Lûke 1 - Mbëtï Ndjapä: TÄFO MADƗ̈

Küma pö

¹ Gbölö akrə Tëöfîle, Angbängbä azü pü köbo ndə̂kə̂ mbo mbëtï pâ agbölö arə ndə̂ âwûtu lə̂ gbâtə̂ ârâ.

² Andjë tö tchêngbâ apö nə̈ sə̈ ârâ tiî batə̂ rə̂ ndə̂ azü ndə̂ andjë wûn rə̂ la lala andjê lə̂ kêsâ nə̈ ânyë kə̈ tô rə̂. Andjendjê kä ndə̂ âwâtə̂ azü ndə̂ a zâ rə̂ sə̈ andjê ndə̂kə̂ nyisə̂ pö Ndjapä.

³ Bëte rə̂ kä ndə̂ mëmê ndjë gbɛ̂, pânə̈ ndə̂ më pû dju apö nə̈ gbɛ̂ ndə̂kə̂ to tə̂ küma nə̈ ndjoa ëtə̂ dju nə̈, âfû tə̂ mê ndə̂kə̂ pa më mbo ndjë mbëtï pâ arə ndə̂ âwûtu tə̂ manə̈ balë balë sə̈ mö Tëöfîle.

⁴ Më mbö tâ käko ndə̂kə̂ pa mo wunsə̂ lëge pö pâ arə ndə̂ a nyîsə̂ nə̈ sə̈ mö.

Ngâ ânje tö pö ndə̂kə̂ zɨ Jâan-Batîse

⁵ Lo nə̈ ndə̂ Hërôde wâ alême tə̂ gbïɛ̈ pâ cho ndə̂ Judë, ngâ earə̂ kə̂ wa ngela sə̈ Ndjapä kä tâ ndə̂ rə̈ yê wû pä Zakarï. Tche wä lə̂ kpûlû ndə̂ Abiä, ndə̂ a-earə̂ kə̂ wa ngela sə̈ Ndjapä. Rə̈ ɛ̈chë ndə̂ yê wü pä Alîsabëte, tche wä pâ mawo ndə̂ Arön ndə̂ tche wâ alême tə̂ gbölö earə̂ kə̂ wa ngela sə̈ Ndjapä.

⁶ Zakarï la Alîsabëte wätə̂ adjîrə̂ azü lə̂ la Ndjapä, andjë mbö rə la köbo nə̈ gundə̂sə̂ andïɛ̈ gbɛ̂ la apö gbɛ̂ ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈.

⁷ Praâbalë andjë wâbo la bechë-a, bëte Alîsabëte wätə̂ gbâkü ɛ̈chë, ânyë andjë bïchuû gbɛ̂ kpô nə̂.

⁸ Tə̂ngâlo, Zakarï sə̂ lakə̂ mbo kua ndə̂ yê ndə̂kə̂ wa ngela sə̈ Ndjapä, bëte lo nə̈ tâ tâ nə̂ ndə̂kə̂ pa kpûlû ndə̂ andjê wa ngela lə̂ gbölö nda Ndjapä.

⁹ Batə̂ rə̂ ndə̂ a-earə̂ kə̂ wa ngela sə̈ Ndjapä mbo tchê rə̂, andjë tâ kʉ̂kâ âtê la rə̈ Zakarï ndə̂kə̂ pa tchetchë kä ndə̂ âli bhâlə̂ nda ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈ ndə̂kə̂ cho zûwü yömbö sə̈ Ndjapä.

¹⁰ Ndə̂ a sə̂ lakə̂ cho zûwü yömbö nə̈, azü gö nə̈ gbɛ̂ sə̂ də sûwu lakə̂ to pö sə̈ Ndjapä.

¹¹ Käko ngâ ânje ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈ wûtu ëtə̂ Zakarï, kə̈ krʉ̂ lafô də ndôkö ndrotə̂ gbalâka ndə̂ a chô zûwü yömbö nə̈ pânə̈ sə̈ Ndjapä.

