ÀfaꞋa 17 - Mundani

Ntu̧ Ntsɔ̧̀ a Tèsàlonikà

¹ Pɔ̂l bɔ̂ Sȩlàs e ghɨ̀ ale, me ghȩ̀ȩ̀na ngà nè mbì, ntsè èpfəè nɨ̧ bu è wu Àmfipolìs bɔ̂ Àpòlonià la, ngà nyi a Tèsàlonikà, è wu àdziꞋa lob Bèjuê àa ntsàꞋta Mbɔ̧ɔ̧mà la, nàa abot la.

² Bɔ ghà ale, Pɔ̂l nyi a èbem lob Mbɔ̧ɔ̧mà Bèjuê yu, mbɨ̀Ꞌɨ̀ tàa ndzìà ngɨ̀à la. Nɨ̀ èliapfəè betat abàꞋ və, bɔ̂ bòt bu abot la e taꞋa kàànè mènəè è dzəa a èbem èdziꞋ èkatè Mbɔ̧ɔ̧mà la.

³ Tà ghɨ̀ ale, tà me ghaꞋte mè nyɨ̀Ꞌte awɔb èlȩê nê, Fɔ̧̀ wu Mbɔ̧ɔ̧mà li ndzɔꞋ etsàà la, li mbɔ̌ ndɨ tàa ye ngoꞋ te epfə ka eyu̧u̧me la. Mè nê, “Yesò waa è ngua ndàꞋà ànəa tò la, wu Fɔ̧̀ wu Mbɔ̧ɔ̧mà è yɔꞋ ntsà la.”

⁴ ÀbəèꞋ àko ane yɔb a bɨ̧ɨ̧nè ànəa Pɔ̂l shua la tè fɔ̀te awɔb bɔ̂ Sȩlàs. Èngǎ̧ wu e ghɨ̀ tè bòt Glɨ̂k nyaŋ bɔ̀ɔ ngùꞋtà Mbɔ̧ɔ̧mà la nè bèzi kekweelè ko e fɔte ane Pɔ̂l ba mɨ̧̂.

⁵ Ànəa mbɔŋ a lɔ̀ke a ghòꞋnà a èbem Bèjuê ko, tè bɔ fete bayo̧o̧te bòt ko a balu̧, bɔ̂ tò ba e ghɨ̀ àbɨꞋta ndzɔ̀ŋ ko. ÀbɨꞋta ndzɔ̀ŋ yu a lɔ̀kè ngoꞋ àpfəè və tè mbəꞋ fɔ̀ɔ̀le àpfəèa Jasɔ̀n, nê bɔ kɨa Pɔ̂l ba bɔ̂ Sȩlàs etsàà àwɔb àbȩ bòt aa ghɔɔ awɔb.

⁶ Ka mbɨ̀Ꞌɨ̀ bɔ bəꞋə àpfəè yu nkɨ awɔb kekaŋ la, bɔ səèŋnè a Jasɔ̀n bɔ̂ bɔnyɨ ba ko nga a mbì bɔɔjuŋ àpfəèà nɨ̧ və mbɔ̂ ŋȩ nê, “Bòt baa e lɔ̀ke ngoꞋ adzìꞋ àgème,

⁷ tè Jasɔ̀n nɨ̀ àwɔb nɔŋe a lob zi. Bɔɔ̀ mbea ŋɔ̀Ꞌta mbɨ̧te Empelɔ̀ Luêm è shua nê, fɔ̧̀ kǒ tsa nàà və, èlen tò wu Yesò la.”

⁸ Èngǎ̧ wu, e loo mèntɨ̧ɨ̧ ènɔ̧̂ bòt bu nè bɔɔjuŋ bu abàꞋ və la.

⁹ Bɔɔjuŋ bu e ghɨ̀ Jasɔ̀n bɔ̂ bòt ko bu e tsə àtsɔb, bɔ bɔ̂ sà àwɔb bɔ me ghǎ.

Ntu̧ Ntsɔ̧̀ a Belìà

¹⁰ Nyèm lɔ̀Ꞌ mbê me fene, bɔnyɨ ba bu e tsaa a Pɔ̂l bɔ̂ Sȩlàs àpfəèà nɨ̧ yu è wu Belìà la. Bɔ ghà tê bɔ̀ nyi abàꞋ və, bɔ tsè nga a lob Mbɔ̧ɔ̧mà.

¹¹ Bèjuê bu adzìꞋ yaa la e li ngu bòt bɔ̀ɔ nkɨ eyute èngǎ̧ Mbɔ̧ɔ̧mà la, tè ntsè bòt Tèsàlonikà. Bɔ̀ɔ ngɨ̀, bɔ me nèèta njùta èngǎ̧ Mbɔ̧ɔ̧mà wu, tè è ghɨ̀ è wu àli àgème, bɔ me ghaꞋte èdziꞋ èkatè Mbɔ̧ɔ̧mà ndɨ̀ŋkà nê tè èngǎ̧ wu Pɔ̂l è làꞋa la lâ ngu nkûŋ leꞋ.

