Mateo 5 - La'qaatqa ñi qota'olec Qota'olec & Qota'olec Novita Na Qomyipi

Da na'qaataxanaxac huaalec aso quemaralec qa' ladocai

¹ Ca co'na' so Jesús iuane'ta sá'ogue so qomyipi, ca taashi'megue ada qa' ladocai. Ca' nqa'xanñi, ca so lapaxaguinatqaipi lapoỹau'a so'maxare.

² Ca' so Jesús ỹapaxaguintac so qomyipi, 'naac:

Ná'maq ỹaatqajam chalego la'maxa

³ —Ỹaatqajam chalego la'maxa ma'le quecá'maq na'deenalta' quiyim ỹouen da lotaanaxanaxac ñi qota'olec, ma' ca'maxare hueetaugui da lo'ueenataxanaxac ñi'maxare neeta'gue da piguim ma' ỹoiquentac ná'ogue najo.

⁴ Ỹaatqajam chalego la'maxa ma'le cá'maq 'ue ca lachicoxo, ma' ñi qota'olec ỹa'maxagui lauel nqai'en ca'maxare.

⁵ Ỹaatqajam chalego la'maxa ma'le quecá'maq ne'xoresenaxai le'taxanata, ma' ca'maxare icoñiguit ma'le cá'maq 'laua ỹachaxantac ñi qota'olec.

⁶ Ỹaatqajam chalego la'maxa ma'le quecá'maq 'ec 'ue na lqopaaxa chaqai na laquip quiyim ỹahotaque ỹo'uet ná'maq ỹahotaque ñi qota'olec, ma' ñi'maxare ỹotauanegue ma'le ca'maxare, qaiyi ishit ỹo'uet.

⁷ Ỹaatqajam chalego la'maxa ma'le quecá'maq i'xoren ca liỹa, ma' ñi qota'olec i'xoren ma'le ca'maxare.

⁸ Ỹaatqajam chalego la'maxa ma'le quecá'maq co'teeta añi le'taxanata, ma' ca'maxare iuana ma'le ñi qota'olec.

⁹ Ỹaatqajam chalego la'maxa quecá'maq nquipiteta'pegue' quiyim 'ue ca neuagaxa, ma' ñi qota'olec ỹamata'gue ma'le ỹaatqajam lalamaxaret llaalec.

¹⁰ Ỹaatqajam chalego la'maxa quecá'maq 'ue da nocanaxac, souetapigui quiyim ỹo'ueetetac dá'maq ỹahotaque ñi qota'olec, ma' ca'maxare hueetaugui da lo'ueenataxanaxac ñi'maxare neeta'gue da piguim ma' ỹoiquentac ná'ogue najo.

¹¹ Ỹaatqajam chalego la'maxa caqamiri, ma' qaishiuenta'pe, chaqai se qaỹa'maxata'que qamiri quena qomyipi, chaqai ma' qaiỹoxolgoto qamiri quena se no'uen qaro'maqajñitac, sovitapigui quiyim viilec aỹim.

¹² Ca' ỹaatqajam ra'maxaichiguiñi, netooñitac, ma' qamiri coñiguit ca chalego lecaic nishivichii ma'le queda piguim. Ma' chaqaida qohine'teco' na'le da nocanaxac só'maq 'au letaxaỹaxaquiripi ñi qota'a na' saqa'lecaua qamiri.

Ca o'ue chaqai aca ncoỹeraxanqate louena na qomyipi

¹³ Qamiri 'ec qamiri o'ue louenec ná'maq neetalec ana 'laua. Qam ca o'ue no'm tot qaica ca lochiviaxa, ¿negue' quet cá'maq 'neeta quiyim liỹa 'ue ca lochiviaxa? Ma' tot qaica ca taiguit. Ta'ta'a quiyim qainaxauec, ca' qaico'vigui quena qomyipi.

¹⁴ Qamiri 'ñiitari' aca ncoỹeraxanaxaqui louena ná'maq neetalec ana 'laua. Ca na'a' nejlec aca quemaralec ladocai se nqañoxojñi.