¹² Ndə̂ Zakarï âsə̈ wun tchë, tchə̂lə̂ küma yê djîngɨli, wawa mbô tchë.

¹³ Praâbalë ânje nə̈ tô rə̂ sə̈ tchë päkëdə̂: «Mboabô wa mbô-ê Zakarï, bëte Ndjapä djê pö ndə̂ mo tô rə̂ sə̈ tchë lâme nə̂. Ɛ̈chë ndə̂ zə̈ Alîsabëte zɨadje bechë tə̂ köchë sə̈ mö, mô zadje rə̈ yê pä Jâan.

¹⁴ Mo âwa me la gbölö mômô tə̂ su zə̈ bëte bechë lâme, ânyë angbängbä azü âwa ndjë me la mômô bëte bechë ndə̂ a zɨ tchë lâme.

¹⁵ Bëte tchê wadje tə̂ ngâ gbölö akrə lə̂ la Gbölö Gbïɛ̈. Tchê ndjoabô vɛ̂n-ɛn tee-a, âdəndjë ngâ kïkï pî-a. Tche âsɨ me sɨ̈ la Kpɨ̂ki Yingö ndə̂ gbô tchë ndə̂po bhâlə̂ anyï nə̈.

¹⁶ Tchê kadje la angbängbä azü ndə̂ Isarayële pu Gbölö Gbïɛ̈ ndə̂ tche wâtə̂ Ndjapä ndə̂ andjê.

¹⁷ Tchê nəadje tchâtchu Ndjapä lə̂ köbosə̂ yingö la gbôgbô ndə̂ earə̂ ndə̂ma Ndjapä Elïe. Tche âmbo rə̂ ânyë tchôtchô kə̂ sə ka lə̂ gbâtə̂ arabha la abechë ndə̂ andjê. Tche âmbo rə̂ ânyë azü ndə̂ andjë kôsə̂ pö, mbo djîrə̂ batə̂ adjîrə̂ azü. Tchê nyikrəadje azü ndə̂kə̂ sə tchêtchêtchê bëte Gbölö Gbïɛ̈.»

¹⁸ Praâbalë Zakarï tô rə̂ sə̈ ânje nə̈ päkëdə̂: «Më âwunsə̂ nə̈ atöko pä lëge pö kä ndə̂ mo tô rə̂? Bëte më dû nə̂, ânyë ɛ̈chë ndə̂ mê ndjë gbɛ̂ kpô nə̂.»

¹⁹ Ânje nə̈ tô rə̂ ndə̂nə̈ sə̈ tchë päkëdə̂: «Më də̈ Gabriyɛ̈le, më sə̈ tchê ndrotə̂ Ndjapä ndə̂kə̂ mbo kua ndə̂ yê. Tche wän mê ndə̂kə̂ to rə̂ sə̈ mö, kə̂ to tchôtchô pö lâme sə̈ mö.

²⁰ Praâbalë mo nyîâbo ndə̂kə̂ gamba pö ndə̂ më tô rə̂ sə̈ mö lâme-a, pö nə̈ lâme âmbo tə̂ lo nə̈ ndə̂ Ndjapä nyîndə̂ nə̈. Bëte rə̂ kä ndə̂ mô kä po bata tee-a, zoo ëtə̂ lo nə̈ ndə̂ arə lâme mbo tə̂ lëge nə̈.»

²¹ Tə̂ lo nə̈ lâme, azü gö nə̈ krʉ̂ bëte Zakarï zoo, tchə̂lə̂ küma andjê djîngɨli bëte rə̂ ndə̂ tche ngbî lə̂ gbölö nda Ndjapä.

²² Praâbalë ndə̂ Zakarï wûtu, tche gbôâbo köbo ndə̂kə̂ to pö sə̈ andjê-a. Andjë gbɛ̂ wûnsə̂ nə̈ pä Ndjapä nyîsə̂ ngâ rə sə̈ tchë bhâlə̂ gbölö nda Ndjapä nə̂, bëte tche sə̈ kütû lə̂ wûtû nə̈, ânyë kə̂ mbo kütû tchə̂lə̂ könô yê sə̈ andjê.

