Hechos 17 - Mixteco del suroeste de Tlaxiaco Oaxaca

Nsa̱ꞌá ráa ti̱xi̱nꞌ ñuunꞌ Tesalónica

¹ Njia̱ꞌa Pablo jín Silas ñuunꞌ Anfípolis jín ñuunꞌ Apolonia, jee nkenta ráa ñuunꞌ Tesalónica. Yukuán ni̱yo ɨɨn veꞌi sinagoga nu̱u̱nꞌ kútútú rá ñɨvɨ Israel súkuáꞌa ráa Tu̱ꞌun Ndiosíꞌ.

² Sáni nka̱an Pablo, ña̱ꞌa̱nꞌ re̱ꞌ yukuán. Jee u̱ni̱ꞌ sátuꞌ ki̱vɨ̱ꞌ nájiáví ráa, jee nkua̱yuꞌú re̱ꞌ jín ráa sáni káchíꞌ nu̱u̱nꞌ Tutuꞌ níso Tu̱ꞌun Ndiosíꞌ.

³ Nna̱kachiꞌ va̱ꞌa re̱ꞌ ka̱ꞌ tu̱ꞌun vá. Jee nxi̱néꞌénꞌ re̱ꞌ ya̱ Tu̱ꞌun Ndiosíꞌ nkachiꞌ‑i ya̱ Cristo, jee íyó kunoꞌo‑o jee natekuꞌ i̱i̱ꞌ‑i kene nteñu rá níꞌiꞌ. Jee nkachiꞌ Pablo: ―Cristo ví Jesús. Maáréꞌ ví ya̱ stékútu̱ꞌún ni̱ꞌ nu̱u̱nꞌ rán.

⁴ Kéꞌín ráa ni̱nu̱ꞌ iniꞌ jee nna̱sikánitáꞌán ráa maáráa jín Pablo jín Silas. Jee suni sukuán nsa̱ꞌá kue̱ꞌe̱ꞌ rá ñɨvɨ ntu kúvi Israel, ya̱ nééñuꞌun ráa Ndiosíꞌ, jín kue̱ꞌe̱ꞌ rá ñaꞌan kúñáꞌnú.

⁵ Soo rá ñɨvɨ Israel ya̱ ntu nínúꞌ iniꞌ, jee ñúꞌún kuíñɨ́ iniꞌ ráa néꞌyá ráa Pablo jín Silas. Jee nsi̱kétáꞌán ráa rá te̱e kúxí kánéꞌén ya̱ jíkónúun nu̱yáꞌvi. Jee sáá nsatútú ráa kue̱ꞌe̱ꞌ ñɨvɨ, jee nsa̱ꞌá ráa tu̱ntíxín nu̱u̱nꞌ ñuunꞌ vá. Jee sáá nta̱vi̱ꞌ ráa veꞌi Jasón, nna̱nukú ráa Pablo jín Silas sáva tavaꞌ ráa rává nu̱u̱nꞌ rá ñɨvɨ nkenta yukuán.

⁶ Soo sáá ntu nnániꞌinꞌ ráa rává, nsi̱úꞌun ráa Jasón jín kéꞌín rá ñaniꞌ jínúꞌ iniꞌ tu̱ꞌun Jesús kua̱ꞌa̱nꞌ nu̱u̱nꞌ rá te̱e néetiñu ñuunꞌ vá. Jee nka̱najíín ráa: ―Suviráa ví ya̱ sáꞌá kue̱ꞌe̱ꞌ tuntíxín nɨꞌɨ ñɨ̱vɨ́, jee suni nkiaaꞌ ráa yaꞌá.

⁷ Jee jiáꞌa Jasón nééꞌ ráa veꞌi re̱ꞌ. Jee nɨꞌɨ rá ñɨvɨ yaꞌá kénta ráa si̱kɨ̱ꞌ ya̱ tátúníꞌ te̱e nísotíñú nu̱u̱nꞌ ñuunꞌ Roma, chi káchíꞌ ráa ya̱ íyó inka ka̱ꞌ te̱e nísotíñú naní Jesús.

