Ala Kalɔ Buse 41 - Katɔti Ɔku Kedee

Ƒarao Úgye Kɔna

¹ Uwi ɔni na akwa anyɔ sɔɔn ávi ni, Ƒarao úgye kɔna kɔdi. Ɔ́nu na kɔna kemmo ka ni, anwu Ƒarao unye ketu bonwu kani baalɔ Nil kɔtu.

² Mmɔ ni, ɔmantɛ bakɔ maatɛ badi bálɛ bási ketu kemmo bébenye-nwu anumi. Bebuo bammɔ bákɛ lɛlɔ na bélie lɛmwi kaduɛ, na benye mmɔ baakun livo lɛbuni lɛni nkya ketu kɔtu mmɔ.

³ Bana kama ɔmantɛ bakɔ maatɛ bamba lɛnɔ bási Nil Ketu kemmo mmɔ kani bálɛ na bákwii na bédubie ɔni na baladia bɔnu munu munu. Na bébenye ketu kɔtu mmɔ na bedeedi bammɔ kɔmadɔ.

⁴ Bebuo bani nákwii mɛni béƒie bani nélie lɛmwi mmɔ bébweli. Na ka ɔ́nu lɛla lɛmɛni ni, Ƒarao úkeyi lɛlɔ ɔ́gyinya.

⁵ Ɔmmɔ kama ni, lɛlɛɛ lɛ́sɔ líti-nwu. Na ka ɔ́lɛɛ ni, ɔsɔ úgye kɔna bamba. Na ɔƒɛni amu ni, ɔ́nu ka kamu liteli lɛ́kwɛ na kábwɛ eli maatɛ ku ebi buni.

⁶ Na ebi abuni ammɔ kama ni, kamu liteli bamba lɛnɔ lɛ́kwɛ na kábwɛ eli maatɛ. Nsu anya ásiaku ɔƒɛ na áyɛyɛ, ɔsu ákya ebi ƒaƒaa.

⁷ Na ebi ƒaƒaa amɛni ébweli ebi abuni. Mmɔ ni, Ƒarao ɔ́sɔ ɔ́gyinya, na ɔ́bla-nwu nwaa ka kɔna kɔdi na úgye.

⁸ Na ɔtanta ɔmmɔ ni, kasusu kékpoku Ƒarao geen. Ɔmmɔ ɔsu ɔ́ya na bálɔ bekebone ku Egyipteƒuɔ banundane béte-nwu. Na ɔ́sɔku ana ani na úgye ƒui ɔ́su-ma. Nsu ɔdi útakana na udie-nya kalɔ ute-nwu.

⁹ Ɔmmɔ kama ni, Ƒarao ntɛ lɛlɔ ɔnune unengu ɔmmɔ ɔ́su ɔnini, “Ɔmwi na lɛla lɛni mɔɔlɛ́ mɛni lɛ́ya na línyimo lɛla lɛni na ɔlɛka lɛbla, nsu ńtabla!

¹⁰ Uwi ɔdi úbavi ɔni na awɔ bula ati Ƒarao ákɛ kɔnyi ákya abu ƒula kabla bablane. Ɔmmɔ ɔsu bákya ami ku ƒula bodobodo ɔblane unengu ɔtɔ na ƒula bagyumanane ƒui unengu kesii.

¹¹ Mmɔ ni, bula inyɔ ƒui búgye ana adi usien unwi kemmo, na kɔna biala ku lɛla lɛni na kɔdanku.

¹² Ɔƒɛni Hebrini okloƒu ɔdi lɛnɔ ɔ́kya-bu kudɔ mmɔ, na anwu lɛnɔ ɔtɛ ɔtɔ mmɔ na ɔɔbla ɔgyumanane ɔmmɔ kabla. Amu na bɔ́su-nwu bula ana ani na búgye. Na údie ɔdi biala kɔna kalɔ úte-nwu ku lɛla lɛni na ɔdi biala kɔdi kɔdanku.

¹³ Na lɛla biala na ɔ́su ɔ́sia lɛni pɛpɛɛpɛ úte ɔdi biala. Ɔmmɔ ɔsu na lɛ́sɔ línwini líbo mina kabla kemmo na bádu ukyuli unyɔdi.”

¹⁴ Amu ka Ƒarao únu lɛni ni, ɔ́ya na bátálɔ Yoseƒ béboku kɔnakunwi ɔ́siku ubu ɔni kemmo na bákya-nwu mmɔ. Na ɔ́kpi ntu na ɔ́kpɛ ukwi na ɔklibi lɛlɔ kaduɛ asa na ɔ́da úbalɛ Ƒarao anumi.

