Wuj Richin ri Rutikeribel 41 - Kaqchiquel Bible

Ri José y ri rachik' ri rey

¹ Y toq q'axineq chik k'a ka'i' juna', ri rey xuben jun achik'. Rija' xrachik'aj chi pa'el chuchi' ri raqen-ya' Nilo.

² Y chupan ri raqen-ya' ri' ye'el k'a pe e wuqu' wákix e ti'oj y kan jebel kibanik, ri nikitej kiq'os chiri'.

³ Y chikij rije' ye'el k'a pe chupan ri raqen-ya' e wuqu' wákix itzel kibanik y e baq e baq. Y xek'oje-qa chuchi' ri raqen-ya', chikinaqaj ri e wuqu' ri kan jebel kibanik.

⁴ Xepe k'a ri e wuqu' wákix ri itzel kibanik y e baq, xekitej-qa ri e wuqu' wákix ri jebel kibanik y e ti'oj. Y jari' toq ri rey xuna' ruwech.

⁵ Y xwer chik k'a qa jun bey, y ri pa ruka'n mul xrachik'aj k'a jun raqen trigo ri ruk'uan wuqu' ruwi' ri jebel e nojineq y e jebel ok yetzu'un.

⁶ K'ari' xutz'et k'a chi ek'o chuqa' wuqu' ruwi' trigo ri ye'el-pe, ri e chaqi'j y e k'atineq yetzu'un roma ri kaq'iq' ri nipe kere' pa relebel-q'ij.

⁷ Y ri ruwi' trigo ri e chaqi'j xekitej ri wuqu' ruwi' trigo ri e nima'q y e nojineq. Y jari' toq ri rey xk'astej y xunabej chi xa jun achik' ri xuben.

⁸ Y nimaq'a' ruka'n q'ij, rija' janila k'ayew runa'on ri pa ránima, roma ri achik' ri xeruben. Y xuteq k'a koyoxik ri achi'a' etamanela' y ri achi'a' ri e aj-na'oj ri ek'o chupan ri ruwach'ulew Egipto. Y toq ek'o chik k'a ri achi'a' ri', k'ari' k'a xutzijoj ri rachik' chike, y man jun k'a xtikir ta xbin chire achike yek'ulun-wi ri rachik'.

⁹ K'ari' ri aj-raqen kichin ri e ya'ol vino chire ri rey xch'on-apo chire ri rey, y xubij chire: Wakami, k'ari' xoqaqa chinuk'u'x y yin nina' chi jun mak ri nubanon chawech.

¹⁰ Toq rat xyakatej awoyowal chirij ri aj-raqen kichin ri e banoy kaxlan-wey y wik'in yin, chi oj ka'i' k'a xojaya' pa cárcel ri chiri' pa rachoch ri aj-raqen richin ri tzobaj chajinela' awichin rat.

¹¹ Y k'o k'a jun aq'a', chiqajujunal xqaben jun achik', y chikijujunal k'a ri qachik' kan k'o k'a ri ye'el chi tzij.

¹² Y ri chiri' pa cárcel ri akuchi xojk'oje-wi, kan k'o k'a chuqa' jun ala' hebreo, rusamajel ri aj-raqen kichin ri chajinela', y roj xqatzijoj k'a ri qachik' chire rija' y rija' xuq'alajirisaj chiqawech ri yek'ulun wi chi tzij ri qachik'.

¹³ Y kan achi'el ri xuq'alajirisaj rija' chiqe chiqajujunal kan keri' k'a xk'uluwachitej. Yin xinawoyoj chik chupan ri nusamaj y ri wachibil xateq rutzeqebaxik, xcha' ri samajel.

¹⁴ Y ri rey kan jari' xuteq ruk'amik ri José, y ri José kan anineq xbe'elesex-pe ri cárcel. Y rija' xusokaj na k'a pe ri rusumal-ruwi', xjalon-pe, k'ari' xapon-apo chuwech ri rey.

