2 Afòn 23 - ŊWÀʼ NYÙY

Fòn Josia laár anyùy ve cuuné

¹ Fòn Josia nèn kùm toóy. Kfə́m sé wìr veé Juda, à sé wìr veé Jerusalem sidzə̀m si báʼtí e wun si,

² à wír veé Juda wùn à veé Jerusaleme, aàtàá cùu, aàŋgàa ntum Nyùyi, e bóo lì wir dzə̀m, à wo kuʼùn, à wo terí. Wùn à fòn nèn kòʼ e Nyùy Tǎr lav. Wù dù, e yòŋ jí se sí‑iì dzəə̀n é Ŋwàʼ Mensàŋ wo vé‑eè boŋen fo Nyùy Tǎr lav, a wù yòŋ bèy, aáwune yuúri.

³ Wù nèn tìím e ghaa kfə̀y, e yiì kilìʼ e Nyùy Tǎr si ji wun yíi a ghan a e Nyùy Tǎr mbòv, a yunín a nsər sə́ wùn à ntir sə́ sí, à sáʼ rəə́. Wun yíi a ghar bèn a shilív sə́ shidzə̀m, a fo kitú kfə́ shó kidzə̀m, a jùmrì a jí se *mensàŋ se á saŋen é mvə̀m ŋwàʼ fèn, a yiì a mo sí dzəə̀n. Wír adzə̀me nèn bìnsí ji áwune yíi ghar a mensaŋ mee shooy, a tiy a sho.

⁴ Fòn Josia nèn fò sáʼ e Hilkia woo taà cù wo kuʼùn wùn aàtàá cù ve á tóm wune, aànshìy ve á tíy e shuù se lav cùu ji á fə́tí á vifá ve anyùy vidzə̀m fo Nyùy Tǎr lav. Á fə́tí á vifá ve á lóo cù nyùy woo *Baal, á wàa ker, e kfə̀n fə̀tí vé nyùy woo wiíy woo *Ashera, à ve á lóo cù vifá ve ví bán e yuv, á wàa ker vi. Á nèn fə̀tí vifá vee shooy. Fòn Josia tòn, aá fəə́ ne Jerusalem, e dù e kwaʼ e ghaa Kiwoóy ké Kidron. Á tòn fo bèy, fòn nèn yòŋ, á lì kibvə́, e dù sho e Betel.

⁵ Wù kfən tsə̀ʼ atàá cù ve vé‑eè loòn ne a cù anyùy fo lìm. Kù‑uù dzə̀ atàá cù ve afon veé Judàa‑aà yoʼon ji á wáa tòn a kiláy é virə̀ʼ vé anyùy ve ví‑iì dzəə̀n é ntèʼ seé Juda, a tòn sa e virə̀ʼ veé ghaa Jerusalem. Wù‑uù jùm atàá cù adzə̀m ve vé‑eè cu Baal, e jùm ve vé‑eè cu shúy, kìn ŋwee, kìn ŋgoo se mejìy, kìn vifá ve ví bán e yuv vímóʼ ví.

⁶ Wù fəə́r sá wúr nyùy woo Ashera fo Nyùy Tǎr lav, e dù sho e Kiwoóy ké Kidron, aá fəə́ ne Jerusalem, e tòn fo. Kifá ke kí‑iì gòʼòn là shwí, wù jò, e tàtí e kibvə, e nèn lì, e tàʼár e wírí vitu ve sày.

⁷ Wù kfən sàʼtì vibàn vé vilum wùn à vikìy vee vé kineŋe, ve ví‑iì dzəə̀n é kirə̀ʼ ké lav cù. Kfə̀n‑eè dzə̀ sá e vibàn fen, fo vikìy‑iì tsə́m ndzə̀y sé virə̀ʼ vé cù ve nyùy woo Ashera.

