LUUKI 12 - Mampruli

¹ Ka niriba tusa tusa ŋɔn daa kur la'amni Yisa saani na halli nti mugi taaba - halli nti noori taaba gba - Yisa daa daŋŋi n‑tɔ'asi n‑ti u nyaandɔliba ni ba gbaam ba maŋŋa suŋŋa zaŋŋi n‑kyaŋŋi Farisii dima dabina yɛla - di nyɛ la ba birikɔnsi.

² Ka u daa laa n‑yɛli ba yaasa, ni, “Bunseelli zaa kan pili ka bu nyara, ba nin piligi ka ka sɔkam nya; ka yɛttɔ'asɔ'ara zaasa muna - sɔkam nin baŋŋi a gbinni ŋɔn nyɛ seem.

³ Ya yi ti sɔ'ai zibsim ni n‑tɔ'asi yɛttɔ'aseesi zaasa, ba ya n‑wum a la wuntampeeliga; yan kpɛ duri puuni ka waasi n‑yɛli yɛliseesi la, ba nin ti du saazugu m‑mooli a ka sɔkam zaa wum.”

⁴ “N ya yɛli ya ni, yarim ban nyɛ n zɔdima la, ni, yan di zɔri ninvugseeba ban kuuri niriba ningbina, ka ku laa n‑toaai n‑niŋi ba seelli m‑paasi.

⁵ Amaa n nin wulisi ya din sumsi ni dabeem yi mari sɔa: ya zɔm sɔ ŋɔn nin toaai n‑zaŋŋi ya, ya kum nyaaŋŋa, n‑lɔsi bugum ni. Ya niŋma ma yɛdda, ni, ŋɔna ka di kpa talasi ni ya zɔri u.

⁶ Ammi, ya bu nya ka ba la'asiri niimbisi anu n‑koosiri la'abisi ayi? Amaa Naawunni na zi n‑tam halli niimbila yinni yɛla.

⁷ Halli ya zɔbri muna, Naawunni mi a gba yɛla, ka baŋŋi a zaa yinni yinni kaaligu ŋɔn nyɛ seem. Yan di zɔri dabeem, dama ya mari bukyi pam n‑gaari niinsi maa zaa.”

⁸ Ka Yisa daa laa n‑yɛli ba, “Yɛlimaŋni ka n ya n‑yɛli ya, ni, ŋɔnkam zaani niriba tooni n‑yɛli, ni, u nyɛ la n dinni, man Ninsaala Bii gba nin ti zaani Naawunni malaakadima tooni n‑yɛli, ni, u nyɛ la man gba dinni.

⁹ Ka ŋɔnkam mun yi za'asi ma niriba tooni, man gba nin za'asi u Naawunni malaakadima tooni.

¹⁰ Ka ninvugsɔ ŋɔn tɔ'asi yɛttɔ'abeeri n‑galim man Ninsaala Biiya, u nin toaai n‑nya kyɛ-m‑pɛŋŋi; amaa ŋɔnkam tɔ'asi yɛttɔ'abeeri n‑galim Naawunni Sii Kasi maa, di daama ŋɔn kur ku nya u taalli kyɛ-m‑pɛŋŋi.

¹¹ Ba yi ti zaŋŋi ya n‑taasi la'aŋŋu duri ni, bee nadima saani, yan di boosiri ya sufu ni yan ya labsi seem bee yan ya gyɛrigi seem,

¹² dama ba boosa maa saha ka Naawunni Vuusim Kasi nin ti wulisi ya yan ya labsi seem.”

¹³ Tɔ; ka dɔsɔ daa zɛ zama maa sunsukkuni n‑yɛli Yisa, ni, “N Karimba, yɛlim m beeri wa ka u purigi ti ba faari n‑ti ma, ti ba ŋɔn daa kpi ka kyɛ u arizikki la tɔrli kan nyɛ n dinni!”

¹⁴ Ka Yisa daa labsi n‑yɛli doo maa, “N zɔa, ŋɔni n lee n‑zaŋŋi ma n‑niŋi ya sarikatta bee ya faariputta?”