¹⁵ Y ri rey kan jari' k'a xubij chire ri José: Yin k'o jun wachik' ri nubanon, y man jun k'a ri tikirineq ta biyon chuwe ri achike nik'ulun-wi chi tzij y xinwak'axaj k'a chi rat yatikir ye'aq'alajirisaj ri achike yek'ulun-wi chi tzij ri achik', xcha'.

¹⁶ Y ri José xubij k'a chire ri rey: Man wik'in ta k'a yin k'o-wi richin ninbij ri achike yek'ulun-wi chi tzij ri achik', xa kan xaxe k'a ri Dios xtik'uluban-pe awichin, richin nuk'en-pe utzil pan awi', xcha' ri José chire ri rey.

¹⁷ K'ari' ri rey xutzijoj ri rachik' chire ri José y xubij: Xinwachik'aj chi yin ink'o chuchi' ri nimalej raqen-ya' Nilo.

¹⁸ Y chupan ri raqen-ya' ye'el k'a pe e wuqu' wákix ri e jebel yetzu'un y jebel e ti'oj, ri yewa' chupan ri q'ayis ri k'o chiri'.

¹⁹ Y chikij rije' xe'el chuqa-pe e wuqu' wákix ri itzel kibanik y e baq-baq yetzu'un, ri kan man jun bey e nutz'eton ta chupan re ruwach'ulew Egipto.

²⁰ Y ri e wuqu' wákix e baq xekitej-qa ri e wuqu' wákix e ti'oj.

²¹ Y stape' e kitijon chik qa y ek'o chik pa kipan, chaq k'a ja na kiwech yetzu'un, e baq-baq. Y jari' toq xuna' nuwech.

²² Chuqa' xinwachik'aj jun raqen trigo ri eleneq-pe wuqu' ruwi' ri jebel e nojineq y kan e jebel.

²³ Xeri' xintz'et chi ek'o wuqu' chik ruwi' trigo ri xebek'iy-pe, ri e chaqi'j-chaqi'j yetzu'un, taq e kokoj ok kipan y e k'atineq roma ri kaq'iq' ri nipe ri pa relebel-q'ij.

²⁴ Y ri ruwi' ri trigo ri e chaqi'j-chaqi'j xekitej k'a ri ruwi' ri trigo ri e nojineq kipan y jebel yetzu'un. Y yin xintzijoj yan chike konojel ri etamanela', y man jun chike rije' xtikir xbin chuwe achike nuk'exewachuj re achik' re xinben, xcha' ri rey chire ri José.

²⁵ Kan jari' toq ri José xubij chire ri rey: Ri e ka'i' awachik' ri xe'aben, xa jun k'a ri ye'el wi chi tzij. Ri Dios xuk'ut yan chawech ri achike ri nrajo' chi nik'uluwachitej chupan ri q'ij ri e peteneq.

²⁶ Ri wuqu' wákix ri jebel k'a kibanik y ri ruwi' ri trigo jebel e nojineq, ye'el k'a chi tzij wuqu' juna'; roma chi e ka'i' awachik' xa jun ye'el chi tzij.

²⁷ Chuqa' ri wuqu' wákix ri e baq-baq ri xebe'el-pe ri pa ruka'n, y ri e wuqu' ruwi' trigo ri e chaqi'j-chaqi'j y e k'atineq roma ri kaq'iq' ri nipe ri pa relebel-q'ij, chi e ka'i' awachik', ye'el chi tzij chi peteneq wuqu' juna' wayjal.

²⁸ Kan achi'el k'a re xinbij chawe rat rey, kan jari' ri xuq'alajirisaj yan ri Dios chawech rat ri achike ri nrajo' chi nik'uluwachitej.

²⁹ Xtipe yan k'a ri wuqu' juna' ri kan pa ruk'iyal xtik'ase' ri tiko'n chupan chijun re ruwach'ulew Egipto.

