Kèʼlo 24 - ŊWÀʼ NYÙY

Aysi koóy wiíy

¹ Yì‑iì dzə̀ é ghan sin, a Abraham dzə́n ne, e kòŋrí koŋrín, a Nyùy Tàr səə́ví ne vinyo vidzə̀m ve wù‑uù yii.

² Wù nèn lò, e sùúy e wìr və lìm woo ŋgàywìr wo wù‑uù kiìn kinyo kee wùn laʼ kidzə̀m jii, «Wáy kiwó ké ki e mǒ sar kibìy.

³ M taʼ ji à kan á yír Nyùy Tàr wo wù bomen yúv wùn à nsay ji bó à yòʼ yíi tàʼ a wiiy wan wom a dzə̀ fo wón veé Kanan ve vèr áwune dzə́ fèné mvəm.

⁴ À kù kér a fóo dù e věr wòŋ, e tàʼ wiiy wan wom Aysi a dzə̀ fo wír vémé mvəm.»

⁵ Wìr və lìm və̀y nèn dzə̀r jii, «A wiíy dù, e làa yòʼ a kòŋ ji wun wiy vèr wun fèn, kí wàa dzə ji ka? Bo dzə̀ m lì wan wò, e kfə̀n shó e bàm é wòŋ fo wò‑oò loòn a?»

⁶ Abraham bìnèr jii, «Lá à yòʼ mùm, e lì wán wom, e kfə̀n shó e věr wòŋ.

⁷ Nyùy Tàr wo dzəə̀n Nyùy woó yuv‑iì sùŋnín e mò, e kàʼ mo e kilìʼ kí ji wun wíy fo a nsay rə̀n e rám yémé. Dzə̀ wun wo wù‑uù fəərin mo fo tàr wór laʼ wùn à fo věr wòŋ fo vé‑eè dzəən mo. Wù yíi tsənsí nshìylav rə, é yì wáa dànèr wò, áà fiʼ dù, e kòóy wiiy wan wom fo věr wòŋ.

⁸ A wiíy lò a dzə, á bó wù yòʼ koŋ a wìy vèn wun, bo bó yòʼ dzə̀ kilìʼ kin ki koò wò. Kí dzə̀ cáʼcáʼ ji lá à yòʼ lì wán wom, e kfə̀n shó fo.»

⁹ Wìr lìm Abraham və̀y nèn wày kiwó kfə́ e tàr wov lìm sar kibìy, e yiì kilìʼ wùn wun bìʼ kinyo kee shooy.

¹⁰ Wìr lìm və̀y nèn lì nyám se tàr wov e ghvə̀m, a dzə̀ se á yoŋ ji *kamer, sí bèʼèy vifá ve juŋ ve tàr wov‑iì foon vidzə̀m, e nèn lò, a dù e nsay Mesopotamia ji wun du a e mvə̀mlaʼ fo Nahor‑iì dzə́.

¹¹ Wù lòo meé fo, e yiì, nyám si neèm e ghaa ndzəv ye tuŋéné ye vé‑eè shaa, e bó a nəə́ e ŋkàlaʼ. Yì‑iì sì e ŋkuùr, e ghan se vikìy‑iì fəə́, a tu mendzə́v.

¹² Wù wáa bùnrì, a suúy jii, «Éè Nyùy Tàr, Nyùy Abraham woo tàr wor lìm, ku yiì, é kinyo ke m wìyìn fen ki yii wún lán. Ku yiì bèy, e fíʼ dìn koŋ ye à kér fo Abraham woo tàr wor lìm.

¹³ M tíy lèn e ghaa ndzəv ye tuŋéné fo wónlě ŋgòn veé ŋkàlaʼ fène wiy, tú mendzə́v.

¹⁴ M yíi suúy e wùmòʼ woo wánlè ŋgòn jii, ‹Ku sə̀ʼə́r mbìʼ wó mendzə̀ví, e fò mo mendzə́v, é m nó.› A wù lòo dzə, e sùúy jii, ‹Nó, é m wiy e memoʼ mè, e fò áàkamer vée,› kù a dzə wùwun wo à shoʼon ne ji wiíy ŋgaà lìm wò woo Aysi. Á bèy, bo m kìíy ne ji à dìn ne a rú koŋ ye à kér fo tàr wor lìm.»

