Deut 28 - Kaqchiquel Bible

¹ Wi rix kan qitzij ninimaj ri rutzij ri Jehová ri qa-Dios y kan niben ronojel ri nubij ri rupixa' ri ninbij chiwe re q'ij re', rija' kan xkixrunimirisaj y kan xkixruya' pa kiwi' konojel tinamit richin chijun ri ruwach'ulew.

² Y kan xtipe k'a ronojel re urtisanik re' pan iwi' rix, wi kan xtinimaj ri rutzij ri Jehová ri qa-Dios.

³ Ri Jehová xtuben chi ronojel ri niben pa tinamit kan k'o urtisanik pa ruwi', keri' chuqa' pa ruwi' ronojel ri xtiben pa juyu'.

⁴ Ri Jehová xtuben chi xtik'oje' k'iy iwalk'ual, y kan utz xtel ri itiko'n, y kan xkek'iyer ta ri taq kal ri kokoj y nima'q taq iwawej.

⁵ Ri Jehová kan xtuben chi kan xtuya' pa ruk'iyal ri iway.

⁶ Ri Jehová kan xtuben chi xtipe k'a urtisanik pan iwi', rik'in ronojel ri ye'iben.

⁷ Ri Jehová kan xtuben chi xkerujech pan iq'a' ri e etzelanel iwichin, y xke'animej-el chiwech.

⁸ Ri Jehová kan xtuben chi xtuya-pe urtisanik pa kiwi' ri iyakonabal richin ri jalajoj ruwech ixin, y chuqa' pa ruwi' ronojel ri xtiben, y xtuya' kikoten iwik'in chupan ri ruwach'ulew ri xtiberuya' chiwe.

⁹ Wi xtitaqej ri pixa' ri xuya' chiqe ri Jehová, y xkixbiyin chupan ri bey richin rija', kan xtuben k'a chiwe chi rix kan ix jun tinamit ri ruch'aron richin rija', achi'el ri rujikiban chiwe.

¹⁰ K'ari' ri tinamit richin chijun ruwach'ulew xtiketamaj chi rix kan ix richin ri Jehová y xtikixibij-ki' chiwech.

¹¹ Ri Jehová Dios kan xkixrurtisaj k'a, y xtuya' janila iwalk'ual, y ri iwawej kan janila xkek'iyer y ri itiko'n chuqa' janila xtiwachin achi'el xujikiba' chike ri qati't-qamama'.

¹² Kan xtuya' k'a ri beyomel chiwe y ri kaj kan xtijaqatej richin xtiqaqa-pe job pa ruq'ijul. Y ronojel ri isamaj kan utz xtuben chiwech. Y ri ch'aqa' chik ruwach'ulew xkeqajon iwik'in, jak'a rix kan man jun ri xtik'utuj ta pa qajik chike rije'.

¹³ Y ri Jehová kan ja rix k'a ri xkixruya' pa nabey chikiwech konojel winaqi', y rix kan man jun ri xtik'oje' pan iwi', xaxe kan titaqej k'a ri pixa' ri ruya'on ri Jehová ri qa-Dios, ri ninbij chiwe wakami, kan tibana' k'a.

¹⁴ Y man tijech'ej kan iwi' chire ronojel ri xinbij chiwe wakami y man ke'itzeqelibej ch'aqa' chik dios richin chi niya' kiq'ij.

Ri ruk'ayewal ri xtipe pa kiwi' ri man xkeniman ta tzij

¹⁵ Jak'a wi man xtinimaj ta rutzij ri Jehová ri qa-Dios y man xtitaqej ta ronojel ri rupixa' re ninbij chiwe re q'ij re', kan xtiqaqa pan iwi' ronojel itzel oyonik ri xtinbij chiwe.

¹⁶ Ri Jehová xtuben chi xtiqaqa itzel pa ruwi' ri ik'ayij y ri itiko'n.

¹⁷ Ri Jehová xtuben chi man xkixruben ta ri iway.

¹⁸ Ri Jehová xtuben chi juba' ok iwalk'ual xkek'oje', y xa juba' ok xtiwachin ri itiko'n, y ri kal ri iwawej kan e juba' ok.

¹⁹ Ri Jehová xtuben chi xtuya' etzelanik pan iwi' rik'in ronojel ri ye'iben.

²⁰ Ri Jehová xtuya' sachibel-k'u'x y q'axo'n pa ruwi' ronojel ri xke'iben. Y kan chaq k'ate' xkixruk'is jumul, roma ri itzel ibanobal ri xiben chi ximalij kan rija'.