⁸ Fòn Josia kfə̀n‑eè yiì, atàá cù ve vé‑eè dzəə̀n é ntèʼ seé Judàa wìy e Jerusalem adzə̀m, e nèn bìvír virə́ʼ vé anyùy fo vé‑eè ton kiláy é ntèʼ sí, e kèʼ fo Geba, e dù, e mèé e Beersheba. Wù kfən kètì sa virə́ʼ vé cù ve ví‑iì dzəə̀n é dzəə ye yì‑iì nəə e Jerusalem fo shùu kày woo wó Joshua woo taà saʼ woó ŋkàlaʼ, a dzə̀ shúu kày wo kuʼùné é koy ŋkoòvìi.

⁹ Ké atàá cù ve vé‑eè loòn, a cù anyùy vìn ki‑iì dzə̀ jii, á yòʼ kfə̀n‑eè biíme ji áwune wáa koʼ e Nyùy Tǎr kiy cù e Jerusalem. Yii bèy, áwune kù‑uù yí kibán kee là nyaà ke atàá cùu‑uù yí.

¹⁰ Fòn Josia‑aà bvə̀ʼə́y sá kirə́ʼ ké cù kee Tofet ke kí‑iì dzəə̀n é Kiwoóy ké Ben Hinnom. A wù‑uù bvə́ʼəy ji lá wìr yòʼ kfə̀n a lì a wán və woo wiíy, kìn woo lumèn, a tòn fo ji wun cu a nyùy woo Molek.

¹¹ Wù tsə̀ʼ sa nyám se ŋkoʼ se vé‑eè fèrìn, e tìír e lav cù, a dzə̀ se afon veé Judàa‑aà foon ji sé nyùy woo shúy. Sí‑iì dzə̀ é shùu kày wo wú nəə e Nyùy Tǎr lav e maàndzə, fo wìr wo kuʼùn woo Natan‑Melek‑iì kér lav kishìíy. Wù tsə̀ʼ bèy, e nèn tòn kár se vé‑eè kér sa fo ji sé nyùy woo shúy.

¹² Fòn Josia kfə̀n‑eè kètì kíy se cù se afon veé Judàa‑aà bomen é kikfəv ke lav yee fó yuv fo Fòn Ahas‑iì shiiyì, e kfə̀n kètì sa kíy se cù se Fòn Manasse‑eè bomen é maàndzə see sibaà see Nyùy Tǎr lav. Wù kètì bèy, e bvə̀ʼtí, e màʼày vimbvə́ʼ e Kiwoóy ké Kidron.

¹³ Wù kfən bvə̀ʼə́y sa virə́ʼ vé cù ve Fòn Solomon‑eè bomen é Jerusalem, e mbìv Gwan Vicì vé Oliv yee tsə́n, ji á wáa cù anyùy vitum fo, vee *Ashtoret woo nyùy wìr veé Sidon wùn à *Kemosh woo nyùy wìr veé Moav, à *Molek woo nyùy wìr veé Ammon, aànyùy vìn adzə̀me kù‑uù dzə̀ kifá ke koʼoyín kí e Nyùy Tǎr si.

¹⁴ Fòn Josia kfən mènrì sə́y se anyùy, e bvə̀ʼə́y, e kfə̀n gwàtì wúr sé nyùy woo *Ashera fo virə̀ʼ ve sí‑iì tíynin sho, e nèn lì vighvə́r vé wíri, e tàʼár fo, fóo wáa koʼóy.

¹⁵ Fòn Josia‑aà kètì sá kíy cù woó Betel wùn à kirə́ʼ ké anyùy ke Jeroboam woo wan Nebat‑iì bàʼrìn fó ki. Dzə̀ wun woo Jeroboam wo wù‑uù domsì wír veé Isray, aá yii vinyo ve bi ví. Josia‑aà sàʼày kíy cù woo shooy wùn à kirə́ʼ ké anyùy ki, e tàtí, e tòn, e jò kibér ke vifa, kí kfə́n é kibvə. Wù kfən tòn sa wúr nyùy woo Ashera.

¹⁶ Wù‑uù lóo sàʼày fó, e nàn sí, e yèn say si é wǔn gwan. Wù suúy, á fə́tí vighvə́r fó fo, e tòn e kiy cù ji wú wàá bír. Vinyo vìn vi kù‑uù kooy bèn, a dzə̀ mo Nyùy Tàr‑iì yòŋèn ne, *ŋgaà ntum və fíʼtí fó ŋgùʼ.

