1 Samuel 17 - Mbeti ti Nzapa - Tënë so amu finiDavid na Goliat 1 Azo ti Filistii abongbi aturugu ti ala ti sara bira. Ala bongbi na Soko, na sese ti Juda; ala sara bâbâ ti ala na Efes-Damim so ayeke na popo ti Soko na Azeka. 2 Saul na aturugu ti Israel abongbi tere ti ala si ala sara ti ala bâbâ ni na popo-hoto ti Terebente. Na pekoni, ala leke tere ti ala ti tiri bira na azo ti Filistii. 3 Azo ti Filistii aluti na ndö ti hoto na mbage si azo ti Israel aluti nga na ndö ti hoto na mbeni mbage. Popo-hoto akangbi ala. 4 Mbeni kpengba turugu oko asigigi na popo ti aturugu ti Filistii; iri ti lo Goliat. Lo yeke zo ti gbata ti Gat; lo yo nduru na metere ota. 5 Mbeni kpoto so a sara na bengba wen ayeke na li ti lo; lo yu na kate ti lo mbeni kazaka so a sara na bengba wen; a leke ambeni ye ti wen so akpa *ahali ti susu na tere ti kazaka ni. Kazaka ni ane kilo baleomene. 6 Lo kanga poro so a sara na bengba wen na gere ti lo, lo yo likongo so a sara na bengba wen. 7 Keke ti likongo ti lo akono tongana keke ti masini ti awasarango-bongo. Wen so a sara na likongo ti lo ane kilo mbarambara. Zo so ayo *vala ti lo ayeke tambula na dawa ti lo. 8 Goliat aluti si lo dekongo na aturugu ti Israel, lo tene: “Ala sigigi aleke tere ti ala ti tiri bira ngbanga ti nyen? Mbi yeke zo ti Filistii; ala yeke ti ala angbaa ti Saul pepe? Ala soro mbeni zo na popo ti ala aga atiri na mbi. 9 Tongana ngangu ti lo ahon ti mbi si lo fâ mbi, fade e yeke ga angbaa ti ala. Me tongana ngangu ti mbi ahon ti lo si mbi fâ lo, fade ala yeke ga angbaa ti e, ala yeke sara kua na e. 10 Laso, mbi yeke gi yanga ti aturugu ti Israel. Ala mu na mbi mbeni zo titene mbi na lo, e tiri bira.” 11 Tongana Saul na azo ti Israel kue ama tënë ti zo ti Filistii so, kota mbeto ahon ndö ti ala. 12 David ayeke molenge ti Yese, zo ti kete mara ti Efrata; Yese ayeke lango na Betlehem, na sese ti Juda. Lo yeke na amolenge-koli miombe. Na ndembe so Saul ayeke gbia, lo ga mbakoro ahon ndoni. 13 Akozo molenge ti Yese ota amu peko ti Saul ague na bira. Iri ti amolenge ni ayeke so: iri ti kozo molenge ni Eliab, iri ti use ni Abinadab, iri ti ota ni Shama. 14 David laa ayeke ndangba molenge ni. Akozo molenge ota so amu peko ti Saul. 15 Me David ayeke gue lakue na ndo ti Saul ti sara kua na lo; na pekoni, lo yeke kiri na Betlehem ti bata anyama ti babâ ti lo. 16 Na ya ti lango baleosio, zo ti Filistii so ayeke sigigi na ndaperere nga na lakui si lo yeke luti na le ti aturugu ti Israel. 17 Mbeni lâ, Yese atene na molenge ti lo David, atene: “Mu sake oko ti *ble so ayoro ni yorongo nga na mapa baleoko so, mo gue na ni hio na a-ita ti mo na ya ti bâbâ. 18 Mo mu nga fromaze baleoko so mo gue na ni na makonzi so ayeke na li ti aturugu saki oko. Fade mo baa a-ita ti mo, ala yeke kâ tongana nyen? Na pekoni, mo mu mbeni ye ti ala, mo ga na ni na mbi ti fa atene, ala kue ayeke nzoni. 19 Ala na Saul, na aturugu ti Israel kue ayeke na popo-hoto ti Terebente si ala yeke tiri bira na azo ti Filistii.” 