¹⁵ Mmɔ na Ƒarao ɔ́su Yoseƒ ɔnini, “Lígye kɔna kɔdi na ɔdi biala útakana-ku kalɔ budie. Nsu básu-mi ka awɔ aakana na eedie ana kalɔ si básu-ɔ kɔdi.”

¹⁶ Amu na Yoseƒ údie kenye ɔnini, “Naaakana ana kalɔ budie, nsu lɛla lɛni na Katɔti ɔɔwia ni, ani na ɔdubɔsu Ƒarao.”

¹⁷ Mmɔ na Ƒarao úse kalɔ na ɔ́su Yoseƒ ɔnini, “Lígye kɔna ka nnye Nil Ketu kɔtu.

¹⁸ Na mmɔ ni, lɛ́nu ka ɔmantɛ bakɔ maatɛ bálɛ bási ketu kemmo mmɔ na bébomo na belie lɛmwi kaduɛ na benye baakun livo lɛbuni lɛni nwi ketu kɔtu mmɔ.

¹⁹ Na bammɔ kama ni, maatɛ babambadi lɛnɔ básɔ bálɛ bási ketu kemmo mmɔ. Na bédubie na bákwii geen ɔni na baládia bɔnu. Na ńtanu bammɔ udu kudii na bula Egyipte kalɔ lɛlɔ mɛni kesii kadi kudii.

²⁰ Ɔƒɛni ɔmantɛ bakɔ bani nákwii mɛni béƒie bani náka bɔlɛ na bélie lɛmwi mmɔ bébweli.

²¹ Nsu ɔmmɔ ƒui kama alanu bani nákwii mmɔ aláti anii bébweli lɛla lɛdi. Mmomu bámu bákwii benye lɛni kani. Mmɔ na lɛ́gyinya.”

²² Ɔmmɔ kama ni, ɔ́sɔ ɔ́su-nwu kɔna kunyɔdi ɔnini, “Lɛ́nu ka kamu liteli lɛ́kwɛ na kábwɛ eli maatɛ ku ebi buni.

²³ Na ebi abuni ammɔ kama ni, kamu liteli bamba lɛnɔ lɛ́kwɛ na kábwɛ eli maatɛ. Nsu anya ásiaku ɔƒɛ na áyɛyɛ, ɔsu ákya ebi ƒaƒaa.

²⁴ Na ebi ƒaƒaa amɛni ébweli ebi abuni. Ana amɛni na lɛ́su mina like bebone, nsu bátakana na bedie kalɔ.”

²⁵ Amu na Yoseƒ ɔ́su Ƒarao ɔnini, “Ana ani ƒui na awɔ ati Ƒarao égye ni, adi unwi na adanku lɛlakpa linwi pɛ. Unwoti Katɔti údie lɛla lɛni na ɔɔwia ka ɔbla ɔ́tina-a.

²⁶ Ɔmantɛ bakɔ maatɛ babuni bammɔ badi akwa maatɛ. Na lɛni kani na kamu liteli lɛni nábwɛ eli maatɛ ku ebi buni adi akwa maatɛ. Ana anyɔ ammɔ ƒui adi kɔnakunwi.

²⁷ Na ɔmantɛ bakɔ bani nákwii na bédubie mmɔ na ama lɛnɔ básia kama bálɛ mmɔ lɛnɔ badi akwa maatɛ. Lɛni kani na kamu liteli lɛni nábwɛ eli maatɛ ku ebi ƒaƒaa ka ásiaku ɔƒɛ mmɔ lɛnɔ adi akwa maatɛ ani ndanku kɔka.

²⁸ “Na aani kalɛ na lɛ́su ḿbavi ni, Unwoti Katɔti údie lɛla lɛni na ɔdubo bɔbla ɔ́tina-a.

²⁹ Akwa maatɛ ni, edula adubo bɔdia na emomo geen na Egyipte kalɔ lɛlɔ ƒui.

³⁰ Nsu akwa maatɛ bamba lɛnɔ adubo bɔsia ku kɔka bonwu. Ɔmmɔ ɔsu akwa maatɛ ani na edula ákya kaduɛ ni, bekyuli badubo-nya bɔyiƒala na kɔka kubo Egyipte kalɔ ƒui lɛlɔ.

³¹ Bekyuli badubo akwa maatɛ ani na edula ádia kaduɛ mmɔ bɔyiƒala, ɔsika kɔka kɔni ndubo kenye kɔdubo ɔkplu bɔyu geen.

