2 MARARATU 23 - WUKE SUSI WATTI'U AL᷊AL᷊USASSAI Yosia namappassa pasasubba monganna (2Ta. 34:3-7, 29-33) 1 I Ratu Yosia namago anambon piaṛṛa'u Yehuda wuṛṛu Yerusalem. 2-3 Ana see i mangitou suadio'a inaite watukku Wal᷊en Mawu, tatantalongannu manga imam, manga nabi wuṛṛu anambon tumanange, mawae ete asiangnga ara'e lai ala. Susaruanni mangitou sarangkanambone, maranin diṛṛin ratu lal᷊oṛṛon, ratu dirumarisikka wuṛṛu nabbasa ringanni tingikka ma'ikkata anambon lal᷊oṛon buken pa'aire apan buatte niasombanganna sulal᷊ummu Wal᷊en Mawu. Wua'udde ratu na'ola'a paddariandi su Mawu tadea'u sidutu tuttuṛṛuta si Tou, wuṛṛu mappaamatta ringannu ahewallu naunga see lai ahewallu apulu anambon parenta wuṛṛu manga tita-Ne. Ratu lai naddiandi tadea'u manipussa paairen Mawu wuṛṛu walahan-Ne apan uawoṛṛetta sulal᷊ummu wuke udde Anambon tumanange lai naddiandi tadea'u sidutu tuttuṛṛutta su paddariandi udde. 4 Wua'udde ratu namarenta si Imam Bahewa Hilkia, manga imam masasumbalane, manga mandariaga apan mammanara su ngaran Wal᷊en Mawu, tadea'u niapasabbanga wuassu Wal᷊en Mawu anambon saranapa apan nipaatta ipassubba si Baal, Dewi Asyera, wuṛṛu manga anumpitanna. Anambon saranapa udde nitambunni Ratu Yosia su liuddu soa maranin Bawal᷊annu Kidron, ana see awune niapidda watukku Betel. 5 I tou napaillol᷊o manga imam apan buatte nilenegu manga ratun Yehuda, mammanara sutampa pasasaubbanna monganna su manga soan Yehuda wuṛṛu maranin Yerusalem; ana see lai manga imam apan mangngonggolu sasamba si Baal, su matannallo, su wul᷊anna, su planet wuṛṛu su manga anumpitanna. 6 Paal᷊uannu Dewi Asyera niapasabbangi tou wuassu, Wal᷊en Mawu, wuṛṛu niapidda su liuddu soa watukku Wawal᷊annu Kidron. Poiaroddi paal᷊uanna udde nitutunga, ana see munsinge tinumma'a al᷊ussa, wuṛṛu awune nisal᷊iawukka su labbingu awada'alla. 7 Manga wabbo'a sulal᷊ummu Wal᷊en Mawu apan ipappaatu manga sumasandaga su kuil, hunan pa'ola'anna sasandaga ere ipassubba monganna, niṛṛamunsa'a. (Su manga wabbo'a udde manga wawine mandadu'u mal᷊aṛenessa apan ipa'atta ipassubba Dewi Asyera.) 8-9 Anambon imam apan uatana'a su manga soan Yehuda nirolokki Yosia niaparanta su Yerusalem, ana se'e su al᷊awo'u tampa su ahewallu wanuan Yehuda i tou nanggal᷊usa'a manga mezbah monganna eteudde tampa manga imam pangngonggol᷊anin sasamba. Manga imam udde tawe niwala mattaṛamawu su Wal᷊en Mawu. Arawe, i mangitou wotonge umanna roti tawe ragine apan buatte nissadia manga hawene. Manga mezbah apan niṛṛae passubbanna monganna maranin Ngara Passalanganni Yosua, tembonannu wanua udde, niṛṛa'a. Pasallanganne udde tampane su samba'an aiṛṛin Pasallanganna Paarorone su lal᷊anna suttanna watukku soa. 10 Tofet, eteudde tampa passubbanna monganna su Wawal᷊annu Hinom, nisaparanna. Ringannu aroddi tate taumata lai apan botongnge mangonggolu anangnge maola'a sasamba itattambuna si Monganna Molokh. 