Ex 23 - Kaqchiquel Bible

Ri pixa' richin q'atoj-tzij

¹ Kan man jun bey k'a titz'uk-tzij. Man tito' jun wineq ri xa makuwineq y rix kan nibij chi man jun rumak.

² Man jun bey ke'itzeqelibej ri winaqi' roma e k'iy y xa man utz ta ri nikiben. Kan man jun bey k'a tixotoba' rubanik ri chojmilal, xaxe roma e k'iy chike ri winaqi' ri yebin.

³ Y chuqa' man roma ta chi jun wineq man jun k'o rik'in, roma ta ri' nixotoba' rubanik ri ruchojmilal, xaxe richin nito-el rija'.

⁴ Wi ta ri bóyix o ri bur ri richin ri etzelanel iwichin, sachineq y rix niwil-pe, tik'ama' k'a pe chire ri rajaw.

⁵ Wi rix nitz'et ta chi ri bur ri richin jun etzelanel iwichin, tzaqineq chuxe' ri rejqa'n, man tiben chi choj yixq'ax-pe rik'in, xa kan tito' kan.

⁶ Man jun bey tiben chi man niben ta jun chojmilej q'atbel-tzij rik'in jun wineq, xaxe roma nitzu' chi man jun ok k'o rik'in.

⁷ Man tiju-iwi' chupan tz'ukuj taq tzij, ni man tiben chi nikamisex jun wineq ri xa man jun rumak o choj ruk'aslen. Roma ri wineq ri nibanon keri' chirij jun chik, xa kan aj-mak-wi.

⁸ Man jun bey tik'ul méro toq ri winaqi' nikajo' yixkipuaqij, roma re' xa xtuben chiwe chi man yixtzu'un ta chik rik'in ruchojmilal y nuxotoba' rubanik ri iq'atbel-tzij ri kan ix choj.

⁹ Man ke'iya' pa bis ri man e iwinaq ta ri ek'o chi'ikojol. Rix iwetaman ri nuna' ri kánima rije' roma ri man e iwinaq ta, roma xa kan xina' yan toq xixk'oje' pan Egipto.

Uxlanen kichin ri winaqi' y ri ulew

¹⁰ Waqi' k'a juna' xtitik ruwech ri iwulew y k'o xtiwelesaj chuwech.

¹¹ Jak'a ri pa ruwuq juna' xtuxlan kan ri iwulew, richin chi ri iwinaq ri man jun ok k'o kik'in, chiri' ni pe wi ri kiway. Y ri k'a nik'oje' na kan jari' ri xtikitej ri juyubel taq chikopi'. Chuqa' keri' xtiben rik'in ri iwulew akuchi nitik-wi ri uva y ri olivo.

¹² Waqi' k'a q'ij yixsamej y chupan ri ruwuq q'ij kan xkixuxlan k'a, richin chi ye'uxlan chuqa' ri ibóyix y ri ibur. Y chuqa' richin ye'uxlan ri kalk'ual ri isamajela', ri e alaxineq pan iwachoch y ri man e iwinaq ta.

¹³ Kan titaqej k'a ronojel re xinbij chiwe yin. Kan man jun bey k'a tik'utuj to'onik chike ch'aqa' chik dios, ni man tinataj ri kibi'.

Ri oxi' nimalej taq nimaq'ij

¹⁴ Oxi' k'a mul pa jun juna' yininimaq'ijuj richin niya' nuq'ij.

¹⁵ Xtinimaq'ijuj k'a ri q'ij richin ri kaxlan-wey ri maneq ch'amilej-q'or rik'in y wuqu' k'a q'ij xtitej re jun ruwech kaxlan-wey re', achi'el ri nubin chiwe. Xtiben k'a re nimaq'ij re' chupan ri ik' Abib, roma chupan ri ik' ri' toq xixel-pe pan Egipto. Y kan man jun k'a chiwe rix ri xtipe chinuwech yin y man jun sipanik ruk'amon-pe chuwe.

¹⁶ Chuqa' xtiben ri nimaq'ij richin ri nabey ruwech ri itiko'n, ri niwelesaj chuwech ri iwulew. Y pa ruk'isibel, toq nik'is ri juna', xtiben chuqa' ri jun nimaq'ij richin toq nik'ol ronojel ruwech ri itiko'n ri xiben.

¹⁷ Kan konojel k'a achi'a' nik'atzin chi ye'oqaqa chupan re oxi' nimaq'ij re', chupan jun juna', richin ye'oqaqa chinuwech yin Jehová ri iwajaw.

