Danîa 4 - Bible

Gâloŋ Nɛbukinaza ŋɔsee-wooi veerɛi

¹ Gâloŋ Nɛbukinaza è ŋ̀orɛ̂-wooi ŋí tɛ̀ɛ ǹɔii-ŋûŋ-ŋai kélee su-ƃelai pɔ́ naa ŋ̀éniɛi gwaa kélee ǹyɛɛ dîai, “Ŋá fàa kâa! Ɣâla é lii sêe tɛɛ kápɔ.

² Gáa ḿâ a lii-nɛ̃ɛ a gɛɛ ŋá ŋɛi-kɛ-maa-ŋai da mɛni kpaya-kpayai mɛni ƃó kâa Ŋ̀âla Kɛ́tɛi a gɛ́ ḿîi.

³ A mɛni kpaya-kpaya kɛ́ kûɛ. Wála-wala káa ŋɛi maa-ŋai su a gɛ̀i! Ŋɔkâloŋ-laai káa naa wɔ́lɔ-wɔlɔ da wɔ́lɔ-wɔlɔ. Ŋɔkɛ-naa laai koyaŋ fé ma.

⁴ “Ńyãa, Gâloŋ Nɛbukinaza ŋá kɛ̀ ŋákâloŋ pɛrɛi mu ŋ́gɛ ŋá kɛ̀ ɣéniɛi kɛ̀ ŋá tɔɔ-laai su kɛ́ kɛ̀tɛ.

⁵ Ŋá Zĩa kàa nyii gɛ̀ ŋá yào kpɔ́ a ŋánaa. Ŋá sɛŋ mili-miliɛ sii da kàa nyii su. M̀ɛnii ŋí a gɛ́ yao a pá ŋ́gɔlɔi.

⁶ Nya ƃe è ŋá Babelɔŋ tɛli kpɛ́-ƃelai, bóniŋ kɛ́-ƃelai, duɛ-mɛni ƃó-ƃelai da dáre-ƃelai tòli a gɛɛ dí pá dí zĩ̂a sii ŋí su-kula ḿî.

⁷ Nya ƃe è duɛ mɛni ƃó-ƃelai, dɛli kpɛ́-ƃelai, bóniŋ kɛ́-ƃelai, da dáre-ƃelai dí pà. Dí páai, ŋá mɛnii ƃò dîa ŋá gàa zĩ̂ai sui. Kɛ́lɛ dí ta fé pɔri ní zu-kulâi ḿî.

⁸ Ǹaa kɛ́ɛ tíi Danîa è pà ŋ́ɛi túɛ é zee-wooi ŋí su-kula ḿî. Ŋá ŋáɣâlai tɔ̂le Danîa ma. (Ǹáa ƃa Bɛtesaza, Ŋ̀âla maa waa-ŋai dímɔleŋ káa gbonôi.)

⁹ Nya ƃe ŋá dòli ńyɛ̂ɛ m̀ai, ‘Bɛtesaza, boniŋ kɛ́-ƃelai dínuu kɛ́tɛi, ŋa gɔ́lɔŋ ŋ̀âla maa waa-ŋai dímɔleŋ káa íkponôi, Mɛni da fé naa nyii ífa pɔ̂ri maa kili ŋa-ponoi kɛ̂i nûa dîɛ. M̀ɛnii ŋá gàa zĩ̂ai sui ǹyaa ká ŋí. Zu-kula ḿî wɛ.

¹⁰ “ ‘Tãi ŋá kɛ̀ láani lai, zĩ̂a è tɛ̀ɛ a ńyãa. M̀ɛnii ŋá nàa kàa zĩ̂ai sui ǹyaa ká ŋí. Ŋá wúru kôya kɛ́tɛ tɔnɔ kàa tɔɔ̂ni ǹɔii sáma.

¹¹ È kɛ̀ a wúru kôya kɛ́tɛ maa pɔlɔ-pɔlɔɔ dôŋ seriɛɛ ŋ̀ele-kɔlɔŋ ma. Núu a pɔ̂ri kɛ̀ gâai ŋ̀éniɛi gwaa kélee.