⁸ Sáá nteso̱ꞌo rá ñɨvɨ yukuán jín rá te̱e néetiñu tu̱ꞌun yaꞌá, jee nku̱níní iniꞌ ráa.

⁹ Nte̱tuvi rá te̱e néetiñu ya̱ chisoneen Jasón jín rá te̱e kútáꞌán jín re̱ꞌ xu̱ꞌún, jee nsia̱áꞌ ráa rává.

Pablo jín Silas nééꞌ ñuunꞌ Berea

¹⁰ Yankuaaꞌ, kuísá ntañúꞌún, nchu̱ichí rá ñaniꞌ Pablo jín Silas kua̱ꞌa̱nꞌ ne̱ ñuunꞌ Berea. Sáá nkenta ráa yukuán, jee nki̱vɨ ráa iniꞌ veñu̱ꞌun rá ñɨvɨ Israel.

¹¹ Soo rá ñɨvɨ yukuán nkuva̱ꞌa ka̱ꞌ iniꞌ ráa nsú káꞌ rá ñɨvɨ ñuunꞌ Tesalónica, chi va̱ne̱ꞌ ñuꞌun káñá iniꞌ ráa ntɨɨn ráa tu̱ꞌun yaꞌá. Jee ni ki̱vɨ̱ꞌ súkuáꞌa ráa Tutuꞌ Ííꞌ níso Tu̱ꞌun Ndiosíꞌ, sáva kuniꞌ ráa ré ya̱ naáꞌ ví ya̱ káchíꞌ Pablo jín Silas.

¹² Jee saáva ni̱nu̱ꞌ iniꞌ kue̱ꞌe̱ꞌ víꞌí ráa jín kue̱ꞌe̱ꞌ rá ñɨvɨ Grecia, kúvi te̱e, kúvi ñaꞌan kúñáꞌnú.

¹³ Sáá nku̱káꞌnú iniꞌ rá ñɨvɨ Israel, nééꞌ ñuunꞌ Tesalónica, ya̱ suni stékútu̱ꞌún Pablo Tu̱ꞌun Ndiosíꞌ ñuunꞌ Berea, jee suni ña̱ꞌa̱nꞌ ráa yukuán, sáva saꞌá níní ráa iniꞌ rá ñɨvɨ ñuunꞌ vá kune̱ꞌyá rává Pablo jín Silas, jee saꞌá ráa tu̱ntíxín.

¹⁴ Soo kuísá ntañúꞌún, rá ñaniꞌ yɨ́ꞌɨ́ ñujiínꞌ Jesús, nchu̱ichí ráa Pablo kua̱ꞌa̱nꞌ yúnteñúꞌún. Soo nkino̱o Silas jín Timoteo ñuunꞌ yukuán.

¹⁵ Jee rá ñaniꞌ kútáꞌán jín Pablo, ña̱na̱ka ráa re̱ꞌ ne̱ ñuunꞌ Atenas. Jee nkachiꞌ re̱ꞌ nu̱u̱nꞌ ráa, ya̱ kachiꞌ ráa nu̱u̱nꞌ Silas jín Timoteo, ya̱ íyó kiji rává na̱kua̱ꞌ nku̱ya̱chi̱ꞌ nu̱u̱nꞌ re̱ꞌ, jee kuíre kua̱noꞌonꞌ ráa.

Pablo nééꞌ ñuunꞌ Atenas

¹⁶ Soo ni nnetu Pablo ráa ñuunꞌ Atenas, nku̱níní iniꞌ‑i, chi niniꞌ‑i ya̱ nchi̱tú ñuunꞌ vá máá santúꞌ ñunéꞌyúꞌ.

¹⁷ I̱ña̱jée iniꞌ veꞌi sinagoga nu̱u̱nꞌ kútútú rá ñɨvɨ Israel, jee nkua̱yuꞌú‑u jín rá ñɨvɨ Israel jín rá inka ñɨvɨ néñu̱ꞌun ráa Ndiosíꞌ. Jee ni ki̱vɨ̱ꞌ nkaꞌanꞌ‑a nu̱yáꞌvi jín néni ɨɨn ñɨvɨ kénta yukuán.

