1 MARARATU 11 - WUKE SUSI WATTI'U AL᷊AL᷊USASSAI Ratu Salomo nanantangngu Mawu 1 I Ratu Salomo uapulun manambo wawine wuassu wanua waine. Wal᷊ine wuassu sinangiannu ratu Mesir, i Salomo na'awingnga lai ringannu manga wawinen Het, Moab, Amon, Edom wuṛṛu Sidon. 2 Mawu buatte namarenta manungku taumatan Israel tawe wotongnge ma'awingnga ual᷊al᷊o'a ringannu manga walahanna udde, ana waugu i mangitou sal᷊immurine maaola'a taumatan Israel massuba manga mawu waine. Salaiwe aroddi, i Salomo ta'e na'awingngu lai manga wawine raho. 3 Pia 700 sinangiannu papunna apan niawingngi Salomo, wuṛṛu pia lai 300 nia'ine. Ete manga awingnge udde apan pangillul᷊eanne i Salomo nanantangngu Ruata, 4 na'oman sara sutempo i tou timmaddette i mangitou nassalo'a tadea'u massuba manga mawu waine. I Daud, iamangngi Salomo, matammudda su Mawu, Ruatane, arawe i Salomo tawe nangaṛṛussa iamangnge. 5 I Salomo massuba si Asytoret, mongannu walahannu Sidon, wuṛṛu lai si Molokh monganna apan ma'arantinna apan sassubannu walahannu Amon. 6 Etearoddi i Salomo na'ola'a rosa su saruannu Mawu. I Daud, iamangngi Salomo uatantalongnga Mawu ringannu ahewallu naungnga, arawe i Salomo tawe ereudde. 7 Roso su wowone su samba'a ra'in Yerusalem, i tou napararisikku tampa passubbanna si Kamos, mongannu taumatan Moab, wuṛṛu si Molokh, mongannu taumatan Amon – itarua udde monganna apan ma'arantinna. 8 I Salomo napararisikku lai tampa suapa manga awingnge apan balahanna raho wotongnge manambunnu amania, wuṛṛu mangngonggollu sasamba su manga monganni mangitou sassane. 9-10 Paaruate Mawu, Ruatan Israel, naipasilon batangan-Ne si Salomo wuṛṛu napa'anaungngi tou manungku i tou imbaṛṛangnga massubba manga mawu waine, arawe i Salomo tawe maddaringikka Mawu. I tou ewe'e lai nanantangngu Mawu, na'oman sara Mawu nasa'u si tou. 11 Mawu nabbisara, “Ana waugu ringannu ṛingiranna masemakka i'o nilumawangnga pa'airenu si Ya'u wuṛṛu tawe tinumuṛṛutta manga parenta-U, ne i Ya'u sarun mangaṛṛo araratuanna udde wuassi'o, wuṛṛu ionggolla su sangkatou mammamanaran araratuannu. 12 Salaiwe aroddi, ana waugu iamangngu Daud, i Ya'u tawe ma'ola'a udde su al᷊o'engngu pabbiaṛṛannu. Su tempo pamamarentan anangngu, wakkute udde Ta'u olaanna. 13 Arawe tawe ahewallu araratuanna udde Ta'u aṛṛoanna wuassi'o. Ana waugu allang-Ku Daud, wuṛṛu ana waugu Yerusalem apan buatte Ta'u niola'a soa-U, i Ya'u manantangngu sambau ṛuanganna hunan anangngu.” Manga seetti Ratu Salomo 14 Ne Mawu na'ola'a si Hadad, sangkatou papapulunni ratun Edom, nasseetti Ratu Salomo. 15-16 Mal᷊anu wua'udde, sutempo i Ratu Daud namaddon Edom, Yoab, tembonannu tantaran Ratu Daud, inaite watukku Edom mallabbingu manga taumatane apan nate. Annummu wul᷊anna al᷊annune i tou wuṛṛu tantarane uatana'a su Edom. Wuṛṛu sulal᷊ummu tempo udde i mangitou mammate anambon taumata esakka poiaroddi. 