11 Anambon awal᷊o apan niṛṛaen manga ratun Yehuda ipassubba matannallo niramme, wuṛṛu manga kereta apan ipappaatta sulal᷊ummu pasasubba udde tinutunga. (Manga kereta udde uaraddo su rallaku Wal᷊en Mawu – maranin pasallanganna – tawe marau wuassu wabbo'a atatanaanni Natan Melekh, sangkatou mammamanaran araratuanna atanggaṛṛanne.) 12 Manga mezbah apan niola'u manga ratun Yehuda su atuppa su wowon manga wallo'an Datu Ahas, nihohakka. See lai manga mezbah apan niola'i Ratu Manasye su darua rallaku Wal᷊en Mawu, nihohakki Yosia, ana see niramme su Wawal᷊annu Kidron. 13 See lai manga mezbah su Yerusalem samba'an ra'i, su samba'a timukku Wuiddu Al᷊al᷊eo nisaparanna. Manga mezbah udde niaparisikki Ratu Salomo ipassubba manga monganna apan ma'arantinna – eteudde Asytoret mongannu walahannu Sidon, Kamos mongannu walahannu Moab, wuṛṛu Milkom mongannu walahannu Amon. 14 Manga pale monganna wuṛṛu paal᷊uannu monganni Asyera niapaaṛṛa'a, ana see leta'a pina'olaanna manga pale wuṛṛu manga paal᷊uanna udde niomboanni Yosia ringannu manga duṛṛin taumata. 15 I tou lai nanggohakku tampa pasasubbanna su Betel apan niola'i Ratu Yerobeam ana'i Nebat – ratu apan naarosa taumatan Israel. Ana see i Yosia namesanga mezbah sutampa pasasubbanna udde, wuṛṛu tinutunga su sampunna ringannu Monganni Asyera isudde. 16 Wua'udde i Yosia nanaile, wuṛṛu naasilo manga pira labbinga su puiddu wowone. Ne i tou nandolokku taumata niapahohakku labbinga udde, wuṛṛu niapasabbanga manga duṛṛine ana see nitambunna su mezbah apan tantal᷊anna lukkenggama. Etearoddi olange i tou nanapadda mezbah udde. Ne natipusse sarangkanambone apan buatte niwal᷊on nabi Mawu sutempo i Ratu Yerobeam tantal᷊anna uarisikka maranin mezbah udde su sambau allon damea. Wua'udde i Yosia naasilo lai sambau labbinga waine. 17 Ne i tou naiwal᷊o, “Labbingi sai indi?” Manga taumatan Betel sinumimbakka, “Udde labbingu nabin Mawu apan su paassa nirumanta isindi wuassu Yehuda, wuṛṛu namatta manga inolaanna apan wakkute niola'i Tuanga su mezbah indi.” 18 “Arie pa'eṛete labbinga udde,” parentan datu. “Wala'e manga duṛṛine isudde, arie pa'ingkata'a!” Ne manga duṛṛi nabi wuassu Yehuda udde tawe niindinganna; aroddi lai manga duṛṛin nabi wuassu Samaria apan nilabbinga isudde. 19 Su al᷊awo'u soan Israel, i Ratu Yosia naṛṛa'an anambon tampa pasasubbanna monganna apan niola'u manga ratun Israel, wuṛṛu apan naasa'u naungngu Mawu. Sarangkanambone apan buatte niola'i Ratu Yosia su Betel udde niolange lai su manga mezbah su ahewallu Israel. 20 Anambon imam apan mammanara su manga tampa pasasubbanna monganna nipaten tou su wowon manga mezbah udde. Wuṛṛu suapan mezbah, i Yosia nanambunnu manga duṛṛin taumata. Wua'udde i tou napul᷊ete watukku Yerusalem. I Yosia nallaghun ramean Paskah ( 2Ta. 35:1-19 ) 21 Wua'udde i Ratu Yosia namarenta tumanange tadea'u mallaghu ramean Paskah ere lai uawoṛṛeta sulal᷊ummu wuke Pa'aire Ringannu Mawu. Ringannu aroddi i mangitou mangngaddata Ruatan mangitou. 22 Ro'en sutempo walahannu Israel paparentannu manga taumata waṛṛani, taambe saran paassa pia ratun Israel ara'e ratun Yehuda apan nallaghu ramean Paskah ereudde. 