¹⁵ Di saha maa ka u daa yɛli ba, ni, ba gbaam ba mansi ka di boori ligri nti yakki, dama ninsaala nyɔvuri bu bɛ la u marigu ŋɔn nyɛ seem ni kɔkɔa.

¹⁶ Ka u daa nyɛsi ba nyɛsiri, ni, “Bundaansɔ n daa bɛ ni, n‑kɔ n‑nya bundirigu pam;

¹⁷ ka daa yɛli u sufu ni, ni, ‘Wula ka n ya n‑niŋi, dama n ka luginseelli man ya n‑zaŋŋi m bundirigu wa n‑kpeesi?’

¹⁸ Ka yɛli, ‘Man nin niŋi seem nŋɔa: n nin wurim n napaari wa ni m buya zaa ka takki m‑mɛ bunkara ka a gaari a, n‑zaŋŋi m bundira wa zaa n‑niŋi.

¹⁹ Lala zugu n nin yɛli n sufu ni, ni, m mari bundira ni neema pam din nin mari ma yuumbɔbgu, dinzugu din yi kpalim n‑ti ma yi nyɛ la n‑ziya n‑vuusira ka dira ka nyuura ka bɔbri n yuubu ka mari sufupeelli!’

²⁰ Amaa ka Naawunni yɛli u, ‘Nyin gyɛrigu wa! Yuŋŋu wa zaazaa ka n nin deaai i nyɔvuri, ka bunseelli zaa nyin mari n‑kuunni maa nin leebi ŋɔni dinni?’

²¹ Lala n nyɛ di n‑tiri ninvugsɔ zaa ŋɔn kur gɔsiri u ligri, ka ka seelli Naawunni saani.”

²² Ka Yisa daa laa n‑yɛli u nyaandɔliba, ni, “Dinzugu n ya yɛli ya, ni, yan di zaŋŋi yɛla m‑mugsi ya mansi zaŋŋi n‑kyaŋŋi ya nin niŋi seem n‑nya bundirigu n‑di, bee n‑nya sutura n‑yɛa, - yan di fabli anŋɔ zaa yɛla;

²³ dama nyɔvuri gaari bundirigu, ka ningbina gaari bunyeerigu.

²⁴ Ya gɔsim niinsi ni luya; ba bu butta, ba mun ka napaari ni buya, amaa ti Dugma Naawunni diisiri ba ni: ka yarima mari la bukaata pam n‑gaari niinsi la.

²⁵ Ya sɔ nin toaai n‑zaŋŋi u nyɔvuri yɛla m‑mugsi u maŋŋa nti yakki u nyɔvuri tɔriga m‑paasi halli dabsiri yinni gba?

²⁶ Tɔ; ka ya yi ku toaai n‑niŋi yɛttɔ'abila dinŋɔ taabu, wula zugu ka ya zaŋŋni yɛliseesi an kpalim maa m‑mugsiri ya mansi?

²⁷ Ya teesima pɔ'a-veelli-ku-siisi-koom yɛla: ya gɔsim n‑nya kan zoaari seem, ka bu tumna, ka mun bu waanni gumni, bee, n‑wugri tana n‑seera, amaa n yɛtti ya ni, ni, halli NaaSulɛmaana ni u naam gyirima zaasa gba daa na zi m‑bɔbi suturiveela kaman mɔpuuma wa yinni veelim ŋɔn nyɛ seem.

²⁸ Ka Naawunni yi zaŋŋi veelim wa tataabu n‑niŋi mɔseesi an bɛ moo ni zuna ka beoo ka a sa nin nyɔ bugum m‑basi, wula ka u ku yeeli yarima sutura? Yarim yɛdda kɔŋŋniba wa!

²⁹ Dinzugu yan di fabinna, bee n‑teesiri yan ya di seelli yɛla, bee yan ya n‑nyu seelli.

