Kèʼlo 41 - ŊWÀʼ NYÙY

Joosev tóʼtí njèm se Farao

¹ Viyá vi shaà vibaà mo Farao‑oò siìrìn nshìylav fàáy ye yì‑iì leey fo bóme e wun kirə̀ʼ ké lìm, njèm shí fon ji wù kì tíy a e shùu ndzəv ye kuʼùné ye dzəə̀n Naay.

² Kù mo wù tíy bèy, e nèn yèn anàʼ saàmbà, aá fəə́ fo ndzəv, aá fáŋkír, e kfə̀n rùnkír, yí jíy ye yí‑iì teʼ e ghaa ndzəv.

³ Wù nèn kfə̀n yèn anàʼ ámóʼó saàmbà, aá yúmkír, a dzə vighvə́r vighvə́r, aá tíy e ghaa ndzəv e viyí ghaŋ.

⁴ Á bèy, anàʼ ve á yumkin, a dzə vighvə́r vighvə́r víyi kfə́r ve faŋkìné adzə̀m. Farao nèn sàsìn fò mbuùné.

⁵ Shintàm shi lòo dàr, wù kfə́n a buuné, njèm yìmòʼ nèn kfə̀n shì wun, wù yén vitú ve saŋ saàmbà, a ví sáʼ é kinsaansáŋ kimòʼón, a ví bíy ne, e kfə̀n a dzə virúnkín.

⁶ E bǎm kee shooy, wù yén vitú ve saŋ vímóʼ ví saàmbà, a ví sásín e sàʼ, a ví dzə̀ vilaákín mo tòn a shwér woó kirə̀ʼ ké woʼ kí bey.

⁷ Á bèy, vitú ve saŋ vee saàmbà ve laakín viy vi nèn yiì, ve runkín vee saàmbà vìy vi láy, mo á mèy kifá bèy. Farao sàsìn, e nèn kìíy ji kì shí a njèm wun.

⁸ Ndzə bvəə́shí, e jàv, shilív sə́ shí wáa buʼ, wù nèn tùm ji á toóy á vé fù ve á yii tóʼti njèm, e kfə̀n toóy a akiíy veé wòŋ Ejiv adzə̀m. Á wìy, wù fèr njèm sìy, la wìr yòʼ a dzə wóo toʼtí, e fòn.

⁹ Nshìylav fàáy ye yì‑iì leey bóm nèn bùn Farao jii, «Nyàr, m kuùmé a ne jay wom.»

¹⁰ Yì‑iì dzə̀ é ghan símóʼ sí, fòn shwiíy kilòŋ fo vèr vee aŋgàa lìm və́, e wày mò é sháŋ, vèr à nshìylav fàáy ye yì‑iì leey fo vifa ve yi. Vèr wáa dzə e sháŋ e kitú ke vé rər ve á shiy ntoʼ kí laʼ.

¹¹ Wáa dzə vitsə́ʼ vímóʼ ví, njèm shí ver, a ye wìr yee njèm kù kér nsàv rə jeéy.

¹² Wan wìr Hibru wùmòʼ wáa dzə vèr áwune, a wù‑uù lim fo kitú ke vé rər ve á shiy ntoʼ ki. Vèr naàrì njèm sér e wun, wù nèn tòʼtí, e fò e vèr, tóʼti ye wìr, suuy mo nsàv dzəə̀n.

¹³ Vinyo vidzə̀m vi ku ghèén réŋréŋ mo wù‑uù toʼtin e vèr. Á siír mo e mǒ kirə̀ʼ ké lìm fo mò‑oò dzəə̀n, e nèn keèrì rə̀y yee nshìylav e kici.

¹⁴ Farao nèn tùm ji á toóy á Joosev. Nsheèlav sə́ sí shúr wún, e dù, e fə̀ə́r Joosev fo sháŋ. Joosev kóm kitú, e kùvsín ndzə̀y, e nèn wìy e fòn si.

¹⁵ Fòn suúy e Joosev jii, «Njèm‑ee shí mo, la m yòʼ a ker wír wo wù tóʼtí e mò. Yii bèy, á suúy e mò ji à yii yú njèm, à kìíy á móo toʼtí.»

¹⁶ Joosev bìnèr ji bó yòʼ dzə̀ tòʼtí á wun, kù mày a Nyùy wo dzə̀ wù fò binèr ye juŋe e Fòn.

¹⁷ Farao nèn sùúy e Joosev jii, «Njèm‑ee shí mo, a m tíy e meshavtí me ndzə̀v yee Naay.

¹⁸ M lòo sìn, e yèn anàʼ saàmbà, aá fəə́ fo ndzəv, aá fáŋkír, e kfə̀n rùnkír, aá yí jíy ye yí‑iì teʼ e ghaa ndzəv.

¹⁹ M nen kfə̀n yèn anàʼ ámóʼó saàmbà, aá yúmkír, a dzə vighvə́r vighvə́r, a bó m yòʼ‑oò yiì ne yèn kfə́ə vee bey e wòŋ Ejiv e dzə̀m.

