1 Afòn 11 - ŊWÀʼ NYÙY

Solomon bín ndzə̀m e Nyùy

¹ Fòn Solomon nèn lò, a kòŋ vikìy vee wón vitum. Wù‑uù lì wan Farao ji wiiy ntoʼ, e kfə̀n lì ámóʼó ve dzəə̀n wón Moav, ámóʼó wáa dzə wón Ammon wùn à veé Edome, à veé Sidone, e bóo lì veé Hit.

² Vitúm vìn vi dzə̀ ve Nyùy Tàr‑iì shaʼnin ne fo wír veé Israyi. Wù‑uù sùúy jii, «Lá vèn yòʼ wìy wày wón vév é lav. Lá áwune yòʼ wìy wày sá vén é lav, bìʼ fo a kí kòóy bèy, bo áwune kù yíi bìnèr melív men, é vèn nèn a ghvəm a dzə̀ anyùy vév.» Yii bèy, Fòn Solomon ku bìy wún, a kòŋ vikìy vin kóŋen.

³ Wù nèn lò, e wày vikìy ve dzəə̀n wón ntoʼ e lav ghií saàmbà, e kfə̀n cèm ve ceméné ghii taár. Vikìy víne ku nèn a yiì, wù wáa fəə́r shilív sə́ fo Nyùy wùn.

⁴ Wù wìy dzə̀n, vikìy vəə́ nèn sə̀ŋrì wun, wù wáa ghvəm anyùy ámóʼó, la shilív sə́ shí yòʼ dzə́ə a tiy e Nyùy Tàr woo Nyùy və́ wùn mo shé tàr wov Davir shi‑iì tíyí.

⁵ Wù‑uù ghvə́m *Ashtoret woo nyùy woo wiíy woó Sidon, kfə̀n ghvə́m *Molek woo nyùy wìr veé Ammon, a dzə̀ nyùy, a wù kòʼóy feyì.

⁶ Á bèy, Fòn Solomon nèn yiì vinyo ve ví wáa bir Nyùy Tàr, e làa yòʼ dzə́ə a jùmrì wun shilív shidzə̀m mo tàr wov Davir‑iì jumrì.

⁷ Solomon‑eè bòm kirə́ʼ ke á wáa cù nyùy wo bi woo *Kemosh woo nyùy wìr veé Moav fo, e kfə̀n bòm sá kirə́ʼ ke á wáa cù nyùy wo bi woo Molek woo nyùy wìr veé Ammon fo. Wù‑uù bòm virə́ʼ vin e kitu ke gwan wo wù dzəə̀n é ghaa Jerusalem, a dzə̀ fó mbìv yee fo shùy yii tó.

⁸ Wù kù‑uù bòm virə́ʼ vé cù ve vikìy və́ vee wón vitum adzə̀m, á wáa tòn kiláy fó, a cù anyùy vév.

⁹ Nyùy Tàr nèn shwìíy kilòŋ wùn Solomon bìʼ fo wù‑uù fəərin shilív sə́ fo wun wùn, wun woo Nyùy Tàr woo Nyùy wìr veé Isray, a kù dzə̀ wun woo Nyùy wo wù‑uù fəəsin e Solomon si akàŋ abaà.

¹⁰ A wù‑uù fəə̀sín bey, e shàʼnín ji lá Solomon yòʼ a jùmrì a anyùy ámóʼó. Yii bèy, la Solomon yòʼ yùnín nsər Nyùy Tàr rə̀n.

¹¹ Nyùy Tàr nèn sùúy e Solomon jii, «Mo kin ki siìn liì wò, mo à tenen ne fóo ghvəm *mensaŋ mem wùn à nsər sém sí, bo m kù yíi faàsì sáʼ fo wò, e fo e wìr lìm wò wùmòʼ.

¹² Yii bèy, bìʼ tàr won Davir, m yòʼ yíi faàsì e wò ghan. M wíy faàsì a dzə̀ é ghan se sí sáʼ wan wò.

¹³ A m yòʼ wíy faàsì sáʼ e dzə̀m fo wun. M wíy màʼtì rám ye mòʼóne e wun, é wù wáa saʼ. M wíy màʼtì bèy, a dzə̀ bìʼ Davir woo ŋgaà lìm wom, e kfə̀n màʼtì bìʼ Jerusalem wo m shoʼon.»

Aŋgàa vibǎn Fòn Davir

¹⁴ Á bèy, Nyùy Tàr nèn yiì, Hadad ŋáʼáy, e kìʼ Solomon. Hadad‑iì dzə̀ wír fo kfəə wón ntoʼ veé Edom.

¹⁵ A ke kí‑iì kooyin kí dzə̀ jii, yì‑iì dzə̀ é ghan se Davir‑iì tònèn Edom, Joav woo mfòómé və kóʼ fó ji wun du, e dzəə̀mè a wír veé Isray ve vé‑eè yuyrin. Wù kóʼ bey, e nèn kèʼ, a yuyrí vilum veé Edom adzə̀m.

¹⁶ Wùn à wír veé Israyi dzə̀ʼə̀m e Edom ŋwee ntuùfú, e bóo màysì, e laàr vilum vee fó adzə̀m.

¹⁷ Kí wáa koóy bèy, a wan wo terí woo Hadad kì lèʼ ne, e dù e Ejiv wùn aàtǎr ntoʼ veé Edom ve vé‑eè lim fo tàr woví.

¹⁸ Vé‑eè sìíy, e lò fó Midian, e dù beè e Paran fo vé‑eè liìn wír ámóʼó, é bo áwune wáa dù e Ejiv. Vé‑eè dù bey, e yèn Farao woo fon woó Ejiv, wù fó lav e Hadad, e fò vifá ve yi, e kfə̀n fò nsay.

¹⁹ Farao wáa kòŋ Hadad e ŋàŋ, e nèn fò fər wiiy və ji wù wáy á e lav. Wiiy Farao və̀n‑eè dzə̀ yaà, a yír rəə́ dzə̀ Tapenes.

²⁰ Fər Tapenes və̀y wìy dzə̀ə́ wán lumèn wùn Hadad, á shù yír wan ji Genubat. Tapenes nèn sə̀, a lìy e ntoʼ, a wù kúy wùn à wón ntoʼo.

²¹ Ghán sí wìy lòo koʼtí, a Hadad kù dzə̀ə́ e Ejiv, wù nèn lò, e yù ji Fòn Davir lày a ne, e kfə̀n yù ji Joav woo mfòómé kpù á ne, wù nèn dù, e bùn Farao jii, «Á ku màʼtì é wun kfə́n á aáwuné wòŋ.»

²² Farao dzə́r ji wù sà buu ka é Ejiv, e bó a tàʼ ji wun wáa kfən e bàm aáwuné wòŋ a? Hadad bìnèr jii, «Kifá ki yòʼ à búŋé, yii bèy, á ku màʼtì, é wun wàá kfə́n.»

²³ Nyùy yií kin, e kfə̀n yiì, ŋgaà vibàn wùmòʼ ŋáʼáy sá, e kìʼ Solomon. Yì‑iì dzə̀ Reson woo wan Eliada wo wù‑uù leʼen fo tàr wov lìm wo yì‑iì dzəə̀n Hadadeser woo fon woó Tsoba.

²⁴ Reson báʼtí wíri e wun ghaŋ, e nèn a dzə kilìmbìy ke ŋgoo wìr ve vé‑eè buʼtì vinyo. Davir lò ji wun yúyrí Reson wùn à ŋgoo rə, á nèn dù a dzə e Damaskus. Áwune dzə̀ʼə̀m fo bèy, e nèn lò kòʼór wun ji fon.

²⁵ Wù ku nèn a saʼ woŋ Siiria, a dzə ŋgaà vibàn wìr veé Isray, e dù meé mo sáʼ Solomone‑eè duùn, e jòʼsì. Wù kù‑uù ban Isray e dzəə ye bi, e kù a fo nyár moo Hadad bèy.

Nyùy káʼ Jeroboam

²⁶ Jeroboam woo wan Nebat nèn lò, e ŋàʼáy sa, a meŋ sáʼ Fòn Solomon. Wù‑uù dzə̀ wir lìm Solomon wùmòʼ, a dzə̀ wir kfəə Efrayim, a wù ló fo Tsəreda, a yè wov dzə̀ Tsərua, a dzə̀ wiiy ŋkfə.

²⁷ Kinyo ke kí‑iì yiìn, é bo Jeroboam méŋ sáʼ Solomon ki dzə̀ jii, Solomon‑eè bóm kimbom e Jerusalem wo dzəə̀n Ŋkàlaʼ Davir woo tàr wov. Wù‑uù nàŋsín kfə̀m, e bòm, e nèn sə̀tí nsàn ye yì‑iì dzəə̀n é wǔn kày ye yí kaarin ŋkàlaʼ.

²⁸ Á wáa lìm bèy, a Jeroboam dzə̀ wír wo wù ghár lim, wù lìm límen. Fòn Solomon yén mo wánlè nsùm woo shoon dzəə̀n wir lìm, e nèn lèm wun ji wù wáa dzə a kilìmbìy ke kí leey fo vé lìm vitaavií adzə̀m vee kfə́ə Jooseví mbìv.

