Daniel 2 - Ohiatonhseratokénti

Nebuchadnezzar Raotetshénhsera

¹ Ne tekeníhaton shiiohseratátie ne Nebuchadnezzar shihonontí꞉io, wahotétshen. Tsi naʼthaʼnikonhrá꞉ren iáh tesewátonhskwe ne aonsahó꞉taʼwe.

² Sók iahshakó꞉nonke ne raonkweʼtaʼshón꞉a ne shakonathiatonhseratkénse, tehontierónnions, rontaʼén꞉narahs, tánon ne niaʼtehotirí꞉wake ne aontahónne ó꞉ni ne ahonwaʼnikonhraientáhten ne atetshénhsera. Shahónnewe ó꞉ni ne raohén꞉ton ne ronnontí꞉io waʼthatí꞉taʼne.

³ Wahshakawénhahse, “Tewakatateʼnikónrhare tsi nahò꞉ten wakatetshén꞉en. Tewakatonhwentsó꞉ni ne ahskwahró꞉ri tsi nahò꞉ten kéntonhs.”

⁴ Waʼthonwarihwaʼserákwaʼse ne ronnontí꞉io né ne Aramaic kawennontáhkwen wáhontste, “Sanontí꞉io tsi nén꞉we sónnhek! Takwahró꞉ri ne satetshénhsera, tánon enkwaʼnikonhraientáhten.”

⁵ Ne ronnontí꞉io washakawénhase, “Wakateʼnikonhríson ónenʼk tsi í꞉se enhskwahró꞉ri ne akatetshénhsera tánon ó꞉ni enskwahró꞉ri tsi nahò꞉ten kéntonhs. Tóka iáh thaeʼsewakwé꞉ni, enkaténnhaʼne enietshiiaʼtaratsón꞉ko kwáh tsi niió꞉re tisewahstièntare tánon ó꞉ni enkenʼtonió꞉take tsi ní꞉ioht tsi tenkahríhton ne tsi sewanonhsó꞉ton.

⁶ Nok tókaʼ ensewakwé꞉ni ne ahskwahró꞉ri ne atetshénhsera tánon tsi nahò꞉ten kéntonhs. Tenkwarihwaʼserákwaʼse tsi enkwawíhon ó꞉ni kowá꞉nen ne kakwenienhstáhtshera. Ó꞉nen ki, takwahró꞉ri ne atetshénhsera tánon tsi nahò꞉ten kéntonhs.”

⁷ Sók shé꞉kon tonsahonwarihwaʼserákwaʼse ne ronnontí꞉io, “Tókaʼ Sanontí꞉io né khók ahskwahró꞉ri tsi nahò꞉ten satetshén꞉en, ne enkwaʼnikonhraientáhten.”

⁸ Eʼthó꞉ne, ne ronnontí꞉io wahaʼtewénnatehte, “Kwáh tsi niwakéron! Í꞉sewehre aétsontste ne kahwistá꞉eʼks, ne tsi sewaterién꞉tare ó꞉nen wakateʼnikonhríson

⁹ tsi akwé꞉kon shaʼtentiótteke tsi ní꞉ioht tsi enkwahré꞉wahte tókaʼ iáh thaskwahró꞉ri ne atetshénhsera. Wesewaterihwahserón꞉ni tsi naʼtesewátere iahesewatahshónteren ne ahskwanowénhten né tsi í꞉sewehre tókaʼ nón꞉wa kaʼk tsi ní꞉ions tensewatá꞉ton ne orihwaʼshón꞉ʼa. Takhwahró꞉ri tsi ní꞉ioht natetshénhsera, eʼthó꞉ne enwakaterién꞉taraʼne tsi ensewakwé꞉ni ne ahskwahró꞉ri tsi nahò꞉ten kéntonhs.”

¹⁰ Ne shakonateʼnikonhrá꞉wis, waʼthatirihwaʼseráko, “Iáh ónhka ne tsi nikakónhsa ne tsi ionhonsà꞉te thakakwé꞉ni ne aeʼsahró꞉ri Sanontí꞉io ne tsi naʼtesatonhontsó꞉ni. Iáh ónhka ne ronnontí꞉io, shé꞉kon ne kwáh ahakowanénhake ó꞉ni ne kwáh thoianerenhseraʼshátste, iáh nonwénton eʼtho téioht tsi ahshakoriʼwanontón꞉ni ne raonkwetaʼshón꞉ʼa ne shakonathiatonhseratkénse, tehontierónnions, tánon ne niaʼtehotíriwake.

