Lukə 22 - BibleBerei dí Zîsɛ kìri lai (Maafîu 26:1-5; Mâki 14:1, 2; Zɔ̂ŋ 11:45-53) 1 Dɛ́-sɛŋ fé kpoloi maa-kuui, nyii da dòli a Dɛɛ-mɛi Kûui, e kɛ̀ nâa lɛɣɛ̂i. 2 Nya ƃe zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai da gɔlɔ-pɔ̃yɛ-ƃelai dí kɛ̀ pere kɔ́rîi a gɛɛ dí bàa; kpɛ́ni fêi, dí kɛ̀ yáôi ǹûai dîa. Zudasi Sekaria è fàa a gɛɛ é kúla Zîsɛ pôlu (Maafîu 26:14-16; Mâki 14:10, 11) 3 È kɛ̀ tí, Sêtɔŋ è lɔ̀ Zudasi Sekaria kponôi, nyii kɛ̀ a núu puu kao feerɛi dɔnɔi; 4 e lì e ŋuŋ pílaŋ a zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai da kɔkuluƃa-mɛi-ƃelai berei a pâi kulâi la bôlu e dɛɛ dípɔi. 5 Dílii e kɛ̀ a nɛ̃ɛ, dí díkono tee a gɛɛ dí sɛŋ-kao tɛɛ bɔ. 6 Nya ƃe e fàa ma, gɛ pɛlɛ pere kɔriɛ ma a gɛɛ, gbɔŋ à wàla kɛ́ naa, é kúla bôlu e dɛɛ dípɔ. Dɛɛ-mɛi Kûui maa-mii-sɛŋ kpɛtɛɛi (Maafîu 26:17-25; Mâki 14:12-21; Zɔ̂ŋ 13:21-30) 7 Dɛ́-sɛŋ fé kpoloi maa-kûu ɣelei è nâa sèri, ǹyaŋ fɛ̂ɛ dí sâla kula a dɛɛ-mɛi kûui maa ƃála-loŋ. 8 Zîsɛ e Pitɛ da Zɔ̂ŋ tɛ̀ɛ, ǹyɛɛi, “Ka lí, ka dɛɛ-mɛi-kuui ŋɔmii-sɛŋ kpɛtɛ kúmɛni ma a gɛɛ ku m̀ii.” 9 Dí mò ma, dîyɛɛi, “Mi-ta ƃe kwa pâi nâa kpɛtɛ̂i?” 10 E mò dîa, ǹyɛɛi, “Ka gáa ka gbaa kpɔ́ nɔ seri daai su, nalôŋ tɔnɔ a pâi kulâi kâa, gɛ li a ya-pɔrɔ-leɣi; ka lɛɛ bôlu ka lɔ bɛ́rɛi mu a liî lɔ̂i mui, 11 ka mó bɛ́rɛ-namui ma kâa, ‘Kaamɔ̂ɔ ǹyɛɛ, Ŋɔ̃yâ-loŋpoi kɔɔ, ƃɛi kwa ŋápôlu-ƃelai kwa pâi dɛɛ-mɛi-kuui ŋɔmii-sɛŋ miî naai?’ 12 À kɛ̀ ti, a pâi loŋpo kɛ́tɛ lɛ̂i kâa ŋɔpɛ́rɛi ɣelei-pere, zãâi kélee káa naa; ka naa kpɛtɛ.” 13 Nya ƃe dí lì, dí kula ma yɛ̂ɛ berei e mò lai; dí dɛɛ-mɛi-kuui kpɛ̀tɛ naa. Ǹúu-namui Ŋɔmii-sɛŋ Maa-waai (Maafîu 26:26-30; Mâki 14:22-26; Kɔleŋtiɛŋ Maa-ŋuŋ 11:23-25) 14 Nya ƃe tãi aƃai è sèri, è sèe teƃelei ma da ŋɔsia-ƃela. 15 E mò dîa, ǹyɛɛi, “Ŋá kɛ̀ ŋ̀wɛ̂lii a ŋánaa a gɛɛ kwa kâa-ni ku dɛɛ-mɛi-kuui ŋɔmii-sɛŋ ŋi mii ŋa lɛɛ pâi mɔ̃lɛ̂i; 16 kpɛ́ni fêi, ŋá m̀ó kâa, ḿve pâi wɔ́lɔ ŋɔ́nɔ m̀iî e lɛɛ zu ŋa-see é kɛ́ Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai su.” 17 Nya ƃe e kpele-kɔ̂ɛɛ sìɣe, e sɛɣɛi-fei tɛɛ, ǹyɛɛ, “Ka nyiŋi sìɣe, ka ŋ̀á kɔlɛ kákîe-ni loai; 18 kpɛ́ni fêi, ŋá m̀ó kâa, é kúla tãi ŋi ma fé pâi gbɔmɔ-ƃa-yai da kpelêi e lɛɛ zu Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai e pa.” 19 Nya ƃe e kpólo sìɣe, tãi e sɛɣɛi-fei tɛ̀ɛ lai e zu ɣale, e dɛɛ dípɔ, ǹyɛɛi, “Ŋ́gbonôi ká ŋi [nyii a tɛɛ kámɛni mai. Ka nyiŋi kɛ́ ŋ́gili e lɛɛ káŋa.” 20 Nya ƃe maa-pere tɔnɔi ti su dí kpɛɛ dílaa miî, e kpele-kɔ̂ɛɛ siɣe, ǹyɛɛi, “Gbele-kɔɛi ŋi káa a Gbanaŋ-woo Kɛɛ Ninai ŋ́ãai su nyii a pú ka-mɛni ma.] 21 Kɛ́lɛ, ka gáa, ǹúui pâi bôlu tɔɔ̂i ḿâi, kwa ǹyaa kúyee káa teƃelei ma. 22 Kpɛ́ni fêi, núu-kpune Ǹóŋ a liî yɛ̂ɛ berei Ɣâla e gbɛ̀tɛ la gíli ŋái. Kɛ́lɛ, kpalo ƃélaâi ǹúui ti ma nyii kùla bôlui!” 23 Nya ƃe dí pɛ̀lɛ díkîe-ni marê kɛ́ɛ ma a gɛɛ diai ti nênɛ ƃe pâi mɛnii ŋi kɛ̂i. Zîa-tooi bîlaŋɔɔi ǹúu-kɛ́tɛ-laai mai 24 Sîa è tòo díkîe-ni loai é pîlaŋ ǹúui ma pâi kɛ̂i a núu kɛ́tɛ dísamai. 25 Kɛ́lɛ, e mò dîa, ǹyɛɛi, “Zɛ̃tai kaloŋ-ŋai díkaa a dímɛi-ƃela. Kɛ́lɛ, diai wála-wâla-laa sui da díkpîŋ dílaa tòli a mɛni lɛ́lɛɛ kɛ́-ƃela. 26 Ve ti a káa; kɛ́lɛ, ka ǹɛɛ naa ǹúui gɛ́tɛ̂i kásamâi é kɛ́ yɛ̂ɛ surɔŋ-loo, naa-tuɛ-nuui é kɛ́ yɛ̂ɛ mii-sɛŋ láa-lɛ-nuu. 27 À kɛ̀ tí, gbɛ̂ɛ ƃa ǹúui gɛ́tɛi, ǹúui a sêe teƃelei mai, kpaa mii-sɛŋ láa-lɛ-nuui? Ǹyaa ƃa ǹúui a sêe teƃelei mai, vé tí? Kɛ́lɛ, ŋ́gaa kásama yɛ̂ɛ mii-sɛŋ láa-lɛ́-nuu. 28 “Káa ƃa ǹûai kɛ̀ ḿbôlu ŋásu-kɔɔŋ-ŋai sui. 29 Yɛ̂ɛ berei Ńâŋ è góno tèe la ńyêei a gâloŋ-laai, bere nɔ́ ƃe ŋa ŋ́gono tèe la káyêei. 