²⁹ Wáa dzə e kishiíy kímóʼ kí, Jeroboam fəə́ fó Jerusalem, e lòo shaà e kwaʼ, *ŋgaà ntum Nyùy yén wun e dzəə, a yír rəə́ dzə̀ Ahija, a wù ló fó Shilo. Wùn wun wáa dzə fo áwune áwune, a Ahija máʼ ndzə̀y se fíy si.

³⁰ Ahija nèn lò, e ghàr ndzə̀y se fíy se wù kì màʼàn siy, e tiìné vinshèr nshòv sibaà e ghvə̀m,

³¹ e nèn sùúy e Jeroboam jii, «Wù ko á vinshèr vee ghvə̀m. Nyùy Tàr woo Nyùy wìr veé Isray suuy a wun jii, ‹Leéy, e yèn, m lo, e faàsì sáʼ fo Fòn Solomon kiwo, e fo rám see ghvə̀m e wò.

³² Yii bèy, m yíi màʼtì rám ye mòʼóne e wun bìʼ ŋgaà wom lìm Davir, e kfə̀n màʼtì bìʼ ŋkàlaʼ Jerusalem ye m shoʼon fó mvə̀m ràm seé Isray sidzə̀m ji yéem.

³³ M yíi yiì bèy, bìʼ fo Solomon wùn à wír vəə́ bìnèn ne ndzə̀m e mò, e nèn a cù a dzə̀ Ashtoret woo nyùy woo wiíy woó Sidon wùn à Kemosh woo nyùy woó Moav, à Molek woo nyùy woó Ammon. Áwune yòʼ ghán e mǒ mbòv. Áwune yòʼ dzəə́ yii kinyo ke kí wáa gheén mo, aá yòʼ dzəə́ yú sáʼ yém, a bó á yòʼ dzəə́ jumrì vinyo ve m tínen mo Davir woo tàr à Solomon‑eè jumrì.

³⁴ Yii bèy, m yòʼ yíi sə sáʼ fo Solomon e dzə̀m. M kù lèm ne wun ji fon, e meé mo wù wíy kpu. M lèm ne bèy bìʼ Davir woo ŋgaà wom lìm wo mò‑oò shoʼon, a wù‑uù yú sáʼ yém, kfə̀n yúnin nsər sém.

³⁵ M wíy sə sáʼ a dzə̀ fo wàn Solomon, e fo rám yee ghvə̀m e wò, áà wáa saʼ.

³⁶ M wíy fo rám ye mòʼóne e wan və, é Davir woo ŋgaà wom lìm fíʼ a ker kikaʼày ke kí wáa ban e mǒ si e Jerusalem wo dzəə̀n ŋkàlaʼ ye m shoʼon ji yéem.

³⁷ Fo ké ki, m yíi lì wò ji fon woó Isray, áà wáa saʼ wir dzə̀m, e dù, e meé fo à kòŋèn.

³⁸ Aà lò, a yu mo, a yiì kinyo kidzə̀m ke m yòŋèn, a ghan e mǒ mbòv, a yiì kinyo ke kí wáa gheén mo, a yu sáʼ yém, a yunín nsər sém mo Davir woo ŋgaà lìm wom‑eè yúninè, bo m yíi a dzə wòsò. Bo m yíi yiì, é rám yée wìy a saʼ vifon ghán sidzə̀m moo yé Davir, é mbìv wòŋ ye dzəə̀n Isray wáa dzə e wò kiwo.

³⁹ A m kù yíi màʼ ŋgeʼ e kfə́ə Davirí kitu, yii bèy, yòʼ yíi a dzə ŋgeʼ yee ŋkuuŋkùŋ.› »

⁴⁰ Fòn Solomon yiì kìíy vinyo vìn, e nèn a tàʼ ji wun yúyrí á Jeroboam. Wù nèn ŋàʼáy, e nyèŋ, e dù fo Fòn Shishak woó Ejiv wùn, e dzə̀ʼə̀m fo, e dù mèé mo Fòn Solomon‑eè làyìn.

Kpú Fòn Solomon

⁴¹ Ké vinyò vímóʼ ví vee Fòn Solomon mvə̀m saʼ, vinyo vidzə̀m ve wù‑uù yiìn, à vifií ve wù‑uù kér vi, á sàŋ é ŋwàʼ wo dzəə̀n Ŋwàʼ Lìm Fòn Solomon.

⁴² Fòn Solomon kù‑uù sáʼ vifon və́ é Jerusalem, a wù sáʼ wír veé Isray adzə̀m, e sàʼ kiyá mkweè.

⁴³ Wù wìy lày, á lìtì wun e Ŋkàlaʼ Davir woo tàr wov, Rehoboam woo wán və nèn yì vifon.