¹¹ Tsi nahò꞉ten ne Sanontiióʼtshera rariʼwanóntha tsi niwentó꞉re iáh ónhka thaiekwé꞉ni eʼtho naié꞉iere kwáh nék ne ratiwenniioʼó꞉kon, tánon iáh nen né꞉ʼe ón꞉kwe skátne tehatinákere.”

¹² Eʼthó꞉ne káti, ne ronnontí꞉io waʼthateriahtíkhon ó꞉ni wahaténnhaʼne ne ahonwanaʼwéntho ratikwé꞉kon ne kanontiioʼtsherà꞉kon ronaterihónton ne shakonateʼnikonhrà꞉wis ne Babylonró꞉nons.

¹³ Sók kí tsi nihotennháʼon wahonterihwahténtiaʼte ne ratikwé꞉kon ahonwanaʼwéntho, Daniel eʼtho raià꞉tare tánon ne rontenroʼshón꞉a.

Rawenni꞉io Wahonatónhahse Ne Daniel Nahò꞉ten Kenton Ne Atetshénhsera

¹⁴ Thó꞉ne ne Daniel iaʼtnihtháren ne Arioch, né ne ohén꞉ton iè꞉rate ne ronnontí꞉io raonkwè꞉ta né shakó꞉nonhne, tsi niká꞉ien ronwaríhonte ne ahsakononhwariàkhon. Kwáh í꞉ken tsi wahatenʼnikón꞉raren tsi nikawennò꞉tens wà꞉rastste.

¹⁵ Wahoriʼwanóntonhse ne Arioch oh nontiéren ne ronnontí꞉io tsi eʼtho niió꞉re niaháhawe iáh tehó꞉ien ne kentén꞉ron. Sók kiʼ ne Arioch wahohró꞉ri ne Daniel tsi naʼáwenʼne.

¹⁶ Daniel kwáh òksaʼk eʼtho niaháre raohén꞉ton ne ronnontí꞉io wahoriʼwanóntonhse né sénha aonsahonwatinaktóthahse, né naʼónton ahohró꞉ri ne ronnontí꞉io tsi nahò꞉ten kéntonhs thí atetshénhsera, né ronnontí꞉io wahathón꞉tate.

¹⁷ Thó꞉ne ne Daniel sahahtén꞉ti tánon sahshakohró꞉ri ne rontenroʼshón꞉ʼa Hananiah, Mishael, tánon ne Azariah tsi naʼáwenʼne.

¹⁸ Wahshakohró꞉ri Rawenniió꞉ke nón꞉we iehonterénnaien tsi thén꞉teron ne karonhià꞉ke ronwaʼné꞉ken ne atanitén꞉ron ó꞉ni ronwariʼwanóntonhs né ahshakoʼnikonhraientáhten tsi nahò꞉ten ne iáh tehotiʼnikonhraiéntaʼs eʼthó naontáwe né tóhsa skátne ahonwatírio ne ronátiaʼke ne shakonateʼnikonhrá꞉wis ne Babylònhne.

¹⁹ Eʼthó꞉ne né shonhsónta ne ioteriʼwahséhton wahonwarihótahsien né Daniel tsi nahò꞉ten wahotétshen, tánon ó꞉ni wahohsénnaien ne karonhià꞉ke thén꞉teron Rawenni꞉io:

²⁰ Daniel wahén꞉ron: “Rawenni꞉io seʼ roʼnikonhrowá꞉nen ó꞉ni roʼshatstenhserowá꞉nen! Ehtshennaiénshek tsi nienhénwe ó꞉ni tsi nén꞉we.

²¹ Raónha thoniarotárhon ne tsi nikahwistà꞉eʼks tánon tsi niiawénhserons ne onhwentsià꞉ke ó꞉ni tsi watkwenhrá꞉rons; shakonontiióhstha tánon sehshakonontiiókwahs; à꞉seʼken raónha thahtkà꞉wahs ne attokháhtshera tánon ne kaʼnikonhraientáhtshera.

²² Raónha rarihotáhsionhs tsi nahotènshonʼ né kwáh teiohnó꞉tes tánon né kariʼwahséhton; roterién꞉tare tsi nahoténshonʼ ne wahsehtánion tsi nón꞉we ne kwáh tetió꞉karahs, tánon kwáh raonháʼaʼk ók tehotiáʼtahton ne teiohswáthe.

