Ala Kalɔ Buse 24 - Katɔti Ɔku Kedee

Isak Úti Rebeka

¹ Na uwi ɔmmɔ kemmo ni, Abraham ɔ́ɔbi lɛlɔ geen ɔni na nwuna akwa éesie anumi. Na Katɔti úte-nwu kusɛ kusɛ na nwuna ngba keliela biala kemmo.

² Limeyi lɛdi ni, Abraham ɔ́lɔ nwuna kabla ɔblane unengu ɔni mɔɔnu nwuna ala ƒui lɛlɔ na ɔ́su-nwu ɔnini, “Va enu mina lɛgba kalɔ mɛni na ese-mi kenye

³ na Unwoti Katɔti ɔni ndi katɔ ku kalɔ ƒui ɔti lɛnyi kemmo ka ni, alawia uleku ɔdi na Kanaanƒuɔ bani akɔ na akya mɛni elete mina ubi ɔnanabi.

⁴ Mmomu adubusie ami ɔlati kalɔ lɛlɔ na mina ɔtɔ kemmo banwani akɔ atáwia uleku eboku mina ubi Isak.”

⁵ Amu na nwuna kabla ɔblane ɔmmɔ úye Abraham ɔnini, “Na si uleku ɔmmɔ útayɔ ka ɔsiaku-mi ubo kalɔ kamɛni lɛlɔ nɔɔ? Aayɔ́ ka lɛkpanku ƒ'ubidi lɛsɔku lisienku ƒula kalɔ lɛlɔ kesii kani na ási?”

⁶ Mmɔ na Abraham ɔ́su nwuna ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ ɔnini, “Oowo! Tasɔku mina ubi tesienku mina kaduli bekyuli ɔma.”

⁷ Na ɔ́sɔ ɔ́su-nwu ɔnini, “Unwoti ɔni ndi Katɔti ni, anwu nálɔ-mi ɔ́siku mina ɔti kaduli ku mina kalɔ lɛlɔ. Na anwu nákpali lɛlɔ úse-mi kenye ɔnini, ‘Ƒula bawɔ na ndubuti kalɔ kamɛni lite.’ Anwu ɔmmɔ ndubɔya na nwuna ɔtu ɔtɔnku-ɔ. Na ɔdubɔya na akɛ uleku asiku mmɔ eboku mina ubi ɔnanabi.

⁸ Na si uleku ɔmmɔ nétenu kalɔ ka ɔsiaku-ɔ ubo mɛni ni, na lɛla lɛdi lɛsɔ lɛɛɛda-a na kenye kani na ése-mi mɛni lɛlɔ. Na lɛla lɛni kani na mɔɔwia ka asia anu kaduɛ ndi ka alasɔku mina ubi elésienku mmɔ.”

⁹ Anwuɔsu ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ lɛnɔ úse kenye na Katɔti lɛnyi kemmo na nwuna ɔtɔlati Abraham anumi ka ɔdubɔdi litemi lɛmmɔ lɛlɔ aani kalɛ na ɔ́su-nwu.

¹⁰ Ɔmmɔ kama ni, ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ úti nwuna ɔtɔlati Abraham bebuo ala betine leevu. Na úti ala abuni lidu lidu ɔ́siku nwuna ɔtɔlati kudɔ na ɔ́yu ulu ɔ́tɔlɔ úsie kalɔ kani baalɔ Mesopotamia ɔ́sia úsela ɔma ɔni kemmo na Nahor uli.

¹¹ Ka bédu libiɔ lɛdi kɔtu na ɔma ɔmmɔ kabanye ni, ala lɛlɔ ɔnune ɔmɛni ɔ́ya na bebuo bammɔ báyu bébi libiɔ lɛmmɔ kɔtu. Na uwi ɔmmɔ ɔ́ɔbla useyi uwi buɛɛ uwi ɔni na beleku beesié ketu.

¹² Amu na ɔ́kpali katɔ ɔ́su ɔnini, “O Unwoti, mina ɔtɔlati Abraham Katɔti, ya na lɛla lɛni ɔsu na líbo mɛni lɛtɛ lite-mi ɔmwi. Na anu mina ɔtɔlati Abraham kɔnyana.

¹³ Aanu ka nnye libiɔ lɛmɛni kɔtu, na ɔma ɔmɛni belekubi báasi badubo bebeteedu ntu.

