TUUMUDIMA TUMA 13 - Mampruli

¹ Ninvugseeba ban daa la'am n‑dɔli Yisa soori Antiyɔkku tiŋŋa maa ni la sunsukkuni ka karimbadima ni anabidima daa bɛ ni. Baanabasi daa bɛ ni, ni Simiyɔn, sɔ ban boonni Naagya, bee Dɔsabilli, la, ni Luusiyusi, sɔ ŋɔn yi Sairiini tingbaŋŋu ni na, ni Manɛ'an - ŋɔna ni NaaHɛroodi Tɛtirakyi la daa la'am m‑bɛ ni, halli ni Hɛroodi naam diibu saha - ni Sɔla gba.

² Ban daa gyeemni ti Dugma ka loori noori sahanseaa la, Naawunni Sii Kasi maa daa yɛli ba, ni, “Ya yiisim Baanabasi ni Sɔla n‑zaali n‑ti ma, ka ba tum man yiisi ba ni ba ti tum tunseesi la.”

³ Dizugu ba daa puusi Naawunni ni noori loobu pɔi, ka naayi zaŋŋi ba nuusi m‑pa ba zugri ka zaali ba soori.

⁴ Tɔ; ka Naawunni Sii Kasi ŋɔn daa tum Baanabasi ni Sɔla maa, ba daa kyaŋŋi la Sɛlusii tiŋŋa n‑kpɛ nyariŋŋu n‑du n‑kyaŋŋi Saapirusi tingbaŋŋu.

⁵ Ban daa ti paai bɛni n‑sigi Salamiisi tiŋŋa, ba daa bɛ bɛni n‑kpeeri Yɛhudiyadima la'aŋŋu duri ni, nti moonni Naawunni yɛligu. Ka Gyɔni gba daa dɔli, n‑suŋŋni ba.

⁶ Saapirusi tingbaŋŋu muna - ka bɛ la teeku kooma sunsukkuni; ka ba daa kyaŋŋi n‑gyili ka tinsi zaa, nti paai Pafoosi tiŋŋa. Bɛni ka ba daa nya tiimaraansɔ, ka u yuuri boonni Baa Yisa. U daa nyɛ la Yɛhudiya nira, ka zaŋŋi u mammaŋŋa n‑leebi anabi,

⁷ ka daa bɛ Sɛgyeoosi Pɔla yiri ni, sɔ ŋɔn daa di Gɔmna n‑su Saapirusi tingbaŋŋu zaa fukumsi la. Ŋɔn Pɔla daa mari la yɛm pam: u daa booli Baanabasi ni Sɔla ka ba kyɛ na, ŋɔn daa boori ni u wum Naawunni yɛligu zugu.

⁸ Amaa ŋɔn Ɛlimasi muna - lala ka ba daa takki tiimaraana maa yuuri - Ɛlimasi daa kyiisi la yɛligu maa, ka daa kpaŋŋni u maŋŋa n‑ta'ari Gɔmna maa ni u di niŋi Yisa yɛdda.

⁹ Di saha ka Naawunni Vuusim Kasi yiiko daa paali Sɔla - sɔ ban pa u yupaa, ni, ‘Pɔla’ la - ka u daa gɔsi tiimaraana maa suŋŋa

¹⁰ ka yɛli u, ni, “Nyin Sintaani bii wa! I nyɛ la yɛlisuma zaa dindaana. I mari la yɔmsibeeri, ka boori ni i zaŋŋi ti Dugma yɛlimaŋni n‑leebi ziri! Ay - nyin kyɛl lala!

¹¹ Ti Dugma nin zaŋŋi u nuu n‑ŋmɛ i pampaŋŋɔ. I nin ti leebi zooma, ka ku laa n‑nya wuntaŋŋa neesim ka di paai sahaseaa!” Ka di saha ka Ɛlimasi daa ti nya ka zibsim kpɛ u nini ni, ka u daa tuutiri n‑gyinna, m‑boori sɔ ŋɔn nin datti u n‑kyɛnna.

