Markə 14 - BibleǸúu-tuɛ-ƃelai dí Zîsɛ maa-kîri tèe (Maafîu 26:1-5; Lûu 22:1, 2; Zɔ̂ŋ 11:45-53) 1 Ɣele feerɛ è lɛ̀ɛ a gɛ́ɛ Dɛɛ-mɛi kûui é seri da Dɛ́-sɛŋ fé kpoloi maa kûui. Zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpaya da Dɔ̂ŋ lɛ́-ƃelai dí kɛ̀ pere kɔ́rîi a gɛ́ɛ dí Zîsɛ soŋ a gbana pere dí bàa. 2 Nya ƃe dí mò dîyɛɛi, “Kúfe gɛ̀ a gúui ŋ̀ele, námu fé lâa tée la ǹûai sáma.” Nɛnî tɔnɔ è wúlɔ pù Zîsɛ ŋûa Bɛtɛni (Mâki 14:3-9; Zɔ̂ŋ 12:1-8) 3 Zîsɛ è kɛ̀ Bɛtɛni, gbôdo-nuui Samaŋ ŋɔpɛ́rɛi mu. Gɛ́ɛ seêni gɛ́ ǹáa mii, nɛnî tɔnɔ da è pà naa a wúru-ya kúŋ nɛ̃ɛ ƃaa-ƃɔlɔŋ su. Ŋ̀uru-yai ŋí è kɛ̀ a zɔ̃ɔ kpanaŋɔɔ. Ǹɛnîi è maa-ƃɔlɔŋ wòlo é ŋ̀úru-yai pú Zîsɛ ŋûa. 4 Kɛ́lɛ, díta-ní dí mò díkîe-ní dîa a lii-ŋwana pere, dîyɛɛi, “È ŋ̀úru-ya kúŋ nɛ̃ɛi ŋí su-kara pù lé mɛni ma? 5 Eêi pɔ̂ri gɔlɛ̂i zɔ̃ɔ tɛ̂ɛi sêleŋ ŋuŋ saaƃa ma, é dɛɛ gôlo-ƃelai pɔ́.” Nya ƃe dí díla tɔ̀ɔ ma. 6 Kɛ́lɛ, Zîsɛ è m̀o dîa ǹyɛɛi, “Ka ƃó mà! Ka laa-saa kɔ́rîi mà lé mɛni ma? A mɛni lɛ́lɛɛ kɛ́ mî. 7 Gôlo-ƃelai díkaa kákɔlɛ a tãi kélee. Tãi kélee ka ŋ̀wɛ̂lii, ka pɔ̂ri mɛni lɛ́lɛɛ kɛ̂i dîɛ. Kɛ́lɛ, ńyaŋ fé pâi wɔ́lɔ kɛ̂i kásama a ɣele kélee. 8 A m̀ɛnii kɛ́ a pɔ̂ri gɛ̂i a wúru-ya pú ŋ́gbono ma tuɛ ńoo mɛni ma. 9 Tɔ̃yâ ma, ŋá m̀ó kâa, ǹɔii kélee su da pâi Duŋ Lɛ́lɛɛi ƃôi naai, mɛnii ŋí máŋ ǹɛnîi è gɛ̀i da pâi lônoi é pîlaŋ ma a gɛ́ɛ gíli é lɛ́ɛ nûa ŋá.” Zudasi è fàa a gɛ́ɛ è kula Zîsɛ pôlu 10 Bôlu-ƃela puu kao feerɛi dɔnɔ, Zudasi Sekaria, è lì zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpaya pɔ́ naa a gɛ́ɛ é kúla Zîsɛ pôlu é dɛɛ dípɔ. 11 Mɛniɛɛ dîɛi, dílii è nɛ̀ɛ. Dí díkono tèe ǹyêei a gɛ́ɛ dí sɛŋ-kâo tɛɛ bɔ́. Nya ƃe Zudasi è kɛ̀ pere kɔ̂rii a gɛ́ɛ é kúla Zîsɛ pôlu dí zoŋ. Zîsɛ da ŋɔpôlu-ƃelai dí Dɛɛ-mɛi Kûui maa mii-sɛŋ mîi (Maafîu 26:17-25; Lûu 22:7-14, 21-23; Zɔ̂ŋ 13:21-30) 12 Dɛ́-sɛŋ fé kpoloi maa kuu ɣelei duɛ-tuɛi ma, dí sâla kùla a dɛɛ-mɛi ƃála-loŋ. Maa ɣelei tí, Zîsɛ ŋɔpôlu-ƃelai dí m̀arê kɛ̀, dîyɛɛ m̀ai, “Mí ƃé yâ pâi kútɛɛ̂i naa a gɛ́ɛ kú dɛɛ-mɛi kûui mɛni su kpɛtɛ ímɛni mai?” 13 Nya ƃe Zîsɛ è ŋɔpôlu-ƃelai veerɛ tɛ̀ɛ, ǹyɛɛ diai, “Ka lí daai su. Nàa ƃé ka pâi kulâi naa ǹalôŋ tɔnɔ da ma, ya káa pɔ́rɔ leɣi su gɛ́ lì. Ka pîlaŋ bôlu. 14 Ƃɛ́i a lɔ̂ naai, ka m̀ó bɛ́rɛ namui ma, ‘Kaamɔ̂ɔ ǹyɛɛ, ŋáŋɔ̃́ya-pɛrɛi kɔɔ a gɛ́ɛ kwa ŋápôlu-ƃelai ku dɛɛ-mɛi mii naa?’ 15 A pâi ŋɔ̃́ya-láa loŋpo kɛ́tɛ lɛ̂i kâa ŋɔpɛ́rɛi ɣelêi-pere, zu sãa kélee kɛ́ ƃò naa. Ka ǹaa kpɛtɛ kúmɛni ma.” 16 Nya ƃe bôlu-ƃelai dí li daai su, dí kula ma yɛ̂ɛ berei nɔ́ è m̀o la dîa dí dɛɛ-mɛi kuu mii-sɛŋ kpɛ̀tɛ naa. 17 Ɣele-wulii kɛ́ɛi, Zîsɛ da ŋɔpôlu-ƃela puu kao feerɛi dí sèri naa. 18 Díkɛɛ kɛ̀ seêni díkɛ dílaa mii, Zîsɛ ǹyɛɛ dîa, “Tɔ̃yâ ma, ŋá m̀ó kâa, káai ŋí kwa kâa-ní kwa kúlaa miî, kátɔnɔ a pâi kulâi ḿbôlu.” 19 Malôŋ è tòo dîa, díkɛ díkîe-ní mare kɛ̀ a tɛɛ-ŋa, dîyɛɛi, “Ńyãa ƃe?” 20 Zîsɛ è m̀ó dîa, “A pɔ̂ri kɛ̂i a kápuu kao feerɛi ŋí dɔnɔ. Kwa ǹyaa kwa kpólo lɔ̂i zɛŋ-folo tɔnɔi su. 21 Núu-kpune Ǹóŋ a liî, yɛ̂ɛ berei bɔ̃yɛɛ̂i la é pîlaŋ m̀ai. Kɛ́lɛ, kpalo-ƃélaâi ǹúui tí ma pâi kulâi bôlui! Eêi kɛ̀ a ǹɛ́lɛɛ à kɛ̀ dífe m̀aa nuui maa sɔlɔ ƃo ní.” Ǹúu-namui Ŋɔmii-sɛŋ Maa-waai (Maafîu 26:26-30; Lûu 22:14-20; Kɔleŋtiɛŋ Maa-ŋuŋ 11:23-25) 22 Díkɛɛ dílaa miî, è kpólo sìɣe é lûwa too ma é zu ɣále é dɛɛ ŋɔpôlu-ƃelai pɔ́, ǹyɛɛ dîai, “Ŋ́gbonôi ká ŋí.” 23 È kpele-kɔ̂ɛɛ sìɣe. Gɛ́ɛ a sɛɣɛi-fei tɛ̀ɛ Ɣâla pɔ́i, è dɛ̀ɛ dípɔ, díkelee dí da kpele. 24 È m̀o dîa ǹyɛɛi, “Ŋ́ãai ká ŋí, Gbanaŋ-woo Kɛɛ Ninai mɛni ma, nyii a pá núu támaa mɛni ma. 25 Tɔ̃yâ ma, ŋá m̀ó kâa, fé pâi ŋɔ́nɔ gbɔmɔ-ƃa yai ŋí da kpelêi, é lɛ́ɛ la zu ŋ̀elei tí é seri, ŋ̀elei ŋa pâi gbelêi la a nína, Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai sui.” 26 Nya ƃe dí wule tɔnɔ tòo dí li Ŋulɔ-wûru Yeei ma. Zîsɛ è Pitɛ ŋɔsîa-too mɛnii ƃò naa túɛ (Maafîu 26:31-35; Lûu 22:31-34; Zɔ̂ŋ 13:36-38) 27 Zîsɛ è m̀o dîa, “Kákelee ka pâi káyee kulâi ḿaa su kpɛ́ni fêi, bɔ̃yɛɛ̂i, ‘Ŋa pâi m̀ála mɛi-kaa-nuui paâi, m̀ála-ŋai dí táa-taa.’ 28 Kɛ́lɛ, ŋa ḿu siɣe saa yêei, ŋa pâi liî kátuɛ Galalii.” 