LUUKI 1 - Mampruli

¹ M Ba Tiyɔfiluusi#:- Niriba pam daa kpaŋŋi ba mansi n‑sɔbi lahabaari zaŋŋi n‑kyaŋŋi din daa niŋi ti saani.

² Ba daa sɔbi yɛttɔ'a maa hoo niriba ŋɔn daa yɛli ti seem maa, ninvugseeba ban daa bɛ di piiligu ni ka nya din daa niŋi la, nti leebi ban moonni lahabaari maa.

^3-4 Lala zugu man gba daa teesi, ni, di sumni ni n sɔbi yɛla maa deede n‑ti i. Man pun dɔli bunseelli kam zaasa balabala halli nti kyɛ ka i baŋŋi din siri nyɛ yɛlimaŋni zaŋŋi n‑kyaŋŋi yɛliseesi ban daa wulisi i la zaa.

⁵ Tɔ. Sahanseaa ka NaaHɛroodi ŋɔn daa nyɛ Gyuudii tingbaŋŋu naaba la, dɔsɔ n daa bɛ ni, ka u yuuri boonni Zakariiya. Ban maanni maaligu n‑tiri Naawunni la yinni n daa nyɛ u, ka daa yi la maalimaanniba zuliyaseaa ban daa boonni Abaigyadima la ni na. Ka u pɔ'a gba daa nyɛ la Aruuna za'anɔri ni pɔ'a, ka u yuuri boonni Ilizabɛti.

⁶ Ka babayi maa zaa daa nyɛ la ninvugsuma Naawunni saani, ka daa dɔli ti Dugma Naawunni zaaligu soori ni u kaya zaa, ka ka galinsi.

⁷ Amaa ba daa ka biiya, dama Ilizabɛti daa nyɛ la kundɔ'ara. M‑paasi yaasa, babayi maa zaa daa laa n‑kurigi ni pam.

^8-9 Dahinseaa ka di daa ti paai ŋɔn Zakariiya ni u ya'ari dima ni ba tumni ba tuma n‑tiri Naawunni ba maalimaanniba soori ni, ka ba daa yiisi u ni u kpɛ ti Dugma Naawunni Gyeeŋŋu Duu maa ni, ni u ti nyoaai turaali zum.

¹⁰ Ka daadam maa zaa daa zɛ dundɔŋŋu maa ni n‑susiri Naawunni lala turaali zum nyoaari saha maa.

¹¹ Ka ti Dugma malaaka daa yi Naawunni saani na, nti zɛ turaali zum maa nyoaari zii nudirigu ya'ari.

¹² Ka Zakariiya ŋɔn daa nya malaaka maa, u daa yirigi ni, ka dabeem gbaai u.

¹³ Ka malaaka maa daa yɛli u, “Zakariiya, di zɔri dabeem, dama Naawunni daa pun wum i susigu, ka i pɔ'a Ilizabɛti nin ti dɔ'ai bidibga n‑ti i, ka i nin ti puri u yuuri Gyɔni.

¹⁴ I nin ti mari sufupeelli ni sufumaasim pam i bii wa zugu, ka niriba pam gba nin ti mari sufupeelli u dɔ'am maa zugu.

¹⁵ Dama u nin ti niŋi ninvugtitaari ti Dugma Naawunni soori ni. Ka u ku ti nyu dazeoo bee dapeelli, ka Naawunni Vuusim Sii Kasi nin ti kyɛnni u zugu ni na halli u dɔ'am saha zaŋŋi n‑kyɛnna.

¹⁶ U nin ti kyɛ ka ya Izraɛli dima pam nin ti ŋmaligi n‑labi ya Dugma Naawunni saani. Ka u nin mari siiya ni yiiko hoo anabi Ilaygya ŋɔn daa mari seem la,

¹⁷ nti zaŋŋi anabi Ilaygya sii maa ni u yiiko gba n‑daŋŋi Naawunni tooni na. U nin kyɛ ka yaseeba ban nyɛ yaadima la sufu ti labi m‑pɛligi ba ya'ansi zugu, ka kyɛ ka tuppuwumni dima ti takki n‑nya yɛm hoo ninvugseeba ban wumni Naawunni noori ŋɔn mari seem la, ka laa n‑kyɛ ka niriba maali siri n‑guri ti Dugma.”