20 David alondo na kota ndaperere, lo zia anyama ti lo na mbeni zo ti bata ni; lo mu kungba ti lo si lo gue tongana ti so babâ ti lo amu yanga na lo. Gi so lo yeke si na ya ti bâbâ tongaso, andaa aturugu aleke tere ti ala kue ti tiri bira si ala yeke dekongo ti bira. 21 Azo ti Israel na azo ti Filistii aleke tere ti ala, ala luti le na le ti tiri bira. 22 David azia akungba ti lo na maboko ti zo ti batango akungba. Na pekoni, lo mu loro lo gue na ndo so aturugu ayeke daa, lo gue, lo bara a-ita ti lo. 23 So lo ngba ti tene tënë na ala, Goliat, zo ti Filistii ti gbata ti Gat asigigi na popo ti aturugu ti Filistii. Lo yeke tene gi atënë so lo yeke tene ka; David ama lo. 24 Na bango lo, azo ti Israel kue ayeke na kota mbeto si ala yeke kiri kiringo na peko. 25 Zo oko oko ayeke tene: “Ala baa koli so ayeke ga so pepe? Lo yeke ga ti gi yanga ti azo ti Israel laa! Zo so ayeke fâ lo, fade gbia ayeke mu na lo gba ti mosoro. Gbia ayeke mu molenge ti lo ti wali ti ga wali ti lo si gbia ayeke zia sewa ti lo afuta lapo mbeni pepe.” 26 David ahunda azo so ayeke luti nduru na tere ti lo so, atene: “Zo so ayeke fâ zo ti Filistii so si ayeke zi kamene na le ti azo ti Israel, fade a yeke sara nyen na lo? Zo ti Filistii so ahinga Nzapa pepe so, lo yeke zo wa si lo yeke gi yanga ti aturugu ti Nzapa so ayeke na fini so?” 27 Azo akiri na David gi tënë so ala tene na lo kozoni, ala fa na lo ye so a yeke sara ande na zo so ayeke fâ koli so. 28 Eliab, yaya ti David ama tënë so David ayeke tene na azo. Ngonzo agbu lo na tere ti David si lo tene na lo: “Mo ga ge ngbanga ti nyen? Mo zia akete nyama ti mo na benyama na zo wa? Mbi hinga mo kue; mo yeke zo ti karapiri si mo sara mbana ahon ndoni. Mo ga ge ti baa bira.” 29 David akiri tënë: “Nyen laa mbi sara, nyen? Gi hundango ndo laa mbi hunda!” 30 David azia lo si lo gue ti tene tënë na mbeni zo nde. Lo hunda ndo gi tongana ti kozo. Azo akiri na lo gi tënë so ala tene na lo kozoni. 31 So azo ama tënë so David atene so, ala gue, atene peko ni na Saul. Tongaso Saul atokua azo ti iri lo. 32 David atene na Saul: “Alingbi be ti zo oko awoko pepe ndali ti zo ti Filistii so. Fade mbi, zo ti gbe ti mo, mbi yeke gue ti tiri bira na lo.” 33 Saul atene na David: “Mo lingbi ti gue ti tiri bira na zo ti Filistii so pepe. Mo yeke gi kete molenge; me lo, lo yeke mbeni zo so ato nda ti tiri bira ngbene ye so lo de maseka.” 34 David atene na Saul: “Mbi zo ti gbe ti mo, mbi yeke zo ti batango anyama ti babâ ti mbi. Tongana bamara wala *urse aga ti gbu mbeni taba na popo ti anyama ni, 35 mbi yeke tumba peko ti lo, mbi yeke pika lo si mbi gboto nyama ni na yanga ti lo. Tongana bamara ni wala urse ni aye ti sara sioni na mbi, mbi yeke gbu go ti lo si mbi fâ lo. 36 Lege so mbi zo ti gbe ti mo, mbi fâ bamara, mbi fâ nga urse laa. Zo ti Filistii so ahinga Nzapa pepe so, fade mbi yeke sara na lo tongana ti so mbi sara na anyama use so, ngbanga ti so lo gi yanga ti aturugu ti Nzapa, Nzapa so ayeke na fini.” 37 David akiri atene: “*KOTA GBIA so azi mbi na maboko ti bamara nga na maboko ti urse so, fade lo yeke zi mbi na maboko ti zo ti Filistii so.” Tongaso, Saul atene na David: “Mo gue, fade KOTA GBIA aduti na mo.” 38 Saul amu taa abongo ti lo ti bira, lo yu na David. Lo zia kpoto ti bengba wen na li ti lo; lo yu na lo kazaka ti wen. 39 David amu yongoro zeme ti Saul, lo kanga na tere ti bongo ni. Lo ye ti tambula, me lo tambula gbaa, ngbanga ti so lo manda ti yu mara ti abongo tongaso kozo pepe. David atene na Saul: “Mbi lingbi ti tambula na aye so kue na tere ti mbi pepe, ngbanga ti so mbi yu ni kozo pepe.” Na pekoni, David azi aye ni na tere ti lo. 40 Lo mu keke ti lo na maboko ti lo, lo gue na yanga ti ngu si lo soro atêne oku so akpaka tere ni nzoni. Lo zia atêne ni na ya ti bozo ti lo ti zo ti batango anyama. Lo mu *mvingi si lo gue na mbage ti zo ti Filistii ni. 41 Zo ti Filistii so ayeke ga nduru nduru na tere ti David. Zo so ayo aye ti bira ti lo ayeke tambula na dawa ti lo. 42 So zo ti Filistii so abaa David awe, David ayeke ye oko na le ti lo pepe, ngbanga ti so David ayeke gi maseka so lo be bengo si le ti lo apendere. 