Maruku 10 - Ma Jou ai Demo-demo o TotobelohokaO Yesusu wadotoko o nyawa ma titi manga ngolu-ngolukino Matiusu 5:32 ; Matiusu 19:1-12 ; Lukasa 16:18 1 De ipaha de o Galilea ma tonaka o Yesusu de iwinii-niiki yanoaika de gea yotagi-tagi ato o Yudea ma tonakika yoiki. De manga dodagi ma goronaka de yomahiadono o Yorodani ma akerika, de ma akere gea yomahihoraika. De doka o akere ma honongaka, genangokali o nyawa yowoe-woe yoboa Unangino. De hoka ai biaha o Yesusu wadotokoli ona gea. 2 De o Yesusu wodotoko ai gogiriaka de o Farisi manga doomuino ma nyawa yamuruono naga yoboaino. De ona gea iwihideeoka abe ona ato ihititi la genangoka de ato o Yesusu wahowono. Abe ona yomatemo ato, “Nako wotemo ai gogiriaka de ai demo ko imakiniikua de o Musa ai Pareta, gea wahowonoka.” Hokogea o Farisi ma nyawa manga hininga, ho ona iwibole ma goa-goa o Yesusika ato, “Sarakia, nako naga o nauru womatengo de ngoi fekata womioluku, gea watilakuroka ma pareta eko koua?” 3 De Unangoli wabole ma goa-goa waleha onangika wato, “Hokokia nanga tofora o Musa ma dihira winihuloko nginika? Abe ma hiaturu gea naga wohitulihukuoka ma dihira, ho ngini naa hokokia niataoko ai demoino gea?” 4 De ona iwipaluhu ato, “Nako o Musa, una wotulihuku ma pareta abe wahigunoa o nyawa la manga fekata yaoluku. Ho nako hiadono womatengo wato womioluku ngoi fekata, gea ma pareta ato o ngolu-ngoluku ma hurata moi wodiai dika de gea ahao ka idadi womioluku.” 5 Masara o Yesusu wataere wato, “Iya, igoungu, abe o Musa winihigunoa la niaoluku de hiadono naga o pareta moi wotulihi. Masara gea wotulihi ko ma titiua abe ai hiningaka wato gea irahai dika nimakoluku. Hokogenangua, masara gea wotulihi ma titi ngini nia pea kohadogowini. Abe ngini ma dodihirainohi de ko nihigihenua Ma Jou ai hiningaika. 6 Abeika Ma Jou ai Demo-demo abe inahitararono hokokia duru ma dodihiraka abe ma oraha de watulaada o nyawa. Abe itemo ato, ‘Ma Jou watulaada moi o nauru de moi o ngofeka.’ 7-8 De naangoli itemo ato, ‘De mangale ma titi Ma Jou watulaada o nauru de o ngofeka la wato yahinooto gea yodadi o badanga moi, gea ma titi ho hiadono o nauru yomatingaka manga baba de manga memeino la gea yogogere moi de manga fekata la ona yodadioka moi.’ Hokogea itemo Ma Jou ai Demo-demoka. Ho ona yahinooto ko yomatengo-tengokaua, masara yodadioka hoka o badanga moi dika. 9 Ho ona abe Ma Jou wahidadioka o giabereki moi, ufa hiadono o nyawa yahikatingakoli.” Hokogea o Yesusu wahitararono onangika abe wohikohowono o Musa ai Pareta gea ma dumutu de abe Ma Jou ai hininga ma dodihirainohi abe ma titi o giabereki ufa yomakoluku. 10 De ahao o Yesusu de iwinii-niiki o tau moi ma goronaika yowohama. De genangoka yangimoi de yahinooto gea iwilehali ma titi o giabereki yomakoluku. 