Litemi Batɛne 9 - Katɔti Ɔku KedeeAbimelek 1 Gideon ubidi Abimelek úsie uni banwani bananabi kudɔ na ɔma ɔni baalɔ Sekem, na útásu-ma ku uni kɔdua bekyuli ƒui ɔnini, 2 “Biye Sekem ɔma bekyuli ƒui binu bɛnii ɔmani ndia-ma utulo, baayɔ́ ka Yerubaal bebi bananabi liti ku aavlanyɔ bammɔ bataadi-ma lɛlɔ, munuu ukyuli unwi. Nsu binyimo ka amii ni, bina ubugya nawɔ-mi, na ami ku-mii ɔlɔna ɔdi unwi.” 3 Amu ka Abimelek banwani bátásɔku etemila amɛni básu Sekemƒuɔ ni, bana ƒui kasusu kátina-ma ka basiaku Abimelek, ɔsika básu banini, “Bula ɔnwani na ɔdi.” 4 Na béte Abimelek sika ɔƒualadi ɔni unu mabla aani antabi lɛkyami kakɛ básiku Baal-Berit koƒiodu. Na Abimelek úti sika ɔƒualadi ɔmɛni na útéti bekyuli badi bani mbo likyulikpi na kayu kenye ka basiaku-nwu kama. 5 Na úsie ɔti kesii na Oƒra. Mmɔ ka ɔ́nya uƒiɛmi lɛtabi kunwi pɛ amu ɔ́du nwuna banwani liti ku aavlanyɔ bani ndi Gideon bebi. Nsu Yerubaal kawɔkpulo ɔni baalɔ banii Yotam úkeli ɔbɛ. 6 Na Sekem bekyuli ku Bet-Milo bekyuli ƒui bátása kugyii kubendi kalɔ na bése Abimelek ɔga mmɔ. 7 Ka Yotam únu litemi lɛmɛni ni, ɔ́kɔ úsie Gerisim Kɔbi lili, na mmɔ na ɔ́kɔ lɛsa momoomo ɔ́su ɔnini, “Ami Sekemƒuɔ binu mina litemi kalɛ na Unwoti lɛnɔ wenu bina litemi. 8 Dii ni, egyii ásala lɛlɔ lisu ka bese ɔga bete lɛlɔ. Amu na básu nnɔ kugyii banini, ‘Bla bula ɔga.’ 9 “Nsu nnɔ kugyii kɔ́su-ma ɔnini, ‘Nda nnɔ bɔni na nda mɔɔkya Katɔti ku bekyuli kunuunu lɛya na ntátaaka-mu teewi egyii lɛlɔ?’ 10 “Amu na básɔ básu kɔdingyii banini, ‘Bo na ababla bula ɔga.’ 11 “Nsu kɔdingyii kúdie kenye ɔnini, ‘Liti mina egyiibi ani ndia na ebo emini mɛni ntátaaka-mu teewi egyii lɛlɔ?’ 12 “Amu na egyii ásu ntɛ kubo ɔnini, ‘Bo na ababla bula ɔga.’ 13 “Nsu ntɛ kubo kúdie kenye ɔnini, ‘Nda mina ntɛ bɔni bubo emini mɛni bute benwoti ku bekyuli lɛya na liti-nwu nteete egyii?’ 14 “Ukplodi ni, egyii ásu liyu egyii ɔnini, ‘Bo na ababla bula ɔga.’ 15 “Amu liyu egyii ásu egyii anini, ‘Si sɔsɔ na bɛɛyɔ́ ka lɛbla ɔga lite-mii ni, na bibo na bibabɛ na mina ɔyuli kalɔ. Nsu si bilayɔ-nwu lɛni amu ni, na ogya ɔsi liyu egyii amɛni kemmo na ubakyula bina egyii enengudi ani nnye Lebanon!’ ” 16 Amu na Yotam ɔ́su-ma ɔnini, “Ka bíti Abimelek bise ɔga na lɛla lɛni na bɛ́bla mɛni ni, bɛnu si ɔdi ulu lɛlɔ na bɛbla-ni kaduɛ. Na bɛnu kaduɛ si ɔdi lɛla lɛni na ɔlɛka bɛbla bite Yerubaal ku nwuna kaduli bekyuli. 17 Na bɛkali kalɛ na mina ɔti úti nwuna ngba úse na úkpo ɔ́ƒɔ-mii ɔ́lɛku Midianƒuɔ enu kemmo. 18 Nsu ɔmwi bɛ́ta bínye mina ɔti bebi lɛlɔ na bíti lɛtabi linwi pɛ na bɛ́du mina ɔti bebi liti ku aavlanyɔ. Na bíti Abimelek ɔni ndi uleku uyedi ubidi bise Sekem ɔga ka ɔdi bina ɔnwani ɔsu. 19 Na si lɛla lɛni bɛ́bla ɔmwi mɛni ɔdia na ɔdi ulu lɛlɔ na Yerubaal bebi akɔ ni, na bitaakɛ lɛlɔyɔ na Abimelek lɛlɔ na Abimelek lɛnɔ utaakɛ lɛlɔyɔ na bina lɛlɔ. 20 Nsu si ɔɔɔdi lɛni ni, bɛya na ogya ɔsi Abimelek kudɔ na ubakyula Sekem ku Bet-Miloƒuɔ bananabi. Na ami Sekemƒuɔ ku Bet-Milo lɛnɔ bɛya na ogya ɔsi-mii kudɔ na ubakyula Abimelek!” 