²¹ Kan xtuteq k'a pe jun nima-yabil ri xtuk'en-pe kamik pan iwi' y kan xkixruk'is-el chuwech ri ruwach'ulew ri akuchi xkixbek'oje-wi ri xtiwichinaj kan.

²² Chuqa' xtuteq-pe jun nima-yabil chiwij ri kan xtuk'is iwuchuq'a', rik'in nimalej k'aten, sipojik ri kan yerepo. Chuqa' xtipe jun nimalej saq'ij y man xtiqaqa ta chik job y kan xtipe k'a yabil pa ruwi' ri itiko'n. Ronojel re' kan man xkixruya' ta kan k'a toq xkixruk'is na jumul.

²³ Y ri kaj man xtuya' ta chik pe ri job; y ri ruwach'ulew man xtuya' ta chik pe ri tiko'n.

²⁴ Ri Jehová xtuben chi pa ruk'exel ri job xtiqaqa poqolaj y sanayi' pa ruwi' ri ruwach'ulew. Re' kan k'a chikaj k'a nipe-wi richin yixruk'is jumul.

²⁵ Ri Jehová kan xtuben chi xkixrujech pa kiq'a' ri e etzelanel iwichin, y rix xkixanimej-el chikiwech. Xa kan itzel k'a xkixtz'et koma konojel ri winaqi' richin ri ruwach'ulew.

²⁶ Ri ich'akul xtik'atzin richin kiway ri k'ucha' y richin kiway ri k'uxunela' taq chikopi' y ri chiri' kan man jun k'a xkexibin ta el richin man ta nitij ri ich'akul.

²⁷ Ri Jehová xtuben chiwe richin xtitej poqon rik'in yabil achi'el ri awas achi'el xpe chike ri aj-Egipto. Xtipe sipojik chiwij ri kan k'o rujeleb, ch'a'k y sal ri kan janila ruk'aqatil y man jun ri xtik'achoj chik chire ri yabil ri'.

²⁸ Rija' xtuben chiwe richin xkixch'ujer, xkixmoyir y man xkixch'obon ta chik.

²⁹ Keri' xkixmaqmo'x k'a pa nik'aj-q'ij achi'el nimaqmo'x jun moy pa q'equ'm y ronojel k'a ri xtiben man jun utz xtel chiwech; y kan jantape' xtiban chiwe richin xtitej poqon, y kan xteleq'ex-el ronojel ri k'o iwik'in y kan man jun xtipe richin xkixruto' ta juba'.

³⁰ Chuqa' xtik'utuj jun xten richin nok iwixjayil y xa jun chik achin ri xtik'oje' rik'in. Xtipaba-q'anej jun iwachoch y xa jun chik xtik'oje' chupan; y chuqa' xtitik-qa uva y xa ch'aqa' chik ri xketijo ruwech.

³¹ Ri iwákix kan chiwech xtiqupix ri kiqul, jak'a man ja ta rix ri xkixtijo ri kich'akul. Xke'uk'uex ri ibur chiwech y man xketzolix ta chik pe chiwe; y ri ikarne'l kan xkeya' pa kiq'a' ri e etzelanel iwichin y man jun xkekolon ta kan pa kiq'a'.

³² Kan chiwech rix xkejach-el ri iwalk'ual pa kiq'a' ch'aqa' chik winaqi' ri man e iwinaq ta, y jantape' k'a xtiwajo' xtitz'et chik kiwech, jak'a man jun chik xkixtikir xtiben richin xketzolej ta chik pe iwik'in.

³³ Ronojel ri itiko'n ri kan ja rix ix samajiyon-qa xketij koma ri winaqi' ri man jun bey iwetaman ta kiwech, y kan jantape' xtiban chiwe richin xtitej poqon.

³⁴ Toq xtitz'et ronojel re', kan xkixch'ujer.

³⁵ Ri Jehová xtuben chiwe richin xtitej poqon rik'in awas pa taq ich'ek y xkebe'el-pe chijun ich'akul y kan man xkixaq'omatej ta chik.

³⁶ Ri Jehová xtuben chiwe chi rix y ri i-rey xkixuk'uex-el pa jun chik ruwach'ulew ri man itz'eton ta rix ni ri qati't-qamama' man xketamaj ta y chiri' rix kan xtiya' k'a kiq'ij ch'aqa' chik dios ri e banon rik'in che' y abej.

³⁷ Kan xkixkimey k'a ri winaqi' roma ri nik'uluwachij y kan xkech'on itzel chiwij y chuqa' xketze'en chiwij konojel ri winaqi' ri ek'o chiri' akuchi xkixuk'uex-wi roma ri Jehová.

