Luku 6 - Bibeli do feeJesu wa fɔ idei ajɔi kusĩmi* (Cɔ Matie 12:1-8 ; Maaku 2:23-28 ) 1 Si ajɔi kusĩmi gɔ Jesu wa too kɔɔi ilɛ gɔ, ŋɔi mɔcɔɛ ŋa à wɔ amaajɛ iyi à gbɛ̃ si ilɛu à nunu ijuɛ si awɔ à waa ŋɔ. 2 Ŋɔi Farisi gɔ ŋa à bee ŋa à ni, na mii í jɔ̀ ì waa ce mii iyi a kù nɛ kpãai ku ce si ajɔi kusĩmi ŋa. 3 Ŋɔi Jesu í bee ŋa í ni, i kù cio mii iyi Davidi í ce, nŋu do inɛɛ ŋa, si waati iyi ari wa kpa ŋau? 4 Í lɔ kpasɛ̃i Ilaaɔ̃ nɔ í so pɛ̃ɛ iyi à jilɛa Ilaaɔ̃ í jɛ, nŋu do inɛɛ ŋa. Wee à ganji inɛ fei ku jɛ pɛ̃ɛu bɛ bii kù jɛ woo weei Ilaaɔ̃ ŋa aŋa akã. 5 Nɔ Jesu í sɔ̃ ŋa má í ni, amu Amai Amanɛ, amui ǹ jɛ inɛ ngboi ajɔi kusĩmi. Inɛ iyi awɔ akãɛ í ku (Cɔ Matie 12:9-14 ; Maaku 3:1-6 ) 6 Si ajɔi kusĩmi mmu gɔ, Jesu í lɔ ile bii Zuifu ŋa à ya ce kutɔtɔɔu nɔ í wasi ku cea inɛ ŋa cioi idei Ilaaɔ̃. Wee mɔkɔ gɔ í wa bɛ, awɔ njɛɛ í ku. 7 Woo kɔ inɛ ŋa si wooda do Farisi ŋa à kãsi Jesu iju, à waa cɔ mà á jɔ̀ inɛɛu ku ba iri si ajɔi kusĩmi. À waa cɔɔ domi à waa bi a yɛ taaleɛi. 8 Amma Jesu í mà lasabu nŋa, ŋɔi í sɔ̃ mɔkɔ iyi awɔɛ í kuu í ni, dede i leekĩ si anini nŋa bɛ. Nɔ í dede í leekĩ. 9 Nɔ Jesu í ni, ǹ wa n bee ŋɛi, si ajɔi kusĩmi, wooda í na inɛ kpãa ku ce jiida de mà laalɔ, ku faaba amanɛ de, mà ku kpaa. 10 Ŋɔi í cɔ aŋa fei í kaako ŋa, nɔ í sɔ̃ mɔkɔu í ni, tɛ awɔɛ. Iyi í tɛ awɔu ŋɔi í baa dee dee. 11 Ŋɔi idɔ nŋa í kɔ̃, nɔ à waa busi njɛ bɛi aa cea Jesu. Jesu í cica woo bɛ maateeji ŋau (Cɔ Matie 10:1-4 ; Maaku 3:13-19 ) 12 Waati bɛɛbɛ Jesu í koo í gũ iri kuta gɔ ku ce kutɔɔ. Nɔ idũu fei í wasi ku ce kutɔɔ. 13 Iyi iju í má í tɔtɔɔ mɔcɔɛ ŋa nɔ í cica amanɛ maateeji si inɔ nŋa, í sɔ ŋa woo bɛ ŋa. 14 Iri nŋa wee. Simɔɔ iyi í sɔ Piɛɛ do Anderee ifɔɛ, do Zaaki do Zãa do Filipu do Baatelemi 15 do Matie do Tomaa do Zaaki amai Alifee, do Simɔɔ inɛi igbɛi Zelɔtu, 16 do Zudasi amai Zaaki, do Zudasi Isikariɔti iyi á na ku zambaɛu. Didɔ̃ do ijuukpã (Cɔ Matie 4:23-25 ; 5:1-12 ) 17 Waati iyi Jesu í cica woo bɛ maateeji ŋau í tã ŋɔi aŋaò ŋa à kita wa à waa leekĩ si ilɛ ku munga anu gɔ. Tengi bɛi mɔcɔ nkpɔɛ ŋau à wa do zamaa nla gɔ. Inɛ ŋau à naai hai ilɛi Zudee fei do Zeruzalɛmu ilu nlaɛ, do hai Tii do Sidɔ̃ɔ, ilu ŋa iyi à wa ikpa bi inyi dũdũ. 18 À naa bi tɛɛi ku ba a gbɔ ideɛ nɔ a ba iri si bɔ̃ɔ nŋa ŋa. Inɛ ŋa iyi inɛi inɔɔko ŋa à sinda iri nŋa à ba iri. 19 Ŋɔi inɛ ŋau fei à waa dɛ ku luu, domi gbugbã nla nla í ya fita siɛ nɔ ku jɔ̀ aŋa fei a ba iri. 20 Ŋɔi Jesu í cɔ mɔcɔɛ ŋau í ni, ilu inɔ didɔ̃ ŋai iŋɛ ilu are ŋa, domi iŋɛi ì jɛ inɛi bommai Ilaaɔ̃ ŋa. 21 Ilu inɔ didɔ̃ ŋai iŋɛ iyi ari wa kpa si nsɛi domi Ilaaɔ̃ á jɔ̀ i yo ŋa. Ilu inɔ didɔ̃ ŋai iŋɛ iyi ì waa kpata si nsɛi, domi aa na i nyaanyi ŋa. 22 Iŋɛ ilu inɔ didɔ̃ ŋai bii inɛ ŋa à cé ŋɛ, nɔ à lele ŋɛ hai inɔ nŋa, nɔ à waa bu ŋɛ, nɔ à waa sɔ ŋɛ iri laalɔ na irii amu Amai Amanɛ. 23 Ajɔ nŋu, i jɔ̀ inɔ nŋɛ ku dɔ̃, i fo i dingaa do inɔ didɔ̃, domi riba iyi à jilɛ nŋɛ lelei Aɔ̃ í la. Inɛ ŋau bɛ, bɛɛbɛ mɔi bala nŋa ŋa à cea walii ŋau wo. 24 Amma inɔ kufɔi á jɛ ti iŋɛ ilu fia ŋa, domi ì ba inɔ nŋɛ í tũ tã ŋa. 25 Inɔ kufɔi á jɛ ti iŋɛ iyi ì wa si ayo si nsɛi, domi ari á na ku kpa ŋɛ. Inɔ kufɔi á jɛ ti iŋɛ iyi ì waa nyaanyi si nsɛi, domi aa na i kpata i maa cã kpokpo ŋa. 26 Iŋɛ ilu inɔ kufɔ ŋai bii inɛ fei wa saabu ŋɛ domi bɛɛbɛi bala nŋa ŋa à cea walii ilu ibo ŋau wo. I bi mbɛɛ nŋɛ ŋa (Cɔ Matie 5:38-48 ; 7:12 ) 27 Amma iŋɛ iyi ì sotĩ ì waa gbɔ idem ŋa, ǹ wa n sɔ̃ ŋɛi, i ya bi mbɛɛ nŋɛ ŋa, nɔ inɛ ŋa iyi à cé ŋɛ i ya ce nŋa jiida ŋa. 28 I weea inɛ ŋa iyi à waa ceekpe ŋɛ, nɔ i ya cea inɛ ŋa iyi à waa ce nŋɛ laalɔ kutɔɔ ŋa. 29 Bii inɛ gɔ í sambalaɛ, toaa kɛkɛlɛ akãɛ má. Inɛ iyi í gba ibɔ kumbooɛ, maà ti i kɔ ku so danzigiɛ má. 30 Bii inɛ gɔ í tɔɔɛ mii gɔ, muaa. Bii inɛ gɔ í so mii ndɛɛ gɔi, maà ti i beeɛ má. 31 Dimi iyi ì bi inɛ ŋa a ce nŋɛ, iŋɛ mɔ i ce nŋa dimi nŋu. 32 Bii inɛ ŋa iyi à bi ŋɛ aŋa akãi iŋɛ mɔ ì bi ŋa, saabu yoomai ì nɛ ŋa. Baa woo ce laalɔ ŋa taka nŋa à ya bi kpaasi nŋa ŋa. 33 Bii inɛ ŋa iyi à waa ce nŋɛ jiida, aŋai iŋɛ mɔ ì waa sãa gbese, saabu yoomai ì nɛ ŋa. Baa woo ce laalɔ ŋa taka nŋa à ya ce bɛɛbɛ. 34 Bii ì waa wɛ̃a inɛ ŋa ngɔgɔ si na iyi í jɔ̀ ì waa tamaa aa na a sã nŋɛ, to, saabu yoomai ì nɛ ŋa. Baa woo ce laalɔ ŋa taka nŋa à ya wɛ̃a njɛ nɔ a sã. 35 Amma i bi mbɛɛ nŋɛ ŋa, i ce nŋa jiida ŋa, i ya wɛ̃ nŋa nɔ i maà ya cɔ kpãai ku sã ŋa. Bii ì waa ce bɛɛbɛ ŋa, riba nŋɛ á la nɔ aa jɛ amai Ilaaɔ̃ ŋa, nŋu iyi kù nɛ saa, domi nŋu takaɛ wa nyisi amanɛ gudulu ŋa