Kɔ̀lɔ́sĩã̀ 1 - Wè-dɔ-wè Dɛɛ

¹ Óò m si Pɔ́ɔ̀. M Kɛ́lɛ̀ì Zízɛ̀ là àpɔ́sɔ̀lɔ̀ ká, ɓii Wálà a naa ḿ kɛáa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀. Kò m ɓɛ́ɛ ye-mì Témɔ́tè,

² kóò wèè Wálà-mìà lɛ́ ka Kɔ̀lɔ́sè, lɛ́ ka ko lèe-gé vɔ̀ lɛ́ o Kɛ́lɛ̀ì yía ká, lɛ́ mia ò bɛ̀i à mɔ̀ ó o zò dɔ o mɔ̀ɔ bà. Kɔa Dàa Wálà zì zò-kɛ̀-sɛ̀ɛ é kɛ ka píé, áà zò-yà-gé nɔ̀ ka lɛ̀ɛ.

Pɔ́ɔ̀ e sɛ̀nɛ ɓo, áà Wálà zúo gèè

³ Kóò Wálà lɛ́ e ko Dàa-mì Zízɛ̀ Kɛ́lɛ̀ì Dàa káa zúo gèe teele, yé kɔaà kɛ sɛ̀nɛ ɓopìà ka mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ ká.

⁴ Ƃii kɔaà zi lɛ́ ka zò dɔɔ̀ lɛ à ká Kɛ́lɛ̀ì Zízɛ̀ mɔ̀, ɛ̃́ɛ̃́ zi lɛ́ Wálà-mìà séĩ́ lɔ̀ kpɔ́ɔ̀ lɛ à ká ka mɔ̀ɔ wɔ̃̀ ma.

⁵ Yé wéé wánà zɛ̀ lɛ́ e wɔ̃́ làṹ yièa káa, e ɓɔ ka mɔ̀ bèĩzɛ̀ɛ, ka zò-kɛ̀-pɛ-mɔ̀ wɔ̃̀ ma. À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, ka zì zò-dɔ̀à-mɔ̀ wà ka zì mia lɔ̀-kpɔ̀-ka-mɔ̀ gã̀-gbɛ̃̀ɛ̃̀ lɛ pɛ lɛ́ ka zò lɛ à mɔ̀, lɛ́ à yàlà bɛ̀iì lɛ Wálà-pà ka mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ là.

⁶ Wɔ̃́ làṹ yièa lɛ ɓapìà e ɓɛɛ yiè ká, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ wɛ̃̀ĩpìà kpóṹ là zèe lɛ̀ séĩ́ mɔ̀, lɛ̀ zí nɔ́ aà kɛá ka fĩ̀ã̀a lɛ́ ɓe. À kɛɛ̀ lɛ kíli é kã́ lúó lɛ́ ka Wálà zì zò-kɛ̀-sɛ̀ wɔ̃̀ ma à ká, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ́ ka zi lɛ́ lɛ à ká kpó-kpó ɓo é ɓɔá pɛ́nɛɛ mɔ̀ɔ, káà à dɔ̀.

⁷ Ìpáfàlà lɛ́ e ko ɓɛ́ɛ yɛɓo-kɛ̀-mi-mɔ̀ mì ká, lɛ́ kò lɔ̀ kɛ̀ à káa, lɛ́ e wɔ̃́ nì e kéa zɔ̃̀ɔ̃̀ ka lɛ̀ɛ. À ye lɛ́ e Kɛ́lɛ̀ì là yɛɓo-kɛ-mì zò-dɔ̀à-mɔ̀ zɛ̀, lɛ́ è dɔ ko dɔ̀lɔ̀ yía káa.

⁸ E mi lɔ̀-kpɔ̀-mi-mɔ̀ lɛ́ Gɛ̀ɛ̀ Púlú aà nɔ ka lɛ̀ɛ, wɔ̃̀ gèe ko lɛ̀ɛ.