30 A gɛɛ ka kálaa miî, ka kápele ŋáteƃelei ma ŋákâloŋ-laai su. Ká see kâloŋ-see-sɛŋ-ŋa ŋá. Ká Eezuɛ-sii puu kao feerɛ-ŋai dímɛni ŋá tee. Zîsɛ è Pitɛ ŋɔlaa-sia-tooi maa-mɛni ƃò ǹaa-túɛ (Maafîu 26:31-35; Mâki 14:27-31; Zɔ̂ŋ 13:36-38) 31 “Samaŋ, Samaŋ, gáa, Sêtɔŋ a mare-kɛɛ kɛ́ a gɛɛ e kásoŋ, a gɛɛ e káfɛɛ yɛ̂ɛ mɔlɔŋ, 32 kɛ́lɛ, ŋa Ɣâla fɛli ímɛni ma a gɛɛ ílaa-lai fé fɛɣɛ; tãi ya pène la pôlu ŋɔnɔi, ye ínûai kɛ́ dísu e kpanaŋ.” 33 Nya ƃe e mò ma, ǹyɛɛi, “Kúnuu-namui ŋ́gbɛtɛɛ̂i a gɛɛ kwa yá ku li kpini-pɛrɛ mu da saa su.” 34 E mo, ǹyɛɛi, “Ŋa m̀ó yâ, Pitɛ, dɛ́ɛ-sîrɛi fé pâi ŋ̀óo pilîi sâai ŋi su e lɛɛ zu í ḿaa-sia too saaƃa a gɛɛ ífe ŋ́gɔlɔŋ.” Bɛ̂bɛ, kolâ, da ƃóa-sɔ̂kpɔ 35 Nya ƃe e mò dîa, ǹyɛɛi, “Tãi ŋá kátɛ̀ɛ la, bɛ̂bɛ, da kolâ, bɛlɛɛ kpaŋ-kpali ma dífe kɛ́ ni káyêei, sɛŋ da kôlo e tòo kâa?” Dí mò ma, “Kpaa, ve kɛ́ ni ti.” 36 È mò dîa, ǹyɛɛi, “Kɛ́lɛ, tãi ŋi su ǹúui bɛ̂bɛ káa ǹyêei, tɔɔ é lí la, kpaa máŋ kolâ. Tɔɔ ǹúui ƃóa-sɔkpɔ fé ǹyêei e ŋɔyokpoi kɔlɛ e dɔnɔ ya. 37 Kpɛ́ni fêi, ŋá mó kâa, fɛ̂ɛ Ŋ̀âla-wooi ŋi ŋa-see e kɛ́ ŋ́gbonôi, ǹyɛɛi, ‘E kɛ̀ a nonoɔ bɛlɛɛ dɔ̂ŋ-kara-ƃelai dîa’; kpɛ́ni fêi, nyii bɔ̃yɛɛ̂i e pîlaŋ ḿâi, ŋa-see-kɛi káa ma.” 38 Nya ƃe dí mò, dîyɛɛi, “Kúnuu-namui, gáa. Boa-sɔkpɔ feerɛ káa ƃɛ.” E mò dîa, ǹyɛɛi, “É lɛ́ɛ nâa ti.” Zîsɛ è Ɣâla Ŋulɔ-wuru Yeei ma (Maafîu 26:36-46; Mâki 14:32-42) 39 Nya ƃe è kùla é lí yɛ̂ɛ berei e káa gɛ la Ŋulɔ-wuru-yeei mai. Ŋɔpôlu-ƃelai dí pîlaŋ bôlu. 40 Tãi e sèri la gwaai mai, e mò dîa, ǹyɛɛi, “Ka Ɣâla fɛli a gɛɛ káfe too su-kɔɔŋ su.” 41 Nya ƃe e kùla dísama, e li yɛ̂ɛ yêei-kɔni-pilii tɔnɔ. Nya ƃe e pîlaŋ gbelêŋ ŋá gɛ Ɣâla fɛli, 42 ǹyɛɛi, “Ńâŋ, à kɛ̀ ífaâi ma, gbele-kɔɛi ŋi kúla ńyêei; é máŋ kɛ́ ti, ǹîa-mɛni fei, kɛ́lɛ, ínîa-mɛni é kɛ́.” [ 43 Nya ƃe kéla tɔnɔ e kùla Ɣâla-taa e pa bɔ a gɛɛ e zu kpanaŋ. 