¹⁷ Fòn Josia kú a yiì bèy, e kfə̀n lòo nàn sí, e yèn say yímóʼó, aá bóm, wù dzə́r jii, «Dzə̀ sáy la yísə?» Wír veé Beteli bìnèr jii, «Dzə̀ sáy ŋgaà ntum Nyùy wo wù‑uù wìyìn fó Juda, e fìʼtì kinyo ke á yii lèn e kiy cù fèn.»

¹⁸ Josia nèn yòŋ jii, «Vèn maʼti fó bèy. Lá wìr yòʼ kùm kighvə́r kfə́.» Á bèy, á nèn màʼtì vighvə́r və́, à vé ŋgaà ntum woo wìy fó Samaria vi, e làa yòʼ kùm.

¹⁹ Josia sàʼày virə́ʼ vé anyùy vidzə̀m ve afon veé Israyi‑iì bomen é ntèʼ seé mbìv wòŋ yee Samaria, ví ŋáʼár dòʼshwiiy Nyùy Tàr. Kinyo ke wù‑uù yiìn é Betel ki kù dzə̀ kíwun ke wù‑uù yiìn é ntèʼ seé Samaria sidzə̀m.

²⁰ Wù‑uù koò atàá cù adzə̀m ve vé‑eè lim e virə̀ʼ vé anyùy fèy, e yùyrí e kiy se cù see fó, e tòn vighvə́r vé wíri kíy cù e dzə̀m. Á bèy, wù nèn kfə̀n é bàm é Jerusalem.

Fòn Josia yí Ŋkǎʼ Yáʼayshaà

²¹ Fòn Josia nèn lò, e fò sáʼ ji wìr dzə̀m yí á *Ŋkǎʼ Yáʼayshaà, e ghvə̀m á Nyùy Tàr woo Nyùy wov, aá kù yí réŋréŋ mo vé‑eè saŋen é Ŋwàʼ Mensàŋ, mo ntò se ŋkàʼ sí dzəə̀n.

²² Bó Ŋkǎʼ Yáʼayshàa yòʼ‑oò yiì ne a dzə sho wo á yí é dzəə yee ben, e kèʼ fo ghan se wír veé Israyi‑iì dzəə́ yú sáʼ a dzə̀ fo atǎr nsaʼa, e wìy meé e ghan se afone‑eè sí sáʼ woŋ e mbìv ye dzəə̀n ye Isray, à ye Juda.

²³ Kù mày e ghan sin, a Fòn Josia sí sáʼ ji kiyá nshòv waamé e ghvə̀m, se vé‑eè yiin Ŋkǎʼ Yáʼayshaà e Jerusalem e dzəə yee ben.

Fòn Josia kúvsín vinyo vímóʼ ví

²⁴ Fòn Josia kfə̀n‑eè jùm vé ŋgàŋe wùn à wír ve á mbaa aŋkfəə fó wòŋ, e shàʼàr anyùy veé lav, à mebvə̀m mè, à vifá ve koʼoyín ví vidzə̀m ve wíri‑iì lim sho e wòŋ woo Juda wùn ǎ Jerusalem, e bó a cù anyùy. Wù‑uù yii bèy ji wun yuŋri á nsər se sí dzəə̀n é ŋwàʼ wo Hilkia woo taà cù‑uù boŋen fo Nyùy Tǎr lav.

²⁵ Bó fòn wùmòʼ yòʼ‑oò yiì a dzə e Josia mbìy, fə̀m e wun bàm, wo wù‑uù foon kitú kfə́ kidzə̀m e Nyùy Tàr, a lìm fo fo shilív shidzə̀m, à vitaáví və́ ví vidzə̀m, a ghar vinyo ve ví dzəə̀n é Ŋwàʼ Nsər Mooser vidzə̀m.

²⁶ Yii bèy, bó Nyùy Tàr yòʼ‑oò lo màʼtì dòʼshwíiy və wo biibí wo wù‑uù baári e wun shiliv bìʼ wír veé Juda, bo taaka vinyo vidzə̀m ve Manasse‑eè yii, ŋáʼar dòʼshwiiy wun woo Nyùy sho.