¹⁴ Anwuɔsu si lɛ́su ulekubi ɔdi nnii, ‘Yula ƒula libui kya libiɔ lɛmɛni kemmo na ete-mi ntu bɔdi na lɛni,’ na anwu lɛnɔ únu kalɔ na ɔ́su ɔnii, ‘Aanu ntu, ni ƒaa na lidu bɔdi lite ƒula bebuo lɛnɔ na bani’ ni, mmɔ na ndubɔnu lɛti ka anwu na áƒuna éte ƒula kabla ɔblane Isak. Na ɔkɛ ɔmɛni lɛlɔ ni, ndubɔnu lɛti ka ánu mina ɔtɔlati kɔnyana.”

¹⁵ Uwi ɔni na ɔ́kpali Katɔ ɔɔwɔlɔ lɛni kani na Rebeka ɔ́da úbalɛ na nwuna libui lɛsia-nwu lɛmangba. Rebeka ɔmɛni ɔdi Betuel ubidi. Na Betuel ɔmmɔ lɛnɔ ɔdi Milka ubi ɔnanabi. Na Milka ɔmɛni ni, anwu ndi Abraham ɔnwani Nahor ulekudi.

¹⁶ Rebeka ɔmɛni ɔdi adagyaa ɔni na anwu ku ɔnana ɔdi bétesie lɛlɔ kudɔ kudii, na ɔɔdia bɔnu geen. Úduo libiɔ lɛmɛni kemmo na útédu ntu úyile nwuna libui na ɔ́lɛ úbo.

¹⁷ Amu na ala lɛlɔ ɔnune ɔmɛni ɔ́babla útásiaku-nwu na ɔ́su-nwu ɔnini, “Buvele nda-a, du ntu blii bɔdi na ƒula libui kemmo te-mi na lɛni.”

¹⁸ Kɔnakunwi ni, Rebeka ɔ́su-nwu ɔnini, “Ati, ni ntu ƒaa.” Na ɔ́yula libui lɛmmɔ ɔ́kya-nwu enu kemmo ɔnii ɔni.

¹⁹ Ka ɔ́ni ntu bɔmmɔ ɔ́wɔlɔ kama ni, Rebeka ɔ́su-nwu ɔnini, “Ndubudu bɔdi liboku bebuo bammɔ lɛnɔ na bani wetédu uwi ɔni na bana ƒui bani-mu na búdu-ma ɔkwɛ.”

²⁰ Anwuɔsu ɔ́babla na úwilimi ntu bɔkladi úwi bana kalɛkɛ kani kemmo na baaní ntu kemmo. Na úsie útédu ntu bɔmmɔ ɔ́sia kama laa útédu uwi ɔni na bebuo bammɔ ƒui báni ntu na búdu-ma ɔkwɛ.

²¹ Na uwi ɔmmɔ ƒui ni, ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ unye ɔɔnu Rebeka kpoo ɔnii ɔɔnu ɔti si Unwoti Katɔti ɔ́ya na nwuna ulu ɔni na úsie ɔ́lɛ-nwu kɔsia sɔsɔ.

²² Ka bebuo bammɔ báni ntu bɔmmɔ báwɔlɔ ni, ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ údie sika ugyiedi kakwɛnimi kani kadi kammɔ bekyuli baakya enwu kemmo úte-nwu. Na úte-nwu sika ugyiedi kɔkwɛnimi inyɔ kɔni mbo unu na baakya enu.

²³ Mmɔ na úye Rebeka ɔnini, “Ɔma ubidi na adi? Mɔɔyɔ́ lɛti si ndubɔkɛ keduokɔ kadi na ƒula ɔti kesii si lɛtɔ lɛdi lɛdubɔkya na ami ku mina badi bɔdubɔkɛ katɛnkɔ?”

²⁴ Amu na údie kenye ɔnini, “Betuel ɔni na Milka ku Nahor báwɔ ni, nwuna ubidi ulekubi na ndi.”

²⁵ Na ɔ́sɔ ɔ́su lɛnɔ ɔnini, “Bubo kɔtɛnkɔ na awɔ ku ƒula badi bɛtɛ, na bubo livo lɛni lɛlɔ na bebuo baatɛ ku alakpi ani bakun kaduɛ.”

²⁶ Mmɔ ni, ɔnana ɔmmɔ úboku lili kalɔ na úmwi Katɔti.

