Génesis 49 - Mixteco del suroeste de Tlaxiaco Oaxaca

Káchíꞌ ya̱chi̱ꞌ Jacob ya̱ ná kuvi jín rá se̱ꞌya yɨ́ɨ́ re̱ꞌ

¹ Nkana Jacob rá se̱ꞌya re̱ꞌ jee nkachiꞌ re̱ꞌ: “Kinutútú rán nu̱u̱nꞌ ni̱ꞌ jee kachiꞌ ni̱ꞌ nu̱u̱nꞌ rán ná kuvi ya̱ kiji nu̱u̱nꞌ rán tiempúꞌ kiji ichinúúnꞌ.

² Kinutútú rán ránoꞌó se̱ꞌya ni̱ꞌ, jee teso̱ꞌo rán nuꞌuꞌ ya̱ kuvi ni̱ꞌ tátáꞌ rán Jacob.

³ ’Noꞌó Rubén, kúvi nú se̱ꞌya yɨ́ɨ́ ni̱ꞌ ya̱ nkaku xíꞌnañúꞌún, jee fuersáꞌ xíꞌnañúꞌún ni̱ꞌ nkene nú ya̱ níyo nu̱u̱nꞌ ni̱ꞌ sáá nijia ni̱ꞌ kúvi ni̱ꞌ te̱e. Jee kéne nú ka̱ꞌ nu̱u̱nꞌ kúñáꞌnú nú jee íyó ka̱ꞌ fuersáꞌ nu̱u̱nꞌ nú.

⁴ Soo jiáꞌa saꞌá nú kuéntáꞌ jínu nute, jee nkúvi nú ka̱ꞌ ya̱ xíꞌnañúꞌún, chi nka̱a nú nu̱u̱nꞌ i̱to ni̱ꞌ jín ñaꞌan nna̱kasaɨn ni̱ꞌ jee njia̱ꞌa nú tu̱nkánuun nu̱u̱nꞌ‑ó.

⁵ ’Simeón jín Leví ñaniꞌ ráa, jee xe̱e̱nꞌ nsa̱ꞌá ráa jín yuchiꞌ espada ráa.

⁶ Jee nsáꞌ ki̱vɨ ni̱ꞌ nu̱u̱nꞌ nútútú ráa nátúꞌún ráa, ni nkánitáꞌán ni̱ꞌ jín ráa sáá nútútú ráa, chi nki̱tɨ̱ꞌ iniꞌ ráa jee nsa̱ꞌá ráa ni̱yɨ jee nkuva̱ꞌa iniꞌ ráa ñeꞌneꞌ ráa rá tu̱chi tíkóó jie̱ꞌe̱ꞌ rá toro sáva saꞌá lénkó ráa rátíꞌ.

⁷ Kosoni̱nu ya̱ nki̱tɨ̱ꞌ iniꞌ rán chi xe̱e̱nꞌ kítɨ́ꞌ iniꞌ rán. Jee kosoni̱nu ya̱ xe̱e̱nꞌ iniꞌ rán nsa̱ꞌá kini rán ntu náꞌví iniꞌ rán. Jee saꞌá sɨ́ɨ́n ni̱ꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ kiji nu̱u̱nꞌ ráa jee sikúténuun ni̱ꞌ ráa nu̱u̱nꞌ ñuꞌun rá ichiyúkúnꞌ Israel.

⁸ ’Jee noꞌó Judá, rá ñaniꞌ nú nakuetúꞌún ráa noꞌó, jee kuneí nú si̱kɨ̱ꞌ rá ñɨvɨ tu̱fi̱ꞌ ta̱ꞌán jín noꞌó, jee ne̱ rá ñaniꞌ maánú nakui̱ñɨ̱ꞌ ítɨ́ ráa kua̱xin nei ráa maáráa nu̱u̱nꞌ nú.