²³ Ndə̂ Zakarï kâ kua ndə̂ yê lə̂ gbölö nda Ndjapä, tche gû atə̂ndə̂ yê.

²⁴ La tchêngbâ nə̈ ɛ̈chë ndə̂ yê Alîsabëte zâ güzu. Tche zâtə̂ yê wü ngbâ nyîpï mïndûu, kə̈ tô rə̂ bhâtə̂ su yê päkëdə̂:

²⁵ «Wunsa rə ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈ mbô rə̂ tə̂ mê: Tche gï mê chï lə̂ ganô ndə̂ mê tchâtchu azü gbɛ̂.»

Ngâ ânje tö pö ndə̂kə̂ zɨ Jezü

²⁶ Ndə̂ güzu ndə̂ Alîsabëte âsə̈ mbo nyîpï mïndûu manə̈ balë, Ndjapä wân ânje Gabriyɛ̈le lə̂ ngâ gö ndə̂ Galilë ndə̂ rə̈ nə̈ wû pä Näzärête.

²⁷ Tche wän tchë sə̈ ngâ bechë-ɛ̈chë ndə̂ tche wûn-âbô sə̂ aköchë wûn dämba-ê, ndə̂ rə̈ yê wû pä Malê. Ngâ köchë ndə̂ rə̈ yê wû pä Jozêfu ndə̂ tche də̂ akrə pâ mawo ndə̂ gbïɛ̈ Davîdi sə̂ lakə̂ nə ngbâ yê.

²⁸ Ânje nə̈ lî bhândə̂ yê kə̈ tô rə̂ päkëdə̂: «Amö sə la mômô. Gbölö Gbïɛ̈ mbô ngâ tchôtchô rə sə̈ mö nə̂! Tche kä la mö.»

²⁹ Ndə̂ Malê djê pö lâme, tchə̂lə̂ küma yê djîngɨli, tche sə̂ lakə̂ yutə̂ yê tə̂ dju kə̂ po ndə̂ yê ndə̂ ânje nə̈ pô ndə̂ yê la rə̂ lâme.

³⁰ Ânje nə̈ tô rə̂ sə̈ tchë päkëdə̂: «Mboabô wa mbô Malê, bëte Ndjapä mbô ngâ tchôtchô rə tə̂ zə̈ nə̂.

³¹ Mô zadje güzu, kə̂ zɨadje bechë tə̂ köchë, kə̂ zadje rə̈ yê pä Jezü.

³² Tche âwa me gbölö lə̂ la azü, a â-eadje rə̂ tə̂ yê pä Modô ndə̂ Ndjapä bhâ lafô. Gbölö Gbïɛ̈ âzadje mbätä-gbïɛ̈ ngbâ âta nə̈ Davîdi sə̈ tchë.

³³ Tche âwa me tə̂ gbïɛ̈ pâ azü ndə̂ Isarayële tə̂ logbɛ̂. Kümändëmä ndə̂ yê nə̈ âwa pïï etə̂.»

³⁴ Malê tô rə̂ sə̈ ânje nə̈ päkëdə̂: «Tchïtchï sə̂ rə âtə âwa atöko? Bëte më wûn-âbo sə̂ aköchë dämba-a.»

³⁵ Ânje nə̈ tô rə̂ sə̈ tchë päkëdə̂: «Kpɨ̂ki Yingö âjreadje pâ zə̈, gbôgbô ndə̂ Ndjapä bhâ lafô vroadje pâ zə̈ batə̂ tchâkrʉzrö ngâ rə. Bëte rə̂ kä ndə̂ bechë ndə̂ mô zɨadje tchë lâme, a â-eadje rə̂ tə̂ yê pä tchanə̈ ndə̂ tche wâ ngbî ânyë kə̈ dâka gbɛ̂, Modô ndə̂ Ndjapä.