11 De wahitararonoli wato, “O nauru onaguna dika nako womioluku ngoi fekata la ahao o ngofeka moioli woilaka, gea wahowonoka abe ngoi fekata mohira-hiraika. Angamoi gea ai badangoka wahowono de o ngofeka moioli gea. 12 De ngaro o ngofeka ma nako mioluku ami rokata de ahao moilaka o nauru womatengoli, gea munangoo mahowonoka ami rokata wohira-hiraika.” O Yesusu o ngofa-ngofaka wagahoko ma owa Ma Jouino Matiusu 19:13-15 ; Lukasa 18:15-17 13 De ipahaino de ahao o nyawa manga ngofa-ngofaka yao o Yesusino la ato Una wafokumu la ka idadi ona yamake ma owa Ma Jouino. Masara o Yesusu iwinii-niiki ona yataere manga dimonika ato, “Ei, ko idadiua ma ngofa-ngofaka naa niaoika ma guruika, done iwiruwae!” 14 De ahao wamake o Yesusu de wangamo iwinii-niikika ho Unangoli wataere, wato, “Nianoaika! La o ngofa-ngofaka gea yoboa Ngohino, de ufa niatumungu ona gea. Angamoi onagona dika manga hininga imaketero hoka o ngofa-ngofakoli naa manga hininga ma dodipokouku, de gea ona abe Ma Jou ka idadi wadafongo de wahikoano onangika. 15 Abe Ngohi duru tagou-goungu tinihingahu nginika, onagona dika yato yodadi Ma Jou ai kawaaha abe ma oraha wahikoano o nyawa, ona gea kiani iwidafongo Ma Jou la Una wodadi manga Koano. De gea iwidafongo abe imaketero hoka o ngofa-ngofakoli naa iwidafongo de manga hininga ma dodipokouku. Ho onagona dika yomaaduru abe hoka o ngofa-ngofakoli naa, ona gea ahao Ma Jou wadafongo. Masara nako ko yomahigunoaua la Ma Jou wahikoano onangika, ona gea ahao Ma Jou Unangoli onangika ko wadafongua.” 16 Hokogea wotemo ipaha de ahao o ngofa-ngofaka watoomuino wakokikooino de wakokifokumu de gea wagahoko ma owa Ma Jouino. Womatengo wokaya-kaya de woboa o Yesusino Matiusu 19:16-30 ; Lukasa 18:18-30 17 De ahao o Yesusu de iwinii-niiki ato yosobo, de naga womatengo womapopaata woboaino o Yesusino. Woboaino o Yesusu ai himangoka de watilabukuku. De wileha o Yesusika wato, “Ahi Guru duru ma rorahai, ka o kia todiai la tamake o wowango ka hiado-adonika?” 18 De o Yesusu wipaluhu unangika wato, “Abeika ani demoino gea de nohihiromanga nato Ngohi duru torahai. Masara abe ani demo gea ma titi o kia? Angamoi ngaro o nyawa onagona dika, ma ko moiua yorahai, duga-duga ka Ma Jou dika worahai. 19 Masara abe ma titi ani leleha gea, marai ngona nohiorikoka ma pareta Ma Jouino abe itemo ato, ‘Ngini ko idadiua o nyawa niatoma, de ko idadiua nimakitigi de o nyawa manga fekata eko manga rokata, de ko idadiua nitohiki, de ko idadiua o nyawa niadofa-dofanga de niahiade-ade itorou.’ De nagali itemo, ‘Ko idadiua o nyawa niarusi-rusi, de kiani naga nia horomati nia baba de nia memeika hiadono niahingounu de niao irahai onangika.’ Hokogea o Musa ai Pareta inahingahu.” Hokogea o Yesusu ai bobaluhu unangika. 20 De una womahingahu o Yesusika wato, “Iya, ahi guru, angamoi ngohi o pareta gea mata-mata ngohi naa duru taniikoka ahi etetekinohi.” 21 Masara ka de woihene ai demo gea de o Yesusu widamaanoka de duru widora unangika ho wotemoli wato, “Bowahu moiokahi kiani nodogo la ani hingounu hatoli ingodumu. Hokonaa nodiai, noiki nolio ani tauika, naika de ani kiahonanga nakokifukunoka mata-mata de naga ani tiwi ahao nahidoaka naga abe o nyawa yohu-huhaika. Gea nahidoaka onangika la ngona ahao nokaya o Horogaka. Ho ani kiahonanga nakokifukunoka de ahao nolioli Ngohino la nohiniiki Ngohi.” 