³² Na lɛla lɛni ɔsu na Unwoti Katɔti údie ɔmɛni ɔ́tina Ƒarao na kɔna kemmo kunyɔ kunyɔ ndi ka Unwoti ɔ́ɔlɛ ugyii geen ka ɔdubo lɛla lɛmɛni bɔbla. Na ɔdubo-ni kalɔ buse lɛnɔ uwi klukwii kemmo.

³³ “Ɔmmɔ ɔsu ni, Ati, sia anu na awia ɔnundane ku ukyuli ɔni mɔɔnu ala kemmo kaduɛ. Na aƒuna-nwu na unye Egyipte kalɔ kammɔ ƒui kenye.

³⁴ Na asɔ aƒuna benengu kenye benyene bamba ute kalɛkɛ biala na Egyipte kalɔ lɛlɔ ƒui. Bekyuli bamɛni kabla ndi ka bataaƒɔ ukyuli biala edula ani na waƒɛ na lɛkwa biala kemmo lɛkpa lɛlɔndi na akwa maatɛ ani kemmo na edula adubo bɔdia mɛni kemmo.

³⁵ Na ɔdi ka baƒɔ edula ani na badubɔkɛ na akwa abuni amɛni kemmo na baklibi-nya bese na awɔ, Ƒarao, ɔyikun kemmo na lɛma linengudi ƒui kemmo bese bete bana lɛdila.

³⁶ Na adila amɛni ni, ɔdi ka babala-nya kenye bese beti bataanu lɛlɔ kama bete kalɔ kammɔ ƒui. Na anya na badubo bɔdi si uwi ɔni na kɔka uwi akwa maatɛ ammɔ lɛnɔ ébo kalɛ na kɔka kuládu bekyuli bammɔ ƒui.”

³⁷ Lɛla lɛmɛni lɛ́ƒɔ Ƒarao ku nwuna benengu ƒui anu.

³⁸ Anwuɔsu Ƒarao úye benengu bammɔ ɔnini, “Wɛ na bɔdubɔkɛ ukyuli bamba ɔdi aani Yoseƒ ɔmɛni kalɛ ɔni na Unwoti Katɔti Kɔyu kɔ́ƒɔ-nwu lɛlɔ kemmo lɛni?”

³⁹ Mmɔ na Ƒarao ɔ́su Yoseƒ ɔnini, “Ka awɔ na Unwoti Katɔti údie ala amɛni ƒui ɔ́tina ni, naaabu nnii ukyuli bamba ɔdi ɔkya na ɔ́da anu na ɔɔnu ala kemmo kaduɛ aani ƒula kalɛ.

⁴⁰ Awɔ ndubo mina lɛga kadikɔ kamɛni lɛlɔ butaanu. Na bekyuli bakladi ƒui badubo ƒula kalɔ bɔkya na bataadi ƒula ɔda bubo lɛlɔ. Na lɛgaboku lɛnyi lɛni na mɔɔdi kani na ami ndubuti litulo-ɔ.”

Yoseƒ Ɔɔnu Egyipte Lɛlɔ

⁴¹ Ɔmmɔ ɔsu ni, Ƒarao ɔ́su Yoseƒ ɔnini, “Nnye mina kenyekɔ na muute-ɔ ɔyikun ka awɔ ataanu Egyipte kalɔ ƒui lɛlɔ.”

⁴² Amu na Ƒarao údie nwuna lɛgadi kakwɛnimi na kɔnu ɔ́kya Yoseƒ kɔnu. Na ɔ́ya na béti awu gyɔlɔɔ kpɛtɛ kpɛtɛ ɔbuni ɔdi bákya-nwu. Na béti sika ugyiedi adala bákya-nwu ɔkwɛ.

⁴³ Ɔmmɔ kama ɔ́ya na ɔ́kɔ úduo kɛɛkɛ libi lɛdi kemmo na beekú-nwu taavinku aani ɔgadine kama unyene. Na bekyuli batɔ ku kudu momoomo banini, “Ɔ́si ɔdubo o-o! Bite-nwu ulu na ubavi.” Lɛni na Ƒarao ɔ́bla na úti Egyipte lɛlɔ bɔnu ƒui ɔ́kya Yoseƒ kɔnu.

⁴⁴ Ɔmmɔ kama ni, Ƒarao ɔ́su Yoseƒ ɔnini, “Ami ndi Ƒarao, nsu si ɔɔɔdi awɔ masu anii babla lɛla lɛdi ni, ukyuli ɔdi uledie ɔgba iye ɔtala kɔnu katɔ!”