¹² Ǹáa è kɛ̀ a ǹɛ́lɛɛ, m̀á támaa ŋ̀á dí kɛ́ ƃò a núu mii sãa. Mù ƃé vɛni-sãai da kâa nyìi naa ŋ̀ɔni-ŋai dí nyìi ŋ̀oŋôi. È kɛ̀ fúlu-sãa kélee kɔnɔ̃ŋ kulâi.

¹³ “ ‘Ŋá ŋɔ́nɔ ŋɛ́i làa ŋá worɛ̂-woo ƃó-nuu tɔnɔ káa ŋɛ́i-tuɛ gɛ́ kùla ŋ̀elei su gɛ́ yèŋ màa waa.

¹⁴ È lòno a ŋ̀óo su kɛ́tɛ ǹyɛɛi, “Kúla ŋ̀urii su í pîlaŋ í ŋ̀oŋo tée-tèe m̀a. Ǹáa kélee kpôloŋ mà í m̀á taa-taa. Yà gɛ̀ tí, zua-ŋai da pâi pûi ŋ̀ɔni-ŋai dí koôŋ.

¹⁵ Ŋ̀ume lɛ́ɛ ǹɔii mu í kɔli da ƃara tínaŋ ma. Ǹɛ́ɛ naa galai sáma. Tɔɔ ǹɛŋ é pú m̀a. A pâi kɛ̂i naa zua-ŋai da ŋ̀ɔni-ŋai sáma.

¹⁶ Ŋɔkili ŋa-siai a pâi kɛ̂i yɛ̂ɛ sua kóraŋ lɔ́ɔlu mɛi feerɛ yée mu.

¹⁷ Ɣâla-taa kela-ŋa ƃé pà dí m̀ɛnii ŋí duŋ tòo a gɛɛ ŋ̀éniɛi su-ƃelai kélee dí gɔ́lɔŋ Ŋ̀wála-wâla kélee Ɣalai ƃe gáa kâloŋ-laa kélee mɛi. A wála-wala tɛ̀ɛ núu kélee pɔ́ yɛ̂ɛ berei a wɛ̂li lai. A nɛ̃ɛ ma maa nuui é kɛ́ a núu doo-mu.”

¹⁸ “ ‘Zĩ̂ai tɛ̀ɛ a ńyãa Nɛbukinazai, zu-woo ká ŋí. Mɛni ma Bɛtesazɛ, zĩ̂ai ŋí su-kula ḿî. Táre nuu da fé ƃɛ́ a pɔ̂ri zĩ̂ai ŋí su-kulâi ḿî. Kɛ́lɛ ya pɔ̂ri zu-kulâi ḿî kpɛ́ni fêi, ŋ̀âla maa waa-ŋai dímɔleŋ káa ípôlu.’ ”

Danîa è zee-wooi su kùla

¹⁹ Gɛ́ɛ tíi, Danîa nyii da kâa dòli máŋ a Bɛtesazɛi, ǹáa è kɛ̀ nɔ́ kpɔ́ va pɔ̂ri lônoi. Gâloŋ ǹyɛɛ mai, “Bɛtesazɛ, Zee-wooi maa mɛni fé ílii ƃèla yâ.” Bɛtesazɛ è zu tòo ǹyɛɛ mai, “Eê pɔ̂ri kɛ̂i a ǹɛ́lɛɛ a kɛ̀ zee-wooi ŋí da zu kulâi pîlaŋɔɔi nɔ́ íkpɔara-ƃelai dîa, yá fêi.

²⁰ Í wúru tɔnɔ kàa kpɔ́ nɔ́ é ƃɔlɔ a gɛ́tɛ zu é kpanaŋ, dôŋ é seri ŋ̀ele-kɔlɔŋ ma, dɔɔ́ ƃɛ́i ma núu kélee a pɔri gâai ŋ̀éniɛi gwaa kéleei.

²¹ Ŋ̀úrii ŋí láa è kɛ̀ a ǹɛ́lɛɛ-lɛlɛɛ, m̀áa kpɔ́, m̀á kɛ́ ƃò a mii-sɛŋ fúlu-sãa kélee mɛni ma. M̀u è kɛ̀ a ǹɛ́lɛɛ sua-ŋa nyii mɛni ma. Ŋ̀ɔni-ŋai dí kɛ́ dítaa tɔ̂ɔ zu.