22 Masara ka de gea woihene de duru ai himanga itafukuoka angamoi ai hininga duru ihuha, ho ka o Yesusu wiporete de woikoka wolio angamoi to una ai kiahonanga duru kohangoe de ko woigoua gea wahidotodoaka o nyawaika. 23 De wokaya-kaya wosoboka de ahao o Yesusu womalega arihononga iwinii-niikika de wotemo wato, “Igoungu, ona abe de manga tiwi-tiwioka duru ihuha yodadi Ma Jou ai kokawaaha.” 24 De iwinii-niiki ka de yoihene ai demo gea de yatodokana, masara o Yesusu wahitararonohi onangika wato, “Ahi ngofa-ngofaka, naa duru tagou-goungu tinihingahu, nako o nyawa yomahinganono manga tiwika ona gea duru ihuha yodadi Ma Jou ai kokawaaha la ahao Una wahikoano onangika. 25 Abe nako o aewani o unta de o populaki ma lakoika iwohama la ato ma honongaika ihapongo, enangohi gea hatoli igapanga. Masara nako ona yokaya-kaya ato yodadi to Una ai kokawaaha abe wahikoano, onangohi duru ihuha yohapongo Ma Jou ai ngiiye.” 26 Ai demo gea yoihene de iwinii-niiki gea duru yokokiheranga hiadono yotemo ato, “Ou! Genangoka abe miataoko ihowono! Ngomi miato bote ona yokaya-kaya kiani yohapongo dakuiye angamoi duru ona gea abe Ma Jou wahiowa hiadono yokaya. Masara naa Ngona nomihingahu nato ngaro ona yokaya-kaya ma ko yohapongua. Ho nako o nyawa yokaya-kayaoo de ko yohapongua, gea done o nyawa ko moiua la yamake o wowango ka hiado-adonika!” 27 De womalega onangika de wato, “Duru niagoungu. Nako o nyawa dika, duru ko yakunua, masara Ma Jou hokogenangua. Nako de Ma Jou, ngaro o kia dika, masara ka wakunu wodiai. Ho naga utu ahao yamake o wowango ka hiado-adonika Unangino.” 28 Masara o Peturusu ka de woihene ai demo gea de wotemo wato, “Masara abeika ngomi naa! Mata-mata mianoaka la mininii-niiki Ngona!” 29 De o Yesusu wahingahu wato, “Naa duru tagou-goungu tinihingahu, abe onagona dika manga tau yanoaka, eko manga roria-dodoto yanoaika, eko manga meme, manga baba, manga ngofa-ngofaka yanoaika, eko ngaro manga redi yanoaka la ato ona ihiniiki Ngohi de yahingahu-ngahu o Abari ma Rorahai o nyawaika, 30 gea ona ahao yamake ma utumu Ma Jouino. Abe ma utumu gea Ma Jou wohidogo onangika hiadono to ona manga tau naga kohangoe ngaro o kia-kiaka dika ma naga, de manga ngongaku ma roria-dodotoo ahao duru ko manga ngoe, de ngaro manga memeoo, de manga ngofa-ngofakoo ma duru ko manga ngoe, de manga redioo wohidogo onangika la manga redi naga duru kohangoe. De manga utumu gea mata-mata yamake o dunia ma lokuokahi, masara igoungu nagahi manga kangelaoo. De ahao dokengino abe ma oraha ahao iboa, ona ahao gea yamake o wowango ka hiado-adonika. 31 Masara naga o nyawa manga ngoe abe ma oraha naa ona manga gogere hatoli ikurutiye, masara ona gea ahao wahitipokouku Ma Jou abe ma oraha ahao iboa. De o nyawa utuoli naga manga ngoe abe ma oraha naa ona ka yotipokoukuohi, masara ahao Ma Jou wagoraka ona gea la manga gogere ikurutiye o Horogaka.” Hokogea o Yesusu ai hingahu ma demo iwinii-niikika. O Yesusu wahingahu iwinii-niikika ma titi ahao iwihohonenge Matiusu 20:17-19 ; Lukasa 18:31-34 32 De ma oraha gea o Yesusu de iwinii-niiki naga manga dodagi ma goronaka, abe yodoa o Yerusaleemiye. De o Yesusu Una wahihira-hira yangimoi de yahinooto, masara ona duru yoheranga ma titi Una ai domoroinohi la o Yerusaleeme ma kotaiye woiki. De naga o nyawa utuoli manga poretino yaniiki, de ona gea yohawana hiadono yomatemo ato, “Done ma kotaka gea de wobodito.” De ipaha de wahirehenikali ona abe yangimoi de yahinooto o ngekomo ma datekoka la wato womahingahu abe ahao idadi hokokia Unangika. 