fĩ̀ã̀ Fálásíì-mìàa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀, yékɛ̀ ó o yí lúó o zì Wálà-kàa wì.

⁴³ Wa naa tɔ́-ɓɔ lɛ́ è go mia ɓéèe kɛ̀lɛ̀ɛ ká, é dieá à yé è go Wálà kɛ̀lɛ̀ɛ là.

Wɔ̃́ Zízɛ̀ à gèea lɛ́ɛ̀ lo mɛ̀ĩ́-sà dɔɔ̀ mia mɔ̀

⁴⁴ Zízɛ̀ e gbɛ́ɛ́ weeá kélɛ̀, “Mi lɛ́ è e zò dɔ m mɔ̀ɔ, kɛɛ lɛ̀ɛ́ gbaa dɔ m doó mɔ̀. Kɛɛ a dɔ mi lɛ́ e m vɔɔ mɔ̀ nɔ́ kíli.

⁴⁵ Mi lɛ́ è m gɛ̃̀ɛ, kɛɛ aà mí e m vɔɔ gɛ̃̀ nɔ́ kíli.

⁴⁶ Maà nu kpóṹ là zèe kɛ ḿ kɛ lɛ̀-fɔ̀nɔ-kɔ̀ ká, kɛ mi nɔ́ɔ fé lɛ́ è lo e zò dɔɔ̀ m mɔ̀ɔ, yékɛ̀ é tó bĩ́ tii bà.

⁴⁷ Mi nɔ́ɔ fé lɛ́ è wɔ̃́ lɛ́ m̀ gèea ma, lɛ́ lɛ̀ɛ́ à kɛɛ, m̀ḿ ló mɛ̀ĩ́-sà dɔɔ̀ à mɔ̀. Ƃii m̀ḿ gbaa nu kɛ ḿ mɛ̀ĩ́-sà dɔ kpóṹ là mɔ̀. Kɛɛ m nu kɛ ḿ à la.

⁴⁸ Mí è e wũ ɓo m wì, lɛ́ lɛ̀ɛ́ e kɔ̀ yà wɔ̃́ lɛ́ m̀ gèea wìa, mi dò lɛ ɓe kɛ é mɛ̀ĩ́-sà dɔ à mɔ̀. Wɔ̃́ lɛ́ maà gèea, lɛ́ è lo kɛɛ̀ là mɛ̀ĩ́-sà ɓo-mì ká lúó léĩ́-tó-lùò káa.

⁴⁹ Lɛ kíli, ɓii mɛ́ĩ́ lɛ́ ma ɓoa, m̀ḿ gbaa ɓo m dìè zì yíkɛ̀ gáàa ká. Mia Dàa lɛ́ e m vɔɔ, aà wɔ̃́ lɛ́ lɛ m mɔ̀ ḿ gèe ɛ̃́ɛ̃́ ḿ zɔ̃̀ɔ̃̀ mia lɛ̀ɛ, gèe m lɛ̀ɛ.

⁵⁰ Ɛ́ɛ̃́ ḿm̀ à yí dɔ kélɛ̀ wɔ̃́ lɛ́ à gèe mia ó kɛɛ, lɛ́ɛ̀ nu kɛ̀ɓe wɔ́lɔ́-wɔ́lɔ́ ká. À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, wɔ̃́ m̀ gèea lɛ mɔṹ wɔ̃́ lɛ́ mia Dàa aà gèe m lɛ̀ɛ ḿ gèea ká.”