²³ Konhsénnaienhs ó꞉ni tekonrénhsaronhs, í꞉se né Sewenní꞉io tsi takenekwenhsatátie. Í꞉se tehská꞉wi ne attokháhtshera ó꞉ni né kaʼshatsténhsera; tesarihwaʼserákwen né wakaterénnaien tánon takweʼnehstén꞉ni tsi nahò꞉ten ahshakwahró꞉ri ne ronnontí꞉io.”

Daniel Wahohró꞉ri Ne Ronnontí꞉io Ne Atetshénhsera Tánon Wahaʼnikonhraiéntahte

²⁴ Sók ne Daniel tsi í꞉trate ne Arioch niionsáre, tsi niká꞉ien ne ronnontí꞉io ronnháʼon ahshakononhwariákhon né kanontiióʼtshera sakonateʼnikonhrá꞉wihs. Waʼhawénhahse, “Tóhsa shenonwahrià꞉khon. Iaʼtatiaʼténhawh né ronontiió꞉ke, tánon í꞉i enhihró꞉ri tsi nahò꞉ten kéntonhs né raotetshénhsera.”

²⁵ Kwáh katiʼ óksaʼk ne Arioch iahoiaʼténhawe ne Daniel raohén꞉ton ne ronnontí꞉io Nebuchadnezzar tánon wahohró꞉ri né ronnontí꞉io, “Shaià꞉ta shakwaié꞉nen Sitaeró꞉non né kí꞉ken enhakwé꞉ni aʼhathró꞉ri Sanontí꞉io tsi nahò꞉ten kéntonhs ne satetshénhsera.”

²⁶ Ne ronnontí꞉io wahawénhahse ne Daniel (Belteshazzar tehahsennásere), “Ahskwé꞉ni ken ne ahsekró꞉ri tsi nahò꞉ten wakatetshén꞉en tánon tsi nahò꞉ten kéntonhs?”

²⁷ Daniel waʼtharihwaʼserá꞉ko, “Sanontí꞉io, iáh né tshiateiakorí꞉wake, tehontierónnions, shakonathiatonhseratkénse, tóhka ó꞉ni ne ronteweiénstha tsi iotsistohkwarónnion ne ahatikwé꞉ni né aiesahró꞉ri tsi nahò꞉ten kéntonhs né atetshénhsera.

²⁸ Ne ók ne Rawenni꞉io karonhià꞉ke thén꞉teron, raónha rotáhshions ne kariʼwahséhtánion. Iatokaʼtén꞉ni Sanontí꞉io tsi neniá꞉wenʼne ne kenʼ eniótiehte. Ó꞉nen kiʼ enkonhró꞉ri ne atetshénhsera, tsi nahsatkáhtho tsi náhe séntahskwe.

²⁹ “Tsi nikarì꞉wes Sanontí꞉io séntahskwe, wesatétshen tsi neniá꞉wenʼne né kenʼ eniotiéhte; tánon Rawenni꞉io, tsi niká꞉ien ne reʼnéhstha ne kariʼwahséhton, wahianaʼtónhahse tsi neniá꞉wenʼne.

³⁰ Nòn꞉wa, kí kariʼwahséhton wahakotáhshiase, iáh tókaʼken sénha í꞉i kateʼnikonhrattókha tsi ní꞉ioht ne akò꞉ren, né kí ne Sanontí꞉io nahseweientéhtaʼne tsi nikéntonhs né satetshénhsera ó꞉ni ne aesaʼnikonhraién꞉taʼne né anonhtonniónhtshera tsi wesaiaʼtó꞉renʼne.

³¹ “Sanontí꞉io, tsi wesatétshen wahsatkáhtho né sahén꞉ton í꞉kate teiotenonhianíhthon tsi nikowá꞉nen kaiaʼtón꞉ni, teiohswáthe ó꞉ni teiohstaráthe, tánon iótteron né akonwakenʼénion.

³² Tsi ionontsistóhare né ionnià꞉ton ne kwáh kahwistanoronʼtsherí꞉io; né wentskweʼnà꞉ke tánon né kanentshaʼkéhshon kahwistarà꞉ken nenʼ né꞉e ionnià꞉ton; né kaiaʼkarà꞉ke tánon né kahíʼiá꞉ke ne nen né꞉e ne otsí꞉nekwahr karístatsi ionnià꞉ton,

³³ ne kahsinaʼkéhshon karístatsi nen né꞉e ionnià꞉ton, tánon ne wahshiʼtaʼkéhshon karístatsi nen né꞉e tekaiéston tánon ionawaʼtstahkarí꞉io.