¹² Bòt nyaŋ ane yɔb e li ndzì mèntɨ̧ɨ̧ mɔb ane Yesò, fɔ̀ɔ̀le bèzi Glɨ̂k kekweelè nè mbâ̧tsə mɨ̧̂.

¹³ Ka àfɨꞋa Bèjuê bu a Tèsàlonikà la e zə nê Pɔ̂l wua Belìà ndàꞋà èngǎ̧ Mbɔ̧ɔ̧mà la, bɔ kɨꞋɨ abot mbùꞋ me tsòkè àtsəa ndzɔ̀ŋ bòt yu.

¹⁴ KwàꞋ àfɨꞋa mbɔŋ bɔnyɨ ba bu e nɨ a Pɔ̂l ngà ntsaa a ngèt *èdzî. Sȩlàs bɔ̂ Tɔ̀màtià e bɔ̂ ntsèke awɔb a Belìà.

¹⁵ Bòt bu bɔ ghâ etsàa Pɔ̂l la, e ghà tè ngu àpfəèà nɨ̧ yu è wu Atèns la ka ntsaa atò. Bɔ̀ me kua akwèn ngwènè a Belìà, Pɔ̂l shu abua yɔb nê, bɔɔ ghǎ bɔ shu abua Sȩlà bɔ̂ Tɔ̀màtià nê bɔ̀ kɨꞋɨ kwàla nkwène ane zi.

Ntu̧ Ntsɔ̧̀ a Atèns

¹⁶ Mbɨ̀Ꞌɨ̀ Pɔ̂l nàa nchɨꞋa Sȩlàs bɔ̂ Tɔ̀màtià àpfəèà nɨ̧ yu è wu Atèns la, tà taꞋa ye mpɨ̀Ꞌnetsə abàꞋ və, tè èbem tò e lu̧u̧mè kwàꞋ ànyaꞋne ane ànəa ngaa.

¹⁷ Ànəa mbɔŋ a ghɨ̀ bɔ̂ Bèjuê nè bòt kà wu Bèjuê bu bèa nkùkta Mbɔ̧ɔ̧mà la, e taꞋa kààne a èbem lob Mbɔ̧ɔ̧mà. Tà bɔ̂ mè me gha àsà̧aã èwen àli àgème nkàànà mènəè nè waa waa ntsèà tsě abot la.

¹⁸ BènyɨꞋtà Èpikulìa nè èbe Stoik ane àliabȩ. ko e me kàànè bɔ̂ tò ba shua nê, “Àkèghɨ̧̀ mbê waa à shua anè nê ghàà.” Èbeko e nê, “A fəə ngaa mbɨ̀Ꞌɨ̀ tà làꞋ ànəa bènàmbəa ètu̧ ko tsa.” Bɔ̀ me làꞋà mènəè ale ngu ndɨ Pɔ̂l nàa ndàꞋà mèngà̧ ane Yesò mè nè ndɨ bòt àa pfə e mě yu̧u̧me la.

¹⁹ Bɔ ghɨ̀ ale, bɔ nɨ a Pɔ̂l nga a mbì èsaꞋa wu bɔ̀ le wua ntɔ̀ nê Àliopagùs la mbɔ̂ nê, “Baà nkɨ ko èngà̧ fi wàa à nyɨ̀Ꞌta la.

²⁰ Mènəè kǒ bàa ndzəa à làꞋà la wu mènəè kà ba li tè mè zə. È wu ale, ba me kɨ ezə ləte mèngǎ̧ mbɔŋ.”

²¹ (Bɔɔ̀ mbììta ale ngu ndɨ bòt Atèns bàgème nè bègɨ̧̀ abàꞋ və, e li ntàꞋa wua nkɔ̀ŋkà e me shu mè ndzəa mènəè fi la.)

²² AfɨꞋa mbɔŋ, Pɔ̂l è lɔ̀Ꞌɔ a si a kètsìà èsaꞋa Àliopagùs nê, “Bòt Atèns, mâ ye nê, ane balu̧ bàgème, bɨ taꞋa wua ngùꞋtà bèmbɔ̧̀ɔ̧̀mà.