¹⁵ Chaqai mesqai qaicopata'a aca ncoỹeraxanaxaqui, ca' qoỹanaugui aca nade lahi'. Ta'ta'a quiyim qoỹanashiguim, ca' qaiyi coỹarelec cá'maq hueeta'ñi ca na'a'.

¹⁶ Ca' chaqaida 'neeta nqai'ñii da no'ueenataxaguii, ỹaatqajam ỹaviquetauguilo nqai'ñii' naua rcoỹeraxanaxaquillii, qaiyi coỹarelec na qomyipi, qaiyi na'maxare iuana ma'le dá'maq 'viichitac ỹa'maqachiguiñi, qaiyi na'maxare imaqachin ma'le ñi qota'olec ñí'maq viilec neeto'ot na piguim.

So Jesús rapaxaguinataxanegue na naqataxaquipi chicqo'ot so Moisés

¹⁷ 'Neeto' lotqai 'neetapigui qavillii quiyim ñovi', ca sa'ue ca lqodoc na naqataxaquipi chicqo'ot na'le so Moisés chaqai ná'maq lapaxaguinataxanaxac so letaxaỹaxanqajanqaipi ñi qota'a. Se ñanac quiyim sa'ue ca lqodoc. Ta'ta'a quiyim ñanac, qam ỹaatqajam ipaquichigui nqaishin dá'maq ỹaatqajam leloxoỹaxac.

¹⁸ Ma' ỹaatqajam llic dá'maq shinac caqamiri, quiyim ñaqa 'ue na piguim chaqai na 'laua, ca' sqaica ca qanaqata'a quena nerqaipi, vire'ta ca netancoqui' quena naqataxaquipi quiyim saqa' ỹovita quiyim ipaquichigui ná'ogue ná'maq 'neeta mashic qoỹeretañi.

¹⁹ Vichiguiño' quecá'maq se ỹo'uet canchaqaica quená'maq naneretañi quena naqataxaquipi, 'eno'm cá'maq 'ec paguec cocho'qui', ca rapaxaguinataxanegue quiyim chaqaida 'ne'tegue nqai'en na qom, ca' ca'maxare qai'neeta qohinta'gue ca paguec cocho'qui' ma' qoyiuetaugui da lo'ueenataxanaxac ñi qota'a neeta'gue da piguim ma' ỹoiquentac ná'ogue najo. Qam cá'maq na'xaỹaxane'ta chaqai ỹapaxaguinegue ca liỹa quiyim chaqaida 'ne'tegue ca qohinta'gue, ca lodegaxat ma'le queda lo'ueenataxanaxac ñi qota'a neeta'gue da piguim ma' ỹoiquentac ná'ogue najo.

²⁰ Ma' ỹim shinac caqamiri no'm se napaguiỹalec ná'maq rapaxaguinataxanta'pegue na naqataxaquipi chaqai ná'maq neetau'a na fariseoipi quiyim 'viichii cá'maq ỹahotaque ñi qota'olec, ca' sqaica ma' shichii quet quiyim noxoñiu'a da lo'ueenataxanaxac ñi'maxare neeta'gue da piguim ma' ỹoiquentac ná'ogue najo.

So Jesús rapaxaguinataxanegue cá'maq 'neeta da nonogoxonaxac

²¹ Qamiri 'xaitapega quen da napaxaguinataxac so 'auaxaic qareta'allipi 'naacsa': “Sqai lauataxañi', ma' cá'maq ralauataxan, ca' qaỹa'ue ma'le ca nouaxanaxaset.”

²² Qam ỹim shinac caqamiri, canchaqaica quiyim ro'ỹa ca lqaỹa, ca' ca'maxare qaỹa'ue ca nouaxanaxaset. Chaqai cá'maq ishiuen ca lqaỹa, ca' qaỹauega'a ná'maq nashillipi ỹo'ueetegueñi na leloxoỹaxaquipi, ca' qaimit. Chaqai cá'maq 'naac sqaica ỹa'den ca lqaỹa, ca' ca'maxare hueetalec ca lichic quiyim taañigui nqohin ca norec, cá'maq hua'ñi quiyim ñi qota'a ỹo'uet ca nouaxanaxaset na hualoxonyipi.