²⁷ Na ɔ́su ɔnini, “Bemwi Unwoti mina ɔtɔlati Abraham Katɔti. Ɔsika útayiƒala kalɛ na ɔɔnu mina ɔtɔlati kɔnyana ku kalɛ na ɔɔdi nwuna etemila ani na ɔ́su-nwu úse lɛlɔ teete-nwu. Na ami ni, Unwoti Katɔti ɔ́tɔnku-mi na lísie ulu ɔmɛni ńtédu mina ɔtɔlati lɛlɔ bekyuli kudɔ.”

²⁸ Rebeka úkeli na útásu nwuna kaduli bekyuli ala amɛni ƒui.

^29-30 Na ɔnwani ɔnanabi ɔdi ɔkya na baalɔ-nwu Laban. Ka Laban ɔmɛni ɔ́nu kɔkwɛnimi kɔni nkya ɔnwani enwu ku enu ni, úkeli úsie útánu ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ na bebuo bammɔ kudɔ na libiɔ kɔtu mmɔ.

³¹ Na ɔ́su-nwu ɔnini, “Katɔti kusɛ kusɛ ɔsiaku-ɔ geen. Bo na buteesie. Tasɔ tenye libiɔ lɛmmɔ kɔtu lɛni. Lɛ́ɛklibi ɔtɔ ku bebuo bammɔ kakyakɔ ƒui líse.”

³² Amu na ɔnana ɔmmɔ ɔ́siaku Laban úsie kaduli na báƒɛnimi bebuo bammɔ etila. Na béti livo ku alakpi ani lɛlɔ na bebuo bammɔ badubɔtɛ béboku bebuo bammɔ. Na bédu ntu béboku bekyuli bani na anwu ku-ma bakɛ banii baƒɔ lɛgba.

³³ Na béti adila bébese-ma, nsu ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ ɔ́su-ma ɔnini, “Lɛɛɛdubo bɔdi tɔ wetédu ka lɛ́su-mii lɛla lɛni na ndanku lɛ́wɔlɔ.” Mmɔ ni, Laban ɔ́su-nwu ɔnini, “Taasu lɛla lɛni na adanku.”

³⁴ Amu na ɔnana ɔmɛni úse kalɔ ɔnini, “Abraham kabla ɔblane na ndi.

³⁵ Na Unwoti Katɔti úte mina ɔtɔlati kusɛ kusɛ geen na ubo lɛkɛ kaduɛ. Ubo baƒonu ku ɔmantɛ bakɔ ku sika ɔƒualadi ku ugyiedi. Ubo kabla bablane bananabi ku belekubi. Ubo bebuo ala betine benengudi bani mbo keƒu ku baƒlumu lɛnɔ.

³⁶ Na Sara ɔni ndi mina ɔtɔlati ulekudi ni, ɔ́ɔbi asa na ɔ́wɔ ubi unwi pɛ. Na ubi ɔmɛni ɔdi ɔnanabi ɔni na mina ɔtɔlati úti nwuna ala ani ƒui na ubo úte.

³⁷ Mina ɔtɔlati ɔ́ya na lɛ́kpali Katɔti líse-nwu kenye, na ɔ́su-mi ɔnini, ‘Tawia uleku ɔdi tete mina ubi ɔsiku Kanaanƒuɔ kadi bani akɔ na nkya mɛni bebi belekubi akɔ.

³⁸ Mmomu teesie mina ɔti kaduli bekyuli akɔ na ami ɔlati kɔdua kemmo na atáwia uleku ete mina ubi ɔnanabi.’

³⁹ “Amu na líye-nwu nnini, ‘Na si uleku ɔmmɔ nétenu kalɔ ka ɔsiaku-mi ubo mɛni nɔɔ?’

⁴⁰ “Mmɔ na údie kenye ɔnini, ‘Katɔti ɔni mɔɔnu kalɛ na nlie ngba nte-nwu ni, ɔdubɔtala nwuna ɔtu na ɔsiaku-ɔ na ulu ɔni na adubo busie kemmo na lɛla biala lɛtɛ. Na adubɔkɛ uleku eboku mina ubi asiku mina kɔdua ku mina ɔti kaduli bekyuli akɔ.

⁴¹ Na si ésie mina kɔdua na ama nétenu kalɔ na bete-ɔ uleku ɔmmɔ ni, lɛla lɛdi lɛsɔ lilada-a.’