¹⁵ Wù lòo màysì bunrì rə́, Rebeka bvə́y wùn à mbǐʼ mendzə̀ví é mbèʼ. Wù‑uù dzə̀ wan Betuel wo Nahor‑iì dzəən wùn wiiy və Milka, a Nahor‑iì dzə̀ fə́r Abraham.

¹⁶ Rebeka‑aà dzə̀ wánlè ŋgòn, a wù bóŋ é ŋàŋ, a bó wù yóʼ ne kìíy lumèn. Wù sə́y é ndzəv ye tuŋéné, e tù mendzə́v e wùn mbìʼ, mè rún, wù nèn a kfən e bàm.

¹⁷ Wìr lìm və̀y jùmrì, e kòóy, e sùúy sho jii, «Kii wò, ku fò mo mendzə́v fo wò mbìʼ é m nó.»

¹⁸ Wù sə́ʼə́r mbǐʼ mendzə̀v fo wun mbèʼ, e ghàr é kiwo, e sùúy sho jii, «Ŋgàywìr, kò ri, e nò.»

¹⁹ Wù nó, e màysì, wánlè ŋgòn və̀y suúy jii, «M lo, e tu mendzə́v memoʼ mè, e fo sa, áàkamer vée nó, e yù.»

²⁰ Wù suúy bey, e kù nèn kàrír mendzə́v fo wùn mbìʼ e nyám sí kikoŋ ke mendzə̀v. Wù kfən lèʼ, e dù tù memoʼ mè, e kù a tu bèy, e meé mo nyám sidzə̀m si‑iì noon, e yù.

²¹ Wìr lìm və̀y kú a leéy kinyo ke wánlè ŋgòn və̀y yii kisə́sə, e fíʼ yen ji Nyùy sà yiì ne, ghán rəə́ bóŋ, moo ŋgáŋ á?

²² Akameri màysì mendzə́v me noón mè, wìr lìm və̀y fəə́r ndzə̀ŋgwáŋ woó yuy wùn à mfuy si sibaà, a vifá vìn vidzə̀m vi meé é vifa, aá fér e kisha ke mbàm ke baar kí,

²³ e nèn dzə̀r shó jii, «À dzə̀ wan la? Kii wò, ku sùúy e mò. Kirə́ʼ kí dzə̀ e tàr wón laʼ fo a dzə̀ vèr shìíy á?»

²⁴ Wù bìnèr jii, «M dzə̀ wan Betuel wo Milka‑aà dzəən wùn Nahor.»

²⁵ Wù kfən sùúy jii, «Vèr kér kirə́ʼ ke a dzə̀ nyám si neèm shó wùn à yí nyàme e kuʼùn e věr laʼ, a kirə́ʼ ke a dzə̀ vèn shìíy shó ki dzə̀.»

²⁶ Wìr və̀y gvə́ʼə́r kitú, a ghvəm Nyùy Tàr,

²⁷ a suúy jii, «Búríi wáa dzə fo Nyùy Tàr, Nyùy Abraham woo tàr wor. Wù yoʼ kìm koŋ ye wù‑uù koŋ Abraham sho, a wù kfə̀n tíy e wun ŋkàʼmé. Wun woo Nyùy Tàr dànèr ne mo, e dù sho tìítiy e tàr wor lìm kfəə.»

²⁸ Wánlè ŋgòn və̀y léʼ, e dù e yè wóv lav, e bì kfə́ə yév vinyo vìy vidzə̀m.

^29-30 Rebeka‑aà kér lúmér rə, a yírí dzə̀ ji Laban. Mo Laban yenen ndzə̀ŋgwáŋ e jèmèr rə́ yuy wùn à mfuy si e wùn koy, e kfə̀n yù kinyo ke Rebeka‑aà suuyin ji wìr lìm və̀y kì sùúy, wù nèn nyèŋ, e dù yèn wír və̀y e ndzəv ye tuŋéné, a wù tíy fo wùn aàkameri.

³¹ Wù yòŋ wun jii, «Ŋgaà mbùʼmé Nyùy Tàr, à tíy, yii ka fen? Á wìy, m bàʼtí ne kirə́ʼ ké ke kishiíy wùn à kímóʼ kí fo nyám sé si.»

³² Wìr lìm və̀y nèn wìy, e nə̀ə́ e lav, Laban dù, e sə̀ʼə́r vifá fo akamerí ndzə̀m, e fò yí nyàm ji á fó á e nyám si. Wù kfən tàʼ mendzə́v ji ŋgaà lìm və̀y wùn à wír vəə́ su á wuú shó.