21 Amu na Yotam úkeli na útabɛ uli Beer. Ɔsika ɔɔyia ɔnwani Abimelek ɔsu. 22 Ɔmmɔ kama ka Abimelek ɔ́di lɛga na Israel kalɔ akwa atɛ ni, 23 Katɔti ɔ́tala kɔyu kukpidi kɔdi ɔkya Abimelek ku Sekem bekyuli nte. Na ɔ́ya na báta benye Abimelek lɛlɔ. 24 Katɔti ɔ́bla ɔmɛni ɔ́si kalɛ na Abimelek ku Sekem bananabi bákya Abimelek ogya na útádu Gideon bebi liti ku aavlanyɔ, na úti ɔmmɔ ɔƒɔ bana likpidi kayu. 25 Na bekyuli bátásu Abimelek ka Sekem banana badi bátábɛ bakya abi eli kalɛ na si Abimelek bekyuli basia ulu ɔmmɔ lɛlɔ na beƒie bana ala ani bada baƒɔ. 26 Na Ebed ubidi Gaal ku nwuna banwani báva besie Sekem. Na Sekemƒuɔ béti lɛlɔ basia-nwu lɛlɔ. 27 Na bana ƒui bésie bana adingyii mmo na bétéde egyiibi na béti bábla ntɛ na báni bádi limeyi. Na bésie bana lɛkpabi lɛni bátu balɛ kudɔ. Na uwi ɔni na bakya baadi na banii teekpi ni, beewida Abimelek. 28 Amu na Ebed ubidi Gaal ɔ́su ɔnini, “Ɔma ndi Abimelek, na ɔma lɛnɔ ndi Sekem ɔni ba bɔkya-nwu kalɔ? Ɔɔdi anwu ndi Gideon ubidi, na Sebul muubunku kabla si uuubo yoo? Ɔlɛka bɛsala ku Hamor kaba bekyuli mmomu. Ɔsika ama ndi Sekem ɔti. Bi ɔsu na bɛmu bɛkya Abimelek kalɔ?” 29 Na ɔ́su ɔnini, “Si bekyuli bamɛni bakya-mi kalɔ ni, nka lɛ́ɛda-nwu lídie na lɛsu Abimelek nnii, ‘Lɔ ƒula bekpone ƒui sala!’ ” 30 Uwi ɔni na Sebul ɔni mɔɔnu ɔma unengudi ɔmmɔ lɛlɔ únu lɛla lɛni na Ebed ubidi Gaal ɔ́su ni, úti kɔnyi geen. 31 Na ɔ́tala bekyuli bɔbɛ kemmo ɔkya Abimelek ka batásu-nwu banii, “Ebed ubidi Gaal ku nwuna banwani bébo bakya Sekem mɛni na bakya baakyaku bekyuli bammɔ unyeƒi na ƒula lɛlɔ. 32 Anwuɔsu awɔ ku ƒula bekpone bɛta usien na bitábɛ bakya mmo kemmo na bitaatu-ma. 33 Na si kadi kégye na ɔƒɛ úsela katukɔ ni, bikeli bitéduo ɔma ɔmmɔ kemmo. Na si Gaal ku nwuna bekyuli bata banii bebekpoku-mii ni, bɛbla lɛla biala bɛɛyɔ́.” 34 Anwuɔsu Abimelek ku nwuna bekpone báta usien na béle lɛlɔ akpa ene na batábɛ kesii kani námanku na Sekem kudɔ. 35 Na Ebed ubidi Gaal ɔ́ta na uténye kayakun kenengudi kani nkya ɔma ɔmmɔ kabanye. Mmɔ kani na Abimelek ku nwuna bekpone bávi bálɛ bana kabɛkɔ. 36 Na ka Gaal ɔ́nu-ma ni, ɔ́su Sebul ɔnini, “Nu! Bekyuli békeli usi bási abi eli badubo.” Amu na Sebul údie kenye ɔnini, “Ɔɔɔdi bekyuli badi, mmomu abi ɔyuli na ɔdi.” 37 Nsu Gaal ɔ́sɔ ɔ́su-nwu ɔnini, “Nu nii! Bekyuli bási abi eli, na lɛkpa linwi lɛ́si kugyii kubendi kɔni kalɔ na like bebone beelie.” 38 Mmɔ na Sebul ɔ́su Gaal ɔnini, “Wɛ na ƒula lɛmɛnɛ lɛni akya aakun lɛkya? Ɔɔɔdi awɔ néye anini, ‘Bi ɔsu na ɔlɛka bɔkya Abimelek ɔmɛni kalɔ?’ Na ɔɔɔdi awɔ nkya muutemi enyekpi teewi bekyuli bamɛni? Ta na eteesie etékpoku-ma!” 39 Anwuɔsu Gaal ɔ́tɔnku Sekem bekyuli na bétékpoku Abimelek. 40 Na Abimelek ɔ́bi ɔ́siaku Gaal útédu ɔma kabanye, na bana pii báƒɔ ɔlɛ uwi ɔni na békeli bésela mmɔ. 41 Na Abimelek ɔ́sɔ ɔ́kya Aruma, na Sebul ɔ́bɔku Gaal ku nwuna banwani ɔ́lɛku Sekem. 42 Ka kadi kégye ni, Sekemƒuɔ bésie bana mmo, na badi bésie bátásu Abimelek lɛla lɛni nálɛ. 43 Anwuɔsu anwu lɛnɔ úti nwuna bekpone na úle-ma akpa atɛ na bátábɛ bákya bana mmo mmɔ. Uwi ɔni na ɔ́nu ka bekyuli bammɔ bálɛ ɔma ɔmmɔ kemmo badubo ni, ɔ́ta na útékpoku-ma. 44 Na Abimelek ku nwuna bekpone bani na úle akpa atɛ mmɔ békeli na béténye ɔma ɔmmɔ kabanye. Na akpa anyɔ bábi básiaku bani nkya mmo na ɔ́du-ma. 45 Na Abimelek úti limeyi limodi na ɔkya uukpóku bani nkya ɔma ɔmmɔ útédu ka ɔ́di-ma lɛlɔ na ɔ́du-ma ƒui kede kede. Na ɔ́yila ɔma ɔmmɔ udu, na ɔ́gya mma úyile ɔma ɔmmɔ ƒui kemmo. 46 Na ka Sekem batɔnkune bénu litemi lɛmɛni ni, békeli bésie baƒiɔ Berit katu taasia kagyumanakɔ kpakplaa. 47 Uwi ɔni na Abimelek únu ka bekyuli bakya mmɔ ni, 48 anwu ku bekyuli bani ƒui nkya-nwu kudɔ békeli bésie Salmon Kɔbi eli. Na Abimelek úti oloma na ɔ́da kugyii kɔgba kɔdi na uti-ku ɔsia amangba lɛlɔ. Na úbo nwuna basiakune ɔda ka ɔdi biala ɔbabla na ɔbla kalɛ na bla mmɔ! 49 Anwuɔsu bana ƒui báda egyii kɔgba na béti basia bana amangba na básiaku Abimelek kama. Na béti kɔgba kɔmmɔ ƒui bewi baƒiɔ ɔtɔ ɔmmɔ lɛlɔ na bátu ogya bákya-nwu kemmo. Anwuɔsu bekyuli bani ƒui nkya Sekem baƒiɔ ɔtɔ ɔmmɔ kemmo békpi. Na banana ku beleku bani nékpi mmɔ badubɔbla aani apim unwi. 50 Ɔmmɔ kama Abimelek ɔ́vi úsie Tebes na utáda-ma ɔ́kya na ɔ́di-ma lɛlɔ. 51 Nsu na ɔma ɔmmɔ kemmo ni, katu taasia ɔtɔ gyɛnglɛɛ ɔ́di ɔ́lɛ. Na ɔma ɔmmɔ bekyuli ƒui banana ku beleku békeli betéduo ɔtɔ ɔmmɔ kemmo, na bákalɛ lɛlɔ bákya mmɔ. Na bákɔ bésie ɔtɔ ɔmmɔ katɔ. 52 Uwi ɔni na Abimelek ɔ́ni uudé ɔtɔ ɔmmɔ kayaku ka utégyingya-ma na ɔtu ogya ɔkya-nwu kemmo ni, 53 uleku ɔdi úti lɛtakpɛ bonwu lɛdi na ɔ́nyonu-ni, na úbaƒiɛmi Abimelek kuli na kɔ́bwɛ. 54 Amu na Abimelek ɔ́babla na ɔ́kpali nwuna ubunkune ɔni mɔɔda-nwu ala ɔnii ubo. Na ɔ́su-nwu ɔnini, “Die ƒula kewii na adu-mi kalɛ na bekyuli bammɔ balasu banii, ‘Uleku nádu-nwu.’ ” Anwuɔsu nwuna ubunkune ɔmmɔ údie nwuna kewii na ɔ́wɔ-nwu ɔ́du. 55 Uwi ɔni na Israelƒuɔ bánu ka Abimelek úkpi ni, bana ƒui bénwini bésie bana kɔduli. 56 Anwuɔsu Katɔti ɔ́ƒɔ Abimelek kayu ɔkɛnku likyulikpi lɛni na ɔ́bla na ɔti lɛlɔ ɔsu. Ɔsika ɔ́du nwuna banwani banana liti ku aavlanyɔ. 57 Na Katɔti lɛnɔ ɔ́ƒɔ Sekemƒuɔ kayu ɔkɛnku likyulikpi lɛni bábla ɔsu. Na Gideon ubidi Yotam ewida ani na úwida-ma ébo-ma lɛlɔ. |
© 1995, 2014 Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation in cooperation with Wycliffe Bible Translators, Inc.
Wycliffe Bible Translators, Inc.