²⁰ Anàʼ ve á yumkin, a dzə vighvə́r vighvə́rí nèn kfə̀r ve faŋkìn víyi.

²¹ Yii bèy, mo á kfərin bey, la jeéyjeéy yòʼ a dzə, á kú a dzə ayúmkín mo á kì dzəə̀n. M nèn yìmèn.

²² Shintàm shi lòo dàr, njèm yìmòʼ nen kfə̀n shì mo, m yén vitú ve saŋ saàmbà, a ví sáʼ é kinsaansáŋ kimòʼón, a ví bíy ne, a dzə virúnkín.

²³ M kfən yèn vitú ve saŋ vímóʼ ví saàmbà, a ví sásín e sàʼ, a ví dzə̀ vilaákín mo tòn a shwér woó kirə̀ʼ ké woʼ kí bey.

²⁴ Vitú ve saŋ vee saàmbà ve laakín viy vi nèn yiì, ve runkín vee saàmbà vìy vi láy mo á mèy kifá bèy. M nen fèr e vé fù ve á yii tóʼti njème, la wìr yòʼ a dzə wóo toʼtí njèm, e fo mo nsàv.»

²⁵ Joosev bùn Farao jii, «Njèm see sibaà sí kér a nsàv e mòʼón. Nyùy dìn ne a e fòn kifá ke wù yíi yiì.

²⁶ Anàʼ vee saàmbà ve á fàŋkìn, e rùnkíri din a kiyá saàmbà, a vitú ve saŋ vee saàmbà vi din a sa kiyá saàmbà. Njèm sə́ sí kù kér a nsàv e mòʼón.

²⁷ Anàʼ vee saàmbà ve á yumkin, a dzə vighvə́r vighvə́r, ve vé‑eè fəən fó bàmé din a dzə̀ á viyá saàmbà ve jìŋ wíy koo. A vitú ve saŋ vee saàmbà ve ví dzəə̀n vilaákín mo tòn a shwér woó kirə̀ʼ ké woʼ kí bey vi din saa viyá saàmbà ve jìŋ wíy koo.

²⁸ «Kù dzə̀ réŋréŋ mo m kì suuyin ne e fòn ji Nyùy dìn ne a e fòn kinyo ke wù yíi yiì.

²⁹ Vifá ve yi vi wíy bòŋ, a jàmtìn jàmtìn é wòŋ Ejiv kiyá saàmbà.

³⁰ E bǎm kee shooy, é jìŋ koó viyá saàmbà, é wíri laysin viyá ve ví‑iì shaàn ne, ve vifá ve yi vi‑iì jamtìn jàmtìn é wòŋ Ejiv. Jìŋ wíy laàr woŋ,

³¹ é wíri laysin á ghán se vifá ve yi vi‑iì jamtìn jàmtìn, bìʼ fo jìŋ ye yì wíy koo wíy a dzə e gháʼán.

³² Shií wo njèm rə̀n shiin fon, e kfə̀n shì, a nsàv dzə̀ e mòʼón, din a ji Nyùy lèm a ne ghán se kinyo kìn ki wíy koóy, a wù kù yíi yiì a kíwun lèn lèn.

³³ «Á bèy lèn, m shu ji fòn shóʼ á wír wo wù kér vifií, e kfə̀n a dzə wír wo dzə̀ wù tàr kinyo kijuŋ, é wù wáa leéy fo nsay Ejiv e dzə̀m.

³⁴ Fòn ku shaà fo mbìy, e shòʼtí vilìmbìy, é ví wáa leéy a nsay, a baʼtí vifá ve yi e mvə̀m kiya kee saàmbà ke vifá vi jamtìn jàmtìn. Vifá vi mee vitàn, á sə̀ kimòʼón fo vifa ve á lìmèn é wòŋ Ejiv e dzə̀m.

³⁵ Á fó á sáʼ aáwune ji á wáa baʼtí a vifá ve yi e viya ve vifá ve yi vi jamtìn jàmtìn, a way e vitàv veé mvə̀m sé laʼ se kuʼkìn sí, e kfə̀n a leéy fo fo.

³⁶ Viyíkìr vìn vi wíy a sə a wír veé wòŋ Ejiv e ghan se jìŋ wíy koo fèn kiyá saàmbà, é la yì yòʼ dzəə laàr a wíri.»

Farao kóʼór Joosev ji taà saʼ woó Ejiv

³⁷ Ntaŋ woo shoon gheén Farao, e kfə̀n ghèén vé lìm və́ adzə̀m.

³⁸ Wù gháy wùn à və́ vé lìme jii, «A dzə̀ vèsən kfə̀n yèn a dzə̀ la e shaà və̀n woo wír, wo kiyoy ke Nyùy ki dzəə̀n wùn wun?»

³⁹ Fòn suúy e Joosev jii, «Mo Nyùy yiìn ne, à kiíy nsàv njèm se sí‑iì shiin mo, wìr yòʼ dzə̀ shó wo dzə̀ wù tàr kinyo kijuŋ, e kfə̀n a ker vifií moo wò.