²³ Nkàà nê mâ me ghȩ̀ȩ̀ne àpfəèà nɨ̧ yɨ̧ yaa è ndzè èdziꞋi bɨ̀a ngùꞋtà bèmbɔ̧̀ɔ̧̀mà la, ndze fɔ̀ɔ̀le alob kǒ bɔ shɨŋ adù̧ nê, ‘Alob Mbɔ̧ɔ̧mà kà ba ko atò.’ Mbɔ̧ɔ̧mà wu bɨ̀a nkùkta kà lem nko atò la, wu tòà wu è nkɨ shu awɨ̧ mènəè tò àfɨ̀Ꞌ yaa la.

²⁴ “Wu tòà tà lè ghɨ ngɔ̀ŋ nè àghɨ àgème àa a èbèm la, è mè ngu tòà tà bɔ ègwet nè sitsǎꞋ la. Tàà kà tseke a èbem mpɨ̀Ꞌnetsə bɔbȩ e ghɨ̀ la.

²⁵ Tà kà lem ngua nkɨà àghɨ ako betsiꞋa ba ghɨ̀ ŋǎ abua tò la. A wu a èlɨ̀ waa nkàà nê wu tòà tàa ngɨ̀à wòt ngɔ̀ŋ ègème tseka a sitsǎꞋ ŋàa mè ndzèènà la.

²⁶ Tà li mbɨ̀ ngɨ̀ mbâ̧ yemɔꞋ mbɔ̂ ndɔ̀Ꞌ nɨ atò ngɨ̀ tèwuute bòt àlaꞋ ègème àa ngɔ̀ŋ ŋaa la. Tà li me laꞋ nê yea ngɨ̀ àwɔb, ndzaŋe nɔ̀ŋè ngule èfɨ̀Ꞌ nè mèlɨ̀ èdziꞋi bɔ̀ɔ li me tseke la.

²⁷ Tà li me ghɨ̀ ale, ngua nkɨà mbɨ̀Ꞌɨ̀ bɔɔ me kɨ avi, te ateko e ye avi mbɨ̀Ꞌɨ̀ bɔ̀ɔ mɔ̧̀ɔ̧̀tà nkɨ̀a la. A batè ngu anè, ka Mbɔ̧ɔ̧mà kà lem ngu a endɨ̌ abua wòt ko ane ya,

²⁸ wuê mbɨ̀Ꞌɨ̀ wòt kǒ è làꞋà la nê: ‘Wu mètàŋ tò ka è ghɨ̂ ba wu yû̧, mè me ghȩ̀ȩ̀nè la.’ A wu mbɨ̀Ꞌɨ̀ bɔ̧ màshɨa bɨ̧ ko, e shɨ a si la nê, ‘Bàa mɨ̧̂ e wu bɔ̧ tò.’

²⁹ “Ndɨ̀ wu bà wu bɔ̧ Mbɔ̧ɔ̧mà la, bàà kà mɨ̀ɨ̀tè laꞋ nê, bɔ̀ kɔ̧ɔ̧ atò mbɨ̀Ꞌɨ̀ wòt nàa ngɨ̀ tà nèètè nkɔ̧̀ kèbaa èti, kò wuê èfe silbà, kò wuê èfe goêl la leꞋ. Bɔ bakà kɔ̧ɔ̧ atò a èlɨ̀ wu wɔ̀bȩ̂ nàa nkɔ̧̀ɔ̧ èghɨ bi la.

³⁰ Mbɔ̧ɔ̧mà è waꞋ mè ndèènè èfɨ̀Ꞌ bu bɔbȩ e li bɔ̀ ka ko atò la. Ka nè àfɨ̀Ꞌ yaa, tàa nkɨà nê waa waa adzìꞋ àgème waꞋa èwuu mènəè kàbɔ̀ŋ maa.

³¹ Aà ale nkàà nê, tà tsia àlia tàa li tsě ane wòt kǒ tà yɔꞋ la, esaꞋa ngɔ̀ŋ yaa ane ndɨ a kùꞋù la. Tà nyɨꞋte a waa waa nê ànəê yaa aa li tsè mbɨꞋɨ̀ ye kàꞋà la, nkàà nê tà ghɨ̂ ŋut pfə mè njù̧ù̧mê.”

³² ÀfɨꞋa bɔ zə ndɨ Pɔ̂l làꞋa ànəa mànju̧u̧ma la, bòt ko ane yɔb e wȩȩte atò. Ka èbeko e nê, “À bèle li mě làꞋa èngà̧ waa baa zə.”

³³ Mbɨ̀Ꞌɨ̀ a tsè ale la, Pɔ̂l sà àbù̧ù̧tè yu ngà àvi.

³⁴ Bòt ko e kuŋe atò, ntsìꞋi bòt Yesò. ÀbəèꞋ àko ane bòt ngaa li ngu Dìònisɔ̀s kǒ tà lè wu wòt èsaꞋa Àliopagùs wu la, nè àvi kǒ èlen tò lè wu Dàmàlìs la, ka nè bòt ko tsa.