⁹ Jee noꞌó, Judá, se̱ꞌya maáníꞌ, kúvi nú kuéntáꞌ ɨɨn nikaꞌa súchí ya̱ kúvi se̱ꞌya ɨɨn nikaꞌa, jee sáá nɨ́ꞌɨ yájíꞌ ti̱ꞌ kitɨ ntɨɨn ti̱ꞌ, jee jiáxin ti̱ꞌ xi̱ni̱ꞌ ti̱ꞌ jee jiákava ti̱ꞌ nu̱u̱nꞌ ñuꞌun. Jee ya̱ kúvi ti̱ꞌ kua̱ꞌ ɨɨn nikaꞌa káꞌnú, jee, ¿ne̱ ɨɨn vá kiji iniꞌ staña̱ꞌán maa rúja?

¹⁰ Jee nkuíyo bastón nu̱u̱nꞌ Judá, jee kino̱o bastón te̱e néetiñu jín rá ichiyúkúnꞌ kiji nu̱u̱nꞌ re̱ꞌ ya̱ tatúníꞌ ráa ne̱kua̱ꞌ kiji te̱e xí karútíꞌ vá, jee rá ñɨvɨ ntáká rá ñuunꞌ kaníjiá ráa re̱ꞌ.

¹¹ Jee [koo kue̱ꞌe̱ꞌ nasɨ́kuitɨꞌ tataꞌ sáꞌá nu̱u̱nꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ kiji nu̱u̱nꞌ re̱ꞌ ya̱ kuvi] kuꞌniꞌ ɨɨn ráa burrúꞌ lúlí re̱ꞌ rá yokúꞌúꞌ uva máá viiꞌ va̱ꞌa ˻sú yájíꞌ ti̱ꞌ maa˼. Jee [koo kue̱ꞌe̱ꞌ nasɨ́kuitɨꞌ nute nu̱xi nixiꞌ uva ya̱ kuvi] nakete ráa saꞌma ráa maa. Jee nakete ráa so̱kotóꞌ ráa jín nute nu̱xi uva.

¹² Jee túvi neenꞌ ka̱ꞌ rá nchinúún ráa nsú káꞌ nu̱xi nixiꞌ uva. Jee kuíjín víꞌí rá nu̱ꞌun ráa jie̱ꞌe̱ꞌ kue̱ꞌe̱ꞌ víꞌí xu̱kui jíꞌi ráa.

¹³ ’Jee Zabulón chi kuneeꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ kiji nu̱u̱nꞌ re̱ꞌ yuꞌú nteñúꞌún, jee yukuán koo nu̱u̱nꞌ kikui̱ñɨ̱ꞌ rá barkúꞌ. Jee rá xéꞌñú kenta kuvi ne̱ nu̱u̱nꞌ káá ñuunꞌ Sidón.

¹⁴ ’Jee Isacar chi kúvi nú kuéntáꞌ burrúꞌ nakuiꞌ. Kuéntáꞌ kava rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ nú nteñu rá u̱vi̱ꞌ kuráꞌ rá lanchi,

¹⁵ chi niniꞌ ráa ya̱ va̱ꞌa íyó nu̱u̱nꞌ najia̱ví ráa, jín ya̱ viiꞌ ñunkúún íyó ñuꞌun ráa. Jee nakua̱xin nei ráa maáráa jee kenta kuvi ráa musúꞌ satíñú yɨ́ɨ́.

¹⁶ ’Jee Dan chi tatúníꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ re̱ꞌ nu̱u̱nꞌ rá ñɨvɨ ñuunꞌ maáréꞌ kuéntáꞌ ɨɨn rá inka tataꞌ ichiyúkúnꞌ Israel (Jacob) ya̱ tátúníꞌ ráa nu̱u̱nꞌ rá ñɨvɨ ñuunꞌ maáráa.

¹⁷ Jee Dan chi kúvi re̱ꞌ kuéntáꞌ ɨɨn koo ya̱ káá yuíchí, ya̱ yáyɨꞌɨ́ xu̱jieꞌéꞌ kitɨ jee sáꞌá‑a ya̱ jiétéꞌ yátá ñɨvɨ ya̱ yósóꞌ ya̱ta̱ꞌ ti̱ꞌ.

¹⁸ ’¡Oh, I̱toꞌoꞌ, nétu ni̱ꞌ ya̱ sikáku nú nuꞌuꞌ!