³³ Á tiír vifá ve yi, wìr lìm və̀y suúy jii, «Bó yòʼ dzə̀ m yì kifá, a bó m tiísí ntum yem.» Laban nèn sùúy sho jii, «Tiísí ri.»

³⁴ Wù nèn kèʼ jii, «M dzə̀ wir lìm Abraham.

³⁵ Nyùy Tàr səə̀vì ne tàr wor lìm feyì, wù wáa dzə ŋgaà kav. Nyùy Tàr fò ne wun ŋgoo se njiì wùn à sé nàʼ si, visha ve mbàm, ke fəvír kí wùn à ke baar kí, vé lìm vee vilum wùn à vee vikìyí, akamer wùn à vimbèʼbìy ví.

³⁶ Sara woo wiiy tàr wor lìm yòʼ‑oò lo tàv dzə̀ə́. Wù‑uù dzə̀n, e bóo dzəə́ wán lumèn. Tàr wor lìm nen fò kifá kfə́ kidzə̀m e wan woo shooy.

³⁷ Tàr wor lìm‑eè sùúy, m lìʼ ji bó m yòʼ wíy tàʼ wiiy wan və á fo mvə̀m wónlě ŋgòn veé Kanan fo wun dzə́.

³⁸ Bòŋ, é m kfə́n á e bàm e tàr wóv laʼ wùn áàtàr wóv kfəə, e tàʼ a wiíy wan və fó fo.

³⁹ M dzə́r e tàr wor lìm jii, a m sà dù, e yèn wiíy, wù tén fo vèr wun wáa wìy, m yèe le á?

⁴⁰ Wù bìnèr jii, Nyùy Tàr wo wun ghvə́mé waà yíi tsənsí a nshìylav rə, é yì yii, é ghán yémé wàá boŋ, é m koóy wiiy wàn fo áwuné laʼ, kù aáwuné kfəə.

⁴¹ Kishiíy ke m mee aáwuné laʼ, bo m bòy a ne fo mǒ kilìʼ. Aá fə̀m tèn fóo fo wiíy, bo m kù bòy a ne.

⁴² «M wíy, e mèé e ndzəv lán, e bùnrì jii, ‹Éè Nyùy Tàr, Nyùy woo wo tàr wor lìm Abraham, ku yiì, é ghán ye m wìyìn fen rə̀ne boŋ.

⁴³ Lèn, mo m tíy e shùu ndzəv ye tuŋéné, ku yiì ji wánlè ŋgòn wo wù yíi wìy ji wun tú mendzə́v, m yoŋ sho ji wù fó á mo mendzə́v fo wun mbìʼ, é m nó,

⁴⁴ wù binèr jii, «Kò, e nò», fó bèy, kfə́n fó sa e nyám sém sí, kù a dzə wùwun wo shoʼon wò woo Nyùy Tàr ji wáa dzə wiiy wàn tàr wor lìm.›

⁴⁵ «Kù mo m dzəə́ bunrì bèy e mǒ shiliv, Rebeka nèn bvə̀y wùn à mbǐʼ mendzə̀ví e wun mbèʼ. Wù sə́y é ndzəv, e tù mendzə́v, m suúy shó jii, ‹Kii wò, ku fò mo mendzə́v, é m nó.›

⁴⁶ Wù ku nèn sə̀ʼə́r mendzə́v fo wun mbèʼ, e sùúy jii, ‹Nó ri, é m kfən fò sá memoʼ mè, é nyám sé si nó.› Á bèy, m nen nò, wù kfən fò sá, nyám si nó.

⁴⁷ M nen dzə̀r e wun ji wù sà dzə̀ wan la á? Wù bìnèr ji wun dzə̀ á wan Betuel woo wan Nahor, wo Milka‑aà dzəən wùn wun. M nèn wày ndzə̀ŋgwáŋ é yuy wo, e kfə̀n wày mfuy si é koy wo,

⁴⁸ e nèn gvə́ʼə́r kitú kém, a ghvəm Nyùy Tàr, a sùyrì wun, wun wo dzəə̀n Nyùy Abraham woo tàr wor lìm. Wù dànèr ne mo é dzəə yee tìítiy, m táʼ wiiy wàn Abraham fo áwuné mvə̀m kfəə.