do amanɛ laalɔ ŋa didɔ̃ɛ. 36 I jɔ̀ i nɛ araarei inɛ ŋa bɛi Baa nŋɛ mɔ í nɛ. Maà kiiti kpaasiɛ (Cɔ Matie 7:1-5 ) 37 Jesu í sɔ̃ ŋa má í ni, i maà ya kiiti inɛ ŋa, nɔ Ilaaɔ̃ mɔ kaa kiiti ŋɛ. I maà ya yɛ taalei inɛ ŋa nɔ Ilaaɔ̃ mɔ kaa yɛ taale nŋɛ. I ya kpa idei kurarai njɛ ŋa nɔ Ilaaɔ̃ mɔ á kpa idei kurarai iŋɛ mɔ. 38 I ya mua njɛ ŋa nɔ Ilaaɔ̃ mɔ á mu nŋɛ. Si gũa nla nlai á ce nŋɛ amua. Á yagaɛ ku kitigbaɛ ku kɔ̃ hee andɛɛ, nɔ ku cuu nŋɛ si bɔgɔ. Ntɔ ntɔ gũa iyi ì wãaò inɛ ŋa, nŋui Ilaaɔ̃ mɔ á wã nŋɛ do. 39 Nɔ í kpa nŋa mɔnda gɔ í ni, fɛɛju á yɔkɔ ku mua fɛɛju akpa? Bii fɛɛju ŋa à waa mua njɛ akpa aŋa minji fei a kaa dasi isa? 40 Woo kɔkɔ icɛ ci ya re inɛ ngboɛ. Amma inɛ fei, waati iyi í mà mii iyi inɛ ngboɛ í nyisiɛ, nŋu mɔ í ya yɛi bɛi inɛ ngbou. 41 Na mii í ce ì waa yɛ fɔfɔ keeke iyi í wa si ijui kpaasiɛ nɔ i kù yɛ jĩi ite iyi í wa si titɛɛ. 42 Bɛirei aa ce i ni, kpaasi, jɔ̀ n nyaɛ fɔfɔ si ijuɛ, nɔ awɔ i kù waa yɛ jĩi ite iyi í wa si titɛɛ. Awɔ ilu muafitii, jɔ̀ i tako i nya jĩi ite iyi í wa si ijuɛu titã ku ba i yɛ ilu sãa sãa, i bɛi i nya fɔfɔ iyi í wa si ijui kpaasiɛ. À ya mà jĩii hai si isoɛ (Cɔ Matie 7:16-20 ; 12:33-35 ) 43 Ŋɔi Jesu í sɔ̃ ŋa má í ni, jĩi jiida kaa so iso laalɔ. Bɛɛbɛ mɔi jĩi laalɔ kaa so iso jiida. 44 Ntɔ ntɔ jĩi fei hai si isoɛi à ya màa. A ci ya ka figi si agũ, bɛɛbɛ mɔi a ci ya ka rezɛ̃ɛ si agũ fũfũ, mà irei. 45 Amanɛ jiida í ya nya jiida wai hai si mii jiida iyi wa singa si idɔɛ. Amanɛ laalɔ mɔ í ya nya laalɔ wai hai si mii laalɔ iyi wa singa si idɔɛ, domi mii iyi wa kɔ̃ si idɔi amanɛ, nŋui gɛlɛɛ í ya fɔ. Idei woo ma ile minji gɔ ŋa (Cɔ Matie 7:24-27 ) 46 Nɔ Jesu í sɔ̃ ŋa má í ni, na mii í ce ì ya maa kpem Lafɛ̃ɛ Lafɛ̃ɛ, nɔ i ci ya ceò ide iyi ǹ sɔ̃ ŋɛ icɛ ŋa. 47 Inɛ iyi í naa bi tom fei nɔ wa gbɔ idem nɔ wa jirimaɛ, an nyisi ŋɛ inɛ iyi lafɛ̃ɛ í jɔ. 48 Í jɔ mɔkɔ gɔ iyi wa ma ile. Mɔkɔu í tu isa titã í jĩ hee í koo í kãsi kuta í bɛi í nyɔ icui ileu. Si anyiɛ nɔ ido í kɔ̃ wa nikã, wa cã ileu, amma kù yɔkɔ ku kɛkɛɛ domi kumaɛ í sĩa. 49 Amma inɛ iyi í gbɔ idem nɔ kù waa jirimaɛ, í yɛi bɛi mɔkɔ gɔ iyi í ma ile nɔ kù nyɔ icuɛ do kuta. Ŋɔi ido í na í kɔ̃ í nikã wa cã ileu nɔ gbakã í cuku í lɛgɛ fei. |
2021, SIM International et UEEB