¹⁸ Toq nisuj k'a ri kik' richin jun kamelabel, man tisuj junan rik'in ri kaxlan-wey ri ruk'uan ch'amilej-q'or. Chuqa' ri ruq'anal ri chikop ri richin ri kamelabel, man tiyek kan k'a richin ri ruka'n q'ij.

¹⁹ Xtik'en k'a pe chupan ri wachoch yin, ri Jehová ri i-Dios, ri nabey jebelej taq ruwech ri itiko'n. Y ri rutijul jun ti alaj tzuntzun, man jun bey tiroqowisaj chupan ri tz'umaj ri richin ri rute'.*f9*

Ri ángel ri xyuqen kichin ri israelita

²⁰ Yin kan xtinteq k'a el jun ángel chiwech rix, richin chi yixruchajij chupan chijun ri ibey y ja rija' ri xtuk'uan ri ibey k'a toq xkixapon na chupan ri ruwach'ulew ri nunaban chiwe.

²¹ Rix, kan tichajij k'a iwi' rik'in ri ibanobal chuwech rija' y tiwak'axaj ri rutzij. Man kixyakatej chirij, roma rija' maneq kuyubel-mak chuwech, roma kan pan nubi' yin beneq-wi.

²² Y wi rix kan ninimaj ri rutzij rija' y niben ronojel ri nubin chire rija' chi k'o chi niben rix, wi keri' yin kan xtinpaba-wi' chikiwech ri ye'etzelan iwichin y xtinya' tijoj-poqonal pa kiwi' ri yebanon chiwe richin nitej poqon.

²³ Roma ri' ri nu-ángel xtinabeyej-el chiwech y xkixruk'uaj chupan ri kiruwach'ulew ri amorreo, ri heteo, ri ferezeo, ri cananeo, ri heveo y ri jebuseo; konojel re winaqi' re' xkenk'is yin.

²⁴ Man k'a kixxuke' chikiwech ri ki-dios, ni man ke'isamajij, ni man titzeqelibej chuqa' achi'el ri nikiben ri winaqi' ri'. Xa kan ke'iq'umla' k'a el konojel ri wachibel ri e kibanon y ke'iwulaj jumul.

²⁵ Kan ja yin Jehová ri i-Dios ri kinisamajij. Y yin kan xkixinwurtisaj k'a rik'in ri iway y ri iya'. Y chuqa' kan xtinwelesaj k'a ronojel yabilal chi'ikojol rix.

²⁶ Kan man jun k'a ixoq xtibanon tzaqonik chi'ikojol, ni man jun ri man ta nik'oje' ral y xtinben chi kan k'iy juna' xkixk'ase' chuwech re ruwach'ulew.

²⁷ Yin kan xtinben richin xtikixibij-ki' chiwech, y xtinya' ri nimalej nuxibinri'il pa kiwi' konojel ri tinamit ri akuchi xkixq'ax-wi y xa xtusech kik'u'x y xke'animej k'a el chiwech ri e etzelanel iwichin.

²⁸ Y yin kan xtinteq k'a pe jun nimalej xibinri'il chikij richin xke'animej k'a el chiwech ri winaqi' heveo, ri heteo y ri cananeo.

²⁹ Jak'a xa chi jutaqba' xkek'is ri winaqi' ri' richin chi man nitole' ta kan ri ruwach'ulew jumul y keri' man xkek'iyer ta k'a pe ri k'uxunela' taq chikopi' chiwij.

³⁰ Chi jutaqba' k'a xkenwelesaj-el rije' chiwech rix, k'a toq xtik'iyer na ri iwijatzul y kan xtok iwichin ri ruwach'ulew.

³¹ Yin kan ninya' yan k'a chiwe ri k'ulba't richin re ruwach'ulew re ninya' chiwe. Nuchop-el rik'in re Kaqa-Palou, nijote-el ronojel ri ruchi' ri palou, nitzale' k'a akuchi k'o-wi ri raqen-ya' Éufrates y k'ari' nitzale' pa rajxokon chupan ri tz'iran ruwach'ulew y nik'ulun k'a akuchi k'o-wi ri Kaqa-Palou. Konojel k'a winaqi' richin re ruwach'ulew re' xkenjech pan iq'a' y rix xke'iwelesaj k'a el chupan ri kiruwach'ulew.

³² Man tiben chi nijunamatej-iwech kik'in ri winaqi', rik'in jikibel-tzij y man tik'en kiwech ri ki-dios.

³³ Kan man k'a tiya' q'ij chike re winaqi' re' chi yek'ase' chi'ikojol, roma rije' xa xtikiben chiwe chi yixmakun chinuwech. Y wi rix kan xke'isamajij ri ki-dios, jari' ri xtibanon chiwe chi xkixtzaq, xcha'.