ЭхкъечӀун 16 - Пак Калам

Мангьу ва туртурар

¹ Элим туна, Исраилдин эл Элимдинни Синайдин арада авай Син тӀвар алай кьурумдиз атана. Им абуру Мисри туна хъфейдалай кьулухъ кьвед лагьай варз, вацран цӀувад лагьай югъ тир.

² Ана, кьурумда, Исраилдин элди мад Мусадилайни Гьаруналай наразивал малумариз гатӀунна.

³ «Мисрида Реббидин гъиликай кьенайтӀа, чун патал хъсан тир, – лагьана абуру. – Ана чун як авай къазанрин патав ацукьнавай, чна тухдалди фу незвай. Куьне лагьайтӀа чун, вири халкь, каш гана рекьидай чкадал атун патал кьурумдиз гъанва!»

⁴ Реббиди Мусадиз лагьана: «За квез цаварай, марф хьиз, фу къурда. Гьар юкъуз инсанри экъечӀиз чпиз са йикъан тӀуьн кӀватӀда – ва Зун абуру а За гузвай къанунар кьилиз акъудзаватӀа, килигда.

⁵ Гьафтедин ругуд лагьай юкъуз абуру адетдиндалай кьве гъилера гзаф кӀватӀна кӀанда».

⁶ Мусадини Гьаруна Исраилдин вири рухвайриз лагьана: «Лап гьа къенин няниз куьн гъавурда акьада хьи, куьн Реббиди Мисридай акъудайди.

⁷ Пакама хьайила квез Реббидин баркалла аквада. Вучиз лагьайтӀа Реббидиз куьне адалай наразивал малумарзавайди ван хьанва. Чун вужар я кьван? Чаз ахмур авун квез герек я?»

⁸ Мусади лагьана: «Няниз Реббиди квез цаварай тӀуьн патал як ракъурда, пакамахъни булдалди фу. Вучиз лагьайтӀа, адаз куьне адалай наразивал ийизвайди ван хьана. Чун вужар я кьван? Куьне ахмурар чаз ваъ, Реббидиз ийизвайди я!»

⁹ Мусади Гьаруназ лагьана: «Исраилдин элдиз Реббидин вилик акъвазун патал эмир це, вучиз лагьайтӀа Реббидихъ абурун наразивилин ван галукьнава».

¹⁰ Гьаруна и гафар Исраилдин элдив агакьарай чӀавуз, абур кьурум галайвал элкъвена, ва ингье ана, цифеда, абурун вилик Реббидин баркалла пайда хьана.

¹¹ Реббиди Мусадиз лагьана:

¹² «Заз Исраилдин рухвайрин наразивал ийизвай гафар ван хьана. Абуруз икӀ лагь: „Няниз куьне як неда, пакамахъни абурухъ булдалди фу жеда. Гьа чӀавуз куьн Зун Ребби тирди, куь Аллагь тирди, гъавурда акьада“».

¹³ Ингье няниз туртуррин лужар лув гана атана – кун вири абурай ацӀана. Пакамахъни кундин кьуд пата чиг ацукьна.

¹⁴ Чиг кьурайла, вири кьурумдин винел кьелечӀ ва чакьракьар ийидай са вуч ятӀани чкӀана алай – чиг хьиз кьелечӀ.

¹⁵ Исраилдин рухвайриз и кар акуна ва, им вуч ятӀа кьил акъат тийиз, сада садавай хабар кьаз хьана: «Им вуч я?» Мусади абуруз лагьана: «Им Реббиди квез ракъурзавай фу я.

¹⁶ Ингье Реббиди гьихьтин эмир ганватӀа: „Гьар сада вичин хизан патал герек кьадар кӀватӀрай – алачухдик квай гьар са инсан патал са гъамер“».