29 Pitɛ è m̀o m̀a, “À nɛ̃ɛ ma kpîŋ díkelee dí díyee kúla ímaa mɛni su, fé pâi gɛ̂i tí a dɔnɔ kpîŋ.” 30 Zîsɛ è m̀o mà, “Tɔ̃yâ ma, ŋá m̀ó yâ, sâa kpini ŋí su ya pâi ḿaa sia too la kɛ̂i saaƃa a gɛ́ɛ ífe ŋ́ɔlɔŋ, dɛ́ɛ-sîrɛi é lɛ́ɛ ŋ̀óo pili la kɛ̂i feerɛ.” 31 Kɛ́lɛ, Pitɛ è m̀o a ǹíi kélee, ǹyɛɛi, “À nɛ̀ɛ ma kpîŋ kwà yá kúsaa, fé pâi wɔ́lɔ ímaa sîa toôi.” Díkelee dí mɛni tɔnɔi ƃò m̀a. Zîsɛ è Ɣâla fɛ̀li Gɛsɛ̂mani (Maafîu 26:36-46; Lûu 22:39-46) 32 Nya ƃe dí lì kwaa da ma da kɛ̂ ma Gɛsɛ̂mani. È m̀o ŋɔpôlu-ƃelai dîa, ǹyɛɛi, “Ka see ƃɛ́, ŋá Ɣâla fɛli.” 33 È lì a Pitɛ, Zĩi, da Zɔ̂ŋ. Ǹíi è nâa kɛ̀ sɛ́lɛnîi a ŋ̀ánaa. 34 È m̀o dîa “Maloŋ too mai ńii sui zu kɛ̂tɛi a ŋ̀ánaa. Ka lɛɛ ƃɛ́, ká kɛ́ a káŋɛi.” 35 Nya ƃe è m̀aa kùla dîa a guro è too ǹɔii ma é Ɣâla fɛli, a gɛ́ɛ, à kɛ̀ a pɔ̂ri kɛ̂i, gɛ́ ní, m̀ɛni kpɔ̂lui ŋí é naɣîŋ m̀ɛi. 36 È Ɣâla fɛ̀li, ǹyɛɛi, “Aƃa, Ńâŋ, mɛni kélee bɔri káa yɛ̂. Ye mɔ̃lɛ-laa kpele-kɔɛi ŋí siɣe mâ. Vé kɛ̀ a ńîa mɛni kɛ́lɛ, é kɛ́ a ínîa-mɛni.” 37 Nya ƃe è nâa pà pôlu, é díkaa nyiî, é Pitɛ marê kɛ́, ǹyɛɛi, “Samaŋ, ya nyiî? Ífa pɔ̂ri kɛ̂i a íŋɛi a aƃa tɔnɔ? 38 Ka kɛ́ a káŋɛi ká Ɣâla fɛli a gɛ́ɛ káfe píli yee-laa-maa su. M̀ɔlêŋ faâi ma, kɛ́lɛ, gbonoi fíi kpɛɛ̂i.” 39 Ƃé è ŋɔ́nɔ lì é Ɣâla fɛli gɛ́ ŋ̀óo sîi tɔnɔi ƃo. 40 È ŋɔ́nɔ pà pôlu é díkaa nyiî, kpɛ́ni fêi, díŋɛi gɔ̀lɔŋ è kɛ̀ a ŋ̀wiɛ́ɛ dîa a ŋánaa, dífe m̀ɛnii kɔ̂lɔŋ ní kɛ̀ dí m̀ó m̀ai. 41 È pà pôlu a zaaƃa ɣelei, ǹyɛɛ diai, “Kákaa nîi nyiî kákɛ káfii tɔɔ? É kɛ́ nâa tí, aƃai aâ seri. Da Núu-kpune Ǹóŋ tɛ́ɛ sɔnyɔ̂ŋ-ƃela pɔ́. 42 Ka kámu siɣe kwaa lí. Ka gáa, ǹúui pâi kulâi ḿbôlui, a lɛɣɛ.” Zîsɛ kɔ̀lɛ mɛni da zòŋ mɛni (Maafîu 26:47-56; Lûu 22:47-53; Zɔ̂ŋ 18:3-12) 43 Gɛ́ɛ nîi kɛ̀ lônoi, ŋɔpôlu-ƃelai dɔnɔ, Zudasi, è pà. Kpɔ́ŋ su kɛ́tɛ è kùla zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai pɔ́ naa, Dɔ̂ŋ lɛ́-ƃelai da ǹúu-pɔ̂lɔ-ŋai, gɛ́ ƃò Zudasi pôlu. Ƃóa-sɔ̂kpɔ-ŋa da wúru-kpua-ŋa dí kɛ̀ díyêei. 