⁴² “Na uwi ɔni na ḿbedu libiɔ lɛmmɔ kɔtu ɔmwi ni, lɛ́kpali Katɔti lɛ́su-nwu nnini, ‘O Unwoti mina ɔtɔlati Abraham Katɔti, si ɔ́yɔ-ɔ kaƒɔ ni, na aya na lɛla lɛni ɔsu na muusié ulu ɔmɛni ubo-nwu kemmo lɛni.

⁴³ Aanu-mi ka nnye libiɔ lɛmɛni kɔtu, na si ulekubi ɔdi úbo ɔnii ubedu ntu ni, ndubɔsu-nwu nnii, “Buvele du ntu blii bɔdi na ƒula libui kemmo te-mi na lɛni”

⁴⁴ na si ɔ́su-mi ɔnii, “Ati, ni ntu ƒaa na lidu bɔdi lite ƒula bebuo lɛnɔ na bani” ni, na aya na ɔbla ka anwu na awɔ mina Unwoti áƒuna éte mina ɔtɔlati ubidi.’

⁴⁵ “Uwi ɔni na lɛ́kpali katɔ mɔɔwɔlɔ lɛni na mina lili kemmo kani na Rebeka ɔ́da ɔ́lɛ. Na nwuna libui lɛsia-nwu lɛmangba, na ɔ́yu úduo libiɔ lɛmmɔ kemmo útédu ntu. Na lɛ́su-nwu nnini, ‘Buvele, te-mi ƒula ntu bɔmmɔ bɔdi na lɛni.’

⁴⁶ “Amu na ɔ́babla ɔ́yula nwuna libui ɔ́siku lɛmangba na ɔ́su-mi ɔnini, ‘Ati, ni ntu ƒaa. Na lidu bɔdi lite ƒula bebuo lɛnɔ na bani.’ Ɔmmɔ ɔsu lɛ́ni na údu bɔbambadi úte bebuo bammɔ lɛnɔ ƒui.

⁴⁷ “Amu na líye-nwu nnini, ‘Ɔma ubidi na adi?’ Mmɔ na údie kenye ɔnini, ‘Betuel ɔni na Milka ku Nahor báwɔ ni, nwuna ubidi ulekubi na ndi.’ “Amu na líti enwu kakwɛnimi kammɔ lɛ́kya-nwu enwu. Na líti kɔkwɛnimi inyɔ kɔmmɔ lɛnɔ lɛ́kya-nwu enu.

⁴⁸ Na ɔmmɔ kama lɛ́kya lili kalɔ na límwi Unwoti Katɔti. Lɛ́kɔliku Unwoti mina ɔtɔlati Abraham Katɔti lɛnyi katɔ. Anwu nátɔnku-mi ɔ́vinku ulu ɔni geen lɛlɔ na ɔlɛka lɛsia. Na ḿbasiaku mina ɔtɔlati Abraham ɔlati ɔnwani uwɔ lite ubidi ɔnanabi ka uti-nwu.

⁴⁹ Ɔmɛni ɔsu ni, si bɛdubɔbla mina ɔtɔlati kaƒɔ buni na bɛdubɔdi nwuna litemi lɛlɔ bite-nwu ni, na bɛsu-mi. Na si ɔɔɔdi lɛni lɛnɔ ni, na bɛsu-mi na lɛti kesii kani na masia.”

⁵⁰ Amu na Laban ku Betuel bédie kenye banini, “Katɔti ɔlati nábla ala amɛni ƒui lɛni, anwuɔsu abu buuubo lɛla lɛdi na bɔɔsu-ɔ na ulu ɔdi biala lɛlɔ.

⁵¹ Aanu Rebeka nnye. Tiku-nwu na biteesie. Na unwini ƒula ɔtɔlati ubidi uleku aani kalɛ na Katɔti ɔlati ɔ́tina.”

⁵² Ka Abraham kabla ɔblane únu lɛla lɛni na básu ni, úboku lili kalɔ úte Unwoti Katɔti na ɔ́gya-nwu enu.

⁵³ Na údie adi abuni ku sika ugyiedi ku ɔƒualadi adala abambadi ani náƒɔ kuye geen úte Rebeka. Na úti ala bamba ani lɛnɔ náƒɔ kuye geen úte Rebeka ɔnwani Laban ku bana uni lɛnɔ.