⁹ Wɔ̃́ e kéa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, é kã́ lúó lɛ́ ko ka wɔ̃̀ ma à káa mɔ̀ɔ, kòó tèá do sɛ̀nɛ ɓoò ká ka mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀. Kóò sɛ̀nɛ ɓo Wálà lɛ̀ɛ kɛɛ pɛ́ à nàà káa wɔ̃̀ yí-dɔ-kɔ̀ é ka yí pa gíkã́ séĩ́ wà wɔ̃́ yí-ma-kɔ̀ lɛ́ à zì Gɛ̀ɛ̀ è à nɔɔ ká.

¹⁰ Yé aà kɛ kília, bɛ̀i lɛ́ɛ̀ lo kɛɛ̀ gbaa ka mɔ̀ kɛɛ ká yìì lɛ̀ zí ko Dàa-mì à nàà à káa lɛ́ ɓe, ɛ̃́ɛ̃́ tó káà wɔ̃́ lɛ́ è à zò dàa kɛ̀ teele. Ka zì yìì-kɔ̀ lɛ́ɛ̀ lo ɓaà e ɓɛɛ lɛ́ e yɛɓo yiè yiè doò do kɛɛ̀ káa ká, ɛ̃́ɛ̃́ tó ka zì Wálà-wɔ̃̀ dã́-kɔ̀ là áà kpɔ̀.

¹¹ Yíkɛ̀ gágà séĩ́ lɛ́ è go à zì mɛ́-kɛ̀-gágà kpànazɛ̀ yía, è ka mɛ́ kɛ gágà, kɛɛ bɛ̀i é kɛ ka mɔ̀ kɛɛ ka fã̀ã́ é wàà wɔ̃̀ séĩ́ kɛɛ̀ yí zò-kũ̀-gé ká.

¹² Ɛ́ɛ̃́ kà mia Dàa zúo ɓo géli ká. Aà ka kɛ bɛ̀i aà kɛ ka mɔ̀, kɛɛ ká pɛ lɛ́ Wálà aà yàlà bɛ̀i là mia nì lɛ́ o lɛ̀-fɔ̀nɔɔ̀ɔ yía lɛ̀ɛ, kɛ ká ka zì sɔ̀lɔ̀ ɓo.

¹³ Wálà e ko la bĩ́ tii zì yíkɛ̀ gáàa wì. Ɛ́ɛ̃́ e nu ko ká kɛ kó kɛ à zì Gbe lɛ́ à nàà à káa zì tò-mia-là wì.

¹⁴ À Gbe e kília aà ko ɓo gbaa wɔ̃́ yí. À yí lɛ́ e kélɛ̀, ko zì kɛ-wɔ̃̀ yɔɔ aà ɓo ko wũ mɔ̀.

Mí e Kɛ́lɛ̀ì káa wà yɛɓo à kɛ̀ɛ

¹⁵ Kɛ́lɛ̀ì lɛ Wálà lɛ́ kòó gɛ̃̀ɛ bĩ́ ká. À ye lɛ́ e Nɛ́ líé káa. Ɛ́ɛ̃́ lɛ kpànazɛ̀ é diá pɛ kɛɛ̀ɛ zɛ̀ séĩ́ là.

¹⁶ Ƃii Wálà e kpɔ́ à yí lɛ́ e pɛ séĩ́ kɛɛ. Pɛ nì o kília, o lɛ́ o pɛ lɛ́ lɛ lɛ̀í, ɛ̃́ɛ̃́ tã́ã̀ zèe, e bɛ̀i pɛ yé ò gɛ̃̀, ɛ̃́ɛ̃́ à yé òó gɛ̃̀ɛ nì káa. E bɛ̀i, lɛ̀í dɔ̀-ɓo-mìà, ɛ̃́ɛ̃́ mia dàa-mìà nì, zéniía, mia yí gáàa zɛ̀ wà yíkɛ̀ gáàa nì o pɛ nì e kília bà. Wálà e pɛ séĩ́ lɛ́ lɛ lɛ̀ séĩ́ mɔ̀ɔ kɛ à kɔ̀ yí zàá. Ɛ́ɛ̃́ à kɛ́ Wálà a ɓoa, a kɛ à lɛ̀ɛ.