³⁰ Y chirij re' xtipe wuqu' juna' wayjal y kan man jun chik k'a ri xtoqaqa ta chuk'u'x ri wuqu' juna' toq xk'ase' ri tiko'n pa ruk'iyal ri pan Egipto, roma chupan ri wayjal ri' xtik'is ronojel ri xuya' chupan ri wuqu' juna' nabey.

³¹ Y roma kan janila nim re wayjal re', kan man jun chik retal xtik'oje' kan chire toq pa ruk'iyal xwachin ri tiko'n.

³² Y re ka'i' achik' re xaben, re' kan nel chi tzij chi ri Dios kan xtuben-wi y kan chi'anin yan xtibanatej.

³³ Roma ri', ri rey ruk'amon ta richin nukanoj jun achin ri k'o retamabal y nowineq richin nik'oje' pa ruwi' chijun re ruwach'ulew Egipto.

³⁴ Rat rey, kere' ri nik'atzin richin naben: Ke'akanoj k'a achi'a' richin chi ye'ok asamajela' y ja rije' ri k'o chi yebe chupan chijun ruwach'ulew Egipto, richin tikimolo' jun chire ri ro' quintal trigo, pa kiwi' konojel tikonela', chupan ri wuqu' juna' ri kan jebel niwachin ri tiko'n y tik'amer-pe chawe rat.

³⁵ Ri samajela' ri' kan tikimolo' k'a pe ruchi' ronojel ri trigo richin ri wuqu' juna', toq kan janila xtiwachin ri tiko'n y tikiyaka' kan pa taq tinamit ri akuchi xtabij-wi rat, y pan aq'a' k'a rat xtik'oje' kan ronojel, y tiyake' kan richin xketzuq ri winaqi' toq xtipe ri wayjal.

³⁶ Y ri trigo ri' xtiyake' richin chi re winaqi' richin re ruwach'ulew re' man xkeken ta roma wayjal chupan ri wuqu' juna' ri', roma kan k'o akuchi xtipe-wi, xcha' ri José.

Ri José xok q'atoy-tzij pan Egipto

³⁷ Y ri ch'abel ri xubij ri José kan xqa' k'a chuwech ri rey y xqa' k'a chuqa' chikiwech ri nima'q taq achi'a' ri yesamej rik'in ri rey.

³⁸ Roma ri' toq ri rey xubij chike ri nima'q taq achi'a' ri': ¿Xtiqil chik kami jun achin achi'el rija', ri k'o Espíritu richin ri Dios rik'in?, xcha'.

³⁹ Y kan jari' k'a toq ri rey xubij chire ri José: Rat kan ja wi ri Dios ri banayon chawe richin awetaman ronojel re', y roma ri' kan man jun chik k'o ri achi'el ta rat ri kan janila runa'oj y retamabal.

⁴⁰ Wakami k'a, ja rat ri xkaq'aton-tzij chupan re jay richin re nuq'atbel-tzij y konojel nutinamit xtikinimaj atzij. Xaxe yin más k'a nuq'ij chawech rat, roma ja yin ri in rey, xcha'.

⁴¹ Y ri rey kan xubij k'a chuqa' chire ri José: Yin kan yatinch'okoba' k'a kan richin yatok jun q'atoy-tzij pa ruwi' chijun re ruwach'ulew Egipto, xcha' ri rey chire. Y toq xubij keri',

⁴² jari' toq xrelesaj ri retz'aba'l ruwi' ruq'a' ri retal q'atbel-tzij y xuya' chuwi-ruq'a' ri José. K'ari' xubij richin tikijala' ri rutziaq, y tikiya' ri tzieq ri banon rik'in lino ri más utz chire, chuqa' tikiya' jun ichinaj chuqul ri banon rik'in q'anapueq.

⁴³ Y xeri' xuya-el chupan ri carruaje ri richin ri nimalej samajel, y xrelesaj rutzijol chijun ruwach'ulew, y nikibila' k'a ri e beneq chuwech: Kixxuke' chuwech re achin re' y kan keri' ri xbanatej. Keri' k'a rubanik toq ri José xok kan q'atoy-tzij ri chiri' pan Egipto.