¹² Ka Gɔmna maa ŋɔn daa ti nya lala, ka wum ban daa tɔ'asiri Naawunni yɛla seem, di daa niŋi u alahazibu, ka dizugu u daa niŋi ti Dugma yɛdda.

¹³ Tɔ; ka Pɔla dima daa laa n‑kpɛ nyariŋŋu n‑yi Pafoosi tiŋŋa n‑du n‑kyaŋŋi Pɛriga, tinseaa kan bɛ Pamfilii tingbaŋŋu ni. Bɛni ka Gyɔni Maaki daa basi ba ka labi n‑kuli Gyɛrusalɛm.

¹⁴ Pɔla dima mun daa yi Pɛriga n‑gaari tooni n‑kyaŋŋi nti paai Antiyɔkku tinseaa, kan bɛ Pisidii tingbaŋŋu la ni. Ka Yɛhudiyadima Vuusim Dabsiri daari ŋɔn daa ti paai, ba daa kyaŋŋi nti kpɛ la'aŋŋu duu ni n‑zinni.

¹⁵ Ka ban daa karim Musa sɔppu kariŋŋu maa n‑naai la, ni anabidima sɔppu kariŋŋu gba, la'aŋŋu kpamma maa daa tum ba saani na, ni, “Ti mabiisi, ya yi mari lahabaseaa kan nin kpamsi niriba wa, ti boori ni ya tɔ'asi n‑ti ti.”

¹⁶ Ka dizugu Pɔla daa yisigi n‑zaani, n‑gaasi u nuu, ka daa piili n‑tɔ'asiri, ni, “M mabiisi, ya Izraɛli dima, ni ban dɔli Izraɛli dima soori n‑gyeemni Naawunni, ya wumma!

¹⁷ Naawunni n su Izraɛli dima yɛla: u daa yiisi ti yaadima ka kyɛ ka ba daa zoaai ka ba yuuri du, ban daa nyɛ saamma Igyipti tingbaŋŋu maa ni sahanseaa la. Tɔ, ka di nyaaŋŋa u daa zaŋŋi u yiiko ni kpeeŋŋu n‑yiisi ba na,

¹⁸ ka daa gɔsiri ba yɛla yuuma pisinaasi yoo ni;

¹⁹ m‑paai Kyɛna'an tingbaŋŋu na. Bɛni ka u daa sa'am bura ayɔpɔi ka daa zaŋŋi ba tiŋŋa maa n‑ti u niriba.

²⁰ Dinŋɔ zaa daa paai yuuma kɔbsinaasi ni pisinu ziiya. Dinŋɔ ŋɔn daa gaari maa, Naawunni daa yiisi kpambaya n‑ti ba, halli ka anabi Samuwɛli saha daa ti paai na.”

²¹ Ni, “Ka lala saha maa ba daa susi ti Dugma, ni, ba boori la naaba, ka u daa zaŋŋi la Sɔla, Kyiisi bii la, n‑ti ba - sɔ ŋɔn daa nyɛ Bɛngyamin za'anɔri nira la. U daa di la naam ka di paai yuuma pisinaasi.

²² Ka di nyaaŋŋa Naawunni daa basi Sɔla ka yiisi Dauda, Gyɛsi bii la, ka u leebi ba naaba. Naawunni daa tɔ'asi Dauda yɛla nŋɔa: ‘N nya ka Gyɛsi bii Dauda n nyɛ man boori sɔa: ninvugsɔ ŋɔn nin tum man boori seem n nyɛ u!’

²³ Tɔ, ka dinŋɔna di daa nyɛ ŋɔn NaaDauda za'anɔri dɔsɔa, Yisa, ka Naawunni daa yiisi, hoo ŋɔn daa pun tisi noori seem la, ni u ti leebi ŋɔn nin fa Izraɛli dima m‑basi.

²⁴ Yisa ŋɔn daa ti ya piili u tuma maa, Gyɔni daa pun daŋŋi tooni m‑moonni n‑tiri Izraɛli dima, ni, ba kyɛli ba tumbeeri ka takki ba beebu, ka su Naawunni koom.