17 Arawe, i Hadad apan sutempo udde ta'e saṛṛentumuwo, tinumal᷊angke watukku Mesir suaddio'a ringannu manga pira taumatan Edom, manangimben iamangnge. 18 I mangitou nanantangngu Midian, ana see inaite watukku Paran. Poiaroddi manga pira taumata waine na'ammulli mangitou, ana see inaite suaddio'a watukku Mesir naisasomban ratun Mesir. Ratu udde nangonggolla si Hadad wal᷊en wuṛṛu leta'a maola'a tampa atatanaane see lai pabbiaṛṛanna. 19 Ne i Hadad naola'e hawe mapian ratu, na'oman sara ratu nangonggollu ipage sassane, eteudde tuarin wo'i Tahpenes, si Hadad maola'a awingnge. 20 Wua'udde awingngi Hadad udde niwuwunnu wo'i sassane wuṛṛu uatana'a su wal᷊en araratuanna suaddio'a ringannu manga iaangnge esakka. 21 Sutempo i Hadad naaringikka watti'a manungku i Ratu Daud natete, wuṛṛu i Yoab, tembonannu tantaran Israel lai netete, i Hadad nabbisarate su ratun Mesir, “Doloṛṛa'awe i ya'u mabbelengnga su wanua'u.” 22 “Anio?” aiwal᷊on ratu. “Apa i'o pia awussa isindi, na'oman sara i'o mabbelengke su wanuanu?” “I ya'u tawe awussa apa-apa,” sasimbakki Hadad, “arawe wala'e i ya'u inai.” Ne i tou nabbelengke watukku wanuane. 23 Ruata na'ola'a lai si Rezon, ana'i Elyada, nasseetti Salomo. I Rezon uddewe allangnga apan tinumal᷊angngu watanganne wuassu tuangnge eteudde i Ratu Hadadezer wuassu Zoba. 24 I Ratu Daud buatte namaddon Hadadezer indi wuṛṛu namate manga hawen Hadadezer wuassu Siria. Sutempo udde Rezon tinumal᷊angngi Hadadezer wuṛṛu nangammullu manga taumata ana see i tou naola'a piaṛṛa'u gerombolanne. I tou wuṛṛu manga taumatane inaite watukku Damsyik ana see natana'e su soa udde. Poiaroddi manga taumatane nanenegi tou naola'a ratu su Siria. 25 Ere lai i Hadad, i Ratu Rezon lai asaseettu Israel sutempo pabbiaṛṛanni Salomo, wuṛṛu mangngal᷊iba'ukku wanua udde. Paairen Duata si Yerobeam 26 Taumata waine apan namangalo si Salomo eteudde sangkatou mammamanarane aranne i Yerobeam. I tou ana'i Nebat wuassu Zereda su Efraim. Inangngene inawal᷊uante, aranne i Zerua. 27 Manansunna indi watti'a su ola'u pamamangalon Yerobeam. Sutempo leta'a su samba'an timukku Wal᷊en Mawu tantal᷊anna a'omboanna, wuṛṛu darandungngu soa a'apiana, 28 Yerobeam mammanara isudde lai. Sutempo i Salomo naasilo manungku Yerobeam masingkatta mammanara wuṛṛu maṛṛimadda, i tou nangonggolla si tou winabbawa iapariagga manara wata'a su wageangngu ṛuanganni Manasye wuṛṛu i Efraim. 29 Su allo sambau i Yerobeam sinumabbangnga wuassu Yerusalem. Su tangngan dal᷊ana su wadda'a i tou nirantanni Nabi Ahia wuassu Silo apan sutempo udde ual᷊uṛṛen juba wakku. 