⁵⁴ Ɔmmɔ kama asa na anwu ku nwuna kabla bablane bakpana bani nsiaku-nwu bádi na báni na bátɛ mmɔ na kadi kégye. Kadi kégye ɔtanta ni, ɔnana ɔmɛni ɔ́su kaduli bekyuli ɔnini, “Bidie-mi ulu na nteesie mina ɔtɔlati kudɔ.”

⁵⁵ Nsu Rebeka ɔnwani ku bana uni básu banini, “Ya na ulekubi ɔmɛni ɔkya-bu kudɔ emeyi leevu asa na bɛtɔlɔ.”

⁵⁶ Mmɔ na ɔnana ɔmmɔ lɛnɔ ɔ́su ɔnini, “Bɛsɔ bitaƒɔ-mi bitakya mɛni uwi ɔni na Katɔti ɔ́ɔya na lɛla biala líbo líte kalɛ na ɔ́tina na ulu ɔni na muusié kemmo. Anwuɔsu bidie-mi ulu na nteesie mina ɔtɔlati kudɔ.”

⁵⁷ Amu na básu-nwu banini, “Ya na bɔlɔ ulekubi ɔmmɔ ɔlati na ubo na buye-nwu kenye litemi bunu.”

⁵⁸ Ɔmmɔ ɔsu bálɔ Rebeka na béye-nwu banini, “Aayɔ́ ka asiaku ɔnana ɔmɛni na biteesie?” Amu na údie kenye ɔnini, “Ndubusie.”

⁵⁹ Ka ɔ́su lɛni ni, bédie Rebeka ulu ku ulekubi ɔni mɔɔnu-nwu lɛlɔ ku Abraham kabla ɔblane ɔmmɔ ku bekyuli bani nsiaku-nwu.

⁶⁰ Béte Rebeka kusɛ kusɛ na básu-nwu banini, “Bula ɔnwani ulekubi, buuvele Katɔti bɔnii ɔ́ya-a na awɔ bebi pii na bemomo liti liti. Na ɔya na bawɔ bamɛni badi bana bekisine ƒui lɛlɔ betédu bana kɔyakun muedi.”

⁶¹ Ɔmmɔ kama ni, Rebeka ku belekubi bani ƒui mɔɔbla-nwu kabla báklibi lɛlɔ na bákɔ bélie bebuo ala betine bammɔ lɛlɔ na ama ku ɔnana ɔmmɔ báyu ulu bátɔlɔ. Anwuɔsu ɔnana ɔmmɔ ɔ́kpanku Rebeka ɔ́tɔlɔku.

⁶² Uwi ɔmmɔ kemmo kani ni, Isak ɔ́si kesii kani baalɔ banii Beer Lahai Roi na Negev ketele kani kemmo na úlie ɔdubo.

⁶³ Useyi uwi ɔdi ni, ɔ́vi ɔgbami úsie kalɔ kani nwi mmɔ kemmo ɔnii anwu ku nwuna Katɔti batátɛmi. Na ka ɔ́talaku anumi ɔ́nu nwuna lɛtɔtɔ ni, ɔ́nu ka bebuo ala betine badi bási badubo.

⁶⁴ Rebeka lɛnɔ ɔ́talaku anumi uwi ɔmmɔ kani kemmo na ɔ́nu Isak úmene. Mmɔ kani na ɔ́yu nwuna ebuo ala utine ɔni lɛlɔ na ulie na úye ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ ɔnini,

⁶⁵ “Ɔma ndi ɔnana ɔni mɔɔnu teemene ngye ka ɔ́si ɔdubo ubasiaku-bu?” Amu na ala lɛlɔ ɔnune ɔmmɔ údie kenye ɔnini, “Mina ɔtɔlati ɔmmɔ na ɔdi.” Mmɔ kani na Rebeka údie lɛdiku lɛni na bana beleku beebi anumi mmɔ úbi nwuna anumi.

⁶⁶ Ka bédu-nwu kudɔ ni, kabla ɔblane ɔmɛni ɔ́sɔku ala ani ƒui na útábla na ulu ɔni na úsie kemmo ɔ́su Isak.

⁶⁷ Mmɔ ni, Isak ɔ́kpanku Rebeka na bétéduo uni Sara kevo kemmo na úti-nwu. Na ɔ́si uwi ɔmmɔ kemmo ni, Rebeka únwini Isak ulekudi ɔni na ɔ́yɔ-nwu geen, na Isak kayi kábla-nwu buɛɛ na uni kukpi kama.