²² “Óo Gâloŋ, yá ƃa ŋ̀úrii tí. Yaâ kɛ́tɛ, íkponôi a kpanaŋ. Íkɛtɛ-laai a ƃɔlɔ a seri ŋ̀ele-kɔlɔŋ ma, íwala-walai a ǹɔii mɛi pɛ́lɛ.

²³ Óo Gâloŋ, í worɛ̂-woo ƃó-nuu maa waa tɔnɔ kàa gɛ̀ kùla ŋ̀elei su gɛ́ yèŋ. È mò yâ ǹyɛɛi, ‘Ŋ̀úrii pɔ́ŋ í zu-tée-têe. Kɛ́lɛ ŋ̀ume lɛ́ɛ tɔɔ̂ni galai su í m̀aa tínaŋ a kɔli da ƃara. Zame é lɛ́ɛ ǹɔii mu. Tɔɔ ǹɛŋ é pú ŋ̀umei ŋí ma da zua-ŋai dí kɛ́ ǹɔɔi su a kóraŋ lɔ́ɔlu mɛi feerɛ.’

²⁴ “Zee-wooi su-kulâi ká ŋí óo Gâloŋ. M̀ɛnii ká ŋí Ŋ̀wála-wâla kélee Ɣalai a gbɛtɛ a gɛɛ é gɛ́ a yái.

²⁵ A pâi íkulâi núu-kpune sáma ka fɛnɛ-sãa ka ƃò kwaa tɔ̂a. Ya pâi kɛ̂i naa a kóraŋ lɔ́ɔlu mɛi feerɛ kala kɛ̀ ƃò a íkɔnɔ̃ŋ yɛ̂ɛ niŋa, nɛŋ kɛ́ pù yâ. Ya pâi gɔlɔnîi a gɛɛ Ɣâla ŋɔwála-walai tɛɛ̂i kâloŋ-laa kélee ma. Ǹyaŋ a wála-wala tɛ̀ɛ núui pɔ́ a wɛ̂li é dɛɛ bɔ́i.

²⁶ Dí mò yâ a gɛɛ í ŋ̀úrii ŋumei da zame lɛ́ɛ. Nyíŋi su-kulâi ƃa, íkâloŋ-laai a pâi pâi pôlu ŋɔ́nɔ ípɔ yà gɔ̀lɔŋ a gɛɛ Ɣâla ƃe gáa ŋ̀éniɛi su sãai kélee mɛi.

²⁷ Mɛni ma, óo Gâloŋ, kpera yɛ̂ íwoli tɔ́ɔ ǹia-wooi ma ŋa pâi dɛɛ̂i ípɔi. Íyee kúla sɔnyɔ̂ŋ su í tûa a teniŋ ƃô-pere. Íyee kula ŋwana-lɔɔ su í ǹúu doo-mu-ŋai malôŋ káa. Ya gɛ̀ tí, tãi da zãâi ǹɛ̂lɛɛi í dísɔlɔ ƃôi ya pâi kɛ̂i nɔ́ dísɔlɔ ƃôi.”

²⁸ M̀ɛni-ŋai ŋí kélee dí kɛ̀ a Gâloŋ Nɛbukinaza.

²⁹ Ɣáloŋ puu káo feerɛ tɛɛ pôlu ma, è kɛ̀ siâi gâloŋ-pɛrɛi ŋ̀elêi pere a tãi tɔnɔ da Babelɔŋ.

³⁰ È mò ǹyɛɛi, “Babelɔŋ taa-leei fé ŋí ŋá dɔ̀ɔ a daa-lee kɛ́tɛi a gɛɛ é ŋáwala-walai, ŋákɛtɛ-laai da ŋámu-wuyɛ-laai lɛ́i?”

³¹ Ŋ̀óo è lɛ̀ɛ ǹá wóo é kúla kpɔ́ nɔ́ ŋ̀elei su ǹyɛɛ mai, “Gâloŋ Nɛbukinaza, Íwoli tɔ́ɔ ŋ̀orɛ̂i dí dɛ̀ɛ a ńyãa ŋá m̀ó yâ. É kúla lônii ma ma, ífe ŋɔ́nɔ a kâloŋ.