²³ Ca' vichiguiño', no'm do'ira'a aca rachitaxanataxanqachi'i' aca ncopatoxonaxalate, ca' quiyi'maxare, ca no'viñira'gue quiyim 'ue ca ỹo'maqajnac ca rqaỹa'e' caqami',

²⁴ ca chaqa'ma' lli'ro'ot aca rachitaxanataxanqachi'i' aca ncopatoxonaxalate. Ca 'au quirepegue', na'maxachire'e' ca rqaỹa'e'. Ca qaigueme shichi' pillira'a aca ncopatoxonaxalate, ca' 'ỹaañiro aca rachitaxanataxanqachi'i'.

²⁵ Chaqai no'm 'ue ca talaxanegue aqami', ca' raviquira'a cá'maq imit na nasauaxaset, ca' 'au na'maxachire'e' ca'maxare quiyim saqa' viriuo, 'ase' no'm ỹaanot qami' ca imitac na nasauaxaset. Ca' ca'maxare ỹaana'a qami' yi nouaataxanaq, ca' qaỹapou'a qami' cañi ncoñiitaxanaxaqui.

²⁶ Ca' ỹaatqajam llic da shinac caqami', quiyim sqai shichi' nenoxoñirec quiyi'maxare, no'm saqa' machirigui quiyim shivichiñi' cá'ogue aca ra'ualli'i'.

So Jesús rapaxaguinataxanegue dá'maq 'neeta cá'maq lapa'ñi' aca se loua

²⁷ Qamiri 'xaichigui dá'maq na'qaatec nallaaqo': “Se rapa'ira'ñi' aca se roua'e'.”

²⁸ Qam ỹim shinac caqamiri, quiyim cá'maq nishi'ta aca 'aalo quiyim ra'ỹa'a, ca chaqa'ma' 'ec shi'gue lapa'ñi' aca'maxare cañi le'taxanata.

²⁹ Ca no'm añi nqochi'i' pa'a'gue da qatoiqui' ỹaueca'guit qami' ca nasauaxaset, naqachi', ca' naqairec. Ma' paguec la'maxa quiyim 'ue ca na'laañi quenaua rouenaxahi', qam mesqai 'nejem quiyim ná'ogue na roshicmaxa'e' qainaxañigui ca ncopatqo' na hualoxonyipi.

³⁰ Chaqai no'm na rqai'laxachi' qatoiqui' ỹanataxajñi aqami', ca' chaqairec, chaqai naqairec. Ma' paguec la'maxa quiyim 'ue ca na'laañi quenaua rouenaxahi', qam mesqai ná'ogue na roshicmaxa'e' qainaxañigui ca ncopatqo' na hualoxonyipi.

So Jesús rapaxaguinataxanegue da leloxoỹaxac cá'maq ỹalat aca loua

³¹ Qai'neeta qohinac nallaaqo': “Canchaqaica quiyim ỹalat aca loua, ca qaỹa'ue aca lomalate quiyim qaỹalat.”

³² Qam ỹim shinac caqamiri, no'm 'ue ca ỹale nalachiguit aca loua, no'm sqai sauaxat quiyim nedequentac, ca' ca'maxare ỹasauaxat quiyim nedequen. Ca cá'maq o'ñiguit aca 'aalo nalate, ca' ca'maxare qai'neeta qaỹamata'gue nedequenaxaic.

So Jesús rapaxaguinataxanegue dá'maq 'neeta cá'maq mashic qoỹaanec na'qaatec

³³ Qai'neeta 'xaichigui dá'maq qohinaco' na'le queso 'auaxaic qareta'allipi: “'Neeto' sqai pacqajñirigui cá'maq mashic 'ỹaañirec ra'qaachiqui' quiñi qara'gaxala' qota'olec.”

³⁴ Qam ỹim shinac caqamiri, se ỹa'maxañi quiyim 'ue ca 'quiisapega quiyim 'ỹaañirec ca ra'qaachiqui'. Sqai 'quiisapega na piguim chicqo'ot ca nouaxanaxashichi' quiyim 'ỹaañirec ca ra'qaachiqui', ma' nqa'xanqa' ñi qota'olec na'maxare;

³⁵ chaqai na 'laua, ma' ana'maxare co'ueetalec ñi'maxare; chaqai vire'ta yi Jerusalén, ma' chaqaiyi yí'maq la'a' ñi qota'olec ñí'maq chalego lecaic nashi.