30 Ana see i Ahia nalluatta jubane, wuṛṛu mangke nihesa'a naola'a mapul᷊o dua su potonne. 31 Wua'udde i tou nabbisarate si Yerobeam, “Anute mapul᷊on pototta si'o, ana waugu Mawu, Ruatan Israel, nabbisara arendi si'o, ‘I Ya'u sarun mangaṛṛo araratuanna indi wuassi Salomo, wuṛṛu mangonggollu mapul᷊o ṛuanganna si'o. 32 Ṛuanganna sambau sidutu si Salomo, ana waugu allang-Ku i Daud, wuṛṛu ana waugu Yerusalem, apan buatte Ta'u nipile wuassu ahewallu wanua Israel maola'a soa-U. 33 I Ya'u sarun ma'ola'a olangnge udde ana waugu i Salomo buatte nanantang-Ku wuṛṛu massubba manga monganna, eteudde; Asytoret, mongannu walahannu Sidon; i Kamos, mongannu walahannu Moab; wuṛṛu i Milkom, mongannu walahannu Amon. I Salomo tate tumuṛṛutta apulu-U. I tou tawe ere iamangnge Daud apan matuṛṛutta si Ya'u wuṛṛu mappaamattu manga parenta-U. 34 Salaiwe aroddi Ya'u tawe manganu abbi ahewallu araratuanna udde wuassi tou. I tou sarun Ta'u iwala mammarenta su al᷊o'engngu pabbiaṛṛanne. Olangnge udde Ta'u niola'a ana waugu allang-Ku i Daud, apan buatte Ta'u nipile wuṛṛu matuṛṛutta su manga tita-U wuṛṛu manga parenta-U. 35 Araratuanna indi sarun Ta'u ul᷊eanna wuassi ana'i Salomo wuṛṛu mapul᷊o ṛuanganna Ta'u ionggolla si'o. 36 Arawe sambau ṛuanganna sarun Ta'u iwala si tou, tadea'u sidutu pia sangkatou wuassu papapulunni Daud apan mamarenta ana waugu i Ya'u su Yerusalem, soa apan buatte Ta'u nipile maola'a tampa patataṛṛamawuanna si Ya'u. 37 Wuṛṛu i'o, Yerobeam, sarun Ta'u itenega ratun Israel wuṛṛu Ta'u iwala mamarenta ahewallu wageangngu leta'a apan ipaapulunu. 38 Amungkangngu i'o, ere allang-Ku Daud, mangke matuṛṛutta si Ya'u see mabbiakka tumuṛṛuttu manga tita-U, wuṛṛu ma'al᷊uassa naung-Ku ringannu ma'ola'a sarangkanambone apan Ta'u niparenta si'o, ne i Ya'u sidutu uarundinganna si'o. I Ya'u sarun ma'ola'a si'o ratun Israel. I Ya'u sarun maddiandi manungku papapulunnu sarun maola'a ratun Israel mallol᷊ossa si'o, ere buatte Ta'u niola'a lai si Daud. 39 Ana waugu i Salomo narosa, i Ya'u sarun makkuumannu papapulunni Daud, arawe tawe saran mal᷊annu-l᷊annu.’ ” 40 Sutempo watti'a udde na'omate ringanni Salomo, i tou maddea'a mamate si Yerobeam. Arawe i Yerobeam tinumal᷊angnga ringanni Ratu Sisak su Mesir, wuṛṛu natana'a isudde na'oman sara i Salomo nate. Apapaten Ratu Salomo ( 2Ta. 9:29-31 ) 41 Watti'a waine su ola'i Salomo, su ola'u anambon apan buatte nimanarane wuṛṛu su ola'u apapandene, buatte niwoṛṛetta sulal᷊ummu wuke Watti'u Pinabbiaṛṛanni Salomo. 42 Appattu pul᷊o su tonnane al᷊annune i Salomo uaparenta su Yerusalem wuṛṛu su ahewallu Israel. 43 Wua'udde i tou natete wuṛṛu nilabbinga su Soan Daud. Ana see i Rehabeam anangnge naola'a ratu nallol᷊ossa si tou. |
@ LAI 2003
Indonesian Bible Society