³⁸ Xtibanala-qa janila tiko'n y juba' ok xtuya' kan chiwe, roma ri sak' xtikik'is-el.

³⁹ Xtitik-qa uva y kan xtisamajij, jak'a man jun ruwech uva ri xtik'ol y chuqa' kan man jun ruya'al xtiqum, y ri ruche'el xtitij koma jut.

⁴⁰ Xkek'oje' k'iy che' richin olivo pan iwulew, jak'a rix xa maneq aceite xtik'oje' iwik'in richin nikusaj, roma ri ruwech ri olivo xketzaq-el toq man jani e utz.

⁴¹ Xkek'oje' iwalk'ual, jak'a man xke'ok ta iwichin rix, roma xke'uk'uex-el chiwech y xkebeya' pa ximonri'il pa jun chik ruwach'ulew.

⁴² Ronojel k'a che' y ronojel ri itiko'n ri k'o chupan ri iwulew kan xkek'is koma ri sak'.

⁴³ Ri winaqi' ri man e iwinaq ta ri ek'o chupan ri iruwach'ulew xkebe pa jotol, jak'a rix q'ij-q'ij xkixbe más pa xulan.

⁴⁴ Y rije' xtikiya' k'a iqajo'n jak'a rix man jun ri k'o ta iwik'in chi xtiya' pa qajik chike; kan ja rije' k'a ri e nabey y rix ri ruk'isibel.

⁴⁵ Wi rix man xtinimaj ta rutzij ri Jehová ri qa-Dios, ni man xtitaqej ta ronojel ri rupixa' ri xuya' rija' chiwe, ronojel re itzel oyonik re' xtipe pan iwi' y xtik'oje' chi'ikojol k'a toq xkixk'is na el chuwech re ruwach'ulew.

⁴⁶ Ronojel k'a re tijoj-poqonal re' xtik'atzin richin jun retal richin ri royowal ri Dios, chiwe rix y chike ri iwijatzul richin k'iy q'ij.

⁴⁷ Roma man xisamajij ta ri Jehová ri qa-Dios rik'in ronojel iwánima y rik'in kikoten, toq rija' janila k'iy beyomel ri xuya' chiwe,

⁴⁸ roma ri' kan xkixok k'a kisamajela' ri e etzelanel iwichin ri xkeruteq-pe ri Jehová chiwij; kan xtitej wayjal, xtichaqi'j ichi', xtik'atzin itziaq; kan ronojel k'a xtik'atzin chiwe. Ri Jehová Dios kan xkixruya' k'a pa ximonri'il, k'a toq xkixk'is na.

⁴⁹ Ri Jehová xtuteq-pe chiwij jun ruwach'ulew ri k'o janila nej y man xtiq'ax ta ri kich'abel chiwech; kan xkeyakatej k'a pe chiwij richin nokibana' oyowal iwik'in; kan xkeqaqa k'a chiwij, achi'el nuben jun kot, toq k'o ruq'ijun.

⁵⁰ Rije' kan e itzel taq winaqi' y kan man jun kiq'ij ri e rijita'q taq achi'a' chikiwech y man xtikijoyowaj ta kiwech ri ak'uala'.

⁵¹ Rije' xkekitej ri kal ri iwawej y xkekitej ri itiko'n ri iya'on-qa chuwech ri iwulew y kan xkixk'ayewatej, man xtikiya' ta kan i-trigo, ni i-vino, ni ri aceite, ni ta ri taq alaji' kal ri e kokoj y nima'q taq iwawej, y roma ri' rix xkixken roma wayjal.

⁵² Xtikisutij-rij ri tinamit richin iruwach'ulew y xtikiben oyowal k'a toq xketzaq na qa ri tz'aq ri más e nima'q y nej e jotol chikaj ri achoq ik'in ikuquban-wi-ik'u'x rix. Kan xkekich'ek k'a ronojel ri tinamit ri ek'o chupan ri ruwach'ulew ri xtiberuya' ri Jehová ri qa-Dios chiwe.

⁵³ Chupan k'a ri oyowal toq xtikisutij-iwij kan xtipe k'a wayjal chi'ikojol y roma ri' kan xke'itej k'a ri imi'al-ik'ajol ri e ya'on chiwe roma ri Jehová ri qa-Dios.

^54-55 Stape' ta jun achin ri janila jebel-runa'oj ri k'o chi'ikojol, kan xtutej jun chike ri ralk'ual, roma man jun chik ri k'o rik'in richin nutej, roma kan janila nim ri ruk'ayewal ri xtipe pan iwi' rokik sutin-rij ri itinamit koma ri etzelanel iwichin. Ri jun achin kan xkerixowaj ri rach'alal, ri rixjayil y ri e ralk'ual ri k'a ek'o na kan rik'in, xaxe richin man nuya' ta chike juba' ri ruch'akul ri ralk'ual.