³⁰ Duniya wa ninvugseeba ban bu mi Naawunni la bɛ la anŋɔ zaa nɔba karibu ni - bee, m ma'ai ni? Amaa yarima mari ya Ba Naawunni, ka u mi halli, ni, ya boori anŋɔ zaa.

³¹ Ay, see ka ya zaŋŋi Naawunni naam yɛla m‑mugsi ya mansi, ka u nin zaŋŋi bunseelli din kpalim zaa m‑paasi ya.”

³² Ni, “Yarima n bibisi wa, yan di kyɛ ka dabeem mari ya, dama ti Dugma Naawunni yuubu nyɛ la ni u zaŋŋi u naam maa beebu n‑ti ya.

³³ Ya koosim ya neema zaa ka zaŋŋi lala ligri maa n‑ti faradima. Ya maalim la'abooriseesi an bu kpiiri n‑ti ya mansi, ka zaŋŋi a n‑su ya arizana ni arizikki n‑dooli: bɛni ka a ku fiilim, dama na'ayigsi ku toaai m‑paai a, ka leelisi gba ku toaai m‑paai a n‑ŋɔbi.

³⁴ Dama ya sufu kur ya bɛ la ya arizikki ŋɔn bɛ seela.”

³⁵ Ni, “Dinŋɔna ya barim n‑zaani: ya bɔbma ka nyoaai ya firiladima m‑maali siri,

³⁶ hoo daaba ŋɔn maanni siri seem, ba yi ti guri ba dugma ŋɔn ya yi amriya kyuu ni n‑labi na. Ka u yi ti paai na m‑booli za'anɔri maa ni, ba nin guuri yoomyooma n‑yoaai n‑ti u.”

³⁷ Ka Yisa daa laa n‑yɛli ba, “Daabseeba ban bu ti gbisira, ka ziya n‑guri ba dugma halli ka u ti paai na - ay! ba nin ti mari sufupeelli pam.” Ni, “Yɛlimaŋni ka n ya n‑yɛli ya wa, ni, u nin yeaai u kparigu maa ka kyɛ ka ba zinni ka u gyeemni ba.

³⁸ U yi ti yuui halli ni yuntasuusi bee bɛkyikyeoo saha ka kuli na ka ba niŋi siri n‑guri u lala, ba siri nin nya sufupeelli pam.

³⁹ Ya baŋŋma, ni, yiddaana yi da mi sahanseaa na'ayiga ŋɔn ya kyɛ u yiri ma na, u naa n‑guri ka ku kyɛ ka u kabi n‑kpɛ u yiri maa ni na.

⁴⁰ Dizugu ya gba niŋma siri, dama Ninsaala Bii maa nin ti kyɛ na sahanseaa yan bu teesiri u yɛla.”

⁴¹ Di saha ka Piita daa boosi Yisa, ni, “N Dugma, tirim ka i nyɛsi nyɛsiri wa n‑tiri ti, bee sɔkam zaa?”

⁴² Ka Yisa daa gyɛrigi n‑yɛli “Ninvugŋɔni n lee n‑nyɛ daabsɔ ŋɔn mari yɛm ni yɛdda? - ka u dugma zaŋŋi u yiri maa fukumsi n‑niŋi u nuu ni, ni u basiri mɔnni n‑tiri ba, mɔnni basibu saha.

⁴³ Ŋɔna n nyɛ daabsɔ ŋɔn nin nya sufupeelli, dama u dugma kuli na m‑paai u u lala tuma maa ni: bee, pa ŋɔna?

⁴⁴ Yɛlimaŋni ka n yɛtti ya, ni, u nin ti zaŋŋi u bunseelli kam fukumsi n‑niŋi lala daabri nuu ni.

⁴⁵ Amaa daabsɔ nin ti teesi u sufu ni, ni, u dugma maa yuuya pam ni kulibu na, ka dizugu u piili m‑buuri u taaba, dɔppa ni pɔ'aba, ka dira, ka nyuuri daam m‑bugra.