⁴⁹ Kee lèn ki, a vèn yèn ji vèn‑éè yii kinyo ke ru kí e tàr wor lìm, kìn bó vèn yòʼ‑óò yii, á nèn gwàrìr mo, é m kiíy fo m binè.»

⁵⁰ Laban wùn Betuel bìnèr jii, «Kinyo kìn ki lò a dzə̀ fo Nyùy Tàr, a bó yòʼ dzə̀ vèr wàa ker kinyo kée suúy.

⁵¹ Rebeka və̀ne, a wù tíy e wò si. Lì ri, a dù sho, é wù du a dzə wiiy wan tàr won lìm mo Nyùy Tàr kì suuyin ne.»

⁵² Mo wìr lìm Abraham və̀y yuun kinyo ke áwune suuyin, wù nèn tsə̀m ndzəə́, e làʼ kitú e nsay, a ghvəm Nyùy Tàr.

⁵³ Wù nèn lò, e fə̀ə́r vifá ve á fèrìn e kisha ke mbàm ke baar kí wùn à ke fəvír kí, à ndzə̀y seé kilùm si, e fò e Rebeka. Wù kfən fò sá vifá veé kilùm e fər Rebeka wùn yè wov.

⁵⁴ Á súŋnín bey, e màysì, wìr lìm Abraham wùn à wír ve wùn áwune‑eè dzəə̀né yíkír, e nònín, e nèn shìíy fo. Ndzə bvəə́shí, e ràn, wù suúy jii, «Vèn maʼti mo lèn, é m wáa kfən e bàm fo tàr wor lìm.»

⁵⁵ Fər Rebeka wùn yè wov nèn bìnèr jii, «Màʼtì, é jìn dzəʼəm vèr áwune moo vishiíy e ghvə̀m bèy, e bó a wìy.»

⁵⁶ Wù nèn sùúy aáwune jii, «Mo Nyùy Tàr kì yiìn ne, ghán rə̀ne bóŋ, lá vèn yòʼ yiì, é m ndzəy. Vèn maʼti, é m wáa kfən e bàm, e dù yèn tàr wor lìm.»

⁵⁷ Áwune nèn sùúy jii, «Vèr‑íì jaŋ wán, e yù fo wun shuù.»

⁵⁸ Á nèn jàŋ Rebeka, e dzə̀r shó jii, «À koŋ ji vèn wìr və̀n wáa dù lèn à?» Wù nèn biìmé ji «Eè, vèr wun‑éè wáa dù.»

⁵⁹ Á bèy, á nèn biìmé ji jèmèr yev Rebeka du á wùn à wìr lìm Abraham və̀y, à wír ve wùn áwune‑eè dzəə̀né, e kfə̀n fò liy Rebeka, wù wáa dù sa e wun bàm.

⁶⁰ Á nèn a shàʼtì Rebeka, a suúy sho jii: «Éè jèmèr yer, Nyùy ku bùʼ wò, áà dzəə́ wón ansə̀kì, ansə̀kì, é wù kfən yiì, é rám yée wìy sò aŋgàa vibàn vév.»

⁶¹ Rebeka wùn à wónlě lìm vəə́ nèn kòʼ akamer ji wùn à wìr lìm Abraham wáa dù. Á nèn lò, a dù.

⁶² Wáa dzə e ghan sin, a Aysi ló ne fo Beer‑Lahay‑Roy, e wìy, a dzə e Negev.

⁶³ Lòo dzə e ŋkuùr wùmòʼ, wù fəə́, a kaarí e kwaʼ, a rə̀m vinyo. Wù lòo nàn sí, e yèn aàkameri wiyì.

⁶⁴ Rebeka lòo nàn sa sí, e yèn Aysi, e sə̀ʼə́y fo wun kamer,

⁶⁵ e nèn dzə̀r e wìr lìm Abraham jii, «Dzə̀ la və̀sə e kwaʼ, wo wù wiy ji vèsən áwune tárnín?» Wù bìnèr jii, «Dzə̀ tàr wor lìm.» Rebeka nèn lì ndzə̀y se á yii taar e kitu, e sùm sí rə́ shó.

⁶⁶ Wìr lìm nèn fèr e Aysi vinyo ve wù‑uù yiìn vidzə̀m.

⁶⁷ Aysi nèn lì Rebeka, e nə̀ə́ sho e kibàn ji wù sì á wíiy və, a kòŋ wun. Shilív sə́ shí nèn a rə̀sìn fo yè wóv kpu.