¹⁷ Kɛ́lɛ̀ì e kɛ ɓe kɛ pɔɔ̀ séĩ́ é tĩã́ kɛɛ̀ ɓe. Ɛ́ɛ̃́ à yí zàáa, pɛ séĩ́ yàlà ɓoò lɛ yí doò do.

¹⁸ À ye lɛ́ e là mia nì lɛ́ o là gbĩ-kpàla káa, o wũ-kèlè káa. À ye lɛ́ gbĩ-kpàlaa gã̀-gbɛ̃̀ɛ̃̀ lɛ à làa. À ye lɛ́ e Nɛ́ líé lɛ́ e wɛ̀lɛ̀ ga kɛ̀lɛ̀ɛ ká, kɛɛ à doó é kɛ wɔ̃́ séĩ́ líé káa.

¹⁹ Ƃii e kɛ wɔ̃́ lɛ́ Wálà dìè a yà e géa ká, kɛɛ wɔ̃́ séĩ́ lɛ́ e Wálà yía, kɛɛ é e yàlà kṹ à Gbe yía.

²⁰ Wálà a yà e gé kɛɛ é pɛ séĩ́ lɛ́ lɛ lɛ̀ séĩ́ mɔ̀ɔ kɛ ó li à dìè lɛ̀ɛ à Gbe kɔ̀ yí zàá. Wálà e zò-yà-gé kɛ à Gbe léà lɛ́ e káá kɔ́lɔ́sì mɔ̀ɔ kolo là. Zí e kéa káa, lɛ́ e zi kɛá ɓe kɛ pɛ séĩ́ lɛ́ lɛ lɛ̀í ɛ̃́ɛ̃́ tã́ã̀ zèea, ó li à lɛ̀ɛ.

²¹ Lúó dò káa, ka yí ɓoò e kɛá Wálà mɔ̀ bá le. Wɔ̃́ yɔɔ̀ yɔɔ̀ lɛ́ ka kɛ, ɛ̃́ɛ̃́ lɛ́ ka kɛ ka yɛ́lɛ́ táápìà à káa nì, wa kɛ ka kɛ gèlè-gɔ̃̀ Wálà ká mìà ká.

²² Kɛɛ dɛɛ káa, Wálà Gbe zì mi gbĩ-kpàla lɛ́ e gaa kolo là zàáa, Wálà aà kɛ kà ye nì kaà li ka kíe nì lɛ̀ɛ, kɛɛ ká kɛ púlú, ɛ̃́ɛ̃́ yékɛ̀ kɛɛ é kɛ ka mɔ̀, e bɛ̀i yékɛ̀ wɔ̃́ nɔ́ɔ fé tóò é kɛá ka wũ mɔ̀, kɛɛ é nu ka ká e dìè wɛlɛ mɔ̀.

²³ Kɛɛ lɛ à mɔ̀ ká ló ka líé zò-dɔ̀à-mɔ̀ yí, ɛ̃́ɛ̃́ ka gã̀-gbɛ̃̀ɛ̃̀ é kɛá ka gã̀-gbɛ̃̀à-là gɛ̀lɛ̀ là kpɛ̃ĩ le. Yékɛ̀ ká tó ó ka ɓo ka dɔ̀lɔ̀ mɔ̀. Ka dɔ̀lɔ̀ e kília lɛ́ e kélɛ̀, ka zì zò-kɛ̀-pɛ-mɔ̀ lɛ́ ka sɔ̀lɔ̀ ɓo lɛ̀ lɛ́ ka wɔ̃́ làṹ yièa maa káa káa. Wɔ̃́ làṹ yiè e kíli lɛ́ waà à gèe mia séĩ́ lɛ̀ɛ kpóṹ là zèe lɛ̀ séĩ́ mɔ̀ɔ, lɛ́ ma Pɔ́ɔ̀ m yɛɓo-kɛ̀à-mɔ̀ mì káa.