¹⁹ ’Jee Gad chi kiji ɨɨn ejército si̱kɨ̱ꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ re̱ꞌ kantáꞌán‑a si̱kɨ̱ꞌ ráa, soo suni kunikɨnꞌ ráa kenta ráa ya̱ta̱ꞌ‑a kantáꞌán ráa jín‑i.

²⁰ ’Jee Aser chi máá váꞌa máá nu̱ꞌú ya̱ kajiꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ re̱ꞌ, jee saꞌá ráa máá neyu váꞌa ya̱ táꞌán iniꞌ rá te̱e tátúníꞌ kajiꞌ ráa.

²¹ ’Jee Neftalí chi kuvi re̱ꞌ kuéntáꞌ ɨɨn isuꞌ, ya̱ naní gacela, ya̱ íñɨ́ núne jee kaꞌanꞌ rá se̱ꞌya ichiyúkúnꞌ re̱ꞌ máá tu̱ꞌun viiꞌ.

²² ’Jee José chi kuvi re̱ꞌ kuéntáꞌ ɨɨn yokúꞌúꞌ íñɨ́ yatin nu̱u̱nꞌ káku nute, ya̱ jiáꞌa víꞌí rá vixíꞌ, jee rá naꞌá‑a káa koo nu̱u̱nꞌ nsamaꞌ.

²³ Jee rá te̱e jiátíñú arco kuꞌun ta̱ꞌvi̱ꞌ iniꞌ ráa kune̱ꞌyá ráa maa, jee tivɨꞌ ráa maa jín flecha ráa jee ixtáña̱ꞌán ráa maa.

²⁴ Soo José chi kino̱o kutú arco re̱ꞌ jee nakuiꞌ rá naꞌá re̱ꞌ saꞌá Ndiosíꞌ, jee máá Ndiosíꞌ kúñáꞌnú nasɨ́kuitɨꞌ nu̱u̱nꞌ nɨꞌɨ. Jee Ndiosíꞌ ví ya̱ néñu̱ꞌun Jacob maa, jee Ndiosíꞌ ví ya néen kuéntáꞌ re̱ꞌ Jacob kua̱ꞌ te̱e náka sa̱na̱ꞌ, jee kúmí kútú‑u Israel kuéntáꞌ ɨɨn kava yu̱u̱ꞌ.

²⁵ Ndiosíꞌ ya̱ néñu̱ꞌun tátáꞌ nú maa jee chineí re̱ꞌ noꞌó. Jee maáréꞌ níso re̱ꞌ fuersáꞌ ííꞌ ni̱ꞌin ya̱ kúñáꞌnú nasɨ́kuitɨꞌ re̱ꞌ nu̱u̱nꞌ kua̱íyó, jee maáréꞌ saꞌá ya̱ netuꞌ kuvi nú jín ya̱ váꞌa ya̱ váji ne̱ súkún, jín ya̱ váꞌa ya̱ váji ne̱ nu̱u̱nꞌ káku nute chi̱ji ñuꞌun. Jee saꞌá re̱ꞌ ya̱ netuꞌ kuvi nú ya̱ kukueꞌeꞌ se̱ꞌya nú jín sa̱na̱ꞌ nú.

²⁶ Nuꞌuꞌ ya̱ kúvi ni̱ꞌ tátáꞌ nú, táji ni̱ꞌ rá tu̱ꞌun váꞌa nu̱u̱nꞌ nú ya̱ netuꞌ kuvi nú. Jee tu̱ꞌun táji ni̱ꞌ nu̱u̱nꞌ nú kúvi ya̱ váꞌa ka̱ꞌ nsú káꞌ rá tu̱ꞌun va̱ꞌa ya̱ ntaji rá jííꞌ ni̱ꞌ yanaꞌán nu̱u̱nꞌ ni̱ꞌ. Jee rá tu̱ꞌun ni̱ꞌ kúvi váꞌa ka̱ꞌ nsú ka̱ꞌ ya̱ váꞌa ya̱ váji rá yuku ya̱ íyó nɨ́ɨ́nkání. Jee na̱ ka̱ꞌ kino̱o ya̱ váꞌa vá nu̱u̱nꞌ José ya̱ maáréꞌ kúñáꞌnú nteñu rá ñaniꞌ re̱ꞌ.