¹⁷ Исраилдин рухвайри гьакӀ авунни авуна. Ни ятӀани гзаф кӀватӀна, ни ятӀани тӀимил,

¹⁸ амма кӀватӀ авунвай кьадар гъамерралди алцумайла, кьадардилай гзаф кӀватӀайбурухъ артуханди авачирди, тӀимил кӀватӀайбурухъ кимивал авачирди малум хьана: гьар садахъ вичин хизандиз гьикьван герек ятӀа, гьакьван авай.

¹⁹ «Идакай са затӀни пакадалди тамир», – эмир авуна Мусади.

²⁰ Амма адаз яб ганачир. Бязибуру кӀватӀнавайдакай са пай пакадалди туна, амма хкудна эцигнавайди чӀур хьана: ада квак гьатна. Мусадиз ихьтин ксарикай хъел атана.

²¹ Гьар пакамахъ гьар са касди вичин хизандиз гьикьван герек ятӀа, гьакьван кӀватӀзавай. КӀватӀ тавуна амайди юкъуз ракъиник цӀразвай.

²² Гьафтедин ругуд лагьай юкъуз абуру кьве гъилера гзаф кӀватӀна – гьар са касдиз кьве гъамер. Элдин регьберра атана идакай Мусадиз хабар гайила,

²³ ада жаваб гана: «Реббиди идан патахъай лагьанвайди тир. Пака ял ядай югъ я, Реббидин пак тир Кишдин югъ. Гьикьван кӀандатӀа, гьакьван чуруж, гьикьван кӀандатӀани ругуг, амукьайди пакадин югъ патал тур».

²⁴ Инсанрини, Мусади эмир гайивал, артух хьайиди пакадалди туна. И гъилера хкудна тунвайди чӀур хьанач, адак куквар квачир.

²⁵ Мусади лагьана: «Къе гьа им неъ. Къе Реббидин Киш я, ва чилелай квез са затӀни жагъидач.

²⁶ Ругуд юкъуз кӀватӀа, амма ирид лагьай югъ Киш я, и юкъуз квез са затӀни гьатдач».

²⁷ Са бязибур ирид лагьай юкъузни кӀватӀун патал экъечӀна, амма са затӀни жагъанач.

²⁸ Реббиди Мусадиз лагьана: «Гьикьван гагьда куьне За ганвай эмирарни къанунар къаст авуна чӀуриз жеда?

²⁹ Килиг садра: Реббиди квез Кишдин югъ ганва, ва гьавиляй Ада гьафтедин ругуд лагьай юкъуз квез кьве къан фу гузва. Ирид лагьай югъуз гьар са кас вич алай чкадал хьун ва санизни экъечӀ тавун лазим я».

³⁰ Гьафтедин ирид лагьай юкъуз халкьди ял ягъиз хьана.

³¹ Исраилдин рухвайри и затӀуниз «мангьу» лагьана тӀвар гана. Ам лацуди, кӀешнишдин тварциз ухшар авайди тир, тӀямни вирт алтаднавай лавашдин тӀям хьтинди тир.

³² Мусади лагьана: «Ингье Реббиди гайи эмир: Мангьудин са гъамер куьне несилдилай несилдалди хуьз хьурай – куьн Мисридай акъуддай чӀавуз кьурумда квез Реббиди тӀуьн патал гайи фу аквадайвал».

³³ «Къачу гичин, – лагьана Мусади Гьаруназ, – адаз са гъамер мангьу вегьена, несилдилай несилдалди куьне ам хуьдайвал, Реббидин вилик эциг».

³⁴ Гьарунани Реббиди Мусадиз эмир гайивал авуна: мангьу, ам хуьн патал, Икьрардин сандухдин вилик эцигна.

³⁵ Исраилдин рухвайри яхцӀур йисуз – абур Къенандин чилерин сергьятрив агакьдалди – инсанри уьмуьр тухузвай чилерал хкведалди мангьу нез хьанай.

³⁶ (Гъамер – им эфадин цӀудай са пай я.)