Yɛɓo lɛ́ Pɔ́ɔ̀ a kɛ Wálà-mìà lɛ̀ɛ

²⁴ Dɛɛ káa, m gé lɛ́ɛ̀ li wàa lɛ́ m̀ ɓèlè ka wɛ̃́ĩ̀a mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀. Ƃii m zì wàa lɛ́ m̀ ɓèlè m gbĩ-kpàla yía, lɛ́ɛ̀ à kɛ̀ tó wàa lɛ́ Kɛ́lɛ̀ì a ɓèlè e gbĩ-kpàla lɛ́ e là mia nì káa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, lé áà pà.

²⁵ Wálà aà m kɛ yɛɓo kɛ̀ là mia nì lɛ̀ɛ mì ká. E yɛɓo e kéa kpɔ́ m kɔ̀ là kɛ ḿ kɛ ka yee ka kɔ̀ ɓò à yí mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀. Yɛɓo e kília lɛ́ e Wálà là wééa séĩ́ gèe-wɔ̃̀ káa.

²⁶ À lé-wè e kília bĩ̀ĩĩ̀ e kɛá lúó séĩ́ lɛ́ aà diea ká. Ɛ́ɛ̃́ à bĩ̀ĩĩ̀ e kɛá mia séĩ́ mɔ̀ lúó e kília ká. Kɛɛ dɛɛ káa, Wálà aà lɛ́ɛ́ ɓo à là là mia nì lɛ̀ɛ.

²⁷ Wɔ̃́ lɛ́ Wálà à nàà à káa, gɛ̃̀ e ké. Láà nàà é là wɔ̃́ lɛ́ à bĩ̀ĩĩ̀ e kɛáa, kɛ là mia nì ó dɔ. Wɔ̃́ kpànazɛ̀, e bɛ̀i là yiè zɛ̀ lɛ́ à bĩ̀ĩĩ̀ e kɛáa, lɛ sɛ́lɛ́ séĩ́ yí-mìà lɛ̀ɛ. Là wɔ̃́ lɛ́ à bĩ̀ĩĩ̀ e kɛá kília, lɛ́ e kélɛ̀, Kɛ́lɛ̀ì lɛ ka yí. Wɔ̃́ lɛ́ mi zò lɛ à mɔ̀ kɛ á kɛ é lɛ̀-fɔ̀nɔ-kɔ̀ sɔ̀lɔ̀ ɓoa, lɛ́ ɓɛ.

²⁸ À mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, kóò mɔ́ɔ̀ Kɛ́lɛ̀ì wɔ̃̀ gèe mia séĩ́ lɛ̀ɛ lòũ̀ ká. Kóò lìè-wè dɔ mia séĩ́ lɛ̀ɛ, tó kɔ́áà pɛ zɔ̃̀ɔ̃̀ o lɛ̀ɛ gíkã́ séĩ́ ká kɛɛ o mɛ́ kpálà é kɛá Kɛ́lɛ̀ì yí doó doó, tó kɔ́áà nù o ká Wálà wɛlɛ mɔ̀.

²⁹ Wɔ̃́ e kéa mɔ́ɔ̀ wɔ̃̀ mɔ̀ɔ, ḿm̀ yɛɓo kɛ̀ mɛ́ gágà zɛ̀, tó máà gèlè gɔ̃̀. Ḿm̀ wɔ̃́ nì e kéa kɛ̀ yíkɛ̀ gáàa mɛ́ gágà zɛ̀ lɛ́ Kɛ́lɛ̀ì à nɔ m lɛ̀ɛ, lɛ́ lɛ yɛɓo píé m yía ká.