23 Tumba'u su tonna appul᷊o ual᷊une sutempo i Yosia uaparenta, wakkute udde ramean Paskah nilaghu su Yerusalem ipangaddata Mawu. Manga pallal᷊imbakku waine apan niola'i Yosia 24 Su mappaamattu manga tita apan uawoṛṛetta sulal᷊ummu wuke apan niasombanganni Imam Bahewa Hilkia su Wal᷊en Mawu, sarangkanambone apan taṛṛa waggo ṛimuudda wuṛṛu taṛṛa si'atta nilimbuaṛṛani Ratu Yosia wuassu Yerusalem wuṛṛu wuassu ahewallu leta'u Yehuda, ana see i tou nandamonen anambon mongannu amonanna, paal᷊uanna, wuṛṛu manga saranapa apan ipappaatta ipassubba manga monganna. 25 Taambe saran paassa pia ratu ere i Ratu Yosia apan matuṛṛutta Mawu ringannu ahewallu naungnge, napal᷊iatta'u pabbiaṛanne wuṛṛu pallal᷊agune, uasul᷊ungu anambon tita apan uawoṛṛetta sulal᷊ummu Wuken Musa. Manansunna si Ratu Yosia, tate lai ratu ere i tou. 26 Arawe inolaanni Ratu Manasye nandantan asasa'u Mawu su Yehuda; wuṛṛu asasa'u-Ne udde taambe nompo'a. 27 Mawu nabbisara, “Sarangkanambone apan buatte Ta'u niola'a su saruannu Israel. Sarun Ta'u olaanna lai su saruannu Yehuda. Taumatan Yehuda sarun Ta'u iramme wuassu wanua apan Ta'u ionggola si mangitou. I Ya'u sarun manol᷊a'u Yerusalem, soa apan nipile-U, wuṛṛu lai wal᷊e-U indi, apan tumuṛṛuttu wisara-U sarun maola'a tampa patataṛṛamawuanna si Ya'u.” Pangudusannu i Yosia uaparenta ( 2Ta. 35:20–36:1 ) 28-30 I Ratu Yosia nate sulal᷊ummu pangalo su Megido sutempo i tou inai namangalo si Nekho, ratun Mesir, apan tantal᷊anna u'amatta ringannu tantarane massumbala ratun Asyur su wiwikku Sal᷊ukku Efrat. Winal᷊unanni Ratu Yosia nial᷊appu manga mammamanaran araratuanne ana see niluranna su kereta wuṛṛu niapidda napul᷊e watukku Yerusalem. Poiaroddi i tou nilabbinga su labbingu manga ratu. Ana see tumana'u Yehuda namile wuṛṛu nanenegi Yoahas anangnge naoila'a ratu nallol᷊ossa si tou. Watti'a waine su ola'i Ratu Yosia niwoṛṛetta sulal᷊ummu wuke Watti'u Mararatun Yehuda. I Yoahas ratun Yehuda ( 2Ta. 36:2-4 ) 31 I Yoahas uukke 23 su tonnane sutempo i tou naola'a ratun Yehuda, wuṛṛu i tou namarenta su Yerusalem tallu wul᷊anna al᷊annune. Inangnge aranne i Hamutal ana'i Yeremia wuassu soa Libna. 32 I Yoahas na'ola'a rosa su Mawu ere lai al᷊amonane. 33 Pamamarentan Yoahas nuddussa sutempo i Nekho ratun Mesir nanametta si tou su Ribla, su wageangu leta'u Hamat, wuṛṛu namata'u Yehuda mamaekka wose si tou anambone 3.400 su kilone sal᷊a'a wuṛṛu 34 su kilone wul᷊awanna. 34 Wua'udde i Ratu Nekho nanenegu ana'i Yosia aranne i Elyakim naola'a ratun Yehuda, wuṛṛu namal᷊u aranni Elyakim nabbal᷊i Yoyakim. I Yoahas niapiddi tou watukku Mesir wuṛṛu i tou natete poiaroddi. I Yoyakim ratun Yehuda ( 2Ta. 36:5-8 ) 35 Su ipamaekka wose apan nirorongannu ratun Mesir, i Ratu Yoyakim nalluṛṛu wose wuassu tumana'u soa tumuṛṛuttu asombangi mangitou sangkatou-sangkatou. 36 I Yoyakim uukke ruan pul᷊o l᷊ima su tonnane sutempo i tou naola'a ratun Yehuda, wuṛṛu i tou namarenta su Yerusalem 11 su tonnane al᷊annune. Inangnge aranne i Zebuda ana'i Pedaya wuassu soan Ruma. 37 I Yoyakim na'ola'a lai rosa su Mawu ere al᷊amonane. |
@ LAI 2003
Indonesian Bible Society