²⁵ Ka sahanseaa Gyɔni ŋɔn daa ya paai u tuma naari, u daa yɛli, ‘Ya teesiya, ni, n nyɛ la ŋɔni? M pa la yan guri sɔ maa. Amaa ya wumma! U bɛ la n nyaaŋŋa n‑kyɛnni na, ka man bu sumni m‑pirigi u namna n‑ti u!’ ”

²⁶ Ka Pɔla daa laa n‑yɛli ba, ni, “Tɔ, m mabiisi, yarima ban yi Ibrahim butiri ni na, ni seeba ban bɛ ya saani n‑gyeemni Naawunni la, tirima saani ka tuliginsim lahabasuŋŋu wa paai na.

²⁷ Gyɛrusalɛm niriba ni ba toondaandima daa bu baŋŋi anabidima sɔppu yɛla gbinni, halli ni ba karimni a ni Vuusim Dabsiri kam zaa maa zaa yɔri: ka dizugu ba daa kyɛ ka lala yɛla maa daa niŋi lala; ka daa kari ŋɔn Yisa sariya n‑yɛli, ni, u luya ni.

²⁸ Halli ba daa bu nya daliiri seelli din wulisi, ni, di sumni ni ba ku u gba, ni di zaa yɔri ba daa susi Pailiti, ni, u kyɛ ka ba ku u.

²⁹ Ba daa tum anŋɔ zaa hoo Sɔppu maa ŋɔn daa pun wulisi u yɛla seem la; ka tum lala n‑naai. Ka di nyaaŋŋa ba daa sigsi u kum dɔpulli maa zugu na n‑zaŋŋi u n‑sɔ'ai gballi ni.

³⁰ Amaa Naawunni daa neaai u kum ni.

³¹ Ka di daa niŋi dabsa pam ka u daa zaŋŋi u maŋŋa n‑wulisiri n‑tiri ninvugseeba ban daa pun dɔli u n‑yi Galilii n‑kyɛ Gyɛrusalɛm na. Ban mun niŋi u sɛharadima, m‑moonni ban nya ka wum yɛttɔ'aseesi n‑tiri Naawunni niriba maa, halli ni zuna.

³² Dizugu tirima gba bɛ la kpa wa, ni ti yɛli ya lahabasuŋŋu maa, ni, Naawunni ŋɔn daa tisi noori n‑ti ya yaadima la,

³³ lala ka u siri tum n‑ti ti, tin nyɛ ba ya'ansi la; ka u yisigi Yisa kum ni. Dina ka ba daa sɔbi Yuuma bukku maa ni, yuumni ayi daana puuni la, ni#:- ‘M bii n nyɛ i; Zuna dabsiri wa ka n dɔ'ai i.’

³⁴ N‑laa m‑paasi, ni, ŋɔna nin yisigi u kum ni, ka ku laa n‑nya poosigu yaasa: u daa yɛli nŋɔa#:- ‘N nin zaŋŋi bunsunseesi Dauda ŋɔn daa deaai la, Ka a nyɛ la bunveela Ka birisigu laa n‑ka a puuni la, M‑mari na n‑ti i.’

³⁵ Ka di daa laa n‑wulisi luginseaa ni, n‑yɛli, ni#:- ‘I ku kyɛ ka i maŋtoori ninvugsuŋŋu nin leebi bumpoosiri.’

³⁶ Tɔ, ka NaaDauda ŋɔn daa tum Naawunni yuubu u duniya wa ni beebu saha halli nti naai maa, u daa ti ka ni, m‑paai u yaadima saani. Ammi, di saha u ningbina daa bu poaai? Ay - a poaaya!

³⁷ Amaa Naawunni ŋɔn daa yisigi sɔ u kum ni la - ŋɔn mun daa bu poaai.

^38-39 Tɔ; ya baŋŋma, ni, di nyɛ la ŋɔna zugu ka ba moonni n‑tiri ya, ni, Naawunni nin kyɛ ya taalli m‑pɛŋŋi ya. Ka lala taalli maa muna - Musa ŋɔn daa wulisi kaari maa daa bu nyaŋŋi n‑yiisi ya ka puuni.