33 O ngekomo ma datekoka de womahingahu iwinii-niikika wato, “Naa hodoa o Yerusaleemiye, de o wange muruonohi ipahaikali de ahao genangoka Ngohi ihibodito. Abe Ngohi o Nyawa ma Ngofaka ihihidoaka ngone o Yahudi ma nyawa nanga hohidimonika. Ihihidoaka onangika abe o hidemo ma nyawa Ma Jouiye manga hohidimonika de onangikaoo abe yotobadoto-dotoko o Musa ai Paretaino. De ihiaoika de ona aputuhu ahao ato ihihohonenge. De ihiurusu ibooto de ahao ihihidingotoli o poparetaika abe ko o Yahudi ma nyawaua. 34 De o popareta gea ahao ihihohedu, de ihiobi-obiri, de ihipoha-poha de o hohonenge ma boboha. De gea ipaha de ahao ihihohonenge. De ngaro tohonengoka masara o wange hange dika ipahaika de tomomikokali.” Hokogea o Yesusu womahingahu onangika. O Yakobusu de o Yohanese manga gogahoko Matiusu 20:20-28 35 De ahao o Yakobusu de ai dodoto o Yohanese, abe to Sebedeusu ai ngofa-ngofaka, ona yahinooto yoiki o Yesusika de yotemo ato, “Mia Guru, naga moi miato mimagahoko Ngonaika. Ho o kia dika ma nomihidoaka dika.” 36 De Una wato, “Ho o kia nimagahoko Ngohino?” 37 Ona ato, “Marai mimagahoko miato abe ahao ma oraha o nyawa nahikoano, kiani ngomioo mikoano de de Ngona. De ma oraha o nyawa inihigiriiri de nogogeruku ani pareta ma kaderaka de o nyawa nahikoano, de ngomioo miato migogeruku ani arigumurukoka la to ngomioo mia kuaha naga. De moi ani nirakoka migogere, de moi ani gubadioka migogere.” 38 De watemo onangika wato, “Ngini duru ko nihiorikuahi abe nimagahokoka. Abe ngini niato nihidodiawo ma oraha o nyawaika tahikoano, masara abe ma oraha ahi kokangela tohimanga, sarakia, ma oraha genangoo ka idadi niapoa nihidodiawo? De ma hohangihara abe ahao ahi hininga ihidulungunu, gea nginioo ka idadi niakunu hokogea?” 39 De iwipaluhu Unangika ato, “Iya. Ngomi ka miakunu hokogea.” De Una wato, “Igoungu nginioo ahao o nyawa inihikangela ma ngoe de naga utuohi o hohangihara irupa-rupa niaohana. 40 Masara abe nia gogahoko gea, Ngohi duru ko idadiua tinihidoaka ma gogogere gea abe ahi arihonongaka, angamoi gea to Ma Jou o Baba ai putuhu. Ho onagona dika abe Una wairikoka, ona gea ahao yamake ma gogogere gea. Ho gea ko Ngohiua tohiaturu.” 41 De manga gogahoko gea manga dodiawo yangimoi yoihene, de duru yahininga kuranga o Yakobusu de o Yohanesika. 