²⁷ ’Jee Benjamín kuvi re̱ꞌ kuéntáꞌ ɨɨn váꞌúꞌ xe̱e̱nꞌ ya̱ síkuáchi kuachi ti̱ꞌ kitɨ ntɨɨn ti̱ꞌ, jee ya̱neꞌenꞌ yájíꞌ ti̱ꞌ maa jee yánini tásáva‑a ya̱ nkino̱o”, nkachiꞌ Israel (Jacob) nu̱u̱nꞌ rá se̱ꞌya re̱ꞌ.

²⁸ Ntáká rá yaꞌá kúvi ni uxúꞌ u̱vi̱ꞌ (12) rá tataꞌ ichiyúkúnꞌ Israel (Jacob). Jee rá tu̱ꞌun yaꞌá kúvi ya̱ nkachiꞌ tátáꞌ ráa Israel (Jacob) nu̱u̱nꞌ rá se̱ꞌya‑a. Jee nkachiꞌ re̱ꞌ ya̱ váꞌa nu̱u̱nꞌ ta ɨɨn ráa sáni íyó ni̱ꞌi̱nꞌ ta ɨɨn ráa.

Sáá ni̱ꞌi̱ꞌ Israel (Jacob)

²⁹ Jee nta̱túníꞌ Israel (Jacob) nu̱u̱nꞌ rá se̱ꞌya re̱ꞌ jín rá tu̱ꞌun yaꞌá ya̱ nkachiꞌ re̱ꞌ: ―Ki̱vɨ̱ꞌ káꞌvi ni jee kuviꞌ ni̱ꞌ jee nakeꞌen Ndiosíꞌ ánímaꞌ ni̱ꞌ nutútú ni̱ꞌ ichi kútú jín rá ánímaꞌ rá tátáꞌ jííꞌ ni̱ꞌ yanaꞌán. Jee se̱ꞌí rán nuꞌuꞌ xiín nu̱u̱nꞌ káá rá jííꞌ ni̱ꞌ yanaꞌán iniꞌ yaviꞌ kava ya̱ káá nu̱u̱nꞌ ñuꞌun te̱e naní Efrón ya̱ kúvi te̱e hitita.

³⁰ Yaviꞌ kava vá ví ya̱ káá ñuꞌun naní Macpela, ichinúúnꞌ ñuunꞌ Mamré, ya̱ káá ñuꞌun Canaán, jee nkeꞌen Abraham yaviꞌ kava vá jín ñuꞌun Efrón, ya̱ kúvi hitita, sáva kuvi‑i ñuꞌun re̱ꞌ sáva kúvi‑i veꞌi níyɨ re̱ꞌ.

³¹ Jee yukuán nse̱ꞌí ráa Abraham jín ñasɨ́ꞌɨ́ re̱ꞌ Sara. Jee yukuán nse̱ꞌí ráa Isaac jín ñasɨ́ꞌɨ́ re̱ꞌ Rebeca. Jee suni yukuán nse̱ꞌí ni̱ꞌ Lea.

³² Jee ñuꞌun jín yaviꞌ kava ya̱ káá yukuán kúvi ya̱ nkeꞌen Abraham nu̱u̱nꞌ rá se̱ꞌya Het ya̱ kúvi ráa ñɨvɨ hitita.

³³ Jee sáá nkuvi nta̱túníꞌ Jacob rá tu̱ꞌun yaꞌá nu̱u̱nꞌ rá se̱ꞌya re̱ꞌ, jee nna̱chisó re̱ꞌ jie̱ꞌe̱ꞌ re̱ꞌ nu̱u̱nꞌ íto jee ni̱ꞌi̱ꞌ re̱ꞌ, jee nna̱keꞌen Ndiosíꞌ ánímaꞌ re̱ꞌ nutútú re̱ꞌ ichi kútú jín rá ánímaꞌ rá tátáꞌ jííꞌ re̱ꞌ yanaꞌán.