^56-57 Stape' ta jun ixoq ri kan janila ruq'ij ri k'o chi'ikojol rix ri kan man jun bey nibiyin ta chiraqen roma kan man nrajo' ta nupalibej ulew, re ixoq re' xtutej ri ti ral ri k'a juba' talex y chuqa' ri rachibil ri ruk'amon-pe ri ak'ual, ronojel re' xtutej pa ruyonil. Kan xkerixowaj ri rachijil y ri ral xaxe richin chi man nusipaj ta juba' chike ri ruch'akul ri ti ral.

⁵⁸ Wi rix kan man xtitaqej ta ronojel re ch'abel richin re pixa' re e tz'ibatel kan chupan re jun wuj re', y wi kan man xtixibij ta iwi' chuwech ri nimalej bi'aj, ri kan nuben chiqe chi niqamey ri rubanik, ri kan nak'en rukiy, ri Jehová ri qa-Dios,

⁵⁹ jari' toq rija' xtunimirisaj ri nima'q taq ruk'ayewal chiwij rix y chikij ri iwijatzul, ruk'ayewal ri kan nak'en rukiy y kan yeyaloj, y xkepe itzel taq yabil chiwij ri maneq kaq'omal y man chik xkixk'achoj ta.

⁶⁰ Rija' xtuya' pan iwi' rix ronojel ruwech yabil, achi'el ri xuya' pa kiwi' ri aj-Egipto ri kan janila xixibij-iwi' chuwech, y ri yabil ri' kan man xkixruya' ta k'a kan.

⁶¹ Y chirij re', xkeruteq-pe ch'aqa' chik yabil y ch'aqa' chik ruk'ayewal ri man e tz'ibatel ta chupan re wuj re', ronojel k'a re' xtuya' pan iwi', k'a toq xkixk'is na jumul.

⁶² Re wakami janila ix k'iy kan achi'el ri kajlabal ri ch'umila' ri ek'o chikaj. Jak'a wi man xtinimaj ta rutzij ri Jehová ri qa-Dios, xa kan ix juba' chik ok xkixk'oje' kan.

⁶³ Achi'el toq ri Jehová kan rik'in janila kikoten utz xuben iwik'in y xixruwinaqirisaj, kan keri' chuqa' xtuben toq xkixruk'is-el jumul, kan xkixrelesaj k'a el chuwech re ruwach'ulew ri akuchi xkixok-wi richin xtiwichinaj kan.

⁶⁴ Y ri Jehová kan xkixrutaluj-el pa taq tinamit chuwech chijun ruwach'ulew, y yixapon k'a pa taq ruk'isibel chire ri ruwach'ulew; y chiri' rix xa xtiya' kiq'ij ri ch'aqa' chik dios ri e banon rik'in che' y abej ri man jun bey xiwetamaj ta kiwech y ni ta ri qati't-qamama' man xketamaj ta kiwech.

⁶⁵ Rokik ixk'o chuwech ri ruwach'ulew ri' man xkixuxlan ta juba', ni man xtiwil ta ch'uch'ujil, roma ri Jehová xtuben chiwe richin xkixk'ase' rik'in xibinri'il. Xtibison iwech y xtik'oje' q'axo'n pa taq iwánima.

⁶⁶ Ri ik'aslen kan jantape' xtik'oje' pa k'ayew, y chaq xtixibila-iwi' chi paq'ij chi ch'aqa'; y kan man jun bey xkixk'ase' ri kuqul ta ik'u'x chire ri ik'aslen.

⁶⁷ Y kan ronojel k'a ri ye'itz'et, kan xtik'en rukiy. Ri paq'ij xtibij chi k'ate' ta k'a niq'equmer yan qa, y ri chaq'a' xtibij chi k'ate' ta niseqer yan pe, roma ri nimalej xibinri'il ri xtik'oje' iwik'in.

⁶⁸ Stape' ri Jehová xubij chiwe richin man jun bey chik xkixtzolin pan Egipto, xa kan xkixruteq k'a el pa taq barco y xa xkixtzolin chik chiri'. Xtiwajo' xtik'ayij-iwi' pa kiq'a' ri e etzelanel iwichin richin xkixok loq'on taq samajela' jak'a xa kan man jun xtiloq'on iwichin. Ronojel k'a re' xtik'uluwachij wi rix man xtiben ta ri nubij ri pixa', xcha' ri Moisés chike.