42-43 De ahao o Yesusu iwinii-niiki yangimoi de yahinooto wahokino de wahitiari onangika la ufa yokadatoro ma gogere gea. Wahitiari wato, “Ngini naa ufa nimagoraka. Abe ufa nimaaduru hoka onangoli abe ko o Yahudi ma nyawaua. Gea nihiorikoka hokokia abe ona gea yahipareta manga kokawaahaika. Abe manga kokoanoo de manga balu-baluhoo duru yoigo yahipareta de duru yoigo yahuloko hokonaa de hokonaa manga kokawaahaika. Masara ngini naa, ufa nia hiningaka nimaaduru abe hoka onangoli manga hininga. Abe nginioka onagona dika niato nia dodiawo inihoromati nginika, gea kiani niatobaleleani onangika gea. 44 De hokogenangoo, ngini abe niato nginiohi nimahikurutiye Ma Jou ai himangoka, de gea kiani nidadi nia dodiawo mata-mata manga gilaongo. 45 Angamoi abeika ngaro Ngohi abe ihihiromanga o Nyawa ma Ngofaka abe o Horogaka de tauku toboa masara Ngohioo toboa ko mangaleua ma titi la o nyawa ihileleani Ngohino, masara ma titi toboa Ngohi la o nyawaika taleleani. De ma titi moioli naga, la ahi wowango tomahidoaka la idadi o nyawa manga ngoe manga hiluasa ma bobangu. Abe imaketero hoka o gogilaongo yalikoika manga karajaangika, hokogenangoo o nyawa mata-mata yalikoika manga howo-howonika. Ho gea ahi wowango tomahidoaka la o nyawa manga ngoe tahiluasa manga kangelaino abe tahihohe manga howo-howonino. Mangale ma titi hinooto gea hiadono Ngohi toboa ma duniauku, abe ko ma titiua la o nyawa ihileleani Ngohino.” Hokogea o Yesusu ai hitiari ma demo iwinii-niikika abe wahitiari wato ufa yomalingiri manga gogere ikokurutiye. O Yeriko ma nyawa womatengo worafioka de o Yesusu widuhunu Matiusu 20:29-34 ; Lukasa 18:35-43 46 De o Yesusu de iwinii-niiki manga dodagi yogila-gila de ahao yomahiadonoka o Yeriko ma kapongika. De ipaha abe ma oraha yohupu o Yerikoino de naga o nyawa ko manga ngoe yaniiki. De naga womatengo worafi-rafi womagoo-gogere o ngekomo ma datekoka. Una gea ai romanga o Batimeusu, abe o Timeusu ai ngofaka. Una gea wotobagaho-gahoko o duduhunu o nyawaino abe yotagi-tagi ma ngekomino gea. 47 De una ka de wigihene naga o Yesusu abe o Nasaretoka ma nyawa woboa ma ngekomino wotigioka de una womulaengoka o duduhunu womagahoko ho wopoa-poaka wato, “O Yesusu ahi Baluhu! O Dautu ai Toforauku! Ngohi tomagahoko la nohidorahi ngohi naa!” 48 De o nyawa manga ngoe genangoka iwitaere unangika ato, “Ufa nogigoro hokogea! Nomariidoka dika!” Masara ka de hokogea de utuohi waamo-amokiye wato, “O Dautu ai Toforauku, duru togahoko la nohidorahi ngohi naa!” 49 De o Yesusu woihene ai demo gea de womatogumuku de wahuloko wato, “Una gea niwiahokino Ngohino!” De ona iwiahoko worafi-rafika gea de iwitemo ato, “Ngona naa noutumoka angamoi woniahokoka, de! Ho naa nomataiti naikahi!” 50 Ka de o Batimeusu manga demo woihene, ka dau de womaokoiye. Abe ai baju ihidatahumuku, gea waumouku ai dingiioka de wodogunoaika dika. Wodogunoaika, de womataiti woboa o Yesusika. 51 De wiadonoka de ahao o Yesusu wileha unangika wato, “Ngona o kia nomagahoko Ngohino la nato toniduhunu?” De worafi-rafi gea wipaluhu wato, “Ahi Baluhu, duru toigo tomahioriki.” 52 De o Yesusu wipaluhu wato, “Naa ka idadi nolio, angamoi inihitogumoka ma titi ani ngongakuino.” De ka de o Yesusu ai demo ipaata ai uruino de una gea womahiorikoka, de ahao unangoo winiikoka o Yesusu abe yotagi-tagi ma ngekomoka. |
Gereja Firman Allah, Yayasan Misi Masyarakat di Pedalaman
New Tribes Mission