⁴⁶ Di daama dugma maa nin ti paai na dahinseaa daabri maa ŋɔn bu teesiri u yɛla, bee sahanseaa ŋɔn bu mi u yɛla. Di saha ka u dugma maa nin ti darigi u tubri ka ŋmaasi u bisibisi, ka nin ti zaŋŋi u m‑paasi ninvugseeba ban ka yɛdda maa zugu.”

⁴⁷ Ni, “Amaa daabsɔ ŋɔn mi u dugma yuubu ŋɔn nyɛ seem ka ku sakki ni u maali siri n‑niŋi di, ŋɔn nin ti nya buuri pam:

⁴⁸ ka daabsɔ ŋɔn bu mi u dugma yuubu ka tum din sumsi la buuri, ŋɔn mun buuri maa nin baala. Ban ti tisi ninvugsɔ pam, ŋɔn saani ka ba nin ti laa m‑boosi pam yɛla. Ka ninvugsɔ ban zaŋŋi tuma pam fukumsi n‑niŋi u nuu ni, ŋɔn gba saani ka ba nin ti boori ni ba wum u tuma pam tuma lahabaari.”

⁴⁹ Ka Yisa daa laa n‑yɛli ba, ni, “Bugum zugu ka n kyɛ na, ni n zaŋŋi di n‑tɔ n‑niŋi duniya wa puuni, ka n sufu boori di da pun nyoaai.

⁵⁰ N yɛla laa n‑ŋmani hoo kɔsuubu, ka a na zɛya n‑guri ma, ka di nyɛ la din kyɛ ka n sufu bu dɔya see ka a ti niŋi n‑naai.”

⁵¹ Ka boosi ba, ni, “Ammi, ya teesiya, ni, n kyɛnni na ni n ti zaŋŋi nangbanyinni n‑ti duniya wa dima? Ay! - n yɛtti ya, ni, nangbankpeemni ka n taasiri na.

⁵² Pampaŋŋɔ zaŋŋi n‑kyɛnna, yiri puuni niriba anu nɔya nin ti wɔligi taaba: ba niriba ata nin naai noori n‑za'asi babayi la, ka babayi gba nin ti za'asi babata maa.

⁵³ Doo ni u bii nɔya nin ti wɔligi taaba, ka laa n‑za'asi taaba; ka pɔ'a ni u bipuŋŋa nin ti za'asi taaba, halli pɔ'a ni u bii pɔ'a nin ti za'asi taaba gba.”

⁵⁴ Ka Yisa daa ti yɛli zama maa, ni, “Ya yi ti nya ka sangbana doaari n‑yiiri gbinni ya'ari na, ya yɛtti, ni, saa nin mi, ka ka siri nin mi.

⁵⁵ Ka ya yi ti nya ka pɛbsigu zeeri n‑yiiri nuzaa ya'ari na, ya nin yɛli, ni, wɔligu nin niŋi, ka di siri nin niŋi.

⁵⁶ Yarima birikɔ'anu dima wa! Di kyaŋŋi la wula ka ya baŋŋi duniya wa ni sangbana an wulisiri seem, ka ku laa n‑toaai m‑baŋŋi zuna saha wa gbinni ŋɔn nyɛ seem?”

^57-58 Ni, “Bɔ n lee n‑niŋi ka ya mammaŋŋa bu baŋŋni din tuusi? Sɔ yi ya zaŋŋi i n‑taasiri sarikatta saani, ka nyin ni ŋɔn na bɛ soori zugu n‑kyɛnna, see ka i kyɛ ka ya naai noori m‑maali yɛttɔ'a maa; ka di yi pa lala u nin zaŋŋi i n‑kyaŋŋi sarikatta maa saani, ka sarikatta maa ti zaŋŋi i n‑niŋi dansarika gura nuu ni, ka gura maa mun naayi zaŋŋi i n‑kpeesi dansarika duu.

⁵⁹ N ya yɛli i ni, ni, i ku toaai n‑yi bɛni na see ka i yɔ i samni maa n‑naai, halli ka la'afu yinni gba ku kpalim.”