³⁴ “Tsi náhe tehská꞉nerahkwe, kentstenhrowá꞉nen thonnitstèn꞉riaʼke tsi tionónte ne kwáh iáh ónhka kenʼ thieiakoié꞉ren, waʼtiaʼón꞉ko ne karístatsi ó꞉ni ne onawaʼtstahkarí꞉io ne wahshiʼtáke ne kaiaʼtón꞉ni, tánon waʼtewattó꞉ko.

³⁵ Kwáh óksaʼk né karístatsi ó꞉ni né ionawaʼtstahkarí꞉io, ne otsí꞉nekwahr karístatsi tekaiéston, kahwistarà꞉ken, tánon né ohwistanó꞉ron waʼtioʼteróntthoste tánon né tonsakaierontá꞉raʼne ne oʼkèn꞉ra né nó꞉nen kwáh í꞉ken tsi ioʼkèn꞉rote nó꞉nen iehwà꞉eks nakennhà꞉ke. Akwé꞉kon tsi iaʼò꞉te ienkáhawe, kwáh iáh thé꞉non thaonsakaieronníhake. Ók né otsténra tontontehiá꞉ron ionontowá꞉nen iahón꞉ton kwáh tsi niiohón꞉tsa tsi waʼkarhó꞉roke.

³⁶ “Né kí ne atetshénhsera. Ó꞉nen ki Sanontí꞉io enkonhró꞉ri tsi nahò꞉ten kéntonhs.

³⁷ Sanontí꞉io, í꞉se aonhá꞉a tehseʼshátste tsi nihá꞉ti ne Rotinontiiò꞉shon. Né Rawenni꞉io ne karonhià꞉ke thèn꞉teron wahianontí꞉iohste tánon wahiaʼshatsténhseron, né ahseʼshátsteke, tánon tahserénhsaronke.

³⁸ Í꞉se wahiakó꞉wanahte tsi nón꞉we niienakerénion ne onhwentsiá꞉ke tánon enhsheiatenʼnikón꞉raren kontikwé꞉kon ne kontírio ó꞉ni né otsiʼtenʼokón꞉ʼa. Né kanontsíne neʼtho kaiaʼtón꞉ni ne ohwistanó꞉ron ionnià꞉ton í꞉se nenʼné꞉e séntons.

³⁹ Né ne ó꞉nen iáh thaonsesaterihóntake, thiháte né rakó꞉ra tenshá꞉taʼne ók iáh nenʼné꞉e eʼtho tehoʼshatsténhsera tsi ní꞉se ní꞉ioht, tánon né nón꞉ne shá꞉ka ne ahsénhaton rakó꞉ra, né ne otsí꞉nekwahr karístatsi enkénhake ne rakó꞉ra, tánon raónha onhwentsakwé꞉kon enhaiatakwení꞉ioke.

⁴⁰ Tánon thò꞉ne káti shé꞉kon kaieríhaton ienshatotáhsi ne rakó꞉ra, eʼtho nenhaʼshátsteke tsi ní꞉ioht ne karístatsi, tsi naʼtewattokwátha tánon kwáh akwé꞉kon niaʼtekahríhtha, tánon kwáh né karístatsi akwé꞉kon niaʼtewattokwá꞉tha eh kiʼ ní꞉ioht tsi tenwattókwate ó꞉ni teniakohskwà꞉serahkwe ratikwé꞉kon ne thotihén꞉ton né ratikoráhshon.

⁴¹ Tánon ó꞉ni wahsatkáhtho tsi tewahsiʼtónton ó꞉ni tsi tewahiakwirón꞉ton né kaiaʼtón꞉ni tekaiéston né ionawatstahkarí꞉io tánon ne karístatsi. Ne nenʼné꞉e kéntonhs ne onkwehshón꞉ʼa tsi iáh shahotirí꞉wa thakénhake, ká꞉roʼ nikaʼshátste tsi ní꞉ioht né karístatsi, áseʼken karístatsi tánon ionawaʼtstahkarí꞉io tekaiéston.