¹⁸ Soo íyó kéꞌín rá te̱e ya̱ sava ráa súkuáꞌa ñujiínꞌ epicúreo. Jee sava ráa súkuáꞌa ñujiínꞌ estoico. Jee nka̱ntátúꞌun ráa jín‑i, jee kéꞌín ráa nkachiꞌ: ―¿Ná kuíni kachiꞌ te̱e nékáíyó káꞌánꞌ yaꞌá? Jee inka ráa ka̱ꞌ nkachiꞌ: ―Túvi‑i kuéntáꞌ ɨɨn te̱e ya̱ xínéꞌénꞌ‑e jie̱ꞌe̱ꞌ rá ndiosíꞌ to̱ꞌo̱ꞌ inka ñuunꞌ. Nkachiꞌ ráa yaꞌá chi nkaꞌanꞌ Pablo tu̱ꞌun váꞌa jie̱ꞌe̱ꞌ Jesús jín jie̱ꞌe̱ꞌ ya̱ nna̱tekuꞌ i̱i̱ꞌ re̱ꞌ jín ya̱ natekuꞌ i̱i̱ꞌ ñɨvɨ nteñu rá níꞌiꞌ.

¹⁹ Jee ntɨɨn ráa maa kua̱na̱ka ráa maa nu̱u̱nꞌ nútútú rá te̱e nísotíñú, naní Areópago. Jee jíkátu̱ꞌún ráa maa: ―¿Á kuvi kukáꞌnú iniꞌ ránꞌ tu̱ꞌun jiáá yaꞌá, ya̱ xínéꞌénꞌ nú?

²⁰ Chi va̱ji nú jín tu̱ꞌun sɨ́ɨ́n nasɨ́kuitɨꞌ jie̱ꞌe̱ꞌ so̱ꞌo ráníꞌ. Jee kuíni ránꞌ kukáꞌnú iniꞌ ránꞌ ná kuíni kachiꞌ tu̱ꞌun káꞌánꞌ nú.

²¹ Nɨꞌɨ rá ñɨvɨ Atenas jín rá to̱ꞌo̱ꞌ nééꞌ yukuán, máá tiñu nákani ráa tu̱ꞌun jiáá ka̱ꞌ jee tésóꞌo ráa ná kúvi rá tu̱ꞌun jiáá ka̱ꞌ ví‑i íyó.

²² Jee íñɨ́ Pablo nteñu rá ñɨvɨ Areópago, jee nkachiꞌ‑i: ―¡Ránoꞌó te̱e Atenas! Néꞌyá ni̱ꞌ ya̱ máá tiñu yɨ́ñúꞌún víꞌí rán nu̱u̱nꞌ kue̱ꞌe̱ꞌ ndiosíꞌ.

²³ Chi ni jíkónúun ni̱ꞌ néꞌyá ni̱ꞌ rá kue̱ꞌe̱ꞌ santúꞌ néñu̱ꞌun rán, jee nna̱niꞌinꞌ ni̱ꞌ ɨɨn altar ya̱ yukuán níso tu̱ꞌun yaꞌá: “Nu̱u̱nꞌ néñu̱ꞌun‑ó ɨɨn ndiosíꞌ ya̱ ntu jíníꞌ‑ó.” Saájee ya̱ néñu̱ꞌun rán jee ntu jíníꞌ rán, yaꞌá ví ya̱ stékútu̱ꞌún ni̱ꞌ nu̱u̱nꞌ rán.

²⁴ Ndiosíꞌ ví ya̱ nsa̱ꞌá ñɨ̱vɨ́ jín nɨꞌɨ ya̱ íyó nu̱u̱nꞌ‑u. Yaꞌá ví ya̱ kúvi I̱toꞌoꞌ súkún jín ñɨ̱vɨ́. Jee ntu nééꞌ‑e iniꞌ veñu̱ꞌun ya̱ sáꞌá rá te̱e.

²⁵ Ni ntu̱náꞌ íyó ya̱ kúvi saꞌá ñɨvɨ chineí ráa re̱ꞌ, chi ntu̱náꞌ jíniñúꞌún‑u. Chi suvire̱ꞌ ví ya̱ xtékúꞌ re̱ꞌ nɨꞌɨ ñɨvɨ, jee ístátáchiꞌ‑ó sáꞌá‑a, jee jiáꞌa‑a nɨꞌɨ ya̱ íyó.