³⁶ Wunsa Alîsabëte ndə̂ tche wâ pâ mawo ndə̂ zə̈, tche wätə̂ ɛ̈chë ndə̂ tche kpô nə̂. A tö rə̂ alême pä tche wätə̂ gbâkü ɛ̈chë. Angêta tche kä la güzu ndə̂ nyîpï mïndûu manə̈ balë.

³⁷ Bëte ngâ rə ndə̂ sə̂nə̈ kâ tə̂ Ndjapä wâbo-a.»

³⁸ Käko Malê tô rə̂ päkëdə̂: «Më wätə̂ earə̂ kua ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈, äwäpä rə nə̈ mbo tə̂ mê batə̂ rə̂ ndə̂ mo tô rə̂ lâme.» Ânje nə̈ gbôtə̂ yê kə̈ rô etə̂.

Malê ë ndə̂kə̂ wun Alîsabëte

³⁹ La tchêngbâ nə̈ Malê âlafô, kə̈ ê wândâ wändä lə̂ ngâ gö ndə̂ âwâ lə̂ gûtə̂ aga ndə̂ agö ndə̂ Judë.

⁴⁰ Tche lî lə̂ nda ndə̂ Zakarï, kə̈ pô ndə̂ Alîsabëte.

⁴¹ Alîsabëte âsə̈ dje rə̂ ndə̂ Malê pô ndə̂ yê, bechë nə̈ jêtə̂ kə̂ tro lə̂ yê. Kpɨ̂ki Yingö sɨ̂ Alîsabëte,

⁴² tche tô rə̂ ngbôô päkëdə̂: «Ndjapä ê tchôtchô pö pâ zə̈ lə̂ gûtə̂ aɛ̈chë nə̂ gbɛ̂, ânyë tchôtchô pö nə̈ kä ndjë pâ bechë ndə̂ tche wâ lə̂ zə̈ lâme!

⁴³ Më də̈ tchabâ ânyë anyï Gbölö Gbïɛ̈ ndə̂ mê nə atə̂ndə̂ mê?

⁴⁴ Bëte, ndə̂ mê âsə̈ dje rə̂ ndə̂ mo pô ndə̂ mê lâme, bechë nə̈ lə̂ mê sə̂ lakə̂ tro la mômô.

⁴⁵ Rə zə̈ fû nə̂, bëte rə̂ ndə̂ mo gâmba rə̂ pä rə nə̈ âwutuadje batə̂ rə̂ ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈ tô rə̂ sə̈ mö!»

Malê pä düwü ndə̂kə̂ voga Ndjapä

⁴⁶ Käko Malê tô rə̂ päkëdə̂: «Më vöga Gbölö Gbïɛ̈ ndə̂ mê la su mê gbɛ̂,

⁴⁷ su mê sɨ̂sɨ̈ la mômô, bëte Ndjapä, Earə̂ kə̂ tcha mê.

⁴⁸ Bëte tche wûn tchô pu mê nə̂, mëmê ndə̂ më wätə̂ mbämbä earə̂ kua ndə̂ yê. Tə̂ lëge nə̈, ätö tə̂ tchô angêta, ndə̂kə̂ e la rə̂ etə̂, azü âto rə̂ me tə̂ mê pä, më də̈ ɛ̈chë ndə̂ rə mê fû.

⁴⁹ Bëte Ndjapä ndə̂ tche wâ la gbôgbô gbɛ̂ mbô ngâ tchôtchô rə tə̂ mê nə̂. Tche wätə̂ Ndjapä ndə̂ tche wâ ngbî ânyë kə̈ dâka gbɛ̂.

⁵⁰ Tche mbö dâkâ logbɛ̂ logbɛ̂ tə̂ azü ndə̂ andjë kpê wa yê.

⁵¹ Tche mbö akpɨ̈ngbɨ̈ rə lə̂ köbosə̂ gbôgbô ndə̂ yê. Tche ndjö tchə̂lə̂ azü ndə̂ andjë nyîndə̂ kə̂ nyisə̂ tə̂ andjê.