⁴² Ne ohiakwí꞉ra—ohstónha karístatsi tánon ionawaʼtstahkarí꞉io tekaiéhston—né nenʼné꞉ʼe kéntonhs tsi iokwenhrá꞉ron né tsi kanakerahserá꞉ien enkaʼshátsteke tánon eniokwenhrá꞉ron tánon eniotsiʼióʼhake.

⁴³ Tánon tsi wahsatkáhtho né eʼtho karístatsi tsi tekaiéhston ne ionawaʼtstahkarí꞉io. Né ne kéntonhs né ratikó꞉ra né꞉ʼe nón꞉we nikanakerahserá꞉ien enhonteʼnién꞉ten né ahshakotihweʼnón꞉ni né raotihwà꞉tsire tsi naʼtehonatateniaktén꞉ni, ók iáh kiʼ thahonaterihwahténtiaʼse, iáh sénha tsi kiʼ ní꞉ioht né karístatsi tánon ne ionawaʼtstahkarí꞉io tekáiehston.

⁴⁴ Né꞉ʼe nenkahá꞉wike né ratikoráhshon tsi ionhwentsiá꞉te né Rawenni꞉io ne karonhià꞉ke enhanakerahserón꞉ni né ne iáh nonwén꞉ton thiiaontókten. Iáh ó꞉ni nonwén꞉ton thiiakonwaʼshén꞉ni, nok kwáh ienkakóntahkwe tsi eniakotkóntenʼ né ó꞉ia raotinakeráhsera tánon eʼthó꞉ne tsi nén꞉we tsi enkatátie.

⁴⁵ Ne ki tsi nikéntonhs, tsi wahsatkáhtho né onén꞉ia tonnitstén꞉riaʼke tsi tionónte. Né ne kwáh iáh ónhka kenʼ thieiakoié꞉ren, tánon waʼtiaón꞉ko ne kaiaʼtón꞉ni né karístatsi ionnià꞉ton, tánon né otsí꞉nekwahr nikaristò꞉ten, ionawaʼtstaʼkarí꞉io, tánon ne kahwistarà꞉ken, ó꞉ni ne ohwistanó꞉ron. Rawenni꞉io ne roʼshatstenhserowá꞉nen iahró꞉ris Sanontí꞉io, tsi neniawénhseron tánon tsi nahò꞉ten tá꞉we, waʼkonhró꞉ri kwáh tsi ní꞉ioht tsi satetshénʼen, ó꞉ni takónnion tsi nahò꞉ten kentonhs.”

Ne Rononti꞉io Waʼthorihwaʼserá꞉kwaʼse Ne Daniel

⁴⁶ Ne ronnontí꞉io Nebuchadnezzar onhwentsià꞉ke waʼthatshákete ó꞉ni wahaténhnhaʼne ne aterennaienthahtsherá꞉kon tsi akonwatiatátsaʼahte ne katshé꞉nen tahonwarénhsaron ne Daniel.

⁴⁷ Né ronnontí꞉io waʼthorihwaʼserákwaʼse ne Daniel rá꞉ton, “Thí Rawenni꞉io tsi niká꞉ien ne ehtshénnaienhs, ne raonhá꞉ʼa thaʼshátste tsi nihá꞉ti ne niioʼokón꞉ʼa, raónha thieshakoiá꞉ner ne rotinontiióshon, tánon raónha ó꞉ni reʼnéhstha ne kariʼwahsehtánion. Né aorì꞉wa wahskwé꞉ni wahsheʼnikonhraién꞉tate ki kariʼwáhsehton.”

⁴⁸ Eʼthó꞉ne ó꞉nen wahohsennakarátate né Daniel, iaweʼtowá꞉nen wahowíhon né ioià꞉nereʼs, wahorihónten tsi watonhwentsá꞉ien né Babylonne, tánon raónha ohén꞉ton iaʼthótahste tsi nihá꞉ti ne kanontiióʼtshera raonkweʼtaʼshón꞉ʼa ne shakonateʼnikonhrá꞉wihs.

⁴⁹ Ne Daniel wahoriʼwanóntonhse ne ronnontí꞉io, né ahshakorihónten ne Shadrach, Meshach, tánon ne Abednego né ahonterihwatstériste tsi niioterihwatié꞉ren tsi tkanakerahserá꞉ien ne Babylònhne; ók tsi naʼáwenʼne, ne Daniel kanotiiotsherá꞉kon ne nón꞉we nihenteróntakwe.