²⁶ Nsa̱ꞌá re̱ꞌ ya̱ nu̱u̱nꞌ métúꞌún te̱e nkene nɨꞌɨ rá ñɨvɨ, sáva kuneeꞌ ráa kua̱íyó ñɨ̱vɨ́. Jee ya̱ ñani re̱ꞌ tiempúꞌ kutekuꞌ ráa jín rá xéꞌñú nu̱u̱nꞌ kuneeꞌ ráa.

²⁷ Nsa̱ꞌá Ndiosíꞌ rá ñɨvɨ sáva nanukú ráa re̱ꞌ, jee sáva sa̱naanꞌ naniꞌinꞌ ráa maa, ré nanukú ráa maa. Soo ntu̱né íyó íká‑a nu̱u̱nꞌ ta ɨɨn‑ó.

²⁸ Chi suvire̱ꞌ sáꞌá ya̱ tékúꞌ‑ó, kántáꞌ‑ó, jee íyó‑ó. Suni ɨɨn rá te̱e rán nyɨꞌɨ tiñu re̱ꞌ ntee re̱ꞌ rá poema, jee ntee re̱ꞌ: “Kúvi‑órán se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ ndiosíꞌ.”

²⁹ ’Saáva retú ichiyúkúnꞌ Ndiosíꞌ ví‑ó, jee ntu íyó kaꞌvi iniꞌ‑ó ya̱ Ndiosíꞌ kúvi kuéntáꞌ ɨɨn santúꞌ oro áxí plata áxí yu̱u̱ꞌ ya̱ sáꞌá ɨɨn te̱e tu̱ꞌva sáꞌá re̱ꞌ maa sáni jiáni iniꞌ‑i.

³⁰ Soo tióꞌ ya̱ta̱ꞌ ntu nsa̱ꞌá kuéntáꞌ Ndiosíꞌ ya̱ ntu jíníꞌ rá ñɨvɨ jie̱ꞌe̱ꞌ re̱ꞌ. Soo vitan tátúníꞌ re̱ꞌ nu̱u̱nꞌ kua̱íyó ñɨvɨ nu̱u̱nꞌ nɨꞌɨ ñɨ̱vɨ́ ya̱ nakani iniꞌ ráa ñujiínꞌ ráa.

³¹ Chi ñani‑i ɨɨn ki̱vɨ̱ꞌ nu̱u̱nꞌ sanáaꞌ na̱a̱ꞌ‑a kua̱chi nɨꞌɨ ñɨvɨ ñɨ̱vɨ́. Jee ñani‑i ɨɨn te̱e, sáva sanáaꞌ re̱ꞌ jie̱ꞌe̱ꞌ kua̱chi ñɨvɨ. Jee nstúvi‑i ya̱ níso re̱ꞌ tiñu vá, chi nna̱stekúꞌ i̱i̱ꞌ‑i re̱ꞌ nteñu rá níꞌiꞌ jee nxi̱nákóo‑o yɨkɨkúñu re̱ꞌ.

³² Sáá nteso̱ꞌo ráa jie̱ꞌe̱ꞌ ya̱ nátekuꞌ i̱i̱ꞌ rá níꞌiꞌ, jee sava ráa nkaꞌanꞌ u̱ꞌvi̱ꞌ. Jee inka ráa ka̱ꞌ nkachiꞌ: ―Teso̱ꞌo tuku ránꞌ nó jie̱ꞌe̱ꞌ yaꞌá.

³³ I̱ña̱jée nkene Pablo nteñu ráa.

³⁴ Soo ni̱yo ñɨvɨ káꞌvi ni ni̱nu̱ꞌ iniꞌ ráa tu̱ꞌun nkaꞌanꞌ re̱ꞌ jee nna̱kuiñɨꞌ ráa jín re̱ꞌ. Ɨɨn ráa kúvi Dionisio, ya̱ kúvi te̱e nísotíñú Areópago, sunisaá ɨɨn ñaꞌan naní Dámaris, jín rá inka ka̱ꞌ.