43 Zo ti Filistii so atene na David: “Mbi yeke mbo si mo mu keke ti ga ti tiri na mbi so? Na pekoni, zo ti Filistii so adeba David na iri ti anzapa ti lo.” 44 Zo ti Filistii so atene na David: “Ga ge; fade mbi yeke mu kasa ti tere ti mo na andeke ti nduzu nga na anyama ti ngonda titene ala te.” 45 David atene na zo ti Filistii ni: “Mo mu yongoro zeme na likongo nga na kota likongo ti ga ti tiri na mbi. Ti mbi, mbi yeke ga ti tiri na mo na iri ti KOTA GBIA so ngangu ti lo ahon angangu kue, Nzapa ti aturugu ti Israel so mo gi yanga ti lo so. 46 Laso, fade KOTA GBIA ayeke zia mo na maboko ti mbi; mbi yeke fâ mo, mbi yeke fâ li ti mo. Gi laso, fade mbi yeke mu kuâ ti aturugu ti Filistii na andeke ti nduzu nga na anyama ti ngonda titene ala te ni. Tongaso, fade azo ti dunia kue ahinga atene Nzapa ayeke na Israel. 47 Fade azo so kue abongbi ge so ayeke hinga atene, KOTA GBIA ayeke sara titene azo ti lo aso benda na lege ti yongoro zeme wala likongo pepe. Me KOTA GBIA laa ayeke makonzi ti bira; fade lo yeke zia ala na maboko ti e.” 48 Gi so zo ti Filistii so alondo ti leke tere ti lo ti ga ti tiri na David, David akpe hio na ndo ti bira ni ti tiri na lo. 49 David ayoro maboko ti lo na ya ti bozo ti lo, lo mu mbeni têne, lo zia na ya ti mvingi ti lo. Lo bi ni si apika zo ti Filistii so taa na ndö ti le ti lo. Têne ni ali na ya ti li ti Goliat si lo ti, lo kpo li ti lo na sese. 50 Tongaso, gi na mvingi na têne si David ahon ndö ti zo ti Filistii ni. Lo pika lo si lo fâ lo, me yongoro zeme ayeke na maboko ti lo pepe. 51 David akpe loro aluti na tere ti zo ti Filistii ni, lo gboto yongoro zeme ti zo ti Filistii ni na ya ti bozo ni, lo de go ti lo. So azo ti Filistii abaa so kpengba zo ti bira ti ala akui awe, ala kpe. 52 Aturugu ti Israel na ti Juda adekongo ti bira si ala tumba peko ti azo ti Filistii ngbii asi na yanga ti gbata ti Gat na ti Ekron. Kuâ ti azo ti Filistii ayeke lango na tere ti lege ti kodro ti Shaaraim ngbii asi na Gat nga na Ekron. 53 Na pekoni, azo ti Israel azia lege ti tumbango peko ti azo ti Filistii, ala kiri na ya ti bâbâ ti azo ti Filistii ni, ala ro akungba ti ala. 54 David amu li ti Goliat ague na ni na Jérusalem. Ti aye ti bira ti Goliat, lo bata ni na ya ti da ti lo so a sara na bongo. Jonatan na David asara mbuki 55 So Saul abaa David amu lege ti gue ti tiri bira na zo ti Filistii so, lo hunda Abner, makonzi ti aturugu, lo tene: “Abner, babâ ti molenge-koli so ayeke zo wa?” Abner akiri tënë: “Gbia, mo laa mo ngba na fini le ti mo so, mbi hinga ye oko daa pepe.” 56 Gbia atene: “Hunda azo titene ala fa na mo iri ti babâ ti molenge-koli so.” 57 So David afâ zo ti Filistii so si lo kiri na bâbâ awe, Abner amu lo, ague na lo na Saul. Li ti Goliat ayeke na maboko ti David. 58 Saul ahunda lo: “Molenge ti mbi, babâ ti mo ayeke zo wa?” David akiri tënë: “Mbi yeke molenge ti Yese, zo ti gbe ti mo ti Betlehem.” |
© La Société Biblique de Centrafrique 2010
Bible Society in the Central African Republic