¹⁸ Ka Zakariiya daa yɛli malaaka maa, “N kurigiya ni, ka m pɔ'a gba kurigi. Ka wula ka n nin toaai n‑niŋi dinŋɔ yɛdda?”

¹⁹ Ka malaaka maa daa labsi n‑yɛli u, “Mani n nyɛ Gyeebriyɛli, sɔ ŋɔn bɛ Naawunni tooni la. Ka ŋɔn Naawunni n tum ma na, ni n ti tɔ'asi i ka zaŋŋi lahabasuŋŋu wa n‑ti i. N yɛttɔ'a maa saha yi ti paai, di nin niŋi lala. Amaa i bu niŋi di yɛdda,

²⁰ ka dizugu i ya leebi la zɔligu zuna wa, ka ku laa n‑tɔ'asi halli ka di saha maa ti paai.”

²¹ Ka niriba maa daa guusiri Zakariiya, ka di ti gyɛri ba ŋɔn yuui Naawunni Duu maa ni zugu.

²² Ŋɔn daa ti yi na, u daa bu nyaŋŋi n‑tɔ'asi n‑ti ba. Ka ba baŋŋi, ni, ŋɔn bɛ Duu maa ni maa, u nya la zii. Ka u yi mari la u nuusi n‑tɔ'asiri m‑bugsiri ba, ka yi kpalim n‑kɔŋŋi yɛttɔ'a.

²³ Ka di daa niŋi dabsiseesi ka u maaligu tuma dabsa daa ti naai, ka u daa kuli u yiri.

²⁴ Dinŋɔ nyaaŋŋa ka u pɔ'a Ilizabɛti daa gbaai puuwa, n‑sɔ'ari u maŋŋa niriba saani halli nti paai u gɔya anu daari,

²⁵ n‑yɛtti, ni, “Pampaŋŋɔ ti Dugma yi teaai n yɛla, ka niŋi ma nŋɔa, ni u yiisi ma vi ni niriba saani.”

²⁶ Tɔ; ka Ilizabɛti puu maa gɔya ayoobu saha, Naawunni daa tum u malaaka Gyeebriyɛli maa ka u kyaŋŋi tinseaa kan bɛ Galilii tingbaŋŋu ni, ka ka yuuri boonni Nazarɛti la.

²⁷ Ka u kyaŋŋi pɔ'asarisɔ saani, ka pɔ'a maa mun yuuri boonni Mariama. Pɔ'asariga maa daa na zi n‑dooni ni doowa, amaa ba daa pun basi nangbambasiri, ni, u nin kuli dɔsɔ ŋɔn yuuri boonni Gyoosɛfi, ka u mun nyɛ NaaDauda za'anɔri biiya.

²⁸ Ka malaaka maa daa ti paai Mariama saani na, nti yɛli u, ni, “M puusiri i ni, nyin pɔ'asɔ Naawunni ŋɔn suŋŋi pam wa! Ti Dugma Naawunni bɛ i saani.”

²⁹ Ŋɔn daa puusi u seem maa daa gyɛri u pam, ka u birisiri di gbinni ŋɔn nyɛ seela.

³⁰ Ka malaaka maa daa yɛli u, “Mariama, di zɔri dabeem, ka i nya zugsuŋŋu Naawunni saani.

³¹ Wumma! I nin gbaai puuwa n‑dɔ'ai bidibga, ka i nin ti puri u yuuri Yisa.

³² U nin ti mari tibsim, ka ba nin ti boonni u la Naawunni Ŋɔn Ka Kpeaa biiya. Ka ti Dugma Naawunni nin ti zaŋŋi naam n‑diisi u, u yaaba NaaDauda ŋɔn daa di naseebu la.

³³ Ka u nin ti di naam n‑su ya yaaba Yaakubu butiri, halli ni saha din ka tɔriga, ka u naam maa ku ti mari naari.”

³⁴ Ka Mariama daa yɛli malaaka maa, “N na zi n‑dooni ni doowa. Ka wula ka dinŋɔ nin toaai n‑niŋi?”