⁴⁵ Ɔƒɛni lɛnyi lɛni na Ƒarao ɔ́sia Yoseƒ ndi Saƒnat Panea. Na nwuna kama úte-nwu uleku ɔni baalɔ Asnat na ɔti ndi Potiƒera ɔni nádi bana kadi ɔkpane na ɔma ɔni baalɔ On kemmo. Ɔmmɔ ɔsu ni, Egyipte kalɔ ƒui kénwini Yoseƒ kadi na ɔɔka taamana kesii biala.

⁴⁶ Na uwi ɔmmɔ kemmo ni, Yoseƒ ɔ́ɔƒɔ akwa avlaatɛ asa na úbenye Ƒarao anumi na kabla kamɛni kéduo-nwu lɛkɔkɔ. Ɔmmɔ ɔsu na ɔ́tɔlɔ Ƒarao unengudi ɔmmɔ kudɔ na úsie ɔɔví kalɔ kammɔ ƒui lɛlɔ.

⁴⁷ Na sɔsɔ akwa maatɛ edeedi ani na ɔ́su ka edula adubɔdia kaduɛɛ mmɔ ni, Egyipteƒuɔ báƒɛ edula geen.

⁴⁸ Yoseƒ ɔ́ƒɔ edula kalɛ na básu na émomo kaduɛ. Na ɔ́klibi-nya buse na Egyipte lɛma linengudi lɛmmɔ ƒui kemmo. Na ɔma unengudi biala kemmo ni, edula ani na bekyuli bammɔ bákya na lɛma lɛni na amadɔ mmɔ ƒui ni, ɔ́sala úse ɔma unengudi ɔmmɔ kemmo.

⁴⁹ Na ɔ́sala edula ebi amɛni aani ɛpu kɔnwinimi esu bonwu ani bɔka muedi na ɔsɔ ulénweni, ɔsika ábɔ étulo bɔkɔku.

⁵⁰ Asa na akwa ani kemmo na kɔka kɔdubuse kalɔ adubudu ni, Ɔkpane Potiƒera ubidi ulekubi ɔni na Yoseƒ úti na baalɔ-nwu Asenat ɔ́ɔwɔ bebi inyɔ úte Yoseƒ.

⁵¹ Ubidi udeedi baalɔ Manase na nwuna kalɔ ndi Kayiƒala. Na Yoseƒ ɔnini, “Mɔɔlɔ-nwu lɛni, ɔsika Unwoti Katɔti ɔ́ya na lɛ́yiƒala lɛbibo ku mina ɔti kaduli bekyuli.”

⁵² Na ubidi unyɔdi na baalɔ Eƒraim na nwuna kalɔ ndi ebi bɔnwu. Na anwu lɛnɔ Yoseƒ ɔ́sia-nwu lɛnyi lɛmmɔ na ɔ́su ɔnini, “Kalɔ kani lɛlɔ nli muubó abi ni, Unwoti Katɔti ɔ́ya na lɛ́wɔ.”

⁵³ Akwa maatɛ ani kemmo na edula adubɔdia Egyipteƒuɔ mmɔ éedu kawɔlɔkɔ.

⁵⁴ Na akwa maatɛ ani kemmo na ɔ́su ka kɔka kɔdubo mmɔ ése kalɔ. Kɔlɔ kɔni náka kɔ́mana ƒui kɔka kúbo sɔsɔ ntu Egyipte lɛti kani na adila akya kesii biala.

⁵⁵ Na uwi ɔni na Egyipteƒuɔ lɛnɔ bése kalɔ beenú kɔka kɔmmɔ ni, mmɔ na bákya animi ku kɔka buwulo taakya Ƒarao ka ute-ma adila. Mmɔ na Ƒarao ɔ́su nwuna kadi bekyuli ɔnini, “Biteesie Yoseƒ kudɔ. Na lɛla biala na ɔ́su-mi ni, na bɛbla bɛsiaku-ni lɛlɔ.”

⁵⁶ Uwi ɔni na kɔka kɔmmɔ kɔ́ƒɔ kalɔ kammɔ ƒui lɛlɔ ni, uwi ɔmmɔ asa Yoseƒ ɔ́lɛmi linwu libendi lɛni kemmo na báklibi edula ebi bése mmɔ na úye edula úte-ma. Ɔsika kɔka kɔmmɔ kenye kébo kaayu ɔkplu sɔsɔ na Egyipte kalɔ lɛlɔ ƒui.

⁵⁷ Na kɔlɔ ƒui bekyuli beebo Yoseƒ kudɔ teebeye edula, ɔsika kɔka kɔmmɔ kɔ́ƒɔ kayawi kesii biala.