⁵² Tche nyöto agbïɛ̈ pâ mbätä-gbïɛ̈ ndə̂ andjê atə̂ bêche, kə̈ kênga azü ndə̂ andjë mbôtə̂ andjê kpîɛ̂kpîɛ̂ rə̂ atə̂ lafô.

⁵³ Tche kʉ̈ rə tə̂ gbölösə̂nə̈ sə̈ azü ndə̂ andjë wâ la gʉ, kə̈ grô a-earə̂ kə̂ gbo rə la wünwün könô andjê.

⁵⁴ Tche zä könô sə̈ azü ndə̂ Isarayële ndə̂ andjë wâtə̂ a-earə̂ kə̂ mbo kua ndə̂ yê. Sə̂nə̈ yûâbo tə̂ yê ndə̂kə̂ wun nyonyo

⁵⁵ Abrahâmo la abechë ndə̂ yê logbɛ̂-a, batə̂ rə̂ ndə̂ tche tô pö ndə̂kə̂ mbo ngâ rə sə̈ araâta azə̂ alême.»

⁵⁶ Malê sə̂ bhândə̂ Alîsabëte lə̂ nyîpï vötaâ, ânyë kə̈ gû atə̂ndə̂ yê.

Alîsabëte zɨ̈ Jâan-Batîse

⁵⁷ Lo kə̂ zɨ ndə̂ Alîsabëte, tche zɨ̂ bechë tə̂ köchë.

⁵⁸ Azü ndə̂ andjë lô ndola Alîsabëte la arə̂mâ ndə̂ yê djê pö ndə̂ gbölö dâkâ ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈ mbô rə̂ tə̂ yê, andjë gbɛ̂ wâ ndjë la mômô tə̂ su andjê batə̂ tchë.

⁵⁹ Lö mïndûu manə̈ vötaâ ndə̂ Alîsabëte zɨ̂, andjë nə̂ ndə̂kə̂ pa a wa bechë nə̈ la gasa. Andjë nyïndə̂ kə̂ za rə̈ bha nə̈ Zakarï pâ yê.

⁶⁰ Praâbalë anyï nə̈ kôsə̂ nə̈ kə̈ tô rə̂ päkëdə̂: «Rə̈ yê wü pä Jâan.»

⁶¹ Andjë tô rə̂ sə̈ tchë päkëdə̂: «Ngâ akrə pâ mawo ndə̂ zə̈ ndə̂ rə̈ yê wû pä Jâan wâbo-a.»

⁶² Andjë mbô könô andjê sə̈ Zakarï ndə̂kə̂ yu tchë tə̂ rə̈ ndə̂ tche nyîndə̂ kə̂ za rə̂ pâ bechë nə̈.

⁶³ Zakarï yûkû ngâ ndöma kalakpa yö ndə̂ a mbo mbëtï pânə̈, a zâ rə̂ sə̈ tchë, tche mbô rə̈ pânə̈ päkëdə̂: «Rə̈ yê wü pä Jâan.» Tchə̂lə̂ küma azü nə̈ gbɛ̂ djîngɨli.

⁶⁴ Posə̂nə̈, Zakarï jêtə̂ kə̂ po tə̂ täfo nə̈. Tche sə̂ lakə̂ voga Ndjapä ngbôô.

⁶⁵ Käko wawa mbô azü ndə̂ andjë lô ndola tchë gbɛ̂. Lə̂ agö gbɛ̂ ndə̂ Judë ndə̂ âwâtə̂ aga, azü nə̈ gbɛ̂ sə̂ lakə̂ to pö ndə̂ agbölö arə ndə̂ âmbô lâme.

⁶⁶ Azü gbɛ̂ ndə̂ andjë djê pö nə̈ ndə̂ a sə̂ lakə̂ to rə̂ lâme, andjë sə̂ lakə̂ rɨ tchə̂lə̂ andjê tâ lakə̂ yutə̂ andjê päkëdə̂: «Tchîsûwu ndə̂ bechë lâme âwa lɛ̂ɛ atöko?» Bëte gbôgbô ndə̂ Gbölö Gbïɛ̈ kä la tchë tə̂ lëge nə̈.