44 Ǹúui kùla bôlui è ŋɛi-kɛ-maa lɛ̀ ǹûai dîa, ǹyɛɛ diai, “Ǹúui ŋa pâi ńa-gbɔ seêi mai, ǹyaa ƃe ní, ka zoŋ, ká lí la.” 45 Zudasi páai, è lì Zîsɛ pɔ́ ǹyɛɛ m̀a, “Kaamɔ̂ɔ.” È ǹá-gbɔ see mà. 46 Nya ƃe ǹûai dí wòlo Zîsɛ ma ŋ̀áa ma. 47 Kɛ́lɛ, diai kɛ̀ tɔɔ̂ni gɔlɛi, dɔnɔ è ŋɔƃóa-sɔ̂kpɔi kùla daai, é bili zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi yée-mu-nuui ma, e ŋ̀óli tee. 48 Zîsɛ è dímarê kɛ̀, ǹyɛɛi, “Ká pà ḿbɔ yɛ̂ɛ núu a pâ ŋúma-nuu pɔ́ a ƃóa-sɔ̂kpɔ da wúru-gbua a gɛ́ɛ ka ńzoŋ? 49 Ŋá kɛ̀ kásama Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi mu ŋ́gɛ Ɣâla mɛni lɛ̀ a ɣele kélee, ǹyaŋ káfe ńzoŋ ní. Kɛ́lɛ, fɛ̂ɛ Ŋ̀âla-kɔlɔi ŋ̀aa-see é kɛ́.” 50 Ŋɔpôlu-ƃelai kélee dí ǹɛɛ naa dí pu. 51 Ńyaŋkpa tɔnɔ è pìlaŋ bôlu, pili-kpɛ̃ya nɔ́ ƃé kɛ̀ m̀a. Kpakolo da-ŋa dí kɛ̀ naa dí wòlo mà, 52 kɛ́lɛ, è bili-kpɛ̃yai lɛ̀ɛ díyêei é pú a gaŋ. Dí pà a Zîsɛ m̀ɛni sâa ƃó-ƃelai ŋɛ́i-tuɛ (Maafîu 26:57-68; Lûu 22:54, 55, 63-71; Zɔ̂ŋ 18:13, 14, 19-24) 53 Dí nâa lì a Zîsɛ zâla láa soŋ nuu kɛ́tɛi pɔ́. Nàa ƃé zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai kélee, ǹúu-pɔ̂lɔ-ŋai da Dɔ̂ŋ lɛ́-ƃelai dí kɛ̀ naa a díŋa tɛ́ɛ ma. 54 Pitɛ è pìlaŋ bôlu m̀aa kúlaa ma, é lɛ́ɛ la zu dí lɔ́ zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi ŋɔgalai su. Da bɛ́rɛ mɛi-kaa-ƃelai dí kɛ̀ seêni ŋɔŋ ma, gɛ gɔ́lɛ ƃo. 55 Zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpaya da goyâŋ-su-ƃelai kélee, dí sêre-faa kɛ-ƃela kɔ̀ri Zîsɛ láa ma, a gɛ́ɛ dí bàa, kɛ́lɛ, dífe da káa ní. 56 Núu támaa dí wôya sere-faa kɛ̀ a Zîsɛ láa. Kɛ́lɛ, dísêre-wooi fé lɛ̀ɛ ní m̀a. 57 Da-ni dí dí wôya sere-faa kɛ́ a ǹáa, dîyɛɛi, 58 “Ku m̀ɛni ǹá, ǹyɛɛi, ‘Ŋa pâi Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi ŋí wólôi, nyii dí dɔ̀ɔ a núu yeei, ŋá da kpɛ́ni tɔ̀ɔ ɣele kûu saaƃa yée mu nyíi vé pâi kɛ̂i a núu da kɛ́ mɛnii.’ ” 59 Kɛ́lɛ, dísêre-wooi fé ŋɔ́nɔ máŋ láa ní ma. 60 Zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi è nâa m̀u sìɣe gbɔŋ sáma, ǹyɛɛ Zîsɛ mai, “M̀ɛnii ǹûai ŋí da m̀ôi a ílaâi yɛ̂ lé é pîlaŋ m̀a?” 61 Kɛ́lɛ, Zîsɛ fé da ƃó ní. Zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi ǹyɛɛ ŋɔ́nɔ m̀ai, “Yá ƃa Kôrai, Ǹûwa Ɣalai Ǹóŋ?” 62 Zîsɛ ǹyɛɛ m̀ai, “Ńyãa ƃa ǹyaa. Ka pâi núu-kpune Ǹóŋ kâai seêni Ŋwála-wala-laai láa-mii-yee mɛi, gɛ́ ƃò ŋ̀ele-kɔlɔŋ kole-ŋai su gɛ̀ pà.” 63 A maa félaa Zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi è ŋɔyokpoi fàla, ǹyɛɛ ǹûai dîai, “Kwa sêre-ŋa wɛ́li kɛ̂i ŋɔ́nɔ lé mɛni ma? 64 Ka dɛ-ŋɛi wooi mɛni a m̀oi. Ka kɛ̂i lé m̀ɛnii ŋí su?” Díkelee dí díwoo kɛ̀ zu tɔnɔɔ, dîɛ m̀ɛnii káa a zɔŋ, ǹyaŋ fɛ̂ɛ é sáa zu. 65 Da-ni dí kɛ̀ nâa díla-ya pûi Zîsɛ ma, dí ŋ̀ɛi mɛi pɛlɛ díkɛ dùa, dîyɛɛ m̀ai, “Ǹɛ́ kûa a gɛ́ɛ íkaa a Ɣâla ŋɔlóno-kɛ-nuu!” Bɛ́rɛ mɛi-kaa-ƃelai dí zòŋ díkɛ bɔrɛ. Pitɛ è Zîsɛ maa-sîa tòo (Maafîu 26:69-75; Lûu 22:56-62; Zɔ̂ŋ 18:15-18, 25-27) 66 Pitɛ è kɛ̀ ǹɔii ma galai su. Zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi ǹyée-mu-nɛnîi dɔnɔ è pà, 67 é Pitɛ káa gɛ́ gɔ́lɛ ƃo. È ŋ̀ɛi tɛ́ la, ǹyɛɛ m̀ai, “Yá máŋ, í kɛ̀ Nâzarɛ Zisɛi pôlu.” 68 Kɛ́lɛ, è zìa ma, ǹyɛɛi, “Fé m̀ɛnii kɔ́lɔŋ yâ m̀ôi, kpaa máŋ ŋá táre zu.” Nya ƃe è lì galai lá-pere. Gɛ́ɛ tîi, tɛ́ɛ-sîrɛ è ŋ̀óo pìli. 69 Ǹyée-mu-nɛnîi è ŋɔ́nɔ gàa naa, ǹyɛɛ diai dîa kɛ̀ tɔɔ̂ni naai, “Ǹalôŋ ŋí káa a dítɔnɔ da.” 70 Kɛ́lɛ, è ŋɔ́nɔ zìa tòo. Nàa guro kɛ́ɛ tíi, diai kɛ̀ tɔɔ̂ni nàa kɔlɛ mai, dí mò ŋɔ́nɔ Pitɛ ma, dîyɛɛi, “Tɔ̃yâ ma, íkaa a dítɔnɔ da kpɛ́ni fêi, íkaa kpɔ́ a Galalii-nuu.” 71 Kɛ́lɛ, è pɛ̀lɛ gbîŋ náɣâŋ lâai, gɛ́ vòo, ǹyɛɛi, “Ǹalôŋ ŋí ka faâi mai, fé gɔ́lɔŋ.” 72 È ŋ̀óo lá kùla nɔ́, dɛ́ɛ-sîrɛi é ŋ̀óo píli a veerɛ ɣelei. M̀ɛnii Zîsɛ è m̀o m̀ai, è tòo Pitɛ kíli ŋá, “Ya pâi ḿaa sîa too lâ kɛ̂i saaƃa a gɛ́ɛ ífe ŋ́gɔlɔŋ dɛ́ɛ-sîrɛi é lɛ́ɛ pâi ŋ̀óo píli la kɛ̂i feerɛ.” Ǹíi è kàra kpɔ́ goi a ŋ̀ánaa é wɔ́lɔ. |
© 2012 Bible Society in Liberia
Bible Society in Liberia