⁴⁴ K'ari' ri rey xubij chire: Ja yin k'a ri rey, man rik'in ri', kan man jun achike ta xtibanatej, wi rat man naya' ta q'ij, xcha'.

⁴⁵ Y jari' k'a toq ri rey xujel ri rubi' ri José y xubij Safenat-panéah chire, y xuk'uluba' rik'in ri Asenat, rumi'al ri Potifera, sacerdote richin ri tinamit On. Jari' toq ri José xuchop rutz'etik chijun ri ruwach'ulew Egipto.

⁴⁶ Ri José k'o k'a juwineq lajuj rujuna' toq xuchop nusamajij ri rey ri richin Egipto. Y xuchop k'a nel chubanik ri rusamaj y xretamaj chijun ri ruwach'ulew Egipto.

⁴⁷ Y chupan ri wuqu' juna' ri richin ri ruk'iyal, kan xwachin-wi ri tiko'n.

⁴⁸ Y rija' kan k'iy k'a trigo ri xumol kan chupan ri wuqu' juna' ri', toq pa ruk'iyal k'a xwachin ri ruwach'ulew Egipto, y xeruyakala' kan pa ronojel tinamit ri ek'o-pe naqaj.

⁴⁹ Rija' kan janila k'a chi trigo ri xumol, kan pa ruk'iyal-wi ri xumol kan, kan achi'el ri sanayi' ri k'o chuchi' ri palou, y roma ri' kan man xtikir ta chik xretaj, roma kan janila chi trigo.

Ri e ralk'ual ri José

⁵⁰ Y toq napon yan k'a ri nabey juna' richin ri wayjal, ri José xe'alex k'a e ka'i' ruk'ajol rik'in ri Asenat, ri rixjayil.

⁵¹ Ri nabey ruk'ajol ri xk'oje', xubini'aj Manasés, y re' nel chi tzij xinmestaj, roma ri José xuch'ob k'a qa y xubij: Ri Dios kan xuben k'a chuwe richin xinmestaj ronojel ri nuq'axo'n y chuqa' xenmestaj konojel ri ek'o pa rachoch ri nata', xcha'.

⁵² Y xalex k'a ri ruka'n ruk'ajol y xubini'aj Efraín y re' nel chi tzij niwachin, roma rija' xubij: Ri Dios xuben chuwe richin xek'oje' walk'ual chupan re ruwach'ulew akuchi janila xintej poqon, xcha'.

⁵³ Ri nabey k'a wuqu' juna' ri kan janila jebel xewachin ri tiko'n richin trigo ri chiri' pa ruwach'ulew Egipto, jari' xk'is kan.

⁵⁴ Xuchop k'a ri wuqu' juna' wayjal, ri ulew man xwachin ta chik kan achi'el ri rubin ri José chire ri rey. Y ri pa ch'aqa' chik ruwach'ulew kan k'o chuqa' wayjal, jak'a ri pan Egipto kan k'o wey.

⁵⁵ Toq xpe k'a ri wayjal ri chiri' pan Egipto, konojel ri winaqi' xkina' k'a ri ruk'ayewal ri wayjal ri', roma ri' rije' xe'apowiyaj k'a rik'in ri rey richin xbekik'utuj kiway chire, y rija' nubila' k'a pe chike: Kixbiyin rik'in ri José y tibana' ri achike ri xtubij chiwe, xcha'.

⁵⁶ Y toq ri wayjal xpe ruchuq'a' chi nej chi naqaj chupan ri ruwach'ulew Egipto, jari' toq ri José xerujaqala' ri k'ujay ri akuchi e ruyakon-wi kan ri trigo y xuk'ayij k'a chike ri winaqi' aj-Egipto.

⁵⁷ Y roma ri wayjal beneq runimirinen, xe'apowiyaj k'a chuqa' winaqi' kichin ch'aqa' chik ruwach'ulew, richin yebeloq'on rik'in ri José, roma chijun ruwach'ulew k'o k'a pa jun nimalej wayjal.