44 Nya ƃe e kɛ̀ mɔ̃lɛ̂i a ŋánaa, e Ɣâla fɛli kpɔ́ nâa a gbanaŋɔɔ; ŋɔfɔ́nɔi e kɛ̀ yɛ̂ɛ ŋãa gɛ pîlaŋ tɛi-tɛi ǹɔii ma.] 45 Tãi e mu sìɣe la e kùla Ɣâla fɛlîi e pa ŋɔpôlu-ƃelai pɔ naai, e díkaa díkɛ nyii malôŋ su. 46 Nya ƃe e mò dîa, ǹyɛɛi, “Le ƃe ka nyiî? Ka kámu siɣe, ka Ɣâla fɛli a gɛɛ káfe too su-kɔɔŋ su.” Zîsɛ kɔlɛ-pere da zoŋ-pere (Maafîu 26:47-56; Mâki 14:43-50; Zɔ̂ŋ 18:3-11) 47 Tãi e kɛ̀ niî lônoi lai, kpɔŋ kɛ́tɛ e pà bɔ. Nya ƃe ŋɔpôlu-ƃela puu kao feerɛi dɔnɔ, ǹáa ƃe kɛ̀ a Zudasi, e kɛ̀ dítuɛ gɛ pa a dia. E lɛ̀ɣɛ a Zîsɛ a gɛɛ e ǹá-gbɔ see ma; 48 kɛ́lɛ, Zîsɛ e mò ma, ǹyɛɛi, “Zudasi, yá ƃe kulâi núu-kpune Ǹóŋ pôlu a la-gbɔ-seɛɛ mai?” 49 Diai kɛ̀ tɔɔ ni gɔlɛi díkɛɛ mɛnii kâai nyii kɛ̀ pâi kɛ̂i, dí mò, dîyɛɛi, “Kúnuu-namui, ǹɛ́lɛɛ̂i a gɛɛ ku kɔ a m̀óa-sɔkpɔ-ŋai?” 50 Nya ƃe díta tɔnɔ e ŋɔƃóa-sɔkpɔ̂i pîli zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi yée-mu-nuui ma, e ǹáa-mii-yee mɛi-wolii tee. 51 Zîsɛ e zu tòo, ǹyɛɛi, “É lɛ́ɛ ti!” Nya ƃe e ǹyée pɛ̀lɛ ŋ̀óli ma, é m̀alo. 52 Gɛɛ ti, Zîsɛ e mò zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai, da Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi ŋɔkɔpugaa-ŋai, da ǹúu-pɔlɔ-ŋai dîa diai pà kɛ̀ a gɛɛ dí wolo mai, ǹyɛɛ, “Ka pá a gɛɛ ka wolo mâ a ƃóa-sɔkpɔ-ŋa da wúru gbua-ŋa yɛ̂ɛ ŋuma-nuu? 53 Ɣele-ƃɔ́ɔ kélee kwa kâa-ni ku kɛ̀ Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi mu, káfe káyee pɛlɛ ni mâ. Kɛ́lɛ, ka-aƃai ká ŋi da gbínii ŋɔwala-walai.” Pitɛ è Zîsɛ maa sîa tòo (Maafîu 26:57, 58, 69-75; Mâki 14:53, 54, 66-72; Zɔ̂ŋ 18:12-18, 25-27) 54 Nya ƃe dí wòlo ma, dí li la zâla láa soŋ-nuu kɛ́tɛi ŋɔpɛ́rɛi lá. Kɛ́lɛ, Pitɛ e pìlaŋ bôlu zu kúlaa ma; 55 tãi dí ŋɔŋ tôo la galai samai, dí sèe naa gîe ma, Pitɛ e pà e see naa dísama. 