Zakarï pä düwü lakə̂ to ndə̂ma Ndjapä

⁶⁷ Kpɨ̂ki Yingö sɨ̂ Zakarï, bha bechë lâme, tche sə̂ lakə̂ to ndə̂ma Ndjapä päkëdə̂:

⁶⁸ «Äwäpä azə̈ voga Gbölö Gbïɛ̈, Ndjapä ndə̂ azü ndə̂ Isarayële. Bëte tche nə̈ kə̈ zâ könô sə̈ azü gö ndə̂ yê kə̈ jî andjê tchânə̂ a-earə̂ kə̂ kosə̂ andjê.

⁶⁹ Tche wän ngâ gbôgbô earə̂ kə̂ tcha azü sə̈ azə̂. Tche zä tchë pâ mawo ndə̂ Davîdi, earə̂ kua ndə̂ yê.

⁷⁰ Batə̂ rə̂ ndə̂ tche tô rə̂ gasa alême lə̂ ma a-earə̂ ndə̂ma yê, ndə̂ andjë wâ ngbî ânyë kə̈ dâka gbɛ̂,

⁷¹ tche tö rə̂ alême pä anyê jiadje azə̂ tchânə̂ a-earə̂ kə̂ kosə̂ azə̂ la azü ndə̂ andjë mbo ngbongbo rə tə̂ azə̂.

⁷² Tche wün nyonyo araâta azə̂, ânyë madɨ̈ ndə̂ yê ndə̂ âdâka gbɛ̂, sə̂nə̈ yûâbo tə̂ yê-a.

⁷³ Bëte bä ndə̂ tche dê rə̂ sə̈ bha azə̂ Abrahâmo päkëdə̂:

⁷⁴ Anyê jiadje azə̂ tchânə̂ a-earə̂ kə̂ kosə̂ azə̂, ânyë azə̈ mboabô kua ndə̂ yê mbô la wa-ê,

⁷⁵ ânyë azə̈ wa ngbî kə̂ daka gbɛ̂, ndjë kə̂ watə̂ adjîrə̂ azü lə̂ la yê lə̂ tchîsûwu ndə̂ azə̂ ndə̂ logbɛ̂.

⁷⁶ Âdə andə̂ zə nə̈, bechë ndə̂ mê, mô wadje tə̂ earə̂ ndə̂ma Ndjapä ndə̂ tche sə̂ bhâ lafô, bëte mô nəadje dokʉ̈tchê tə̂ Gbölö Gbïɛ̈ ndə̂kə̂ nyikrə köbo yê,

⁷⁷ ndə̂kə̂ nyisə̂ köbo sə̈ azü gö ndə̂ yê, ânyë a ko pö lə̂ küma andjê, ânyë andjë tcha lə̂ kuzü.

⁷⁸ Ndjapä ndə̂ azə̂ mbö tchôtchô su lakə̂ wun nyonyo azü tə̂ gbölösə̂nə̈, tchê mboadje rə̂ pä ngbänga ndə̂ tchêlafô ta pâ azə̂.

⁷⁹ Ânyë ngbänga nə̈ ta pâ azü ndə̂ andjë sə̂ lə̂ bübü tchô, ndjë lə̂ bübü tchô ndə̂ kuzü, ndə̂kə̂ nyisə̂ köbo sə̈ azə̂ ânyë azə̈ nə tâ la zɨtɨ su.»

⁸⁰ Âdə andə̂ bechë nə̈, tche kʉ̂che lakə̂ ge lə̂ Yingö. Tche sə̈ kütû bhâlə̂ kpaɛ̈gâ zoo ëtə̂ lo nə̈ ndə̂ tche mâtə̂ yê kraâ lə̂ la azü ndə̂ Isarayële gbɛ̂.