³⁵ Ka malaaka maa daa labsi n‑yɛli u, “Naawunni Sii Kasi Vuusim nin sigi i zugu na, m‑bɛ i ni, ka Naawunni Ŋɔn Ka Kpeaa wa yiiko nin ti bɛ i saani. Dizugu nyin ti ya dɔ'ai bikasi sɔ maa, ba nin ti boonni u la, ni, ‘Naawunni Biiya’.

³⁶ Baŋŋma i dɔ'ara Ilizabɛti yɛla: ammi, ba daa bu boonni u, ni, kundɔ'ara? Tɔ: ŋɔn mun mari bidibga puuwa, ni ŋɔn kurigi maa zaa yɔri, ka ka gɔya ayoobu nŋɔa.

³⁷ Dama sɛseelli bu tɔ n‑nyaŋŋi Naawunni yiiko.”

³⁸ Ka Mariama daa yɛli u, “Ti Dugma n su ma. Kyɛ ka di niŋi ma hoo nyin ŋɔn yɛli seem maa.” Ka malaaka maa daa bakki n‑kyaŋŋi ka kyɛ u.

³⁹ Tɔ. Di saha maa ka Mariama daa yisigi n‑kyaŋŋi yoomayooma n‑kyaŋŋi zɔya ni, nti paai tinseaa kan bɛ Gyuudii tingbaŋŋu ni la.

⁴⁰ M‑paai bɛni nti kpɛ Zakariiya yiri m‑puusi Ilizabɛti.

⁴¹ Ilizabɛti ŋɔn daa wum Mariama puusigu maa, bii maa daa damni u puuri ni, ka Ilizabɛti paali ni Naawunni Sii Kasi.

⁴² Ka u daa tasi n‑yɛli pampam, ni, “Nyini m mari zugsuŋŋu n‑gaari pɔ'aba zaa, ka bisɔ ŋɔn bɛ i puuri ni maa gba mari la zugsuŋŋu!

⁴³ M mun nyɛ la ŋɔni, halli ka n Dugma maa ma kyɛ n saani na wa?

⁴⁴ Man ŋɔn kur wum i puusigu maa, bisɔ ŋɔn bɛ m puuri ni wa damni ni sufupeelli zugu.

⁴⁵ I niŋi yɛdda, ni, ti Dugma ŋɔn tɔ'asi seelli n‑ti i la siri nin niŋi yɛlimaŋni, ka di zugu nyini n nyɛ sufumaasim daana.”

⁴⁶ Ka Mariama yɛli#:- “N tibgri ti Dugma n sufu ni,

⁴⁷ Ka Naawunni ŋɔn tuligi ma la zugu ka n sufu pɛligi pam.

⁴⁸ Dama u teaai u daabri tarintiri yɛla. Ka zuna zaŋŋi n‑kyɛnna, Zamaana zaa nin ti boonni ma sufumaasim daana;

⁴⁹ Dama Yiiko Zaa Daana tum tunkara n‑ti ma, Ka u yuuri n nyɛ kasi.

⁵⁰ Ka ban zɔri u la muna - Ban ka ŋɔn mun zɔri ba namboo saha kam.

⁵¹ U zaŋŋi u nuu ni yiiko n‑ŋmɛ karimbaani dima maa - Ba teesibeeri nin wurim m‑basi.

⁵² U yiisi la nadima ba naama ni, Ka tibgri tarimma.

⁵³ U zaŋŋi bunsuma n‑diisi kɔm ŋɔn mari seeba maa, Ka kari bundaandima ka ba bakki ni nuzaala.

⁵⁴ U suŋŋi u daaba Izraɛli dima, Ka teaai ti yɛla n‑zɔ ti namboo;

⁵⁵ Hoo ŋɔn daa yɛli ti yaadima seem la. U zɔ Ibrahim ni u nyaaŋŋa dima namboo Halli ni saha din ka naari.”

⁵⁶ Ka Mariama daa kpalim m‑bɛ Ilizabɛti saani n‑niŋi kaman gɔya ata, ka laa n‑labi n‑kuli u yiri.

⁵⁷ Ka Ilizabɛti dɔ'am saha ŋɔn daa ti paai, u daa dɔ'ai bidibga.