56 Yée-mu-nɛni tɔnɔ e gàa see ni ŋɔŋ-leŋ ma, e ŋɛi pìlaŋ kpɔ́ ma a gbanaŋɔɔ, ǹyɛɛi, “Nalôŋ ŋi máŋ e kɛ̀ bôlu.” 57 Kɛ́lɛ, e zia ma, ǹyɛɛi, “Nɛnîi, fé gɔlɔŋ.” 58 Nàa loŋ kɛ́ɛ ti, núu da kpɛni e gàa, ǹyɛɛ, “Íkaa máŋ a dítɔnɔ da.” Kɛ́lɛ, Pitɛ e mò, ǹyɛɛi, “Nalôŋ, ńyãa fei.” 59 Aƃa tɔnɔ tɛɛ, núu da kpɛni e lòno a gbanaŋɔɔ, ǹyɛɛi, “Tɔ̃yâ ma, nalôŋ ŋi máŋ e kɛ̀ bôlu; kpɛ́ni fêi, gáa a Galalii-nuu.” 60 Kɛ́lɛ, Pitɛ e mò, ǹyɛɛi, “Nalôŋ, ḿve mɛnii kɔlɔŋ ya m̀ôi mai.” A nàa maa felaa gɛɛ kɛ̀ lônoi, dɛ́ɛ-sîrɛi e ŋ̀óo píli. 61 Nya ƃe Kúnuu-namui e tìnaŋ a gɛɛ e ŋɛi pìlaŋ Pitɛ ma. Mɛnii Kúnuu-namui e mòi, e nàa tòo Pitɛ kíli ŋá, yɛ̂ɛ berei e mò la ma, ǹyɛɛi, “Dɛ́ɛ-sirɛi e lɛɛ pâi ŋ̀óo pilîi sâa, ya pâi ḿaa-sia too la kɛ̂i saaƃa.” 62 Nya ƃe e kùla ŋini ŋá e wɔlɔ kpɔ́ a ŋánaa. Dí ɣɛ́lɛ Zîsɛ ma, díkɛ ǹokwa (Maafîu 26:67, 68; Mâki 14:65) 63 Zinâai kɛ̀ Zîsɛ mɛi kâai, dí ɣɛ́lɛ-maa kùla zu, dí ǹokwa; 64 nya ƃe dí ŋɛi ɣìri, dí m̀arê kɛ̀, dîyɛɛi, “M̀ó kûa! Gbɛ̂ɛ ƃe ti ílokwâi?” 65 Nya ƃe dí ǹáa kàra, dí wóo nyɔ́mɔɔ támaa ƃó e pìlaŋ ma. Zîsɛ káa goyâŋ-su-ƃelai ŋɛ́i túɛ (Maafîu 26:59-66; Mâki 14:55-64; Zɔ̂ŋ 18:19-24) 66 Tãi ɣele-ƃɔɔ̂i è sèri lai, ǹúu-pɔlɔ-ŋai kélee bɛlɛɛ la zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai da gɔlɔ-pɔ̃yɛ-ƃelai dîa, dí díŋa tɛ gîe ma; nya ƃe dí pà la goyâŋ-su-ƃelai ŋɛi tuɛ, dîyɛɛi, 67 “À kɛ̀ yá ƃa Kôraii, m̀ó kûa.” Kɛ́lɛ, e mò dîa, ǹyɛɛi, “Ŋa máŋ m̀ó kâa, káfe pâi lâai la; 68 à kɛ̀ ŋà kámarê kɛ̀, káfe pâi zu toôi. 69 Kɛ́lɛ, é kúla tãi ŋi ma, núu-kpune Ǹóŋ a pâi kɛ̂i see ni Ɣâla ŋɔwala-walai láa-mii-yee mɛi-pere.” 70 Nya ƃe díkelee dí mò, dîyɛɛi, “Gɛ̀ ní, íkaa a Ɣâla Ǹóŋ?” E mò dîa, ǹyɛɛi, “Ka môi a gɛɛ ŋ́gaa la.” 71 Dí mò, dîyɛɛi, “Kwa sêre-ŋa wɛli kɛ̂i ŋɔnɔ le-mɛni ma? Kúa kpîŋ kwâa m̀ɛni a kùla gbɔɔ̂i lá.” |
© 2012 Bible Society in Liberia
Bible Society in Liberia