³⁶ Chaqai sqai 'quiisapega quiyim qanouaxanec ñi rqahiqui' quiyim 'taxachisegueñi ca ra'qaachiqui', ma' sqai shichi' quiyim ỹalagaq loqo'm naue' nqai'ñi' ca 'oonoqui' quena qavi'i'.

³⁷ Ta'ta'a quiyim 'ñiỹac: “ajá'a” loqo'm “'e'”. Ma' cá'maq qaỹoqoto na'qaatec quedajo, ca' chicqo'ot so na'ỹaapec.

So Jesús rapaxaguinataxanegue dá'maq 'neeta ca ỹo'uet ca lovi'

³⁸ Qamiri ỹaatqajam 'xaichigui da na'qaatec nallaaqo' 'neetasa': “Cá'maq ỹachipiaxachigui aca nqote ca liỹa, ca' ca'maxare qai'neeta qaỹachipiaxachigui aca nqote; chaqai cá'maq naqat aca loue ca liỹa, ca' ca'maxare qai'neeta qanaqat aca loue.”

³⁹ Qam ỹim shinac caqamiri, se cotenachiỹa cá'maq ỹo'uet ca se no'uen caqamiri. Ta'ta'a no'm 'ue ca ỹouaxañigui na rashiigui lahi, ca' lotqai 'ỹaañim da liỹa lahi.

⁴⁰ Chaqai no'm 'ue ca talaxanegue aqami', ma' ỹahotaque rouootaxana'gue ca nelamaxaqui'i', 'ỹaañitem quiyim i'xat qai'neeta ca nesaaco'e'.

⁴¹ Chaqai no'm 'ue ca ỹamaxalec ca li'ỹaac quiyim 'xachi' do'ita cá'maq taỹa'ñi, ca' noquigaxachiterec cá'maq do'iri'ñi.

⁴² Chaqai canchaqaica rashiila'e', ca' 'viichi' ca rashiilaxantaque. Chaqai sqai lli'rapeguem cá'maq 'ue ca ra'ualaxana caqami'.

Qai'xoren cá'maq pa'guenaxantac

⁴³ Qai'neeta ỹaatqajam 'xaichigui dá'maq na'qaatco' nallaaqo' 'neetasa': “'Xoriñi' ca riỹa'e', qam ỹaatqajam ramaqaira'gue ca npa'guenaxaua'e'.”

⁴⁴ Qam ỹim shinac caqamiri, 'xoriñii ca npa'guenaxauahi, chaqai no'uen cá'maq naxailec cá'maq ishiuenta'pe qamiri, 'maxachii'tegue cá'maq qamiri loquiiqate', nqouagaxaiñitalec cá'maq ishiuenta'pe chaqai se ỹa'maxata'que qamiri.

⁴⁵ Qaiyi ỹaatqajam qamiri llaalqa ñi qota'a ñí'maq viilec neeta'gue da piguim. Ma' ñi'maxare coỹarelec nqai'en añi lo'ueenata ra'aasa ná'maq hualoxonyipi chaqai ná'maq huagaxaraiquipi, chaqai nela' na ỹaxat taalec nqai'en ná'maq no'uen chaqai ná'maq se no'uen da no'ueenataxac.

⁴⁶ Ma' no'm qamiri 'xoriñii ná'maq re'xoriñitac, ¿nega'ỹo' cá'maq raviguiguii coñiguit ma'le quedajo? Ma' ná'maq ỹacona'piguit ana nishiuete so nashi quiyi Roma qai'neeta 'ne'tegue dajo.

⁴⁷ Chaqai no'm qainaata na rqaỹahi niquiñi'e', ¿nega'ỹo' cá'maq no'uen 'viichitac? Ma' vire'ta ná'maq se ỹauanapega ñi qota'olec qai'neeta 'ne'tegue dajo.

⁴⁸ Ca' ỹaatqajam 'maxaraic nqai'ñii ca no'ueenataxaguii, qaiyi 'ñiitari' ñi qota'a ñí'maq viilec neeta'gue da piguim ỹaatqajam 'maxaraic naloochiguiñi da no'ueenataxac.