²⁷ Nyùy Tàr nèn lò, e yòŋ jii, «M yíi jùm wír veé Juda fo mǒ si mo mò‑oò jùmèn wír veé Isray, e mèŋ Jerusalem wo dzəə̀n ŋkàlaʼ ye mò‑oò shoʼon, à lav cù ye mò‑oò yòŋèn ji dzə̀ fó, fo á wíy a cù mo.»

Sáʼ Fòn Josiàa máy

²⁸ Ké vinyò vímóʼ ví vee Fòn Josia mvə̀m saʼ, à kinyo kidzə̀m ke wù‑uù yiìn kí, á sàŋ é ŋwàʼ wo dzəə̀n Ŋwàʼ Vinyò ve Afòn veé Juda.

²⁹ Wáa dzə e ghan se Josia‑aà dzəə̀n fon sìn, Farao Neko woo fon woó Ejiv nèn lò, e kòʼ é ndzəv yee Yufret ji wun tóm á fon woó Assiriya. Fòn Josia fəə́, e dù ji wun tíner a Farao Neko, à vé rər veé Ejivi é Megiddo, á nèn yùyrí wun e shùu rər.

³⁰ Aŋgàa lìm vəə́ bèʼèy dzə́n rə́ é kar fo Megiddo, e wìy sho e Jerusalem, e lìtì e wun fəm. Wír veé Judàa nèn lì wán və Jehoahas, e kòʼór, e yòʼ ji fon e tàr wóv ntaʼ.

Fòn Jehoahas woó Juda

³¹ Vé‑eè kòʼór Jehoahas ji fon, a wù dzə̀ kiyá nshòv sitaár e mbaà, wù sáʼ vifon ŋwee e taár, a wù dzə́ e Jerusalem. Ye wov‑iì dzə̀ Hamutal woo wan Jeremia woó Libna.

³² Wù‑uù yii vinyo ve ví wáa bir Nyùy Tàr, kù réŋréŋ mo atàr vəə́‑əə̀ yii.

³³ Farao Neko‑oò wày wun e sháŋ é Ribla e nsay yee Hamat, la wù yòʼ kfə̀n a dzə e Jerusalem yée a saʼ vifon. Farao nen kfə̀n yiì, wír veé Judàa wáa fo nshwì, *kisha ke mbàm ke fəvír kí akilu kishóv ghii kweè aànsə̀kìi ataár (3,400), ke baar kí akilu nshòv sikweè e mtaár.

³⁴ Farao Neko lò, e kòʼór Eliakim woo wan Josia wùmòʼ ji fon e tàr wov Josia ntaʼ, e nèn kùvsín yír Eliakim, a yòŋ ji Jehoyiakim. Fo ké Jehoahas ki, wù lì wun, e dù sho e Ejiv, wù nèn kpù fó.

Fòn Jehoyiakim woó Juda

³⁵ Fòn Jehoyiakim ku nèn a fo kisha ke mbàm ke fəvír kí wùn à ke baar kí e Farao mo Farao‑oò saʼan, a wù‑uù kooy mbàm sìn a dzə̀ fó mbàm se wù‑uù yòŋèn, wíri wáa màʼ. Wù‑uù wày nsər ji wìr mòʼón mòʼón woo wun wòŋ kù kér fó a màʼ a mbàm mo á yenen, a vitaáví vé ŋgaàŋ vi dzə̀, aá fíʼ, a fo nshwì e Farao Neko.

³⁶ Vé‑eè kòʼór Jehoyiakim ji fon, a wù dzə̀ kiyá nshòv sitàn e mbaà. Wù sáʼ vifon kiyá nshòv mòʼón e ghvə̀m, a wù dzə́ e Jerusalem. Yè wov‑iì dzə̀ Sebida woo wan Pedayia woó Ruma.

³⁷ Jehoyiakim‑eè yii vinyo ve ví wáa bir Nyùy Tàr, kù réŋréŋ mo atàr vəə́‑əə̀ yii.