⁴⁰ Pampaŋŋɔ ya baŋŋma suŋŋa, ka di ti nya wahala hoo anabidima ŋɔn daa wulisi seem la, ni#:-

⁴¹ ‘Ya nyam dinŋɔa, yarima bunyaarisi wa! Di nin ti gyɛri ya pam: ya kyɛma sa! Ka baŋŋi, ni, n tumni n tuma ya dabsa wa ni - Alahazibu tunseaa ya ku sakki n‑niŋi ka yɛdda, Halli ba yi ti wulisi ya ka yɛla gba.’ ”

⁴² Tɔ: Ka ban daa puusi n‑naai ka daa yiiri la'aŋŋu duu maa ni na, ba daa yɛli Pɔla ni Baanabasi, ni, ba labma na Vuusim Dabsiri kan kyɛnni na nti tugi yɛttɔ'a maa.

⁴³ Ka niriba maa ŋɔn daa wurigi n‑naai, Yɛhudiyadima maa pam, ni seeba ban daa dɔli ba Naawunni soori la, daa dɔli Pɔla ni Baanabasi; ka ba daa tɔ'asi n‑ti ba, n‑kpaamni ba, ni, ba mari Naawunni piiniseaa ban deaai la suŋŋasuŋŋa.

⁴⁴ Ka Vuusim Dabsiri maa ŋɔn daa paai na la, tiŋŋa maa niriba zaa daa la'amiya, ni ba ti wum Naawunni yɛligu maa.

⁴⁵ Ka Yɛhudiyadima maa ŋɔn daa ti nya daadam wa, nyuuri daa wum ba pam, ka ba daa gbaai kyiisigu, ni, Pɔla ŋɔn wulisiri yɛttɔ'aseesi la pa la yɛlimaŋni, ka tuuri u tupeela.

⁴⁶ Amaa Pɔla ni Baanabasi daa zaŋŋi ba sufukpeemni n‑labsi ba, n‑yɛli, “Tɔ! Ti yi da bu daŋŋi n‑kyɛ ka yarima wum Naawunni lahabasuŋŋu maa, di naa n‑ku mari soori. Amaa yan za'asiri maa ka yɛnni, ni, ya bu sumsi ni ya nya nyɔvuri kan ka naari maa; tɔ, ti nin labsi ti zikki la ban pa Yɛhudiyadima la saani.

⁴⁷ Dama lala ka Naawunni daa zaali ti noori, ni#:- ‘N yiisi i, ni i ti leebi neesim, N‑neaai n‑ti tinzundima ban pa ya niriba; Ka laa n‑leebi tuliginsim soori N‑tiri duniya wa lugri kam zaa dima.’ ”

⁴⁸ Ka ninvugseeba ban pa Yɛhudiyadima la ban daa ti wum lala, ba mari la sufupeelli pam m‑pɛ'ari ti Dugma yɛligu maa. Ka ba seeba daa nyɛ seeba ban ya n‑nya nyɔvuri kan ka naari, ka daa niŋi Yisa yɛdda di zugu.

⁴⁹ Ka Naawunni lahabasuŋŋu daa gyili m‑paai bɛni tingbaŋŋu maa zaa.

⁵⁰ Amaa Yɛhudiyadima daa kpa'atiri la pɔ'aseeba ban daa dɔli ba Naawunni soori ka nyɛ tiŋŋa maa ninvugtibsa la, ni tinkpamma maa m‑paasi, halli ka di ti paai ni ba zabri Pɔla ni Baanabasi n‑niŋi ba putoo tuma, ka kari ba n‑yiisi ba tingbaŋŋu maa ni.

⁵¹ Lala zugu ka Pɔla dima daa kpaasi ba napɔntam m‑basi, n‑wulisi, ni, ba za'asiri ba ni; ka doaai n‑kyaŋŋi Aikoonyum tiŋŋa.

⁵² Ka ninvugseeba ban daa deaai lahabasuŋŋu maa ka niŋi yɛdda la daa mari sufupeelli, ka Naawunni Sii Kasi daa bɛ ba saani.