⁵⁸ Ka u ziziitaaba ni u dɔ'ariba daa wum, ni, ti Dugma zɔ u namboo pam, ka ŋɔn ni ban zaa daa mari sufupeelli.

⁵⁹ Bii maa dabsa anii daari ka ba daa la'am na ni ba gunni u ka puri u yuuri. Ba daa ya zaŋŋi la u ba Zakariiya yuuri m‑puri u,

⁶⁰ ka u ma Ilizabɛti mun daa za'asi ka yɛli, ni, “U yuuri nin boonni Gyɔni.”

⁶¹ Ka ba daa labsi n‑yɛli u, ni, “Ay! - I dɔ'arisɔsɔ ka ni ka u yuuri boonni Gyɔni.”

⁶² Ka daa mari ba nuusi m‑bugsiri m‑boosiri u ba, ni, u boori bii maa yuuri boonni la wula?

⁶³ Ka u daa susi bunni n‑sɔbi, ni, “Bii maa yuuri nyɛ la Gyɔni.”

⁶⁴ Ka di daa gyɛri ba zaa. Di saha maa ka Zakariiya zilimni daa di lakki ka u yi tɔ'asiri m‑pɛ'ari Naawunni.

⁶⁵ Ka dabeem daa gbaai ba ziziitaaba maa zaa, ka niriba zaa daa kur diri taaba azama n‑tɔ'asiri yɛla wa Gyuudii zɔya tinsi zaasa ni.

⁶⁶ Ŋɔnkam zaa daa wum yɛla maa daa zaŋŋi a n‑niŋi u sufu ni ka teesiri, ni, “Bii wa lee n ti ya nyɛ la ninvugbɔa?” Dama Naawunni yaa n daa bɛ u ni.

⁶⁷ Ka u ba Zakariiya daa paali ni Vuusim Kasi maa, ka tɔ'asi anabitiri ni, n‑yɛtta#:-

⁶⁸ “Ti pɛ'ari ti Dugma, Izraɛli Naawunni, Dama u suŋŋi ti n‑yiisi ti wahala ni.

⁶⁹ Ka u daa bɔ tuliginsim daana n‑ti ti na, Dauda za'anɔri biiya - Naawunni ŋɔn daa su NaaDauda maa.

⁷⁰ Naawunni daa pun wulisi ti u yɛla, U daa kyɛ ka u anabidima daa yɛli ti, Yuuma an gaari la ni - Ninvugsuma n daa nyɛ ba!

⁷¹ Ni, u nin tuligi ti ti dindima ni, Ka yiisi ti ban yaai ti zaa nuu ni.

^72-75 Naawunni n daa pɔ noori n‑ti ti yaaba Ibrahim, Ni, u nin yiisi ti ti dindima nuusi ni, Ka kyɛ ka ti gyeemni u ka dabeem ka ti: Ka ti niŋi ninvugsuma m‑bɛ u tooni kasikasi, Halli ni ti nyɔvuri tɔriga. Dizugu ka u daa zɔ ti yaadima namboo, Ka daa bu tam u yɛlisuŋŋu ŋɔn nyɛ seem maa.

⁷⁶ M biiya, ba nin ti boonni i la Anabi - Anabi n‑ti Naawunni Ŋɔn Ka Kpeaa. Dama i nin ti daŋŋi ti Dugma Naawunni tooni M‑maali u sɔya n‑ti u.

⁷⁷ I nin wulisi u niriba yɛm, Ni ba nin baŋŋi tuliginsim ŋɔn nyɛ seem: Ni, Naawunni nin kyɛ ba taalli m‑pɛŋŋi ba,

⁷⁸ Dama Naawunni zɔ ti namboo pam. Ka u kyɛ ka neesim yi saazugu n‑kyɛ ti saani na,

⁷⁹ N‑neaai tirim ban bɛ zibsim ni, ni kum puuni, Ka zaŋŋi nangbanyinni ni sufudoaa soori N‑wulisi ti nɔba.”

⁸⁰ Tɔ. Ka bii maa daa zoaai na, m‑mari sufukpeemni, m‑bɛ moo ni halli ni dahinseaa ŋɔn daa ti zaŋŋi u maŋŋa n‑wulisi n‑ti Izraɛli dima la.