³² Da pâi íkulâi núu-kpune sáma dí ítɛɛ ǹɔɔi su. Ya pâi kɛ̂i naa í kɛ́ kala mîi yɛ̀ɛ fɛnɛ-sɛŋ a kóraŋ lɔ́ɔlu mɛi feerɛ. Ya pâi gɔ́lɔnîi a gɛɛ Ŋ̀âla Kɛ́tɛi ƃa sɛŋ kélee ǹâmu. Ǹyaŋ núui a wɛ̂li é da tɛɛ bɔ́i, maa nûui ƃé a da tɛɛ bɔ́.”

³³ È ŋ̀óo lá kùla nɔ́ m̀aa mɛ̂nii é pɛ́lɛ kɛ̂i a gâloŋ. Dí gúla daai su é lí ǹɔii su é pɛ́lɛ kala miî yɛ̂ɛ fɛnɛ-sɛŋ. Nɛŋ è lɛ̀ɛ pûi ma ŋ̀uŋ lêɣa é kôya-koya yɛ̂ɛ kuɛ lêɣa, ǹyée ɣalêŋ kɛ́ ƃò yɛ̂ɛ ŋɔni kɔ́ɔ-ɣaleŋ.

Nɛbukinaza è Ɣâla láa ma tɛ̀

³⁴ M̀ɛni-ŋai ŋí kɛ́ɛ pôlu ma, gâloŋ Nɛbukinaza è mò ǹyɛɛi, “Góraŋ lɔ́ɔlu mɛi feerɛi tɛɛ pôlu maa, ŋá ŋ́ɛi tɛ̀ ŋ̀elei su ŋá gáa a gɛɛ ŋa pá pôlu ŋ́gbonôi yɛ̂ɛ berei ŋá kɛ̀ la a bɔlɔi. Nya ƃe ŋá Ŋ̀wɔ́lɔ-wɔlɔ da wɔ́lɔ-wɔlɔ kɛ-ɣele ma ɣala kɛ́tɛi láa ma tɛ̀, ŋá ƃaa kɛ́-maa tɛ́ɛ bɔ́, ŋá ŋɔkɛ́tɛ-laai maa mɛni ƃó. Ŋɔkâloŋ laai káa a wɔ́lɔ-wɔlɔ da wɔ́lɔ-wɔlɔ kaloŋ-laa.

³⁵ Núu-kpune káa nɔ́ kpɛ́ni-kpɛni ŋ̀ɛ́i. M̀ɛnii kélee a ŋ̀wɛli é gɛ́ a dai, ŋ̀âla-taa kela-ŋai kpaa máŋ a núu-kpune ǹɔii mai, a pɔ̂ri gɛ̂i. Núu da fa pɔ̂ri gberâi kpaa máŋ ǹyɛɛ ma, ‘Í gɛ̀ tí lé mɛni ma?’

³⁶ “Tãi ŋá pà la pôlu ŋánuu-kpune kɔlɔi sui, ŋá ƃaa kɛ́-maa-laai, ŋáfolo-laai, ŋákɛtɛ-laai da ŋákâloŋ-laai dí pà ŋɔ́nɔ ḿbɔ pôlu. Ńia-woo ƃó-ƃelai da ŋátii kɛ́-ƃela kpaya-kpayai kélee dí díyee sèe ḿû. Dí gâloŋ-laai tɛ̀ɛ ḿbɔ pôlu. Ŋáƃaa kɛ́-maai su è kɛ̀tɛ é tɛ́ɛ bɔlɔi ma.

³⁷ “Mɛni ma, ńyãa Nɛbukinaza, ŋa ŋ̀elei su Kaloŋ láa ma tɛ̂i a ŋ̀ánaa, ŋ́gɛ ŋɔkɛ́tɛ-laai mɛ̂ni ƃò a gbanaŋɔɔ. Ŋa gɛ̂i tí, kpɛ́ni fɛ̂i, dûa-pere kélee lɛ̂lɛɛi gɛ́ mɛni kélee kɛ̀ a tɔ̃yâ-pere. Ǹyaŋ ǹúui kélee a gbîŋ su-mɛni kɛ̀tɛi, a maa-nuui ŋáa yèŋ.”