⁴⁰ À yíi a dzə taà saʼ woo mǒ wòŋ, é wír vém adzə̀me wáa yu sáʼ yé. M yíi shaà wò cáʼcáʼ ji bìʼ fo m dzəə̀n fon.»

⁴¹ Wù nèn kfə̀n sùúy e Joosev jii, «Leéy, e yèn, m lèm ne wò lèn ji taà saʼ woó wòŋ Ejiv e dzə̀m.»

⁴² Wù suúy bey, e shòʼ ndzə̀ŋgwaŋ afòn fo wun kiwo, e wày e Joosev kiwo, e nèn ceèvì ndzə̀ynjav e wun sar, e kfə̀n wày wáv afòn ye dzəə̀n yé kishà ke mbàm ke baar kí e wun kilòŋ.

⁴³ Wù fó *kiténtén kfə́ ké rər kímóʼ kí, a dzə̀ ke kí yii jumrì ké fòn, Joosev wáa ghan sho. Nsheèlav se fòn si wáa dù fo mbìy, a kwa jii, «Vèn wáa gvəʼtí, taà saʼ wiyì.» Farao ku nèn lèm wun ji taà saʼ woó wòŋ Ejiv e dzə̀m.

⁴⁴ Wù kfən sùúy e Joosev jii, «Mo m fə̀m dzəə̀n fon bèn, bó yòʼ dzə̀ wìr yiì kinyo e wòŋ Ejiv e dzə̀m, a bó ŋgaàŋ sə́ vitaáví a dzə̀ fo wò.»

⁴⁵ Fòn nèn shù yír Joosev ji Tsafenat‑Panea, e nèn juùr Asenat woo wan Potifera sho, a Potifera‑aà dzə̀ taà cù woó ŋgày cù ye yì‑iì dzəə̀n é On. Á bèy, Joosev nèn a ker sáʼ yeé wòŋ Ejiv e wun kiwo.

⁴⁶ Joosev‑iì dzə̀ kiyá mtaár e ghan se Farao‑oò lèmèn wun ji taà saʼ woó Ejiv. Wù ló fó ntoʼ, e nèn a ghan, a leéy woŋ Ejiv e dzə̀m.

⁴⁷ Kiyá ke viyikìr ki wìy, nsay fəə́r vifá ve yi, ví wáa jàmtìn jàmtìn, kù bey, kiyá saàmbà.

⁴⁸ Joosev fó sáʼ, vé lìme báʼtí vifá ve yi e viya ve vifá ve yi vi‑iì jamtìn jàmtìn, e wày é vitàv veé mvə̀m sé laʼ se kuʼkìn sí, a mvə̀mlaʼ mòʼón mòʼón kér vifá ve yi ve á kavin fó sum see fó ghaŋ.

⁴⁹ Wù báʼtí vifá ve yi e vitàv nyanyày, a ví jamtìn moo síy seé meshavtí me *rìbà ndzə̀v bey, ví gháʼ fo á fiʼ, e kìíy mo ví dzəə̀n.

⁵⁰ Bo kiyá ke jiŋ ki wáa wìy, a Joosev sí kér wón abaà ve wùn Asenat woo wan Potifera‑aà dzəən, a Potifera‑aà dzə̀ taà cù woó On.

⁵¹ Joosev shù yír wan mbìy ji Manasse, e sùúy jii, «Nyùy yiì ne, m láysín ŋgeʼ sém sidzə̀m wùn à kfə́ə tàr worí.»

⁵² Wù shú yé wan bàm ji Efrayim, e sùúy jii, «Nyùy yiì ne, m wáa dzə taà kfəə e wòŋ wo mò‑oò yén ŋgeʼ fo.»

⁵³ Mo viyá vee saàmbà ve vifá ve yi vi‑iì jamtìn jàmtìn é wòŋ Ejiv vi màyìn,

⁵⁴ vé jiŋ vee saàmbà vi nèn kèʼ réŋréŋ mo Joosev‑iì naàrìn ji kí wíy a dzə. Jìŋ koó vitúm vidzə̀m, ku mày woŋ Ejiv fo vifá ve yi vi‑iì dzəə̀n é vitàv.

⁵⁵ Vifá ve yi vi kèʼ, e lòo dor fo wír veé Ejiví wo, á nèn a toŋ jíŋ e Farao. Wù suúy aáwune adzə̀m jii, «Vèn du fo Joosev wùn, wù suuy ke wù suuyin, vèn yiì a dzə̀ kíwun.»

⁵⁶ Jìŋ sə́tí woŋ Ejiv e dzə̀m, Joosev mvə́ʼtí vitáv vé vifa ve yi vidzə̀m, e nèn a fiìnè viyíkìr e wír veé Ejivi, bìʼ fo jìŋ‑eè ghaʼtin woŋ e dzə̀m.

⁵⁷ Vitúm vidzə̀m vi nèn a wìy e Ejiv, a yun vifá ve yi fo Joosev, bìʼ fo jìŋ‑eè ghaʼtin kitú ke nsay kidzə̀m.